“Na Kosipeli e na Noda Bula”
E sa solia tu vei keda na Nona Veisorovaki, Nona kosipeli kei na Nona Lotu, na veivakaduavatataki tabu ka sa solia tu vei keda na veivakadeitaki ni bula tawa mate rawa kei na gauna ni bula tawamudu.
E na vica na yabaki sa oti, au a taleitaka sara e dua na niusipepa ni vakalasalasa ka vakaraitaka tu e dua na italatala ni veitalanoa tiko kei rau na veiwatini ka rau vakaisulu tu me vaka na dauvakacaca ka rau vodo motopai tiko. “Keirau daulako ki lotu,” a tukuna e dua ki vua na italatala. “Keirau daulako e na veiyabaki … ia e sa sega ga ni keirau yaco sara e kea.”
E lewe levu sara vei ira noda vuvale raraba kei na itokani era sa sega tiko ni lotu. Era na dautiko beka vagauna, ia era sa sega ga ni marautaka na taucoko ni veivakalougatataki ni lotu e na vakaitavi kei na veiqaravi. E so era na dautiko beka me vaka ga na kena ivakarau, ia era vakuai ira mai na solibula kei veiqaravi ni nodra sucu tale vakayalo ka daulako mai e na noda solia na yaloda vua na Kalou. Ruarua na mataqali vakaoqo era sa calata tiko e so na veivakalougatataki ka dau dua tani sara e na bula oqo. Ka ra sa tiko sara e na dua na itutu rerevaki ni ra sa calata tale tikoga na veivakalougatataki lagilagi ni bula sa bera mai.
A vakatavuvulitaka o Paula ni Turaga sa solia tu na veiparofita kei na iapositolo, “me ra vakavinakataki kina ko ira sa lotu—me ia na cakacaka ni talatala—[ka] me vakatataki cake na ivavakoso nei Karisito” (Efeso 4:12). Ko ira na tamata ka ra sega ni taucoko na nodra vakaitavi e na Lotu iJisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ka ra vakasaqara tale tikoga na nodra saumaki vakayalo vakaiira era sa calata tiko me ra sotava na veika e yaga sara e na tauyavu vakalou ni iTuvatuva Uasivi ni Mamarau. Na ivakavuvuli kei na cakacaka ni Lotu era yaga sara me kauta mai ka ra rawata na bula tawamudu ni tamata (raica Mosese 1:39).
Au sa masulaka ni ko ira na lewe vuqa era vakarorogo tiko mai ka rogoci au ni’u vosa tiko yani oqo me ra na ivakadinadina vakayalo ni kena bibi na cakacaka ni Lotui me ra vakatataki cake ka ra vakalevulevui na luvena na Kalou. Au masulaki ira vakabibi era sa sega tiko ni sa marautaka sara na taucoko ni veivakalougatataki ni Lotu e na vakaitavi, veiqaravi, kei na solibula me vaqarai ka rawati kina na ivakadinadina qori ka me vakayacori sara ni sa kunei.
Rauta tiko ni tini na yabaki sa oti, ni’u a tiko e na dua na koniferedi ni iteki e Amerika, au a vakaveikilaitaki ki vua e dua na lewenilotu ka sa sega ni se bau vakaitavi e na Lotu e na vuqa sara na yabaki. “Na cava na vuna me’u lesu kina ki na itavi qaravi vata e na Lotu?” a tarogi au na lewenilotu o ya. Ni vakasamataki kece na taucoko ni ka e vakayacora me baleti keda na iVakabula, sa dodonu me rawarawa sara na noda soli keda e na veiqaravi Vua kei ira na wekada. E a vakasamataka na tikina oqori e na dua na tiki ni gauna na noqu daunitaro ni oti a qai vakarogotaka mai na kena isau e veivakurabuitaki sara; “Na cava e sa bau cakava o Koya me baleti au?”
