Kasaysayan sa Simbahan
Kapitulo 7: Sa Paghusay diha sa Hukmanan


“Sa Paghusay diha sa Hukmanan,” kapitulo 7 sa Mga Santos: Ang Istorya sa ang Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, Volume 3, Maisogon, Halangdon, ug Gawasnon 1893–1955 (2021)

Kapitulo 7: “Sa Pagdungog diha sa Korte”

Kapitulo 7

Pagdungog diha sa Korte

Imahe
Joseph F. Smith namulong atol sa usa ka pagdungog diha sa Senado sa Estados Unidos

Sa sayong bahin sa 1901, si Joseph F. Smith misugod sa pagpas-an og dugang pang mga responsibilidad sa Simbahan diha sa Unang Kapangulohan samtang ang kahimtangsa panglawas ni George Q Cannon migrabe. Niadtong Marso, si George ug ang iyang pamilya miadto sa kabaybayonan sa California, nanghinaot nga ang hoyohoy sa dagat makaayo kaniya. Si Joseph, sa samang higayon, naningkamot sa paghupay sa iyang higala gikan sa layong dapit.

“Ang akong tibuok kinabuhi nga pakig-uban kanimo diha sa buhat sa pagpangalagad,” misulat siya ngadto kang George, “nakabugkos sa akong pagbati, kalag, akong gugma ug mga sympatiya nganha kanimo nga ingon ka lig-on sa bugkos sa gugma sa kinabuhi nga dili mabugto.”1

Ang kahimsog ni George mipadayon sa pagkunhod, hinoon. Ang iyang mga anak nga lalaki mipadala kanunay og mga report ngadto sa Salt Lake kabahin sa nagkaminos nga kahimsog sa ilang amahan, mao nga wala gikahibulong ni Joseph sa dihang ang usa ka telegrama nga mipahibalo sa kamatayon ni George miabot niadtong Abril 12. Gikaguol gihapon kaayo niya ang pagkamatay ni George. “Siya usa ka mapainubsanon ug usa ka talagsaon nga tawo, usa ka bantogan nga pangulo sa konseho sa iyang kaigsoonan,” namalandong si Joseph diha sa iyang journal nianang adlawa. “Ang tanan sa Israel [simbahan] magbakho sa iyang kamatayon.”2

Taliwala sa iyang pagbangutan, si Joseph mibaling sa iyang pagtagad ngadto sa iyang gipalapdan nga katungdanan sa Unang Kapangulohan.3 Nianang tuiga, siya ug si Presidente Lorenzo Snow mitahas sa tulo ka apostoles aron pangulohan ang misyonaryo nga mga paningkamot sa mga importanteng dapit sa kalibotan. Sila mitawag ni Francis Lyman sa pagdumala sa European Mission, si John Henry Smith sa pagpabalik sa kadasig sa misyon sa Mexico, ug si Heber J. Grant sa pagpangulo sa unang misyon sa Japan. Sa kagustohan nga mapalapdan ang buhat sa Ginoo sa ubang mga parte sa kalibotan, ang mga lider sa Simbahan nagplano usab sa pagpadala og mga misyonaryo ngadto sa Habagatang America ug sa pagtukod og usa ka gamay nga templo alang sa mga kolonya sa mga Santos didto sa Arizona ug Amihanang Mexico. Apan, ang Simbahan utangan pa gihapon, ug walay dinalian nga miabot kabahin niining mga plano.4

Ang mga Santos nagbangutan sa duha pa ka kamatayon nianang tuiga. Sa Agosto, ang kinatibuk-ang presidente sa Relief Society nga si Zina Young kalit lang natumba samtang mibisita sa iyang anak nga babaye, si Zina Presendia Card, didto sa Canada. Si Zina Presendia midali og hatod og balik sa iyang mama balik sa Utah, diin siya malinawon nga mipanaw didto sa iyang panimalay sa Siyudad sa Salt Lake. Sa tibuok niyang kinabuhi, si Zina nahimong usa ka ehemplo sa pagpahimutang sa butang sa Dios sa dili pa ang tanang laing butang.5

“Ang matag adlaw nakapahimo kanako nga magmaya og dugang pa diha sa katalagsaon sa mga baroganan diin kita nagtuo,” siya misulti sa Relief Society diha sa Cardston duha ka semana sa wala pa ang iyang kamatayon. “Ang katalagsaon sa atong mga panalangin labaw pa nga dili matukib. Walay butang nga ikatandi sa mga panalangin nga atong natagamtaman pinaagi sa pagsalig sa Dios.”6

Duha ka bulan ang milabay, si Presidente Snow gidaog sa kalit nga pagkasakit. Pipila sa mga apostoles maunongon nga miatiman kaniya ug sa hangyo ni Joseph F. Smith miluhod libot sa iyang higdaanan aron mag-ampo alang sa iyang kaayohan. Namatay siya sa wala madugay human niana.

Atol sa lubong ni Presidente Snow si Joseph midayeg kaniya ug sa iyang walay pagduha-duha nga pagsaksi sa kamatuoran. “Gawas lang ni propeta Joseph,” siya namahayag, “dili ko motuo nga dunay bisan kinsang tawo nga nabuhi niining kalibotana kinsa nakahatag og usa ka mas lig-on, mas klaro nga pagpamatuod ni Jesukristo.”7

Pipila ka adlaw ang milabay, pagka Oktubre 17, 1901, ang Korum sa Napulog Duha ka Apostoles mipaluyo ni Joseph F. Smith isip ang ikaunom nga presidente sa Simbahan. Siya mitawag ni John Winder sa Presiding Bishopric ug ni Anthon Lund nga mahimo niyang mga magtatambag. Ang mga apostoles mipandong dayon sa ilang mga kamot diha kang Joseph, ug si John Smith, ang iyang mas magulang nga igsoong lalaki ug ang patriyarka sa Simbahan, mi-set apat kaniya.8


Ang mga Santos mipaluyo sa bag-o nga Unang Kapangulohan atol sa usa ka espesyal nga miting didto sa Tabernakulo sa Salt Lake pagka Nobyembre 10,1901. “Atoa ang katungdanan sa paghupot og kamapasaligon nga magkugi sa buhat, inubanan sa hingpit nga determinasyon ug katuyoan sa pagpadayon niini, uban sa tabang sa Ginoo ug pinasubay sa pagdasig sa Iyang Espiritu,” misulti si Presidente Smith sa kongregasyon. Uban sa tali-abot nga siglo, gusto niya nga makahatag og paglaom sa mga miyembro sa Simbahan alang sa umaabot.

