Kasaysayan sa Simbahan
Kapitulo 16: Nahisulat sa Langit


“Nahisulat sa Langit,” kapitulo 16 sa Mga Santos: Ang Istorya sa ang Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, Volume 3, Maisogon, Halangdon, ug Gawasnon, 1893–1955 (2021)

Kapitulo 16: “Nahisulat sa Langit”

Kapitulo 16

Nahisulat sa Langit

Imahe
bunga ug mga dahon sa tugas

Sa dihang ang igsoong lalaki ni Anna Kullick nga si Ernst Biebersdorf misulti kaniya mahitungod sa iyang Santos sa Ulahing mga Adlaw nga mga higala sa trabaho, na-intriga siya. Ang ilang mga pagtuo mipahinumdom kaniya sa usa ka damgo sa iyang inahan didto sa Germany, sa wala pa si Anna ug si Ernst mibalhin uban sa ilang mga pamilya ngadto sa Buenos Aires, Argentina, sayo sa mga 1920.

Usa ka lig-on nga pagka-relihiyosong babaye, si Louise Biebersdorf nakakita og nindot nga dapit diha sa iyang damgo. Bisan tuod og wala siya tugoti sa pag-adto didto, gisultihan siya nga makaadto ra siya didto usa ka adlaw pinaagi sa duha sa iyang mga anak. Diha sa samang damgo, iyang nahibaloan nga ang tinuod nga simbahan magagikan sa America.1

Si Anna ug si Ernst sa wala madugay misugod sa pagtambong og mga miting sa Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Buenos Aires kauban sa mga higala ni Ernst, kansang mga ngalan mao sila si Wilhelm Friedrichs ug Emil Hoppe.2 Human sa mubo nga misyon ni Parley Pratt ngadto sa Chile kaniadtong 1851, mipadala ang Simbahan og pipila ka mga misyonaryo ngadto sa Habagatang America ug walay opisyal nga presensya diha sa kontinente. Sila si Wilhelm, Emil, ug ang ilang mga pamilya, sa tinuod, mipasakop sa Simbahan didto sa Germany ug gidala ang mga pagtulun-an niini ngadto sa Buenos Aires sa dihang sila ug liboan sa ubang mga German––lakip ang mga pamilya ni Anna ug Ernst––milangyaw ngadto sa Argentina sa pag-eskapo sa malisod nga mga panahon sa ekonomiya nga nadala pinaagi sa bag-ohay nga gubat sa kalibotan.3

Ma-Dominggo, ang mga Santos mag-abot sa usa ka gamay nga kwarto sa pinuy-anan ni Wilhelm. Tungod kay ni si Wilhelm ni si Emil walay awtoridad sa pagkapari sa pagpanalangin sa sakramento, ang mga miting sa tanan panahon alang sa pagtuon sa kasulatan ug pag-ampo. Kulang sa organo, ang grupo manganta og mga himno samtang ang anak nga lalaki ni Wilhelm mitugtog sa mandolin. Magtagbo usab ang mga Santos magabii sa Huwebes sa alas siyete sa pagtuon sa Biblia didto sa balay ni Emil. Samtang nagkadako ang kongregasyon, ang grupo misugod sa paghimo og usa ka Sunday school, diin gitun-an nila ang German nga kopya ni James E. Talmage sa Mga Artikulo sa Hugot nga Pagtuo. Sa wala madugay si Anna misugod sa pagbayad sa ikapulo, diin gipadala ni Wilhelm ngadto sa mga punoang buhatan sa Simbahan sa Siyudad sa Salt Lake.

Madasigong mopakigbahin sa gipahiuli nga ebanghelyo, si Wilhelm misulat ug miapud-apod og mga pamphlet ug mimantala sa mga miting sa Simbahan diha sa lokal nga German nga mga pamantalaan. Misulat usab siya og mga artikulo ug mihatag og mga lecture sa nagkalain-laing mga hilisgotan sa ebanghelyo. Apan dili siya makasulti og Kinatsila, ang unang pinulongan sa Argentina, diin mipugong sa iyang mga paninguha. Sa gihapon, ang mga tawo nga nagsulti og pinulongang German usahay moanha sa balay, mangusisa mahitungod sa unsay ilang gibasa kabahin sa mga Santos.4

Sa tingpamulak sa 1925, andam na si Anna nga bunyagan. Sa una, ang iyang bana, si Jacob, supak sa iyang pag-adto sa mga miting sa Simbahan, apan sa wala madugay siya [Jacob] misugod sa pagtambong. Ang ilang tulo ka tinedyer nga mga anak nainteresado usab sa ebanghelyo. Ang igsoong lalaki ni Anna nga si Ernst ug ang iyang asawa nga si Marie, mahinamon sa pagpasakop usab sa Simbahan, apan walay usa sa Argentina kinsa adunay awtoridad sa pagpahigayon sa ordinansa.

