2011
Fakapuliki Homau Falé
ʻAokosi 2011


Fakapuliki Homau Falé

ʻĀlisi W. Feleti, ʻIutā, USA

ʻI he ʻosi ʻa e Tau Lahi Hono II ʻa Māmaní, ko hoku taʻu 19 ia, naʻe haʻu ai e filí ke nofo ʻi homau koló ʻi ʻIulope. Naʻa mau tangutu mo ʻeku ongo mātuʻá ʻi ha efiafi ʻe taha ʻi heʻemau tēpilé feʻunga mo e ongo mai ha longoaʻa. Naʻa mau fakasio atu he puipuí ʻa ia ne tau ke ʻoua naʻa lava e kau laku pomú ʻo ʻiloʻi homau falé he poʻulí, ʻoku ʻasi mai e kau tau ʻa e filí—mo ʻenau ngaahi paikí, lolí, mo e tangikē taú—ʻo nau hū mai ki homau koló mei he ongo tafaʻakí. Naʻá ku ilifia ʻaupito.

Naʻe pehē mai ʻe heʻeku tamaí ʻa ia ko ha tangata tui faivelenga, “ʻOua te ke manavahē.” Ko e lea ia ne ngali kehe, koeʻuhí ko e meʻa ko ʻeni ʻoku tuʻunuku mai ʻi homau ʻapí. Ne mau ʻiloʻi ʻe ʻohofi ʻe he kau sōtiá e koló pea maumauʻi e ngaahi ʻapi ʻo e kakaí. Naʻe fokotuʻu mai ʻe heʻeku tamaí ke mau tūʻulutui he veʻe seá ʻo lotu ke maluʻi kimautolu ʻe he Tamai Hēvaní. Naʻá ne lotu ʻo pehē, “Tamai Hēvani, fakamolemole ʻo fakakuihi e kau sōtiá. Fakapuliki homau falé ke ʻoua te nau sio ki ai.”

Hili ʻene lotú, naʻe lotu ʻeku faʻeé. Peá u lotu leva. Hili iá, naʻa mau foki ki he tēpilé ʻo fakasio atu he matapā sioʻatá. Naʻa mau sio atu ki he hū ʻa e kau sōtiá ki he fale kotoa ʻi homau halá. Ko homau falé naʻe tuʻu taupotu taha he halá. Naʻa nau aʻu mai ki homau falé ʻo fakalaka hake homau ʻaá ʻo ʻalu ki he hala hokó. Naʻa mau sio atu ki heʻenau hū ki he fale kotoa pē naʻe lava ke mau sio atu ki ai mei homau matapā sioʻatá.

Hili ha meimei houa ʻe ua mei ai, naʻe ifiʻi leʻolahi leva ʻe ha taha ha meʻaifi, pea foki mai e kau sōtiá ki heʻenau ngaahi meʻalelé. ʻI heʻenau foki māmālie atú, naʻa mau ongoʻi nonga ʻaupito pea mau toe tūʻulutui, ʻo fakamālō ki he Tamai Hēvaní ʻi Heʻene angaleleí mo e maluʻí.

ʻI he ʻaho hono hokó ne u ʻiloʻi mei haku kaungāmeʻa loto-mamahi ʻa e ngaahi meʻa kovi naʻe fai ʻe he kau sōtiá ki he ʻapi kotoa pē. Naʻá ne fuʻu ʻohovale heʻeku talaange ne ʻikai ke nau haʻu ki homau ʻapí. Naʻá ne talamai naʻe sio ki heʻenau haʻu homau feituʻú pea naʻa nau hū ki he ʻapi kotoa pē. Ko homau falé pē naʻe ʻikai ke hū ki ai ʻa e kau sōtiá.

ʻOku ou ʻilo ʻoku fanongo ʻa e Tamai Hēvaní ki heʻetau kolé pea tali ia. ʻOku ʻi ai e taimi hangē he ʻikai pē ke tali maí, pea tau loto ke toe vave ange ʻEne talí. Ka ʻi homau ʻapí he taʻu ʻe 65 kuo hilí, naʻá Ne tali mai e lotú he taimi pē ko iá.