“Kita gipang-abog gikan sa atong mga panimalay, gisaway ug gitamay bisan asang dapit,” miingon siya. “Ang Ginoo nagplano sa pag-usab sa kahimtang sa mga butang ug sa paghimo nga kita mahibaloan ngadto sa kalibotan diha sa atong tinuod nga kahayag—isip tinuod nga mga tigsimba sa Dios.”9

Atol sa miting, si Presidente Smith mitawag sa mga Santos sa pagpaluyo kang Bathsheba Smith isip ang ikaupat nga kinatibuk-ang presidente sa Relief Society. Mao kadto ang unang higayon nga ang mga korum sa pagkapari gihangyo sa paghatag sa ilang pagpaluyo nga boto alang sa bag-o nga kinatibuk-ang kapangulohan sa Relief Society.

“Nakapahimuot kadto sa mga kababayen-an nga interesado diha sa pag-uswag sa mga sister,” matod pa ni Emmeline Wells, “nga makita ang giisa nga mga kamot sa tanan sa pipila ka korum sa balaan nga pagkapari nga gipataas aron sa pagpaluyo kanila.”10

Sitentay nuebe anyos ang pangidaron, si Bathsheba mao ang usa sa pipila ka mga sakop nga nagpasiugda sa Relief Society sa Nauvoo nga buhi pa. Human sa pag-apil sa Simbahan sa edad nga kinse, miapil siya og pundok sa mga Santos una didto sa Missouri ug dayon sa Nauvoo. Niadtong 1841 naminyo siya ni Apostol Georg A. Smith ug sa kadugayan miserbisyo isip usa ka ordinance worker sa Templo sa Nauvoo. Nahimo siya nga aktibong tiglihok diha sa Relief Society, ang labing bag-o isip ikaduha nga magtatambag ni Zina Young sa kinatibuk-ang kapangulohan.11

Duha ka bulan human ang mga Santos mipaluyo kaniya, si Bathsheba miisyu og usa ka pagbati sa gugma ug maayong kabubut-on ngadto sa tanang sakop sa Relief Society. “Minahal nga mga sister, tinguhaa ang pagpalig-on sa inyong kalitingban gamit ang gugma ug panaghiusa,” namahayag siya. “Moadto kita niining higayona nga dunay gibag-ong mga pasalig sa pagbuhat sa kahupayan ug kalamboan.”12

Uban sa iyang mga magtatambag, si Annie Hyde ug Ida Dusenberry, siya miabag sa pagserbisyo sa mga kabos ug timawa ug miawhag sa pagpundo og lugas ug pagpanghimo og sida. Aron sa pagtigom og mga pundo alang sa buhat sa kahupayan, giawhag niya ang mga miyembro sa pagkolekta og mga donasyon pinaagi sa pagpahigayon og mga basar, konsyerto, ug mga sayaw. Mipadala siya og mga delegado sa nasudnong mga organisasyon sa kababayen-an ug mitabang sa kababayen-an sa pagbansay nga mamahimong mga nurse ug mga midwife. Misugod usab siya sa pagpundok og mga pundo ug sa pagplano alang sa “Woman’s Building” atbang sa kadalanan gikan sa Templo sa Salt Lake, diha sa yuta nga gi-set apart si Lorenzo Snow alang sa organisasyon sa wala pa ang iyang kamatayon.13

Sama sa mga nag-una kanila, si Bathsheba ug ang iyang mga magtatambag mituo nga importante ang pagbisita sa indibidwal nga mga Relief Society. Sila sa kanunay misalig sa mga asawa sa mga presidente sa misyon sa pagbisita sa mga Relief Society didto sa Uropa ug Oceania. Apan sila sa ilang mga kaugalingon o ang mga sakop sa kinatibuk-ang hunta sa Relief Society misulay sa pagbisita sa kababayen-an nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw didto sa kasadpang bahin sa Estados Unidos, Mexico, ug Canada sa labing minos kaduha sa usa ka tuig. Tungod kay ang Simbahan adunay daghang stake dinhi niining rehiyon, nga mas nakapahimo niining lisod sa pagbisita sa tanan, mitawag pa sila og dugang unom ka babaye sa pagtabang diha sa buhat.14

Atol sa ilang mga pagbisita ngadto sa mga stake, namatngonan sa mga lider sa Relief Society ang kakulang sa kaikag sa mas batan-on nga kababayen-an. Tungod kay daghan niining kababayen-an mga bag-ong inahan, ang kinatibuk-an kapangulohan miawhag sa mga Relief Society sa paghimo sa ilang mga miting nga mas madanihon ngadto sa mas bata nga henerasyon. Ang mga Relief Society niining higayona wala mosunod og hut-ong nga kurikulum, busa si Bathsheba misugo sa mga stake sa pagdesinyo sa ilang kaugalingong pang-edukasyon nga mga klase alang sa mga inahan. Mihangyo siya nga ang matag Relief Society mobase sa kahibalo diha sa mga kasinatian sa kinabuhi sa mas hamtong na nga mga sakop samtang magtuon usab sa siyentipikanhong mga libro bahin sa pagmatuto og mga bata, nga maoy nakapainteresado sa bag-ong henerasyon sa kababayen-an. Sa wala madugay ang Woman’s Exponent misugod sa pagmantala sa mga latid sa kurso aron sa pagtabang sa mga stake sa pagpalambo sa ilang mga programa.15

Niadtong Agosto 1903, si Bathsheba mipadala sa trayenta anyos nga si Ida Dusenberry ngadto sa Cardston sa pagtabang ni Zina Presendia Card ug sa lokal nga mga kapangulohan sa Relief Society sa pag-andam og mga klase alang sa mga inahan. Si Ida misugo kanila sa pagdumala sa programa ug sa paggamit sa mga magasin sa Simbahan ug sa ubang mga publikasyon sa Simbahan diha sa ilang mga leksyon.