Na isau ni taro veivakurabuitaki qori e a vakayavalati au me’u vakananuma na veika era namaka tu na tamata me ra rawata mai ko Jisu Karisito, mai na Nona kosipeli, kei na nodra vakaitavi e na Nona Lotu. Au vakananuma ni so tale era tukuna ni ra sa sega ni lako ki Lotu baleta na Lotu e sega “ni cakava tiko na veika era vinakata.” Na veika cava beka era vinakata ka ra namaka tu na Lotu me cakava? Kevaka era vaksaqara walega na tamata na veika e veivakacegui ka ra dau sotava vakailawalawa, era na sega ni qai la’ki marau e na dua ga na tabana levu se tabana lailai ka ra na vakasaqara e so tale na bula veimaliwai me vakatawana na nodra gagadre. E levu sara tu na veivakacegui era sotavi vakailawalawa e na levu sara na veisoqosoqo. Kevaka era vakasaqara walega na veivuke me ra vulica kina na kosipeli, era na vakamuria tiko na inaki qori e na wiliki ni veivola, ka sa bini tu. Ia sa ikoya beka oqo na inaki levu ni Lotu? Sa ikoya taucoko beka oqo me da rawata mai na kosipeli iJisu Karisito?
E a tukuna vakaoqo e dua, ni ka eda rawata e na vakatau e na ka eda vakasaqara. Na tamata e mai Lotu me baleta duadua ga na rawati ni dua na ka e na bula ga vakayago e na vakalaboci dina. Na iApositolo ko Paula a vola na nodra vakalewai na tamata ka ra “sega ni qarava na noda Turaga ko Jisu Karisito, na ketedra ga” (Roma 16:18). Na tamata era Lotu tiko me rawa kina ni ra soli ka vei ira na wekadra ka qarava na Turaga e na dredre sara ni ra vakalaboci. Na iVakabula e a yalataka tu ni “ko koya sa vakayalia na nona bula e na vukuqu, e na maroroya” (Maciu 10:39).
Na Lotu e sa solia tu vei keda na gauna ni veiqaravi me da qarava kina na Turaga kei ira na wekada. Ia kevaka e soli e na sala dodonu kei na vuna dodonu eda na saumi me ulabaleta e dua ga na ka eda a solia. E milioni era veiqaravi tu vakavinaka ka sega ni ra qai nanumi ira vakaiira ni vakailesilesi se qasenivuli e na isoqosoqo ni Lotu, kei ira era sotava na saumaki e vakamacalataka na parofita ka vakamamasu tiko vei keda me da “lako vei Karisito, me da vinaka kina” (Moronai 10:32).
E na noqu bula taucoko au sa vakalougatataki e na noqu lewenilotu ka vakaitavi e na Lotu iJisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. Sa rui dredre dina me vakamacalataki na veisala kece sa vakalougatataka kina na Lotu na noqu bula kei na nodra bula ko ira ka’u lomana. Ia au na tukuna e vica na kena ivakaraitaki, e na inuinui ni oqo e na kuria na veivakamasuti vakaiau ki na ivakavuvuli ka’u sa vakamacalataka.
Na dautiko e na Lotu e na veimacawa e vakarautaka tu na gauna me da taura kina na sakaramede, me vaka e vakaroti keda kina na Turaga (raica V&V 59:9). Kevaka eda kitaka vakakina e na ituvatuva kei na vakavakarau e dodonu, na tauri ni sakaramede e vakavouya me vakayacori na veivakasavasavataki ni noda papitaiso ka vakarautaki keda e na yalayala ni na tikoga na Yalona kei keda. Na cakacaka ni Yalo oqori, na Yalo Tabu sa soli tu me vakadinadinataka na Tamada kei na Luvena ka me liutaki keda ki na dina (raica Joni 14:26; 2 Nifai 31:18). Na ivakadinadina kei na dina, erau yaga sara ki na noda saumaki vakaikeda, ka sa ilutua ni digidigi ni tatamusuki ni macawa oqo e na vakavoui ni noda veiyalayalati. E na vakatulewa ni bula ni veisiga yadua kei na noqu tubu cake vakayalo vakaiau, au sa marautaka ni a sa vakayacori na yalayala oqori.
