2018
Nofomalí, Paʻangá mo e Tuí
April 2018


Nofomalí, Paʻangá mo e Tuí

ʻOku nofo e taha naʻá ne faʻú ʻi he Vahefonua ʻAsanitií, ʻi Kana.

Naʻe siʻisiʻi e taimi mo hoku kaumeʻá kimuʻa peá ma malí, pea toe siʻisiʻi ange ʻa ʻema paʻangá, ka naʻá ma maʻu ha meʻa naʻe toe mahuʻinga ange: ʻa e tuí.

ʻĪmisi
Sunday and Priscilla on their wedding day

Naʻá ku kau atu ki ha konifelenisi ʻa e kakai lalahi kei talavoú ʻi Kumasi, Kana, ʻo ʻikai ko e ʻuhingá ko haʻaku fie maʻu kaumeʻa—naʻá ku ʻosi fakamaʻu ke u mali—ka koeʻuhí naʻá ku ongoʻi ne u fie maʻu ha fakaʻaiʻai lahi ange pea ko e feituʻu totonu ke maʻu ai iá ko e konifelenisí. Naʻe tali moʻoni ʻa ʻeku ngaahi lotú ʻi he konifelenisí hili ha lea ʻa Sisitā Kolo, ko ha faifekau matuʻotuʻa ne vahe ke ne ngāue mo e kakai lalahi kei talavoú, fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e mali temipalé.

ʻI he fakaʻosinga ʻo e fealeaʻakí, ne hangē ne fakafokifā pē ʻa e liliu hono fofongá peá ne pehē, “ʻOku ʻikai ke ke fie maʻu ha paʻanga ka ke toki mali—ko e meʻa pē ʻokú ke fie maʻú ko e tuí.” Naʻá ku ongoʻi ʻo hangē naʻá ne lea fakahangatonu mai kiate aú, ka naʻe ʻikai ke u fakakaukau ʻoku ʻuhinga ʻeni kiate au koeʻuhí naʻá ma ʻosi fakatau ha ngaahi meʻa lahi ʻi heʻema teuteu ki he malí. Naʻá ku pehē loto pē, “ʻE anga fēfē ha ʻikai ke u fie maʻu ha paʻanga ka ko e tuí pē?”

Naʻá ku faʻa fakakaukau maʻu pē fekauʻaki mo e meʻá ni ʻi he toenga ʻo e uiké. ʻI heʻeku fakahoko ʻení, naʻá ku faʻa fehuʻia ʻo pehē, “ʻOku fakangatangata nai e meʻa ʻe mafeia ʻe he ʻOtuá ʻi he meʻa ʻokú Ne lava ʻo faí?” Naʻá ku ʻuluaki fakakaukau ʻoku ʻikai, kae hili iá, naʻá ku pehē ʻio. Ka naʻe toe muimui mai mo ha fehuʻi ʻe taha, “ʻE founga fēfē Haʻane fakangatangata kapau ʻoku aoniu?” Naʻe akoʻi mai ʻe he Laumālié ʻa e talí: ʻOku makatuʻunga ʻa e ngaahi tāpuaki ʻa e ʻOtuá ʻi heʻetau talangofua kiate Iá. ʻOku ʻikai fakangatangata Ia ʻi Heʻene malava ke tāpuekina kitautolú, ka kuo pau ke tau fakaafeʻi mai e ngaahi tāpuaki ko iá ʻaki hono fakaʻaongaʻi ʻetau tuí, ke fakahoko ʻa ia ʻokú Ne finangalo ke tau faí.

Naʻá ku telefoni kimui ange ki hoku kaumeʻa naʻá ma teu malí, ʻa Pīsila, ke ma talanoa fekauʻaki mo ʻema ngaahi fokotuʻu ki he palani malí. Neongo e siʻisiʻi ʻema paʻangá, ka naʻá ma fakakaukau ke fili homa ʻaho malí, ka naʻe ʻikai ke ma lava ʻo fakakaukau ki ha ʻaho pau. Naʻá ma felotoi ʻoku totonu ke ne ʻeke ʻe ia ki heʻene pīsopé pe ko e hā ha ngaahi ʻaho ʻe ala ʻatā ʻi he ongo tohi māhina ʻa e uōtí mo e siteikí. ʻI he ngaahi ʻaho kotoa ne ʻomí, naʻá ma fili ʻa e ʻaho 27 ʻo Sepitema 2014—ʻa ia ne ʻuhinga ia naʻe toe pē ha meimei uike ʻe fitu pea fai e malí!