“Unsa pa man ka daghan ang kurikulum nga kinahanglan pa natong tun-an sa siyentipikanhong paagi kabahin sa mga ideya sa pagmatuto sa mga bata?” Nangutana si Zina Presendia.

Isip usa ka edukado sa kolehiyo nga magtutudlo sa kindergarten ug administrador sa eskwelahan, si Ida matinguhaon sa paglakip diha sa mga klase sa mga inahan sa labing bag-ong mga ideya sa pagkaginikanan. Apan siya nakasabot nga ang mas hamtong nga mga sister sa Relief Society adunay mas dakong ikatanyag gikan sa ilang kaugalingong kasinatian.

“Gusto namo nga kamo mogamit sa mga kasayoran gikan sa daghang kapanguhaan kabahin sa pagmatuto sa mga bata,” siya mipasabot. “Kita mahimong makat-on og daghang maayo nga praktikal nga mga butang gikan sa usag usa.”16


Samtang si Ida Dusenberry nagbisita sa Cardston, ang iyang magulang nga lalaki nga si Reed Smoot nag-andam alang sa politikanhong gubat sa Senado sa Estados Unidos. Usa ka junior nga sakop sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles, si Reed nahimong pinili sa Senado sa sayong bahin nianang tuiga human nadawat ang pagtugot sa Unang Kapangulohan sa paglansar.17 Ang iyang asawa, si Allie, misuporta usab sa iyang tinguha sa pagserbisyo diha sa Senado, nakasiguro nga siya makahimo og dako alang sa mga tawo sa Utah. “Ako matinguhaon kaayo alang kanimo nga molampos,” siya misulti niya, “ug mobati sama nga ang Dios mopanalangin kanatong duha ug motabang nato.”18

Klaro na lang, nga ang kadaogan ni Reed nakamugna og kasuko ug mga pagprotesta.19 Ang Simbahan nanglimbasog sa pagpalambo sa imahe niini ngadto sa publiko human ang pagkapili ni B. H. Roberts ngadto sa House of Representatives niadtong 1898 nga nakaaghat og kasuko sa tibuok nasod batok sa mga Santos. Ang Simbahan sukad niadto miabli og usa ka Bureau of Information diha sa Temple Square aron sa pagtabang sa mga tawo nga makat-on pa og dugang mahitungod sa mga Santos. Ang bureau adunay kawani sa mga boluntaryo, kadaghanan nila gikan sa YMMIA ug sa YLMIA, kinsa mipang-apod-apod og mga literatura sa Simbahan ug mga gitubag nga mga pangutana mahitungod sa Simbahan ug sa pagtuo niini. Hangtod nianang puntoha, sila miabi-abi og liboan ka bisita ngadto sa Siyudad sa Salt Lake uban sa tukma nga impormasyon mahitungod sa Simbahan. Apan ang ilang buhat nakahimo lang og gamay nga kausaban sa mga hunahuna sa labing bangis nga kaatbang sa Simbahan sa sulod ug gawas sa Utah.20

Ang labing agresibong kritiko ni Reed mao ang mga miyembro sa Salt Lake Ministerial Association, usa ka grupo sa mga Protestanteng negosyante, mga abogado, ug mga klero [clergymen] gikan sa Utah. Sa wala madugay human sa piniliay, pormal silang mipetisyon sa Senado aron ihikaw kang Reed ang paglingkod. Ang ilang petis miangkon nga ang Unang Kapangulohan sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles migamit sa labing taas nga politikanhon ug ekonomikanhong awtoridad ibabaw sa mga Santos ug mibungat og hingpit nga pagkamasulundon gikan kanila. Sila mipanghimatuod usab nga ang mga lider sa Simbahan misangyaw gihapon, mibuhat, ug misuporta sa dinaghan nga kaminyoon, bisan pa man sa Manipesto. Kini nga mga punto, sila mihukom, nga ang mga Santos dili demokratikanhon ug dili maunongon sa nasod.

Ang mga sakop sa Ministerial Association nahadlok nga si Reed mogamit sa iyang posisyon isip usa ka apostol sa Simbahan sa pagtuboy sa dinaghan nga kaminyoon ug sa pagpanalipod niadtong kinsa mibuhat niini. Usa ka miyembro miakusar pa gani ni Reed, usa ka monogamist, nga sa sekreto nagbuhat og dinaghan nga kaminyoon. Mipasidaan siya nga si Reed mahimong gamiton sa Unang Kapangulohan, hingpit nga ulipon sa ilang direksiyon.21

Ang mga lider sa Senado mirebyo sa mga petisyon ug mipili og usa ka komite sa trese ka mga senador sa pagpahigayon og usa ka pagdungog ngadto sa gipangangkon sa Ministerial Association. Apan sila mitugot usab ni Reed sa pagpanumpa diha sa iyang katungdanan, nagtugot kaniya sa pagserbisyo isip usa ka senador bisan lang hangtod ang komite mahuman sa pagdungog niini.22

