2018
Lakotomalala ʻAlafoni, Salatoa, Matakasikā
April 2018


Ngaahi ʻAta ʻo e Tuí

Lakotomalala ʻAlafoni

Sarodroa, Madagascar

ʻI he kamata ke tui ʻa Lakotomalala ki he ongoongoleleí, naʻe tuʻu ʻa e ʻapisiasi ofi tahá ʻi ʻAnisilape, ko ha kolo naʻe maile ʻe 30 (kilomita ʻe 50) mei hono kolo ʻi Salatoá. Naʻe maʻu ʻe Lakotomalala mo hano kaungāmeʻa ha founga ke na ʻalu ai ʻi he Sāpate kotoa pē.

ʻI he ʻahó ni, ʻoku ʻi ai ha falelotu siʻisiʻi ʻi Salatoa ʻoku lava ke maʻulotu ai ha kau mēmipa ʻe toko 100 tupu ʻi he Sāpate kotoa pē. Kuo mamata ʻa Lakotomalala ki he tali ʻe hono koló e ongoongoleleí. Kuo ʻi ai ha kau faifekau ʻe toko fā mei Salatoa pea ʻoku hokohoko atu e tupulaki ʻa e Siasí.

taha faitaá, Cody Bell

ʻI he puke ʻeku kui tangatá, naʻá ku ʻalu ki ʻAnisilape ke nofo mo ia. Naʻe tuʻo lahi e ʻaʻahi mai ʻa e ongo faifekaú kiate iá. Naʻe ʻikai ke u kau mo ʻeku kui tangatá ki he Siasí, ka naʻá ne saiʻia he ʻaʻahi mai ʻa e kau faifekaú. ʻI ha efiafi ʻe taha, naʻá na foaki ange ha tāpuaki ki heʻeku kui tangatá, pea hili ha efiafi fakafāmili ʻe taha, naʻá na ʻomi kiate kimaua ʻa e Tohi ʻa Molomoná.

Naʻá na talamai, “Kātaki ʻo lau e tohi ko ʻení pea kole ki he ʻOtuá pe ʻoku moʻoni ia.”

ʻI heʻeku foki ki Salotoloá, naʻe ʻikai ke u fie lau e Tohi ʻa Molomoná koeʻuhí naʻá ku pehē ʻoku ʻikai moʻoni ia. ʻI ha ʻaho leva ʻe taha, naʻá ku fuʻu puke lahi ʻaupito pea naʻá ku nofo maʻu ʻi fale ʻi ha ngaahi ʻaho lahi. Lolotonga ʻeku kumi ha meʻa ke faí, naʻá ku maʻu e Tohi ʻa Molomoná peá u kamata lau ia.

Naʻá ku foki kimui ange ki ʻAnisilape peá u fetaulaki mo e ongo faifekaú. Naʻá na akoʻi lahi ange au fekauʻaki mo e Tohi ʻa Molomoná pea mo e Palōfita ko Siosefa Sāmitá. Naʻá ku talaange kiate kinaua ʻoku ʻikai ke tau fie maʻu ha kau palōfita pea ʻoku ʻikai ke ʻi ai ha palōfita ʻi he kuongá ni. Naʻe kole mai ʻe he ongo faifekaú ke u lotu ki he ʻOtuá ʻo fehuʻi ange pe ʻoku ʻi ai ha palōfita ʻi he taimí ni. Naʻá na palōmesi mai ʻe tali ʻe he ʻOtuá ʻeku lotú. Naʻá ku lotu peá u ongoʻi ʻoku moʻoni e meʻa naʻe talamai ʻe he ongo faifekaú.

Naʻá ku loto ke u ʻalu ki he lotú, ka naʻe ʻikai haʻaku totongi pasi. Naʻá ku talanoa ki hoku kaungāmeʻa ko Lasafinitalavaonasoló, pea naʻá ne talamai ʻe lava ke ma ʻalu ʻi heʻeku pasikalá. Naʻá ma fononga ʻi he houa ʻe uá mei Salatoa ki ʻAnisilape pē ʻi he ʻaho Sāpate kotoa pē. ʻI he taimi naʻá ku helaʻia ai he ʻaká, naʻá ku heka ʻi mui kae ʻaka hoku kaungāmeʻá. Pea ʻi he taimi naʻe helaʻia ai hoku kaungāmeʻá, naʻá ma toe fetongi pē.