Me’u vosoti ni dua ga na Yalododonu Edaidai e sega ni kila na veivakalougatataki talei e lako mai ki vei ira era maroroya na ivakaro ka vakayacora na nodra sarakamede e veisiga yadua ni Vakacecegu. Na cava e tiko e na bula—e na veidrano se veiuciwai, e na veivanua ni qito saumi se na wili pepa ni Sigatabu e vale—oqori e rawa ni solia e dua ga na ka me vakatauvatani ki na veivakalougatataki oqori? E sega ni dua na veika ni marau qaravi vata me na tautauvata kei na vakavoui ni veivakasavasavataki kei na veidusimaki vakayalo kei na tubu, e a yalataka na Kalou vei ira era yalodina ni taura na sakaramede ka dokai Koya e na veisiga ni Vakacecegu yadua? Au vakavinavinaka e na vakayacori ni veiyalayala oqori e na noqu bula, ka sa vakadeitaka na nodra sa rawa tu vei keda kecega.
Ni’u sa yacova na yabaki ni vakatulewa vakataki au ka’u kila ka sotava na mawe ni noqu ivalavala ca vakaiau, na ivakavuvuli iKarisitoe solia tu vei au na vakacegu kei na kaukauwa me’u lako ki liu e na kila ni noqu ivalavala ca e rawa ni vosoti, ka sa tiko na inuinui kei na loloma veivueti vei ira era dau ivalavala ca.
Ni’u a sotava na mate ni dua na daulomani, oka kina ko tamaqu, ko tinaqu kei na watiqu, na veivakacegui ni veivakatakila ni Yalo Tabu e a solia vei au na kaukauwa me’u tomana tikoga. E a vakadeitaka vei au na Yalo Tabu ni tiko na inaki ni veirarawa vakayago, ka solia na veivakadeitaki ni tucake tale kei na dina ni veiwekani vakamatavuvale e vauci vata tu me tawamudu.
E na noqu bula taucoko au sa vakalougatataki e na ivunau kei na ivakavuvuli ni kosipeli iJisu Karisito. Me vaka e vakavuvulitaki e na ivosanikalou ka vakakina mai vei ira na iliuliu kei na qasenivuli ni Lotu oqo, na kosipeli sa rarama ki na noqu sala ka veivakabulabulataki ni noqu toso ki liu vakayago kei na toso ki liu vakayalo. Me vaka e vakatavulica ko Brigham Young, na veilawa ni kosipeli, e “vakavulica na tamata me nuitaki, dina, savasava, kakua ni mateni, daucakacaka, daumamaroroi ka dauloloma ka dauvosataka na veivosa kecega e vinaka kei na cakacaka … era veivakacerecerei ka veivakatuturagataka na tamata, … [ka] kevaka e vakamuri taucoko, [era] kauta mai na bula vinaka kei na kaukauwa ki na yago, makare ni kila, kaukauwa ki na vu ni vakasama ka vakakina na veivakabulai ki na yalo.”
E na maliwa ni levu na veivakalougatataki au sa taura mai na ivakavuvuli ni kosipeli na yalayala ni kena vakamuri na Vosa ni Vuku. Veika oqo e okati kina na bula vinaka kei na kila ka kei na kaukauwa ni “cici ka sega ni ceguoca; io … lako tiko ka sega ni malumalumu mai,” kei na vakayacori ni yalayala qori, “na lako siviti ira na agilosi dau veivakarusai; io me vaka a lako siviti ira na Isireli ka sega ni vakamatei ira” (V&V 89:18–21).
Na kosipeli e vakavulici keda me da sauma noda ikatini kei na veisolisoli, ka vakadeitaka vei keda na veivakalougatataki e na gauna eda vakayacora kina. Au vakadinadinataka ni sa vakayacori na veiyalayala oqori e na noqu bula. Au a sa raica ni a dola na katuba ni lomalagi me sovaraka mai na veivakalougatataki e sega ni wili rawa. E na kedra maliwa oqo sa ikoya na noqu rawa ni raica na kena sega ni bibi na ka e taukeni, na veisakitaki, na rogolevu kei na kaukauwa ni vuravura oqo ni vakatauvatani kei na tawamudu. Me’u vakavinavinakataka vakacava na raica vakayalomatua kei na vakacegu e na lako mai e na kila ka e yavutaki e na kosipeli ni inaki ni bula kei na kena isema ki na tawamudu!