Bisan og ang hulga sa imbestigasyon nag-ung-ong batok sa Simbahan, si Joseph F. Smith mituo nga si Reed kinahanglan magpabilin sa iyang pagkaapostol ug sa iyang posisyon sa Senado, masaligon nga siya makahimo og dugang kaayohan diha sa Washington kay sa bisan asang dapit. Si Presidente Smith nakakita sa imbestigasyon isip usa ka kahigayonan sa pagtabang sa mga tawo nga masabtan ang mga Santos ug ang ilang tinuohan.23

Tungod kay si Reed wala gayod nagbuhat sa dinaghan nga kaminyoon, wala siya mabalaka mahitungod sa pag-imbestigar sa komite ngadto sa iyang personal nga kinabuhi. Apan nagool siya nga tungod sa pagdungog, mosamot ka bati ang hunahuna sa mga tawo bahin sa Simbahan. Daghang hungihong ang nahitabo mahitungod sa bag-ong dinaghan nga kaminyoon didto sa Utah, ug ang mga pagduda mahitungod sa pasalig sa Simbahan sa pagbiya sa maong buhat nagpabilin diha sa hunahuna sa publiko sukad sa pagkapili ni B. H. Roberts. Isip usa ka lider sa Simbahan, si Reed kinahanglan motubag kabahin sa mga polisiya sa Simbahan. Nasayod siya nga ang komite hingpit nga moimbestigar sa kalihokan kalabot sa dinaghan nga kaminyoon human gilunsad ang Manipesto. Milaom usab siya nga ang mga senador mosukit-sukit kaniya ug sa ubang mga saksi mahitungod sa kalambigitan sa Simbahan diha sa politika ug sa kamaunongon sa mga Santos ngadto sa Estados Unidos.24

Kon ang komite makapamatuod nga ang Simbahan nag-awhag sa pagsupak sa balaod, si Reed mahimong matangtang sa puwesto, ug ang dungog sa mga Santos mahimong madaot.

Niadtong Enero 4, 1904, si Reed misumiter og usa ka tubag ngadto sa komite, pormal nga milimod sa mga pasangil sa Ministerial Association. Nanghinaot siya nga mapunting ang pagtagad sa komite diha kaniya ug sa iyang gawi. Apan sa dihang iyang nakahimamat ang komite paglabay sa usa ka semana, nahimo kining tataw nga ang mga senador determinado sa pagpaimbestigar sa Simbahan. Ug sila matinguhaon kaayo sa pagkwestiyon ni Joseph F. Smith ug sa ubang mga kinatibuk-ang awtoridad mahitungod sa ilang politikanhong impluwensiya ibabaw sa mga Santos ug sa pagpadayon sa dinaghan nga kaminyoon human sa Manipesto.

“Senador Smoot, dili ikaw ang gihusay,” ang tsirman sa komite misulti kaniya. “Ang simbahang Mormon mao ang among tuyo nga imbestigahon, ug among sutaon nga kining mga tawhana nagtuman sa balaod.”25


Pagka Pebrero 25, 1904, ang Komite sa Senado mi-subpoena ni Joseph F. Smith aron sa pagpamatuod atol sa mga pagdungog ni Smoot. Siya migikan paingon sa Washington, DC, paglabay sa duha ka adlaw, masaligon nga ang Simbahan makalahutay sa umaabot nga pagsukit-sukit. Si Reed mipasidaan kaniya, bisan pa niana, nga ang mga senador mangutana sa tanang aspeto sa iyang kinabuhi sa panimalay ug mobungat og mga detalye mahitungod sa iyang dinaghan nga kaminyoon. Isip presidente sa Simbahan, siya usab pangutan-on mahitungod sa iyang katungdanan isip propeta, manalagna, ug tigpadayag ngadto sa mga Santos. Ang komite gustong masayod unsa nga impluwensya ang anaa niya ug sa iyang mga pagpadayag diha ni Reed ug sa iyang mga buhat diha sa Senado.26

Sa unang adlaw sa pagpangutana, Marso 2, ang lawak sa komite napuno sa mga senador, mga abogado, ug mga testigo. Ang mga sakop sa mga organisasyon sa kababayen-an nga misupak sa pagkapili ni Reed anaa usab didto. Sumala sa hangyo sa tsirman, si Presidente Smith milingkod diha atbang kaniya sa taas nga lamesa. Ang iyang ubanon nga buhok ug taas nga bangas hapsay nga pagkasudlay, ug nagsul-ob siya og usa ka yano nga itom nga kupo ug antipara nga dunay bulawan ang bayanan. Gitaod diha sa kwelyohan sa iyang amerikana mao ang usa ka gamayng hulagway ni Hyrum Smith, ang iyang amahan nga gimartir.27

Si Robert Tayler, ang abogado nga nagrepresentar sa Ministerial Association, mibukas sa pagpakisayod gamit ang mga pangutana mahitungod sa kinabuhi ni Presidente Smith. Gibaling ang iyang pagtagad ngadto sa pagpadayag ug sa impluwensiya niini diha sa indibidwal nga mga desisyon sa mga sakop sa Simbahan, ang abogado mihangyo sa propeta sa pagpasabot kon ang mga miyembro sa Simbahan mahimong maobligar sa pagtuman sa pagpadayag gikan sa presidente sa Simbahan. Kon iyang mahimo sa pagpaangkon sa propeta nga ang tanang miyembro kinahanglan motuman sa iyang mga pagpadayag, si Tayler makapakita nga si Reed Smoot dili tinuod nga gawasnon sa paghimo sa iyang kaugalingong mga desisyon diha sa Senado.

“Walay pagpadayag nga gihatag pinaagi sa pangulo sa Simbahan nga mahimong mapatuman ug may katungod,” misulti si Presidente Smith kaniya, “hangtod nga kini gipresentar ngadto sa Simbahan ug gidawat nila.”