Samtang ang interes sa Simbahan nagtubo, ang mga tumutuo misugod sa pagmiting sa tulo ka nagkalain-laing mga dapit sa tibuok siyudad. Ang ilang hugot nga pagtuo midasig ni Wilhelm. “Sila adunay pagpamatuod sa katinuod niini nga buhat, ug nagtinguha nga mabunyagan, sa labing madali nga oportunidad,” misulat siya sa mga lider sa Simbahan sa Siyudad sa Salt Lake.5

Sa wala madugay si Wilhelm nakadawat og tubag gikan sa tigdumalang bishop sa Simbahan, si Sylvester Q. Cannon. “Among nahisgotan uban sa Unang Kapangulohan ang pagpadala og mga misyonaryo ngadto sa Argentina, apan hangtod karon wala pay klaro nga nadesisyonan,” siya misulat. “Hinoon, nagpakisayod kami kalabot sa angay nga mga lalaki kinsa makasulti sa mga pinulongang German ug Kinatsila.”6

Ang balita mihatag og paglaom ni Anna, Ernst, ug sa ilang mga pamilya. Sa wala madugay ang tanan gustong mahibalo kon kanus-a sila makapaabot og mga misyonaryo sa ilang nasod.7


Sa ingon niini nga panahon, daghang puti nga mga Amerikano ang anaa sa walay kasiguroan nga sitwasyon pinaagi sa mga kausaban nga nahitabo sa Estados Unidos. Minilyong Afrikanong Amerikano ug mga langyaw namalhin ngadto sa amihanang mga siyudad sa Estados Unidos sa pag-eskapo sa diskriminasyon ug sa pagpangita og mas maayong panarbaho. Ang ilang presensya nakapa-alarma sa daghang puti nga mga trabahador, kinsa nahadlok nga mawad-an sa ilang mga trabaho ngadto sa bag-ong mga nangabot. Samtang nagtubo ang kayugot, dinumtanay nga mga grupo sama sa Ku Klux Klan, nga migamit og tinago ug kapintas sa pagdagmal sa mga Itom ug ubang mga minoriya, nakabaton og mga sakop sa tibuok nasod.8

Gibantayan ni Heber J. Grant ang pagkaylap sa dinumtanay nga mga grupo uban sa pagkabalaka. Sa nangaging mga dekada, ang mga sakop sa Klan misulong sa mga misyonaryo sa Habagatang America. Ang maong pag-atake sa mga Santos mihunong, apan ang bag-ong mga report sa mga lihok sa Klan makasamok.

“Ang gidaghanon sa pagpanglatigo, mga pagbuno, ug ang kapintas sa pundok sa mga manggugubot nga anaa niini nga organisasyon naghimo og masulub-ong pahina sa kasaysayan sa Habagatan,” misulat ang presidente sa Southern States Mission ni Presidente Grant kaniadtong 1924. “Walay nahimong pagpahamtang og silot alang niini nga mga krimen. Ang diwa sa pagkawalay balaod ug kapintas nga mibanlas sa tibuok Habagatan eksakto nga sama niadto nga nagdasig sa Gadianton nga mga kawatan.”9