Naʻe faifai peá u kau fakataha mo e fāmili ʻo Lasafinitalavaonasoló ki he Siasí. Naʻa mau ʻalu ki he lotú ʻi ʻAnisilape ʻo aʻu ki he taimi naʻe hoko ai ʻa Salatoa ko ha kolo. Naʻa mau fiefia ʻaupito ʻi heʻemau lava ke maʻulotu ʻi homau koló!

Naʻe uiuiʻi e tamai ʻa Lasafinitalavaonasoló ko e palesiteni fakakoló. Naʻá ma talanoa ʻi ha ʻaho ʻe taha peá ne poupouʻi au ke u teuteu ke ngāue fakafaifekau. Naʻe ʻikai ke u fakakaukau te u lava ʻo ngāue, ka naʻá ne toe fakapapauʻi mai te u lava. Naʻá ku tali e uiuiʻi ke u ngāue ʻi he Misiona Madagascar Antananarivo. Kuó u mali ʻeni mo ha fānau ʻe toko ua. ʻOku ou houngaʻia ʻi hoku fāmilí, pea kuó u aʻusia mo ha ngaahi meʻa lahi ange ʻi he meʻa ʻoku ou lava ʻo vahevahé, kuó ne tokoniʻi au ke u ʻilo ʻoku moʻoni e Siasi ko ʻení.

ʻĪmisi
Rakotomalala and friend

Hili ʻene kau ki he Siasí, naʻe ngāue fakafaifekau ʻa Lakotomalala (toʻomataʻu) ʻi he Misiona Madagascar Antananarivo, pea ngāue ʻa Lasafinitalavaonasolo (toʻohema) ʻi he Misiona Democratic Republic of the Congo Kinshasa.

ʻĪmisi
sitting inside the chapel

ʻI he 2013, naʻe langa ʻe he kāingalotu ʻi Salatoá e kiʻi falelotu papa siʻisiʻi ko ʻení ke nau lotu ai. ʻOku fiefia ʻa Lakotomalala ke tokoni ke fakahoko e ngaahi liliu ʻoku fie maʻu ke fai ki he falé.

ʻĪmisi
rice fields

Ko e laisé ko ha meʻakai angamaheni ia ʻi Matakasikā. ʻOku meimei ngāue e tokotaha kotoa ʻi Salatoa ʻi he ngaahi ngoueʻanga laisé ke tauhi honau ngaahi fāmilí.

ʻĪmisi
constructing a chapel

ʻI he hokohoko atu e tupulaki ʻa e Siasí, naʻe fie maʻu ʻe he kāingalotu Salatoá ha falelotu foʻou. Naʻe tuʻu e falelotu foʻoú ʻi he tafaʻakí, kae ngāue ʻa Lakotomalala mo e niʻihi kehé ke liliu e falelotu papa motuʻá ke hoko ko ha ngaahi loki ako mo ha ʻōfisi maʻá e pīsopé.

ʻĪmisi
sitting outside the chapel

Talu mei he ngaahi ʻaho naʻe heka pasikala ai ʻa Lakotomalala mo Lasafinitalavaonasolo ʻi ha houa ʻe ua ki he lotú ʻi he Sāpate kotoa, mo ʻena hoko ko ha ongo kaungāmeʻa lelei. ʻOkú na houngaʻia ʻi he ngaahi tāpuaki kuó na maʻu mo hona ongo fāmilí mei he ongoongoleleí.

ʻĪmisi
standing in front of a new chapel

Ko Lakotomalala mo Lasafinitalavaonasolo ʻi muʻa ʻi he falelotu foʻou ʻi Salatoá. Naʻe langa e falelotu ko ʻení ʻe he kāingalotú, ʻaki ʻa e sima mo e piliki.