“Ang imong pasabot,” pangutana ni Tayler, “nga ang Simbahan diha sa komperensiya mahimong moingon nganha nimo, Joseph F. Smith, ang presidente sa Simbahan, ‘Kami dili motuo nga ang Dios nagsulti nimo sa pagsulti namo niini’?”28

“Makasulti sila niana kon mopili sila sa pagsulti,” mitubag ang propeta. “Ang tanang tawo may katungod ngadto sa iyang opinyon ug sa iyang kaugalingong mga panglantaw ug sa iyang kaugalingong hunahuna sa husto ug sayop, basta dili kini masupak sa sumbanan sa mga baroganan sa Simbahan.”29

Isip usa ka pananglitan, mihisgot siya nga tipik lamang sa mga Santos ang mibuhat sa dinaghan nga kaminyoon. “Ang nahabilin sa mga miyembro sa Simbahan midumili niana nga baroganan ug wala mosulod niini, ug daghan pang liboan kanila ang wala gayod modawat niini o motuo niini,” miingon siya, “apan wala sila gipapahawa gikan sa Simbahan.”30

“Aduna kay mga pagpadayag, dili ba aduna?” nangutana ang tsirman sa komite. Siya nangutana kon kanus-a ang usa ka pagpadayag gikan sa propeta sa Ginoo maisip nga usa ka sukaranan sa doktrina sa Simbahan, butang nga ang usa ka matinud-anon nga Santos sa Ulahing mga Adlaw sama ni Reed Smoot mobati nga obligado sa pagtuman.

Si Presidente Smith maampingong mipili sa iyang mga pulong. Siya kanunayng nakadawat og personal nga pagpadayag pinaagi sa Espiritu Santo. Isip ang propeta, siya midawat usab og dinasig nga direksiyon alang sa mga Santos. Apan siya wala gayod makadawat og usa ka pagpadayag alang sa tibuok Simbahan diha sa kaugalingong tingog sa Ginoo—ang matang sa pagpadayag nga makita diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad.

“Wala gayod ako moingon nga ako adunay usa ka pagpadayag, “miingon siya sa tsirman, “gawas lang sa gipakita sa Dios ngari kanako nga ang gitawag nga ‘Mormonismo’ mao ang balaan nga kamatuoran sa Dios. Mao lang kana.”31


Si Presidente Smith mipadayon sa pagtubag sa mga pangutana hangtod ang komite mitapos nianang hapon na kaayo. Sa dihang ang paghusay mipadayon sa sunod nga adlaw, mas gipunting sa komite ang ilang mga pangutana kabahin sa dinaghan nga kaminyoon ug sa Manifesto. Samtang siya nagtinguha sa pagtubag sa tukma nga paagi ngadto sa ilang mga pangutana, gilikayan ni Presidente Smith ang pagtug-an kon unsa ang iyang nasayran ug sa mga lider sa Simbahan mahitungod sa bag-ong dinaghan nga mga kaminyoon. Siya nasayod nga ang Kongreso mokondena niya ug sa Simbahan kon kining impormasyon mahimong dayag diha sa imbestigasyon.32

Dugang pa, kini binantayan nga mga pagtubag ngadto sa mga pangutana sa komite gibase sa iyang pagsabot nga ang mga Santos kinsa mibuhat sa dinaghan nga kaminyoon human sa Manipesto mihimo sa ingon sa ilang kaugalingong risgo. Tungod niining rason, siya mituo nga ang Manipesto wala nagdili kaniya ug sa iyang mga asawa, o ni bisan kinsa sa mga magtiayon sa dinaghan nga kaminyoon, gikan sa hilom pagpadayon sa pagpasidungog sa ilang sagradong mga pakigsaad sa kaminyoon sa templo sa usag usa.33

Sa dihang si Robert Tayler nangutana niya kon nahunahunaan ba niya nga sayop ang pagpadayon sa pagpuyo uban sa dinaghan nga asawa, si Presidente Smith miingon, “Kana kontraryo ngadto sa lagda sa Simbahan ug kontraryo usab ngadto sa balaod sa yuta.” Apan siya dayag nga namulong sa iyang pagdumili sa pagbiya sa iyang dako nga dinaghan nga pamilya. “Akong gikauban sa pagpuyo ang akong mga asawa,” miingon siya. “Sila nagdala sa akong mga anak sukad sa 1890.”34

“Tungod kay kana usa ka paglapas sa balaod,” miingon si Tayler, “nganong imo man kanang gibuhat?”

“Akong pilion ang pag-atubang sa silot sa balaod kay sa biyaan ang akong pamilya,” mitubag ang propeta.35

Naningkamot aron mapagawas ang mga ngalan sa mga kalalakin-an kinsa adunay dinaghan nga asawa human sa Manifesto, ang mga senador nangutana niya mahitungod sa mga kaminyoon sa mga apostoles ug pipila pa ka mga miyembro sa Simbahan. Ang tsirman sa komite nangutana usab ni Presidente Smith kon siya mismo naghimo pa ba sa bisan unsang dinaghan nga kaminyoon human sa Manifesto.

“Wala sir, ako wala gayod naghimo,” mitubag ang propeta. Dayon midason siya sa pagtubag gamit ang maampingon nga pamahayag sa tuyo nga malikayan ang dugang pang pagsukit-sukit. “Wala nay dinaghan nga kaminyoon nga gi-solemnize ug gihatagan og pagtugot o nahibaloan sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw,” miingon siya.

“Sukad sa Manipesto?” usa ka senador nangutana.