Sa tibuok 1920, ang dinumtanay nga mga grupo mitubo diha sa mikaylap nga pagpihig sa kaliwatan, diin makaplagan sa matag rehiyon sa Estados Unidos ug sa ubang mga dapit sa kalibotan. Sa 1896, ang Korte Suprema sa U.S. nagmando nga ang mga balaod sa estado nga nagtugot sa pagbulag sa puti ug sa Itom nga mga Amerikano sa mga eskwelahan, sa mga simbahan, sa mga kasilyas, sa mga tren, ug sa ubang pampubliko nga mga pasilidad leigal. Dugang pa, ang bantugang mga nobela ug mga pelikula nagpaubos sa Itom nga mga tawo ug ubang kaliwat, etniko, ug relihiyosong mga grupo nga may makadaot nga naandang mga ideya. Pipila sa mga tawo, sa Estados Unidos o bisan asa, mituo nga ang Itom ug puti nga mga tawo kinahanglan nga magsagol sa sosyal nga paagi.10

Diha sa Simbahan, ang mga ward ug mga branch opisyal nga giablihan ngadto sa tanang mga tawo, sa walay pagsapayan sa kaliwatan. Apan dili tanan sa kongregasyon miuyon. Sa 1920, ang Itom nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga si Marie ug William Graves giabi-abi ug hingpit nga giipon nga mga miyembro sa ilang branch sa California. Sa dihang si Marie mibisita og usa ka branch sa habagatang Estados Unidos, hinoon, gihangyo siya sa pagbiya tungod sa kolor sa iyang panit. “Sukad wala pay nakapasakit kanako sama niana sa tibuok nakong kinabuhi,” misulat siya ngadto ni Presidente Grant.11

Sa pag-andam sa yuta alang sa pagbalik sa Ginoo, ang mga lider sa Simbahan nahibalo nga ang gipahiuli nga ebanghelyo kinahanglan gayod nga itudlo ngadto sa matag, kanasoran, kaliwatan, pinulongan, ug katawhan. Sulod sa mga dekada, ang mga Santos aktibo nga misangyaw taliwala sa ubang kolor sa mga katawhan––lakip ang Lumad nga mga Amerikano, mga Taga-Isla sa Pasipiko, ug Latino Amerikano. Apan ang karaang mga babag nga diha na sa mga siglo, lakip ang pamihig sa kaliwatan, mibabag sa pagdala sa ebanghelyo ngadto sa tibuok kalibotan.

Sa sitwasyon ni Marie Graves, ang Unang Kapangulohan wala mohangyo sa kongregasyon sa pagtipon, tungod sa kahadlok nga ang paghagit sa mga kalagdaan sa kaliwat sama niadtong anaa sa Habagatan nagbutang sa Itom ug puti nga mga Santos sa risgo. Ni ang mga lider sa Simbahan nag-awhag og aktibo nga pagtudlo taliwala sa Itom nga mga komunidad, gumikan sa pagpugong sa Simbahan sa pag-orden sa pagkapari ug mga panalangin sa templo gikan sa mga tawo nga kagikan og Afrikano.12

Pipila ka mga tawo sa Simbahan nangita og mga eksepsiyon ngadto niini nga praktis. Sa panahon sa iyang pagbisita ngadto sa mga Isla sa Pasipiko, si Elder David O. McKay misulat ngadto ni Presidente Grant, nangutana kon mahimo bang hatagan og eksepsiyon ang usa ka Itom nga Santos sa Ulahing Adlaw kinsa nakigminyo og Polynesian nga babaye ug mag-uban nga mopatubo og usa ka dakong pamilya diha sa Simbahan.

“David, ako ingon ka nalooy sama kanimo,” mitubag si Presidente Grant, “apan hangtod ang Ginoo mohatag kanato og usa ka pagpadayag kabahin niana nga butang, kinahanglan kitang mopadayon sa palisiya sa Simbahan.”13

Sugod sa sayo sa mga 1900, ang mga lider sa Simbahan mitudlo nga bisan kinsa nga Santos nga mahibaloang adunay kagikanan nga Itom nga Afrikano, bisan unsa ka gamay, pagadid-an. Apan ang pagkawalay kasiguroan mahitungod sa pipila ka kaliwat sa pagkatawo sa mga Santos mimugna og mga walay panag-uyon diha sa giunsa paggamit ang mga pagpidili. Si Nelson Ritchie, ang anak nga lalaki sa usa ka Itom nga babaye ug sa usa ka puti nga lalaki, gamay og nahibaloan mahitungod sa kasaysayan sa iyang mga ginikanan sa dihang siya ug ang iyang asawa, si Annie, usa ka puti nga babaye, mipasakop sa Simbahan sa Utah. Siya adunay puti nga panit, ug daghan sa iyang mga anak gipakaingon og puti. Sa dihang duha sa iyang anak nga mga babaye andam na sa pagminyo, misulod sila sa templo ug midawat sa pagtoga ug sa pagsilyo nga mga ordinansa.

