2013
Ko e Tatali ʻi he Nofoʻanga Fakafaʻahitaʻu Momokó
ʻOkatopa 2013


ʻI he Fonongaʻangá

Ko e Tatali ʻi he Nofoʻanga Fakafaʻahitaʻu Momokó

Ko ha Kolo Foʻou

Ne hoko ʻa Nāvū, ʻIlinoisi ʻi he hili hono fakapoongi ʻo e Palōfita ko Siosefa Sāmitá ko ha feituʻu fakatuʻutāmaki. Naʻe hola e Kāingalotú mei honau ngaahi ʻapí ke kumi ha feituʻu malu ange ke nau nofo ai. Naʻe kamata e ʻuluaki kulupu ʻo e Kāingalotú ʻenau fononga fakahihifó ʻi Fēpueli 1846, ka naʻe fakatuaiʻi kinautolu ʻe he kovi ʻa e matangí mo e mahakí. ʻI he taimi naʻa nau kolosi ai ʻi ʻAiouaá, naʻe fuʻu tōmui ʻi he taʻú, ke fakalaka atu ʻi he ʻOtu Moʻunga Maká, ki muʻa he faʻahitaʻu momokó. Ko ia ne fili ai ʻe he kau taki ʻo e Siasí ha feituʻu ʻe lava ke nofo ai ʻa e Kāingalotú he faʻahitaʻu momokó. Naʻa nau ui ia ko e Nofoʻanga Fakafaʻahitaʻu Momokó.

Ngāue Fakataha

Naʻe langa ʻe ha kakai ʻe niʻihi ha ngaahi fale mei he sinoʻi ʻakaú pe mohukú. Ko ha niʻihi naʻe nofo ʻi ha ngaahi tēniti mo ha ngaahi ʻana. Naʻe feinga ʻa e Kāingalotú ke nau fiefia he lolotonga ʻo e faʻahitaʻu momoko mo lōloá. Naʻa nau fetokoniʻaki. Naʻa nau ō ki ha ngaahi koniseti mo hiva pea mo hulohula. Naʻa nau langa ha ngaahi momosiʻanga mahoaʻa, ha fale fakatahaʻanga fakakolo, pea mo ha falengāue ngaohiʻanga kato.

Ko e Hoko Atú

Naʻe faingataʻa ʻa e taimi naʻe nofo ai ʻa e Kāingalotú ʻi he Nofoʻanga Fakafaʻahitaʻu Momokó. Naʻe mate ha kakai tokolahi. Ka ne maʻu ʻe he kau paioniá ha tui ʻe tāpuakiʻi kinautolu ʻe he ʻEikí mo tokoni ke nau aʻu ki Saione. ʻI he fāifai pea aʻu mai ʻa e faʻahitaʻu failaú, ne mavahe leva ʻa e ʻuluaki kulupu paioniá mei he Nofoʻanga Fakafaʻahitaʻu Momokó ke fononga ki he Teleʻa Sōlekí.

Te mou lava he ʻahó ni ʻo mamata ki he Temipale fakaʻofoʻofa ʻo e Nofoʻanga Fakafaʻahitaʻu Momokó mo ʻeva ki he Senita Fonongaʻanga ʻo e Kau Māmongá ʻi he Nofoʻanga Fakafaʻahitaʻu Momokó ke ʻilo lahi ange ki he kau paioniá.

ʻOku fakataipe ʻe he fakaʻaliʻali ko ʻeni ʻi he loto Senitā Fonongaʻanga ʻo e Kau Māmongá ʻi he Nofoʻanga Fakafaʻahitaʻu Momokó ha nofoʻanga he halanga ʻi ʻAiouaá ʻa ē naʻe faʻu ai ʻe Uiliami Keleitoni ʻa e himi “Haʻu Kāinga ʻOua ʻe Manavahē” (Ngaahi Himi, fika 18).

Te ke lava ʻo sio ʻi he Senitā Fonongaʻanga ʻo e Kau Māmongá ki he faʻahinga meʻa naʻe ʻave ʻe he Kāingalotú ʻi heʻenau fononga fakahihifó. Naʻe talaange ʻe he kau taki ʻo e Siasí ke nau ʻave ha mahoaʻa, sipaisi, laise, piini, pea mo ha fanga pulu huʻakau.

Naʻe langa ʻe ha Kāingalotu ʻe niʻihi ha ngaahi fale sinoʻi ʻakau ke nau nofo ai he lolotonga ʻo ʻenau ʻi he Nofoʻanga Fakafaʻahitaʻu Momokó.

Ko e Kolosi ʻa e Kāingalotú he Vaitafe Misisipí, tā ʻe Grant Romney Clawson © IRI; faitaaʻi ʻe Jennifer Maddy mo Welden C.Andersen

Ko e Halanga ʻi ʻAiouaá

ʻAiouā

Nāvū

Nofoʻanga Fakafaʻahitaʻu Momokó