“Syempre, mao kana akong gipasabot,” giklaro ni Presidente Smith. Sa paghimo niining pamahayag, wala niya gilimod ang pagka-anaa sa dinaghan nga kaminyoon human sa Manipesto. Hinoon, gusto niya nga mopakita og tukmang kalahian tali sa mga buhat nga gitugotan sa Simbahan ug sa konseho niini ug niadtong mga buhat nga ang indibidwal nga mga miyembro sa Simbahan mipili nga sundon sumala sa ilang mga tanlag. Ang mga Santos tinuod gayod nga mipaluyo sa Manipesto niadtong 1890, busa ang dinaghan nga kaminyoon nga gihimo sa mga lider sa Simbahan nahitabo nga walay pagtugot sa Simbahan isip kinatibuk-an.

“Kon ang usa ka apostol sa Simbahan mipahigayon sa maong seremonya,” laing senador nangutana, “moisip ka ba niini nga adunay pagtugot sa inyong Simbahan?”

“Kon ang bisan kinsang apostol o bisan kinsa nga tawo nga moangkon og awtoridad mohimo sa bisan unsang butang sama niana,” miingon si Presidente Smith, “siya dili lang maubos sa prosekusyon ug bug-at nga silot ug pagkabilanggo diha sa estado nga ubos sa balaod sa estado, apan siya mapaubos usab sa pagdisiplina ug pagpahawa gikan sa Simbahan pinaagi sa tukmang korte sa simbahan.”36


Human sa pagkompleto sa iyang pagpamatuod, nga milanat og lima ka adlaw, si Presidente Smith mibati nga siya misunod sa balaan nga giya diha sa hukmanan. “Hugot kong nagtuo nga ang Ginoo mihimo sa labing maayo Niyang mahimo pinaagi sa instrumento kang kinsa Siya nakigtrabaho,” namahayag siya.37

Gihapon, ang iyang pagpamatuod nakapaukyab og kasamok sa publiko sa dihang kini gimantala diha sa mga pamantalaan. Ang mga tawo sa tibuok Estados Unidos nakurat sa pagkahibalo nga si Presidente Smith nakigpuyo pa gihapon uban sa iyang lima ka asawa. Gidudahan usab nila ang iyang kredibilidad ug sinseridad isip usa ka saksi ug misaway sa mga lider sa Simbahan isip mga bakakon ug malapason sa balaod.38

“Usa ka bul-og sa dili maayong nga sentimento sa publiko karon mikatap na sa atong tibuok komunidad,” ang kalihim sa Unang Kapangulohan mitug-an ngadto sa usa ka higala, “ug ang butang nga among lang mahimo mao ang pagbalewala sa unsay isulti sa mga tawo ug mopaabot nga mokalma ang ilang kasuko.”39

Samtang nagpadayon ang husay diha sa Senado sa Washington, DC, ang propeta mibalik sa Siyudad sa Salt Lake, mihukom sa paghimo og lakang aron mahiuli ang pagsalig sa mga tawo ngadto kaniya ug sa Simbahan. Siya mipasalig sa komite nga ang mga opisyal sa Simbahan modisiplina sa mga Santos kinsa mihimo og bag-ong dinaghan nga kaminyoon agig paglapas sa Manipesto. Obligado na siya karon sa paghatag sa Senado og mas lig-on nga pamatuod nga siya ug ang mga Santos seryoso mahitungod sa paghunong sa bag-ong dinaghan nga kaminyoon.40

Pagka Abril 6, 1904, ang kataposang adlaw sa kinatibuk-ang komperensiya, mibarog siya sa pulpito sa Tabernakulo ug gibasa ang usa ka bag-ong opisyal nga pamahayag kabahin sa dinaghan nga kaminyoon diha sa Simbahan. “Tungod kay adunay daghang taho nga gipakatap nga ang dinaghang kaminyoon gibuhat, nga supak ngadto sa opisyal nga pamahayag ni Presidente Woodruff,” miingon siya, “Ako karon mopahibalo nga ang tanang giingong kaminyoon gidili.”

Ang pamahayag wala mipanghimaraot sa duha ka gatos o mas daghan pa nga mga magtiayon nga misulod ngadto sa dinaghan nga kaminyoon human ang Manipesto o mipahunong niadtong kinsa mipadayon sa pagpuyo sa ilang dinaghan nga pamilya sukad niana nga panahon. Hinoon gideklarar niini nga ang bag-ong dinaghan nga kaminyoon gidili gikan karon, bisan sa gawas sa mga utlanan sa Estados Unidos. “Kon adunay si bisan kinsang opisyal o miyembro sa Simbahan ang mopadayon sa pagsolemni o mosulod sa maong kaminyoon siya giisip nga nakalapas batok sa Simbahan,” si Presidente Smith miingon, “ug mahimong may tulubagon nga atubangon pinasikad sa mga lagda ug mga regulasyon niana ug ipahimulag gikan niini.”41

Human sa pagbasa sa pamahayag, nga nahimong giila isip ang Ikaduhang Manipesto, si Presidente Smith miawhag sa mga Santos sa paghiusa diha sa ilang pagsuporta niining bag-o nga pamahayag ug ipahiuli ang pagsalig sa gobyerno diha kanila. Diin gipahayag diha sa Manipesto nga ang Simbahan dili na ubos sa mando sa pagbuhat sa dinaghan nga kaminyoon, kining bag-ong pamahayag nagpahunong sa bag-ong dinaghan nga kaminyoon sukad nianang panahona.42 Siya nanghinaot nga kini makapaundang na sa mga pangangkon nga ang mga miyembro sa Simbahan dili masulundon sa balaod nga mga lungsoranon.

“Gusto nakong makita karon,” miingon siya, “kon ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga nagrepresentar sa Simbahan niining balaan nga kahugpongan mopakita nga kini nga mga pasangil bakak pinaagi sa ilang pagboto.”