Wala madugay, bisan pa niana, sa dihang si Nelson mitinguha nga magpasilyo diha sa templo, ang ilang bishop nangutana ni Nelson mahitungod sa iyang kagikanan. Misulti si Nelson kaniya kon unsay iyang nasabtan mahitungod sa iyang mga ginikanan, ug ang bishop midala sa kaso ngadto sa Unang Kapangulohan ug sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles, kinsa mipadala og balik sa pangutana ngadto sa bishop sa pagdesisyon. Sa kataposan, ang bishop nanghimatuod nga si Nelson ug Annie maayong mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, apan siya midumili sa pag-isyu og rekomend sa templo tungod sa iyang kagikan.14

Samtang daghang mga Santos ang mipakigbahin sa pagpihig sa kaliwat niana nga panahon, ang kadaghanan wala motugot sa mga organisasyon nga migamit og tinago, pagkamalapason, ug kapintas sa pagdaugdaog sa uban. Human ang Ku Klux Klan mikaylap ngadto sa Utah sayo sa mga 1920, si Presidente Grant ug ang ubang mga lider sa Simbahan misaway niini diha sa kinatibuk-ang komperensiya ug migamit sa ilang impluwensya sa paghunong niini. Pipila ra ka mga miyembro sa Simbahan ang mipasakop sa grupo. Kon ang usa ka lider sa Klan mohangyo og miting sa mga lider sa Simbahan, midumili si Presidente Grant sa hangyo.15

“Kini lapas sa akong pagsabot,” mipahayag ang propeta sa Abril 1925, “kon nganong ang mga tawo nga naghupot sa pagkapari gusto nga makig-uban sa ilang mga kaugalingon sa Ku Klux Klan.”16


Sa taliwala sa 1925, si Heber J. Grant ug ang uban sa tibuok kalibotan nadani sa kaso ni John Scopes, usa ka magtutudlo sa siyensya sa sekondarya kinsa gikiha didto sa habagatang Estados Unidos tungod sa pagtudlo nga ang mga tawo ug ang mga unggoy naglambo sa hinay-hinay gikan sa usa ka sagad nga kaliwatan.17

Ang husay ni Scopes nagpakita og dako nga panagbahin taliwala sa mga simbahang Kristiyanos. Ang pipila sa “modernong” mga Kristiyanos mituo nga ang Biblia kinahanglan nga dili angkunon isip awtoridad kabahin sa siyentipikong mga pangutana. Ang siyensya naghatag og mas kasaligang giya ngadto sa pagsabot sa kinaiyanhong kalibotan, kini nangatarungan, ug ang mga magtutudlo sama ni Scopes kinahanglan nga makatudlo sa ebolusyon nga walay pagkahadlok sa silot. Ang “Fundamentalist” [nagtuo sa literal nga hubad sa Biblia] nga mga Kristiyano, sa laing bahin, naghunahuna sa Biblia isip ang kataposan ug hingpit nga kamatuoran sa Dios. Alang kanila kini pasipala sa pag-angkon nga ang tawo, ang labing taas nga nilalang sa Dios, naglambo sa hinay-hinay gikan sa dili kaayo sibilisado nga mga porma sa kinabuhi.18

Adunay dako kaayo nga pagtahod si Heber alang sa modernong syensya ug sa mga batid sa syensya sama ni James E. Talmage ug John Widtsoe, kinsa labaw ka hawod sa ilang mga linya samtang nagpabilin ang hugot nga pagtuo diha sa gipahiuli nga ebanghelyo. Sama kanila, bukas siya ngadto sa pagdiskobre og bag-ong mga kamatuoran gawas sa kasulatan, ug siya adunay hugot nga pagtuo nga ang syensya ug relihiyon sa kataposan magkahiusa.19