Mai na noqu veiyabaki taumada ka yacova na noqu gauna ni vuli kei na vakamau ki na uabula ka sivia, na Lotu e sa vakarautaki au me’u veimaliwai kei ira na tamata vinaka vakaidina e na vuravura. Ko ira na qasenivuli kei ira na lewe ni kalasi ni Wilivola ni Sigatabu kei na iSoqosoqo ni Lalai, e na sikauti kei na veitavi tale e so ka qaravi vata vakaitabagone e na kuoramu kei na tabana levu kei na itavi qaravi vata e na iteki, e sa solia tu vei au na itavi rawarawa ni ivakaraitaki vinaka ka itokani. Sa dina sara, na noda Lotu e sega walega ni vanua e rawa ni da kunea kina na tamata vinaka, ia e tiko vei keda e dua sara na kedra iwiliwili vinaka, kei na noda veimaliwai kei ira e solia vei keda na kaukauwa me da kila, vakavinavinaka, ka vakalevutaka na noda veimaliwai kei ira na tamata vakaitovo e na veisoqosoqo tale e so.
Na noqu veimaliwai e na veisoqosoqo ni Lotu iJisu Karisito ni Yalododonu Edaidai sa solia tu vei au na yavu me’u kila, vakavinavinakataka, ka vakalevutaka na noqu veimaliwai kei ira na tamata uasivi e na veilotu kei na veisoqosoqo tale e so.
Baleta ni a sa mate ko tamaqu ni se bera ni’u yabaki walu, e dau tiko na vuna me’u dau vakasamataka na veinaki ni Turaga ni sega ni vakalaivi au me’u kila na ka era taleitaka na gonetagane tale e so ka’u ciqoma ni’u nanuma ni sa dau kena ivakarau ga. Me vaka ni levu tale tu na bolebole vakayago, na vakasama ni kosipeli iJisu Karisito sa sosomitaka na isema o koya ka sa mai yali. Me’u na vakavinavinakataka beka vakacava ni ko tuakaqu kei na ganequ kei au keitou a susugi mai vua e dua na yada ka a vakayagataka na nona vakabauta kei na nodrau vakamau e na valetabu na neitou itubutubu me cakava na tama ikeitou ka sa mata me vaka e tiko voli ga e na neitou bula e na veisiga. E sa sega vakadua me keitou vakila ni sa sega na tama ikeitou. E tiko na tama ikeitou, ia e sa lako tu e na dua na vakacagicagi. E tiko e vica na ka e bibi sara e na bula oqo mai na nomu kila na nomu itutu e na bula vakayago kei na nomu rawata na tawamudu. Vakamau ka vauci vata me tawamudu e na valetabu ni Turaga e solia tu na rawarawa oqori ki na gone kei na uabula yadudua.
E na veiyabaki, na noqu dau vakaitavi e na Lotu sa solia tu vei au na galala ki na veivakasalataki kei na veivakauqeti nodra na iliuliu ni Lotu e na veika me’u vakayacora me vaka e dua na tagane vakawati, kei na tama ka iliuliu e na noqu matavuvale. Ia, sa baci ia tale, e na koniferedi ni iteki kei na koniferedi raraba, e na kuoramu ni matabete, e na kalasi ni Wilivola ni Sigatabu, au dauvuli ka uqeti mai vei ira na tama vivinaka, ko ira na tina kei ira na tukada. Au a tovolea me’u vakamuria na veivakavuvuli oqori me vakavinakataka na noqu vakaitavi e na veisoqosoqo oqori ka na ia tale tikoga e na tawamudu. Me’u tukuna e dua ga na ivakaraitaki, ka’u a vakavulici e na kaukauwa ni veivakalougatataki ni matabete—e sega ga ni veivakalougatataki ni veivakabulai, ia na veivakalougatataki ni vakacegu kei na veidusimaki ni dua na tama e taura tu na Matabete ni Melikiseteki ka sa dodonu vei ira na lewe ni nona matavuvale. Na vulici kei na vakayagataki ni ivakavuvuli qori e sa vukei au kei ira na noqu daulomani e na kamikamica kei na veivolekati sara ka rawa walega ni lako mai e na kena vakilai na bibi ni matabete ni Kalou e na dua na matavuvale tawamudu.