Isip usa ka pundok, ang mga Santos diha sa Tabernakulo mipataas sa ilang mga bukton sa pina-eskwala ug mipaluyo sa iyang mga pulong.43

  1. Joseph F. Smith, Journal, Peb. 18, 1901; George Q. Cannon, Journal, Mar. 13–Abr. 7, 1901; Bitton, George Q. Cannon, 447; Joseph F. Smith ngadto ni George Q. Cannon, Abr. 7, 1901, Letterpress Copybooks, 503, Joseph F. Smith Papers, CHL.

  2. Joseph F. Smith, Journal, Abr. 12, 1901; tan-awa usab sa, pananglitan, “Mr. Cannon Improving,” Salt Lake Herald, Abr. 4, 1901, 2; “Mr. Cannon Better,” Salt Lake Herald, Apr. 5, 1901, 7; ug “President Cannon Worse,” Salt Lake Herald, Abr. 9, 1901, 3. Hisgotanan: George Q. Cannon

  3. Horne, “Joseph F. Smith’s Succession to the Presidency,” 270–73; “Life Sketch of Joseph F. Smith,” Deseret Evening News, Okt. 17, 1901, 1.

  4. “Opening of a Mission in Japan,” Deseret Evening News, Abr. 6, 1901, bahin 2, 9; “Personal Mention,” Salt Lake Herald, Abr. 24, 1901, 8; “Mexico Welcomes the Mormons,” Deseret Evening News, Hunyo 24, 1901, 1; Lund, Journal, Okt. 1–2, 1901; Clawson, Journal, Okt. 1–3, 1901. Hisgotanan: Pagtubo sa Misyonaryo nga Buhat

  5. “Passed into the Repose of Death,” Deseret Evening News, Ago. 28, 1901, 8; “‘Aunt’ Zina Laid to Rest,” Deseret Evening News, Sept. 2, 1901, 8.

  6. Cardston Ward, Relief Society Minutes, Ago. 15, 1901, 132. Hisgotanan: Zina Diantha Huntington Young

  7. Clawson, Journal, Okt. 10, 1901; “President Snow Dead,” Salt Lake Tribune, Okt. 11, 1901, 1; “In the Tabernacle,” Deseret Evening News, Okt. 14, 1901, 5. Hisgotanan: Lorenzo Snow

  8. Lund, Journal, Okt. 17, 1901; Clawson, Journal, Okt. 17, 1901; Historical Department, Journal History of the Church, Oct. 17, 1901, 2; “The General Authorities,” Seventy-First Annual Conference, 45. Hisgotanan: Joseph F. Smith; Unang Kapangulohan; Ang Pagpuli sa Liderato sa Simbahan; Bishop

  9. “Reorganization of the First Presidency,” Deseret Evening News, Nob. 16, 1901, 23; Mga Santos, volume 1, kapitulo 32.

  10. “Authorities of the Church Sustained,” Deseret Evening News, Nob. 11, 1901, 23; Wells, Diary, volume 27, Nov. 10, 1901; Relief Society General Board, Minutes, Nob. 10, 1901, 31. Hisgotanan: Inuyonan sa Kadaghanan

  11. Bathsheba Wilson Bigler Smith,” Biographical Entry, First Fifty Years of Relief Society website, churchhistorianspress.org; Nauvoo Relief Society Minute Book, Mar. 17, 1842, sa Derr and others, First Fifty Years of Relief Society, 30; General Officers, General Relief Society, 32–52; tan-awa usab sa Swinton, “Bathsheba Wilson Bigler Smith,” 349–65.

  12. General Officers, General Relief Society, 27–28.

  13. General Officers, General Relief Society, 20, 52–59, 91–9296. Hisgotanan: Church Headquarters

  14. Kahimoan sa Kinatibuk-ang Hunta sa Relief Society, Hunyo 20, 1902, 51; General Officers, General Relief Society, 59–60; Derr, Cannon, and Beecher, Women of Covenant, 161–63. Hisgotanan: Relief Society

  15. Derr, Cannon, ug Beecher, Women of Covenant, 154–61; General Officers, General Relief Society, 86–87; tan-awa usab sa, pananglitan, “Timely Suggestions,” Woman’s Exponent, Dis. 1 ug 15, 1902, 31:51; “Lectures for Mothers,” Woman’s Exponent, Mar. 1, 1903, 31:75; and “Mother’s Work,” Woman’s Exponent, Okt. 1, 1903, 32:35. Hisgotanan: Mga Peryodiko sa Simbahan

  16. Cardston Alberta Stake Relief Society, Minutes, Ago. 24, 1903, 25–28; Derr, Cannon, and Beecher, Women of Covenant, 157–59.

  17. “Smoot Chosen Senator by Majority of Thirty,” Salt Lake Herald, Ene. 21, 1903, 1; John Henry Smith, Diary, Ene. 24, 1902; Clawson, Journal, Nob. 13, 1902; Lund, Journal, Nob. 14, 1902.

  18. Allie Smoot to Reed Smoot, Peb. 24, 1904, Reed Smoot Papers, BYU.

  19. Tan-awa sa, pananglitan “Smoot Question Considered,” Deseret Evening News, Peb. 2, 1903, 8; “Reed Smoot’s Case,” Evening Star (Washington, DC), Mar. 2, 1904, 1; and Proceedings before the Committee, 1:26–30; tan-awa usab sa Heath, “First Modern Mormon,” 1:95–99.

  20. Edward H. Anderson, “The Bureau of Information,” Improvement Era, Dis. 1921, 25:131–39; Lund, “Joseph F. Smith and the Origins of the Church Historic Sites Program,” 346–47. Hisgotanan: Public Relations

  21. “Nineteen Citizens of Utah Sign Protest,” Salt Lake Herald, Peb. 10, 1903; Proceedings before the Committee, 1:26–30. Hisgotanan: Unang Kapangulohan

  22. Flake, Politics of American Religious Identity, 34–35, 38; Clawson, Journal, Mar. 5, 1903; First Presidency to Reed Smoot, Mar. 9, 1903, Reed Smoot Papers, BYU.