Apan naguol siya mahitungod sa batan-ong mga Santos sa Ulahing mga Adlaw kinsa mibiya sa ilang hugot nga pagtuo samtang nagtuon og syensya sa mga kolehiyo ug mga unibersidad. Isip usa ka batan-ong lalaki, siya gibiay-biay sa usa ka batid sa syensya tungod sa pagtuo sa Basahon ni Mormon. Ang lalaki mitudlo ngadto sa tudling sa 3 Nephi diin ang tingog sa Dios nadungog sa daghan niadtong kinsa nabuhi sa kalaglagan sa panahon sa Paglansang ni Kristo diha sa Krus. Ang batid sa siyensya miingon nga kini imposible sa usa ka tingog nga moabot og layo kaayo ug bisan kinsa ang motuo nga dili imposible usa ka boang. Mga katuigan milabay, human ang pag-imbento sa radyo mipamatuod nga ang mga tingog makaabot og layo kaayo nga mga distansya, gibati ni Heber nga napamatud-an.20

Atol sa husay ni Scopes, si Heber ug ang iyang mga magtatambag mihukom sa pagmantala og usa ka mubo nga bersyon sa “Ang Gigikanan sa Tawo [The Origin of Man],” usa ka mubong sinulat nga giisyu sa Unang Kapangulohan sa 1909.21 Kay sa hukman nga dili maayo ang pagtulun-an sa teoriya sa ebolusyon, sama sa gibuhat sa mga fundamentalist, ang mubo nga sinulat mipamatuod sa biblikanhong pagtulun-an nga ang Dios milalang sa lalaki ug babaye diha sa Iyang kaugalingong panagway. Kini usab mipahayag sa talagsaong gipahiuli nga doktrina nga ang tanang mga tawo kanhiay mipuyo isip espiritu nga mga anak sa Dios sa wala pa sila matawo dinhi sa yuta ug nga kining espiritu nga anak nga mga lalaki ug mga babaye mitubo ug milambo sa paglabay sa panahon.

“Ang tawo, isip usa ka espiritu, gipanamkon ug natawo gikan sa langitnong mga ginikanan, ug gimatuto ngadto sa pagkahingkod didto sa mahangturong mga mansyon sa Amahan,” mipamatuod ang Unang Kapangulohan.

Ang pahayag natapos pinaagi sa paghatag og gibug-aton sa laing matang sa kalainan sa paglabay sa panahon––usa nga naglantaw sa layo nga umaabot. “Bisan gani ingon nga ang masusong anak nga lalaki sa usa ka yutan-ong amahan ug inahan makasarang sa tukmang panahon nga mahimong usa ka hingkod nga tawo,” kini mipahayag, “sa ingon usab nga ang wala pa mapalambo nga anak sa celestial nga ginikanan makasarang, pinaagi sa kasinatian uban sa katuigan ug sa dili masukod nga tagal sa panahon, sa paglambo ngadto sa pagka-Dios.”22

Tulo ka adlaw human gimantala sa Unang Kapangulohan ang pamahayag niini, ang hukmanan sa husay ni Scopes mipagula og hukom. Nakaplagan nga sad-an si John Scopes ug gimandoan sa pagpabayad og $100 nga multa.23 Human niana, sa dihang ang mga tawo misulat ni Heber nangayo alang sa panghunahuna sa Simbahan kabahin sa ebolusyon, gipadad-an niya sila og kopya sa pamahayag sa Unang Kapangulohan. Wala kinahanglana nga sultihan niya ang mga katawhan kon unsa ang tuohan. Ang kamatuoran mahukman pinaagi sa mga bunga niini, miingon siya, ingon sa gitudlo ni Jesus diha sa Wali sa Bukid.24


Sa dihang si Len Hope mga disesyete anyos, migahin siya og duha ka semana sa pagtambong og usa ka relihiyoso [revival] nga miting sa Baptist duol sa iyang panimalay sa Alabama, sa habagatang Estados Unidos. Magabii, ang batan-ong Itom nga lalaki mopauli gikan sa miting, mohigda sa mga uma sa gapas, ug motan-aw sa mga kalangitan. Nanghangyo siya sa Dios og relihiyon, apan inig ka buntag ang mao lamang nga butang nga iyang kinahanglan nga ipakita alang sa iyang paningkamot mao ang basa sa yamog nga sapot.