Naʻe fehuʻi mai ʻe Pīsila, “Obim [ʻo ʻuhinga “ko hoku ʻofaʻangá” ʻi he lea faka-ʻIkipoú], ʻoku ʻi ai haʻo paʻanga? “ʻOku siʻisiʻi e taimí.”

Naʻá ku tali ange, “ʻIkai, ka ʻoku ou maʻu pē ha kiʻi tui”

Naʻá ne kata mo pehē mai, “Sai pē. Ta lotu pe mo ʻaukai.” Naʻá ne hoko atu ʻaki haʻane toe ʻomi e fakakaukau ʻi he 1 Nīfai 3:7 ʻo pehē, “ʻE teuteuʻi ʻe he ʻEikí ha hala maʻataua koeʻuhí he kuó Ne fekauʻi kitaua ke ta mali.”

Lolotonga e uike ko iá, naʻe totongi au ki ha ngāue naʻá ku ʻosi fakahoko ʻi ha ngaahi māhina lahi ki muʻa. Hili iá, ne talamai ʻe Pīsila haʻane fie maʻu ke kamata ha kiʻi pisinisi ke tānaki ai ha paʻanga lahi ange. Naʻá ne fakaʻaongaʻi leva e paʻanga naʻá ku maʻú, ke fakatau mai ha ngaahi kato kakai fefine ʻosi ngāue ʻaki peá ne toe fakatau atu kinautolu. Hili ʻene fakatau mai e ngaahi meʻa ʻi heʻene lisí, naʻá ne kei maʻu pē ha paʻanga ʻo lahi ange ʻi hono liunga ua e paʻanga naʻá ku ʻoangé.

Lolotonga e taimi ko ʻení, ne ʻikai faʻa maʻu haʻaku ngāue. Naʻe ʻikai ke hoko e ngāue kotoa ne ʻosi palōmesi mai ke u faí. Ne toe ha uike ʻe ua pea naʻe kei lahi pē ha ngaahi meʻa naʻe fie maʻu ke ma fakatau mai. Naʻe fokotuʻu mai ʻe hoku kaumeʻá ke toe tolo atu e ʻaho malí. Naʻá ku pehē ange pē, “ʻOku ʻi ai ha mana ʻe hoko.”

ʻI ha ʻaho pē ʻe ua kimuʻa ʻi homa ʻaho malí, naʻe hoko e maná: Naʻá ku maʻu ha totongi ki ha ngāue naʻá ku fakahoko ʻi ha uike ʻe ua kimuʻa ai. Naʻá ku ako foki ai ʻe tāpuekina kitautolu ʻe he ʻEikí ke tau ikunaʻi ʻetau ngaahi taumuʻa māʻoniʻoní, ʻi heʻetau tui mo ngāue mālohí.

Naʻá ma ʻalu ki he pangikeé ke toho e sieké pea mei ai ki he māketí ke totongi e toenga ʻo e ngaahi meʻa ne fie maʻú lolotonga ia e lolo lahi ʻa e ʻuhá, ʻa ia naʻá ma pehē ko hano tali ia mei langi ʻo ʻema ngāue ʻi he tuí.

Ne siʻi ʻi he houa ʻe 24 mei ai, ne ma mali. ʻI he taimi naʻe kole mai ai ke ma lau ʻema fuakavá, naʻe ʻikai lava ke mafakatataua ʻa e ongo naʻá ku maʻú mo ha toe meʻa kuó u ʻosi ongoʻi ʻi heʻeku moʻuí. Naʻá ku ongoʻi lavameʻa moʻoni ʻo aʻu ki heʻeku tui te u lava ʻo fai ʻa e meʻa kotoa pē ʻi he tui, talu mei he ʻaho ko iá. Naʻe toki silaʻi kimaua kimui ange ʻi he Temipale ʻAkelā Kaná.

Neongo te ke ala fie maʻu ha paʻanga ke teuteu ki ha mali, ka ko e meʻa mahuʻinga taha ʻokú ke fie maʻú, ʻa e tuí.