  23. Charles W. Nibley, “Reminiscences of President Joseph F. Smith,” Improvement Era, Ene. 1919, 22:195; Joseph F. Smith to Reed Smoot, Ene. 8, 1904, First Presidency Letterpress Copybooks, volume 39.

  24. Reed Smoot ngadto ni Joseph F. Smith, Peb. 5, 1904, Reed Smoot Papers, BYU; Proceedings before the Committee, 1:26–30; Riess, “Heathen in Our Fair Land,” 298; Reed Smoot ngadto ni Joseph F. Smith, Dis. 16, 1903; Ene. 8, 1904; Ene. 9, 1904, Reed Smoot Papers, BYU.

  25. “Reed Smoot’s Fate Is Sealed in the Senate,” Salt Lake Tribune, Nob. 18, 1903, 1; “Senator Smoot Files His Reply,” Salt Lake Herald, Ene. 5, 1904, 1; Reed Smoot to Joseph F. Smith, Ene. 9, 1904; Ene. 18, 1904, Reed Smoot Papers, BYU. Hisgotanan: Reed Smoot Hearings

  26. Lund, Journal, Peb. 25, 1904; Francis Marion Lyman, Journal, Peb. 24–27, 1904; Reed Smoot ngadto sa Unang Kapangulohan, Ene. 18, 1904, Reed Smoot Papers, BYU; Joseph F. Smith to Reed Smoot, Ene. 8, 1904, First Presidency Letterpress Copybooks, volume 39.

  27. “Smith Expounds the Tenets of Mormon Church,” Washington (DC) Times, Mar. 2, 1904, 1; Proceedings before the Committee, 1:476; Bray, “Joseph F. Smith’s Beard,” 462. Hisgotanan: Hyrum Smith

  28. Flake, Politics of American Religious Identity, 61; Proceedings before the Committee, 1:80–96.

  29. Proceedings before the Committee, 1:96–98. Hisgotanan: Inuyonan sa Kadaghanan

  30. Proceedings before the Committee, 1:98, 483–84. Hisgotanan: Dinaghan nga Kaminyoon sa Utah

  31. Proceedings before the Committee, 1:99, 483–84; Salt Lake Stake, Minutes of the Quarterly Conference, volume 9, Mar. 19, 1905, 40–41; Flake, Politics of American Religious Identity, 95–96.

  32. Proceedings before the Committee, 1:100–128; Flake, Politics of American Religious Identity, 75–79.

  33. Proceedings before the Committee, 1:129–31; Lorenzo Snow, “Polygamy and Unlawful Cohabitation,” Deseret Evening News, Ene. 8, 1900, 4; “Ang Manipesto ug ang Pagtapos sa Dinaghan nga Kaminyoon [The Manifesto and the End of Plural Marriage],” Gospel Topics Essays, ChurchofJesusChrist.org/study/manual/gospel-topics-essays.

  34. Proceedings before the Committee, 1:129–30; “A Frank, Honest Declaration,” Deseret Evening News, Mar. 3, 1904, 1.

  35. Proceedings before the Committee, 1:129–31; tan-awa usab sa Philip Loring Allen, “The Mormon Church on Trial,” Harper’s Weekly, Mar. 26, 1904, 469. Hisgotanan: Antipolygamy Legislation [Pamalaod Batok sa Poligamiya]

  36. Proceedings before the Committee, 1:138–43, 150, 158, 173–74, 177–78; “The Manifesto and the End of Plural Marriage,” Gospel Topics Essays, ChurchofJesusChrist.org/study/manual/gospel-topics-essays. Hisgotanan: Joseph F. Smith; Reed Smoot Hearings; Plural Marriage after the Manifesto [Dinaghan nga Kaminyoon human sa Manipesto]; Church Discipline

  37. Proceedings before the Committee, 1:79–350; Paulos, “Under the Gun at the Smoot Hearings,” 205–7; Joseph F. Smith to Franklin S. Bramwell, Mar. 21, 1904, Letterpress Copybooks, 461, Joseph F. Smith Papers, CHL.

  38. Carlos A. Badger to Edward E. Jenkins, Mar. 16, 1904, Carlos A. Badger Letterbooks, volume 1, 454, CHL; Reed Smoot to Joseph F. Smith, Mar. 23, 1904, Reed Smoot Papers, BYU; tan-awa usab sa, pananglitan, “Utah Plague Spot,” National Tribune (Washington, DC), Mar. 10, 1904, 8; “Gives History of Mormonism,” San Francisco Call, Mar. 12, 1904, 2; and “Mormons at W.C.T.U. Session,” New York Times, Mar. 15, 1904, 5.

  39. George F. Gibbs to Harry J. Boswell, Mar. 22, 1904, First Presidency Letterpress Copybooks, volume 39; tan-awa usab sa Merrill, Apostle in Politics, 50–51. Hisgotanan: Public Relations

  40. Proceedings before the Committee, 1:178; Reed Smoot ngadto ni Joseph F. Smith, Mar. 23, 1904, Reed Smoot Papers, BYU; Flake, Politics of American Religious Identity, 91–92.

  41. Hardy, Solemn Covenant, appendix 2, [426]; Joseph F. Smith, in Seventy-Fourth Annual Conference, 75; “Ang Manipesto ug ang Pagtapos sa Dinaghan nga Kaminyoon [The Manifesto and the End of Plural Marriage],” Gospel Topics Essays, ChurchofJesusChrist.org/study/manual/gospel-topics-essays.

  42. Joseph F. Smith, in Seventy-Fourth Annual Conference, 75–76; “President Lyman Very Emphatic,” Deseret Evening News, Okt. 31, 1910, 1; Flake, Politics of American Religious Identity, 91–92.

  43. Joseph F. Smith, in Seventy-Fourth Annual Conference, 76.