Usa ka tuig ang milabay, mihukom si Len nga magpabunyag sa usa ka lokal nga simbahan. Wala madugay, hinoon, nagdamgo siya nga kinahanglan siya nga magpabunyag og usab. Nalibog, misugod siya sa pagbasa sa Bibia––sa hilabihan gayod nga iyang gipakaguol ang iyang mga higala. “Kon dili ka mohunong sa pagbasa og daghan, maboang ka,” miingon sila. “Ang balay sa mga boang puno na sa mga tigsangyaw.”

Wala mohunong si Len sa pagbasa. Usa ka adlaw, nakat-onan niya nga ang Espiritu Santo makagiya kaniya ngadto sa kamatuoran. Sa tambag sa usa ka tigsangyaw, miadto siya sa kakahoyan sa pag-ampo diha sa usa ka daang walay sulod nga balay nga natago sa kabaga sa mga kalibonan. Didto mihilak siya sulod sa daghang mga oras, nangamuyo sa Dios alang sa Espiritu Santo. Sa pagka-buntag, andam na siya sa paglakaw nga walay kaon o inom hangtod madawat niya ang gasa. Apan niana ang Espiritu miaghat kaniya sa dili pagbuhat sa mao. Ang usa ka tawo lamang nga adunay awtoridad gikan sa Dios ang makatugyan sa Espiritu Santo diha kaniya.

Sa paglabay sa mubo nga panahon, samtang si Len mihulat alang sa tubag ngadto sa iyang daghang mga pag-ampo, usa ka misyonaryo sa Santos sa Ulahing mga Adlaw mihatag sa iyang igsoong babaye og pamphlet mahitungod sa plano sa Dios sa kaluwasan. Gibasa kini ni Len ug mituo sa mensahe niini. Nahibaloan usab niya nga ang mga misyonaryo sa Santos sa Ulahing mga Adlaw adunay awtoridad sa pagtugyan sa gasa sa Espiritu Santo niadtong kinsa midawat sa bunyag.

Nangita sa mga elder, nangutana si Len kon mobunyag ba sila kaniya.

“Oo, sa kalipay,” miingon ang usa sa mga misyonaryo, “apan kon akoy ikaw, mobasa pa ako og gamay.”25

Nakakuha si Len og mga kopya sa Basahon ni Mormon, Doktrina ug mga Pakigsaad, Perlas nga Labing Bililhon, ug ubang mga basahon sa Simbahan––ug dayon gibasa kining tanan. Apan sa wala pa siya mabunyagi, gitawag siya sa pagkasundalo sa pakig-away sa gubat sa kalibotan. Ang kasundalohan mipadala kaniya sa gawas sa nasod, diin miserbisyo siya nga maisugon atubangan sa gubat. Dayon, human mipauli sa panimalay sa Alabama, gibunyagan siya sa usa ka lokal nga miyembro sa Simbahan kaniadtong Hunyo 22, 1919, ug sa kataposan nadawat ang gasa sa Espiritu Santo.26

Pipila ka mga gabii human sa iyang bunyag, usa ka pundok sa puti nga mga lalaking manggugubot miadto sa panimalay diin siya nagpuyo ug mitawag kaniya. “Gusto lamang kami nga makig-istorya kanimo,” miingon sila. Diha sa ilang mga kamot mga riple ug mga shotgun.

Migawas si Len. Usa siya ka Itom nga lalaki diha sa Habagatang America, diin ang mga armadong pundok sa manggugubot usahay mipatuman sa pagbulag sa kaliwat gamit ang kapintas. Sila mahimong mopasakit o mopatay kaniya diha-diha dayon ug mahimong dili gayod manubag alang sa ilang krimen.27

Usa ka tawo diha sa pundok sa manggugubot midemanda nga mahibalo kon nganong si Len mipasakop sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Kini legal alang sa mga Itom ug mga puti nga mag-ipon sa pagsimba sa Alabama, apan ang estado usab adunay usa ka pig-ot nga hugpong sa pagbulag nga mga balaod ug wala masulat nga sosyal nga mga lagda sa pagpatuman sa pagbulag sa mga kaliwatan sa publiko nga mga sitwasyon. Tungod kay hapit tanan sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Alabama puti, nakita sa mga panon sa manggugubot ang bunyag ni Len isip usa ka hagit ngadto sa nakagamot pag-ayo nga pagbulag sa kolor sa panit diha sa rehiyon.28

“Nan, milabang ka sa kadagatan ug nakakat-on og pipila ka mga butang,” ang lalaki mipadayon, nagpasabot ngadto sa serbisyo ni Len sa kasundalohan. “Karon gusto nimong mopasakop sa mga puti.”

