Dulaka Cake na Cina
Na vakatorocaketaka na ilesilesi vakalou e tiko vei kemuni. Kakua ni vakaruguruguataka na rarama ni yalo o ni a lako vata mai, mai lomalagi. E gadreva na Turaga na nomuni vinaka kei na nomuni veivakauqeti e na vuravura oqo.
O ya na ka e a kauta mai na yameyame ni buka ni Qito Levu ni Vuravura (Olympics) ka tiki ni nona ilakolako mai Kirisi ki Salt Lake City e na Feperueri sa oti. E ivakatakilakila ni uasivi sara kei na inuinui. E a vakawaqaci e na imatai ni gauna ni Qito Levu ni Vuravura (Olympics) mai Kirisi e na dua na gauna balavu sa oti e na kena a sucu taumada.
Oqo na cina ni Gone Yalewa. E ivakatakilakila ni rarama ni kosipeli ka lako mai vua na Tamada Vakalomalgi. Na rarama oqo e tiko na kena itekitekivu e lomalagi ni bera na nomuni sucu mai. E kea ko ni a vakavulici e na ituvatuva ni mamarau, ka baleta ni ko ni a ciqoma na ituvatuva qori, sa nomuni kina na lagilagi mo ni taura na cina!
E vakavulici keda na iVakabula “me caudre vakakina na nomudou rarama e matadra na tamata, me ra raica na nomudou ivalavala vinaka, ka vakarokorokotaka na Tamamudou sa tiko mai lomalagi.”1 Na rarama vakalou ka tiko e yalomuni ko ni rawata mai vua na Kalou baleta ni ko ni luvena yalewa. Na veivakalougatataki ni rarama e tiki ni rarama ka vukei kemuni mo ni vinaka kina. Sa dua na ka talei mo ni kila na nomuni yalewa, itovo vakayalewa era enadaumeni mai vua na Kalou. Era vakatavuvulitaka na noda parofita ni gauna oqo ni “yalewa kei na tagane e ivakarau yaga sara ni bula taumada yadua, vakatamata, kei na kilai tawamudu kei na inaki.”2 E veivakalougatataki tabu mo ni sucu vata kei na veitovo totoka ni dua na luvena yalewa na Kalou. Ko ira na yalewa ni Kalou, qase kei na gone, era vakayalo ka dauririko, malumalumu ka yalomalua. Era dau loloma ka dauveisusu. Sa ikoya oqori na nomuni ivotavota. Me kakua ni beci na veisolisoli a solia vei kemuni na Kalou. Vakatorocaketaka na ilesilesi vakalou e tiko vei kemuni. Kakua ni vakaruguruguataka na rarama ni yalo o ni a lako vata mai, mai lomalagi. E gadreva tu na Turaga na nomuni vinaka kei na veivakauqeti e na vuravura oqo.
E na bogi nikua au gadreva me’u na vosa vei kemuni mai lomaqu sara ga me baleta na rawarawa ni vinaka kei na kena yaga. E sa baleta sara ga na kena dulaki cake na cina oqori.
E na tovolea na vuravura mo ni nanuma ni vinaka tiko e sa sega ni yaga ka sa itovo makawa, ia na rogolevu e lako mai na voroki ni lewa kei na vakalolovirataki ni nomuni ivakarau. Kakua ni volitaki kemuni ki na ivakarau ni vakasama vaka o ya. Ni ko ni sarava na retio yaloyalo se wili mekesini, ko ni na vakila ni ko ni dua tani tiko beka e na itovo kei na ivakarau, ia, na ka dina, o kemuni sara ga ko ni sa raitayaloyalotaka oti na sala e dodonu mo ni na muria.
Ko ni sa kila beka ni’u tinadratou e lewe vitu na gone tagane. Au kilai ira na gonetagane! E bula veivakayavalati dina mai neitou vale! Au a vuli sara vakalevu mai vei ira kei ira na nodra itokani, ko ira na gonetagane kei na goneyalewa ka’u na rawa ni na tukuna vei kemuni e vica na nodra veika vuni. E rairai me’u na wasea ga e dua, ka’u nuitaka ni’u na sega ni na leqa kina. Sa ikoya oqo: ko ira na gonetagane era cata me ra dau vakamaduataki. Au nanuma e na dua na gauna, e dua na cauravou ka’u kilai koya e a dua na nona itau ki na danisi ka dau vakarautaka ga na koronivuli torocake. E a kauti koya ki na neitou vale ni bera na danisi me rawa kina ni keitou mai veitaba. Ni rau yaco mai ki vale, e a curu sara yani ki valenikuro, na vanua au a vakasaqara tiko kina na itaba ni veitaba ka kaya, “Wawa me yacova ni ko sa raica na ivinivo nei noqu itau. E totoka dina o koya!” A sa sega mada ni bau tukuna e liu e dua na ka vaka o ya na gonetagane qo ka dredre kina me’u wawa me’u raica na ibalebale ni ka e tukuna.
