2013
Malimali pē mo Talaange ʻIkai
ʻOkatopa 2013


Malimali pē mo Talaange ʻIkai

ʻOku nofo ʻa e taha naʻá ne faʻú ʻi Loto Manila, ʻOtu Filipainí

Naʻá ku fakasītuʻaʻi ha ngaahi fakaafe inu, ka ko e palesiteni ʻeni ia ʻo e kautahá ʻokú ne foaki mai ha ipu uaine sioʻata.

ʻĪmisi
A woman being offered alcoholic drinks.

Tā fakatātaaʻi ʻe Sudi McCollan

Naʻá ku kau ʻi ha ako ngāue ʻi ha faʻahitaʻu māfana ʻe taha ʻi ha motu ʻi Pikolo (Bicol) he ʻOtu Filipainí. Naʻe fakaʻofoʻofa e hā mai ʻa e tahí, pea naʻá ku nofoʻamanaki ki he pongipongi kotoa pē.

Neongo ia, naʻá ku fakatōtōmui ʻi he ngaahi efiafí. Ko e taimi ia ʻoku kamata inu ai ʻa e kakai ʻi he nofoʻangá mo fakafiefiá. Naʻe lahi e ngaahi fakaafe ki he faʻahinga fakafiefia peheé, pea naʻe pau ke u ʻi ai mo hoku kaungā ako ngāué, he ʻe taʻefakaʻapaʻapa ha ʻikai ke te ʻi ai.

Ko e ʻuluaki fakafiefiá ko ha fakafiefia talitali ia ʻo e kau ako ngāue foʻoú. Naʻá ku ilifia au ke ʻalu ki ai, koeʻuhí he naʻá ku fakapapauʻi te nau ʻomi ha inu pea naʻe ʻikai ke u fakapapauʻi e founga ke fakasītuʻaʻi aí. Naʻá ku telefoni leva ki haku kaungāmeʻa ʻi hoku uooti totonú, peá ne ʻomai ha ngaahi faleʻi fakaʻofoʻofa naʻá ne pouaki ʻeku lotolahí.

Ko e taimi naʻe kamata ai ʻa e fakafiefiá, naʻa nau ʻomai hamau inu, kae, meʻamālié, naʻe ʻikai ke nau fakamālohiʻi kimautolu ke mau inu. Koeʻuhí naʻe tali ʻe hoku kaungā ako ngāué hoku tuʻunga taʻe inú, naʻe faingofua ange ke u fakafisinga e inu ne foaki hoko maí—kae tālunga ha pō ʻe taha. Naʻe haʻu ʻa e palesiteni ʻo e kautahá ʻi he lolotonga ʻo e taha ʻo e ngaahi fakafiefiá. Naʻá ne toʻotoʻo ha foʻi hina lambanog (ko ha inu fakalotofonua naʻe ngaohi mei he niú). Taimi nounou pē mei heʻene haʻú, kuó u fakatokangaʻi ʻokú ne lingi ha uaine. Hili ia pea pehē mai, “Kuo pau ke ke ako e founga ke inú” peá ne ʻoange ʻa e ipú ki ha taha ʻo e kau ako ngāué. Naʻá ne inu vave leva ia.

Naʻe kamata ke tā leʻo lahi hoku mafú. ʻE vavé ni pē haʻaku hoko. Naʻá ku fanafana leʻo siʻi pē kiate au, “He ʻikai ke u inu ia ʻe au.” Peá u fakatokangaʻi atu ʻa e palesitení ʻokú ne mono mai ʻa e ipú kiate au. Naʻe ʻikai ke u ʻilo ʻe au e meʻa ke faí. Naʻe sio mai hoku kaungā ako ngāué kiate au, mo tatali ke sio pe ko e hā teu faí. Naʻá ku malimali ki he palesitení peá u pehē leʻo siʻi ange, “Kātaki, ʻoku ʻikai ke u inu.”

Naʻá ku ʻilo naʻe loto mamahi. Naʻá ne ʻeke pe ko e hā ʻoku ʻikai ke u inu aí. Peá u talaange, “Ko e Māmonga au.”

Talamai ʻe ia, “Kuo teʻeki ke u fanongo he tui fakalotu ko iá. ʻOku ongo hangē ha faʻahinga meʻakaí.” Ne kata e taha kotoa.

Naʻá ku malimali mo au, ʻo ʻikai koeʻuhí ko ʻene fakakatá ka koeʻuhí he naʻá ku ʻilo naʻá ku fai e meʻa totonú.

Naʻe ʻikai toe ʻomi ʻe ha taha ha inu kiate au. Ka naʻe ʻikai tuku ai ʻa e manukí, pea naʻa mo hoku ngaahi kaungāmeʻa ʻoʻokú. Naʻe aʻu ʻo pehē ʻe ha taha ʻoku ou loi pea ʻoku ʻikai tui ia ʻoku ʻikai inu ʻa e kāingalotu ʻo e Siasí. Naʻá ku ongoʻi e mafasia ʻoku hoko ki he kāingalotu ʻo e Siasí ʻi he lolotonga ʻo e taimi ko ʻení.

Naʻe akoʻi au ʻe heʻeku nofo he motu ko iá ha ngaahi lēsoni lahi, ʻo ʻikai fakaʻatamai pē kae toe fakalaumālie foki. Naʻá ku ako ai he ʻikai toe teitei ngata ʻa e manukí ia, ka ʻe tataki maʻu pē ʻe he Laumālie ʻo e ʻEikí koe ke ke fai ʻa e meʻa ʻoku totonú.