Au vakavinavinakataka talega na veivakasala ni ivosanikalou kei ira na iliuliu ni Lotu e na veika me levei. E na vakamuri ni ivakasala sa rawa kina vei au me’u levea na veika rerevaki ka na rawa ni veicoriti ka vakabobulataki au. Alakaolo, tavako, waigaga ni veivakamatenitaki, iyaloyalo vakasisila, kei na veimau ilavo, e so, ia e vica ga na ivakaraitaki ni veika rerevaki ka dau vakamatautaki na kena vakayagataki, eda sa vakasalataki kina me levei. Au sa vakamamasu vei kemuni kece sara—vakabibi vei kemuni na itabagone—ni rogoca ka talairawarawa ki na ivakavuvuli ni tagane kei na yalewa ni Kalou era sa kacivi me nomuni iliuliu ka qasenivuli. Ko ni na vakalougatataki kevaka ko ni tarovi kemuni mai na nomuni vakaliuca na nomuni vuku se gagadre vaka ikemuni mai na veivunau ni nomuni Dauniveibuli kei na nodra ivakasala na Nona dauveiqaravi.
Na ivosanikalou e tukuna vei keda me da taura vei keda “na iyaragi kecega “ni Kalou me da “vorata rawa kina na siga ca.” Era yalataka ni na “tu e na lomaseremudou na isasabai ni yalododonu” kei na “vakabauta me isasabai” me rawa kina me da “bokoca kina na gasau vidi kecega ni tevoro” (V&V 27:15–17). Au sa cikevi kemuni mo ni talairawarawa ki na veivakavuvuli qori mo ni na rawata kina na kena veivakalougatataki. Era okati kina na saumaki vakayalo vakaikeda—na “veisau vakaitamera … e na yalo ikeimami”(Mosaia 5:2)—ni vukei keda me da yaco me vaka na ka e gadrevi keda kina na Tamada Vakalomalagi.
Era tukuna na iliuliu ni Lotu oqo, me vaka ga a tukuna na iVakabula: “Sa sega ni noqu na noqu ivakavuvuli, sa nona ga ka talai au mai. Kevaka e dua na tamata sa via cakava na loma ikoya, e na kila se sa ka mai vua na Kalou na ivakavuvuli, se’u sa vosa vakaiau ga” (Joni 7:16–17).
Me veimuri kei Penijamini na Tui, era kaya kina na nomuni iliuliu: “Ia mo ni daunanuma tiko ni ra sa kalougata ka marau ko ira sa muria na vunau ni Kalou. Raica era sa vakalougatataki e na veika vakayago kei na veika vakayalo; ia kevaka era sa yalodina tiko me yacova na ivakataotioti, era na curu ki lomalagi, ka tiko marau vata kei na Kalou me tawamudu” (Mosaia 2:41).
E na vakatakila ni gauna oqo na Turaga e tukuna kina, “Raica ko iau na Turaga, au na vakayacora na noqu yalayala kevaka dou sa muria na noqu ivakaro; ia kevaka dou sa sega ni muria na noqu ivakaro, dou na sega ni rawata na ka sa yalataki” (V&V 82:10).
Na cava beka e sa vakayacora na iVakabula me baleti keda? E sa solia vei keda na Nona veisorovaki; Nona Kosipeli, kei na Nona Lotu, na veivakaduavatataki tabu ka solia tu vei keda na veivakadeitaki ni bula tawamudu kei na gauna ni bula tawamudu. Au vakadinadinataka ni dina oqo, ka’u vakadinadinataka ni Kalou na Tamada, na Vu-ni iTuvatuva, kei na Luvena ko Jisu Karisito, na iSoro e Duaga o koya sa vakarawarawataka vei keda kece, e na yaca iJisu Karisito, emeni.