E na gauna au sa raici koya kina au a kila vinaka sara; e sa rairai vinaka dina o koya. E a totoka vakaidina na ivinivo e a daramaka tu; au a qai kila ni rau a vakasaqaqara vata kei tinana e veivanua kecega. Ni rau sa kunea na ivinivo qo, erau kila ni na veirauti kei na so tale na isulu me rau biuta vata kina kei na iotioti ni nodrau vakavinakataka me na veirauti kei na ivakarau cecere ni isulusulu.
E a saumi na nodrau sasaga taucoko sara me vaka ni a totoka vakaidina o koya e na bogi qoka, ia e dua tale na ka e levu cake mai na ivinivo e a vakaserautaki koya. Oqori na nona yalodei galugalu voli ga. E na gauna au a vakaraici koya toka kina, e a vakavotui tale ki lomaqu na vosanikalou, “Mo qarauna me savasava tikoga na nomu vakanananu; ia e na taucoko sara kina na nomu vakabauta.”3 E lako bake mai vei na yalodei ka tiko vua oqori? Au a qai kila ni gone yalewa oqo e a la’ki veimaliwai vata sara kei ira na tani ka sega mada ni leqataka na kena irairai. E a sa qarava oti na veika lalai kece oqori e na veimacawa sa oti. E a yalo vakacegu, tiko vinaka ka marau na cauravou e na gauna e a tiko vata kina kei koya baleta ni a sega ni vakaisulu vakaca tu. E a daumaka e na veisala kece ga sa ikoya e vukei koya me yalodei ka marau kina. Ia oqori e veivakauqeti sara ga. E a sega ni vakamaduataki koya; ia e a dokadokataki koya ga.
Na mataqali gone yalewa ka na rawa ni na daumaka sara me na taura na cina sa ikoya e cecere tu ga na nona ivakarau e na veigauna taucoko, e sega walega e na nona ivinivo ni danisi; ia e na veisiga wale sara mada ga. E lewe levu sara vei kemuni e vaka tu o ya ka’u vakacaucautaki kemuni e na bogi nikua. Era sa bulataka me sala ni nodra bula na nodra dau vakaisulu vakavinaka. E levu cake sara mai na nomuni isulusulu. E oka kina ka sega ni lailai mai na ono na ka ka’u rawa ni nanuma: 1) E kilikili na nomuni itovo ka dau ka marautaki me keimami tiko vata kei kemuni. 2) E sega vakadua ni bau ca na nomuni ivosavosa. 3) Ko ni dausavsava vinaka ka dau veivakayarayarataki dina. 4) Ko ni dau rai vakatabakidua e na veivakatorocaketaki ni nomuni taledi kei na rawati ni nomuni inaki; e sega ni culai ka samuqawe kei na vakasabusabutaki ni yagomuni. 5) Ko ni qito e na mamakutu ia e sega vakadua mo ni cudru se vakatubu veivala. 6) Ko ni sega ni qai kauwaitaka na nona isulusulu se na ka e cakava na dau ni lagasere vou; e tikoga na nomuni itovo ni isulusulu vakaikemuni. E na kena isoqoni, ko ni sega ni dau vakatotomuria na ivakarau vakavuravura baleta ni ko ni kila tiko e dua na ivakarau ka cecere sara. Ko ni kila ko cei ko ikemuni ka sa ikoya e biuti kemuni e na kena yaga dina. Ko ni kila ni ko ni luvena yalewa dina na Tamada Vakalomalagi. Ko ni kila ni kilai kemuni o Koya ka lomani kemuni. Ko ni gadreva mo ni vakayalovinakataki Koya ka doka na nona lomani kemuni. Ko ni kila kevaka sara mada ga ko ni vakayacora e so na cala lialia, e na vukei kemuni o Koya kevaka ko ni na vuki ki Vua.
Ko ni cakava me vaka ko ni sa cavuqaqataka na Me iSakisaki ni iTabagone! E sega beka ni idusidusi lailai ka yaga vakaidina? E na so na gauna au gadreva me’u vakatoka me “vakatutu ni mamarau” baleta ni bulataki na veivakarau qori e na rawa ni nomuni iyaragi vuni me vakayarayarataki ira mai na tamata vei kemuni ka laivi kemuni tiko e na sala e dodonu. Ni ko ni bulataka e na vesiga na ivakarau cecere ni Lotu, ko ni sa dulaka tiko ki cake na cina.
E ivakaraitaki vinaka ni ka au tukuna tiko ko Lisi. E a gonevuli tiko ni dua na kalasi ni fika kei na dua na goneyalewa ka’u na vakatoka me ko Linisei, ka a vakila ni dua na ka e tiko me baleti Lisi e “serau” tiko, me vaka na ivakamacala nei Linisei. E tukuna ko Linisei ni vakila dina o koya ni rairai e sega dina ni kilai koya o Lisi, ia e sa rawa tikoga ni vakamarautaki koya. E a bulataka vakaidina na veika e vakabauta, ka dau vakavinakataki ira na tani ka dau okati ira talega. E a vakadikevi Lisi ko Linisei me vica na macawa. Qai dua na siga, sa sega ni qai rairai yani ki koronivuli ko Lisi. Qai dua tale, ka baci dua tale ka oti yani. A qai kila e muri ko Linisei ni a tauvimate bibi sara ko Lisi ka tauvi koya na mate ni mona kei na suitu ni daku e rerevaki ka rawa ni veivakamatei, na menijaitisi.
Ni yaco mai vale e na suka ni vuli e a la’ki dabe ga e na teveli ka tagi toka. E sega ni itokani voleka sara nei Lisi, ia a vakaraitaka ga vei tinana ni dodonu me ra vakayacora e dua na ka me ra vukei koya kina. A vakatututaka sara ko Linisei ni nodratou matavuvale taucoko e rawa me ratou lolo ka masulaki Lisi. E a kurabuitaka sara o tinana me rogoca mai na dua vei iratou na luvena dina, baleta ni lolo kei na msumasu sa sega mada ga ni bau tukuni e na nodratou matavuvale e na veiyabaki. E na gauna erau veivosaki kina ko Linisei kei tinana vata kei iratou na vo ni lewe ni matavuvale me baleta na ka oqori e na nodratou vakayakavi e na bogi o ya, e as ega soti ni ciqomi vakarawarawa, ia a vakamamasu vei iratou ko Linisei, ka ratou a qai vakadonuya taucoko e muri me ratou lolo ka masumasu me baleti Lisi, e dua e vulagi. E a qai yaco e dua na ka veivakurabuitaki dina. E a sega ni dede sa lesu yani ki vuli ko Lisi ka bulabula sara na kena irairai ka mamarau talega. Ia me vaka ni bibi cake sara mai na ka qori, e kauta mai e dua na yalo ni vakanuinui e vakasakiti ki na matavuvale nei Linisei na veika eratou sotava. Me baleta oqori, sa yaco e so na veisau bibi sara e na nodratou matavuvale. Eratou sa daumasu vata vakamatavuvale oqo, e dua na ka a sa sega tu ni dauvakayacori e na veiyabaki Na vinaka nei Lisi e serau ka sa vaka me veitauvi mai. Lisi, kevaka mo tiko eke e na bogi nikua au gadreva me’u kaya, “Vinaka” Mai na nomu vinaka ko sa vakalougatataka kina e dua na matavuvale taucoko o koya e rairai ko sa sega sara mada ga ni bau kila. Ko cei e kila era lewe vica tale beka era na dusimaki e na nomu dulaka cake tiko na nomu cina.”
Na vinaka tiko e rawa ni vukei kemuni mo ni vakila na vinaka ka vukei ira talega na tani me ra vakila na vinaka! E rawa ni’u tukuna vei kemuni qo—rawarawa vakaidina me caka na ka e dina mai na caka ni ka e cala. E sega soti ni vereverea na bula ni ko ni vinaka.
E dua na yaga levu ni vinaka tiko sa ikoya e na liutaki kemuni ki na valetabu, e dua na vanua e totoka vakaidina ka tabu mai vei ira na veivanua kecega e na vuravura oqo. Na valetabu e dua na vanua e na sikova na iVakabula baleta ni Nona vale tabu e na vuravura.
Na makubu iPeresitedi Lorenzo Snow yalewa e a tiko vata kei koya e na valetabu e na dua na gauna ka kaya kina vua ko Peresitedi Snow, “Allie, au na via tukuna vei iko e dua na ka. E na vanua sara ga oqo e a rairai mai kina vei au na Turaga ko Jisu Karisito.” (Tukana) “a taqara na ligana imatau e (uluqu) ka kaya, “Oqo na makubuqu, au gadreva mo nanuma tiko ni oqo na ivakadinadina nei tukamu, ka a tukuna vei ira mai gusuna sara gaa ni a raica vakadina na iVakabula, eke e na valetabu, ka veivosaki kei koya e na matana votu.’”4
E rawa mo ni raitayaloyalotaka na vakarokoroko ko ni na vakila mo ni lakova na vale ni soqo vata ga a lakova na iVakabula? Ko ni na raici kemuni beke ekea me savavuka, e dua na luvena yalewa na Kalou, ka sa vakarau tu me ciqoma na Nona veivakalougatataki uasivi?
Vakavakarau vakaiko e na vukei kemuni e na nomuni vakavakarau ki na valetabu. E veivakauqeti ni lomalagi. E na vukei kemuni mo ni toro voleka ki na iVakabula, ka na vukei kemuni mo ni vakalevutaka na nomuni isolisoli vakalou ni marama sa ikoya eda vosa tiko kina. Sa dua na iyau lailai talei. Sa vakarautaki me baleti kemuni sara ga e na gauna bibi oqo ni vakavakarau, ni iwalewale ko ni na tuvanaka kei na digidigi ko ni na cakava oqo e na la’ki tara na vo ni nomuni bula. Sa neitou masu ni ko ni sa vakacavara na nomuni Vakavakarau Vakaiko, e na caudre na nomuni raraama ka serau sara me na veivakayarayarataki ni vinaka e na veitabatamata sa bera mai. E na veika kece oqo kei na vuqa tale, eratou kaya kina na Mataveiliutaki Taumada, “Keitou gadreva, ko ira na gone yalewa kece sara me ra saga me ra rawata na Young Womanhood Recognition. Ni cakacakataka e dua na itabagone na veinaki oqo, e na vakatorocaketaka na kila kei na itovo ka na liutaki koya ki na valetabu ka vakrautaki koya e na bula taucoko ni veiqaravi ki na nona matavuvale kei na Turaga.”5 Na totoka ni Taube Vou Ni Gone Yalewa e vakaraitaka tu na dudukilagi ni valetabu me dau taleva lesu vei kemuni ni kemuni sa vakavakarau tiko mo ni ciqoma na cakacaka vakalotu ni valetabu, me vaka ni nomuni lako ki na valetabu ko ni sa lako tiko vei Karisito.
Keitou sa vakasamataki Karisito sara tikoga e na bogi ni Siganimate oqo. Sivia na 2,000 na yabaki sa oti e na bogi nikua me vaka ni a davo koto na Yagona e na ibulubulu, era vakabauta e so ni a sa boko na rarama. Ia eda vakabauta e na mataka ni ikatolu ni siga, o koya eda vakatoka me Siga ni Tucake, a tucake o Koya ki na noda vakabulai, na noda iVakabula, noda rarama tawamudu ka na sega ni na guce. Au vakadinadinataka ni Karisito sa rarama kei na vu ni bula kei vuravura.
Vei kemuni na gone yalewa, me caudre vakakina na nomuni rarama e matadra kece na nomuni matavuvale kei ira na nomuni itokani me ra raica na nomuni ivalavala vinaka ka vakarokorokotaka na Tamamuni sa tiko mai lomalagi. Sa dua na dodonu ni tauri ni cina. Sa neitou masu me caudre na Nona rarama e na nomuni sala e na veitagede yadua ni nomuni ilakolako kei na nomuni vinaka me na vakarautaki kemuni ki na dua na siga mo ni na ciqoma kina na cakacaka vakalotu ni valetabu, ni sa ikoya oqo na vanua tabu ka ko ni na kunea kina na rarama levu duadua mai vei ira kece, e na yaca iJisu Karisito, emeni.