“Ako nag-imbestigar og dugay na sa Simbahan sa wala pa ako miadto sa gubat,” miingon si Len sa kataposan. “Akong nakaplagan kini nga mao lamang ang tinuod nga simbahan sa yuta. Mao nga mipasakop ako niini.”

“Gusto namo nga ikaw moadto ug ipatangtang ang imong ngalan sa rekord,” ang pundok sa manggugubot miingon. “Kon dili,” bitayon ka namo diha sa sanga sa usa ka kahoy ug pusilon ka sa makadaghang higayon.”29

Sa pagkasunod nga adlaw, mitambong si Len og usa ka komperensiya kuyog sa isig kaubang mga Santos diha sa dapit ug misulti kanila mahitungod sa hulga sa pundok sa mga manggugubot. Siya nahibalo nga siya adunay risgo pinaagi sa pagtambong sa miting, apan andam siya nga mamatay alang sa iyang bag-ong nakaplagan nga tinuohan.

“Brother Hope, kami dili makatangtang sa imong ngalan kon among sulayan sa paghimo,” ang mga miyembro sa Simbahan mihatag og kasiguroan kaniya. “Ang imong ngalan atua sa Siyudad sa Salt Lake ug usab nahisulat sa langit.” Daghan kanila ang mitanyag og tabang ni Len kon ang pundok sa manggugubot mahitabong mobalik pag-usab kaniya.30

Apan ang pundok sa manggugubot wala na gayod mobalik. Wala madugay si Len nangasawa og usa ka babaye nga ginganlan og Mary Pugh kaniadtong 1920, ug sila mibalhin ngadto sa Birmingham, usa ka dakong siyudad sa sentral Alabama. Ang uyoan ni Mary, usa ka pastor sa Baptist, nanagna nga siya mopasakop sa Simbahan sa dili pa matapos ang tuig.

Gibasa ni Mary ang Basahon ni Mormon ug nakabaton og pagpamatuod sa katinuod niini. Kini mikabat og gamay nga gidugayon kay sa gitagna, apan human sa lima ka tuig nga kaminyoon mihukom siya nga magpasakop sa Simbahan. Kaniadtong Septyembre 15, 1925, ang mga Hope mikuyog sa duha ka misyonaryo ngadto sa usa ka hilit nga tuburan duol sa Birmingham. Gibunyagan si Mary nga walay panghitabo, sa kataposan nahimong usa ka Santos sa Ulahing mga Adlaw, sama sa iyang bana.31

“Dili ako mahimong bisan unsa ka mas maayo,” gisultihan niya ang iyang uyoan, “ug dili ako makakita og mas maayong simbahan.”32


Sa laing bahin, sa Buenos Aires, si Anna Kullick ug ang iyang pamilya miabi-abi ni apostol Melvin J. Ballard ug sa iyang mga kauban, sila si Rey L. Pratt ug Rulon S. Wells sa Kapitoan, nganha sa ilang siyudad. Ang Unang Kapangulohan mipadala sa tulo ka kinatibuk-ang mga kadagkoan ngadto sa Argentina sa pagpahinungod sa Habagatang America alang sa misyonaryong buhat, pagtukod og branch sa Simbahan, ug sa pagsangyaw sa ebanghelyo sa German ug Kinatsila ngadto sa mga lumulupyo sa siyudad. Ang mga Kullick mihulat og mga bulan alang sa usa ka tawo nga moabot. Ang mga misyonaryo mao lamang ang mga tawo sa kontinente sa Habagatang America kinsa adunay tukma nga awtoridad sa pagbunyag kanila ngadto sa Simbahan ni Jesukristo.33

Si Elder Wells maayong mosulti og German, ug si Elder Pratt larinong mosulti og Kinatsila. Apan si Elder Ballard dili makasulti sa bisan hain nga pinulongan ug ingon og nasanapan sa iyang bag-ong mga palibot. Tanan mahitungod sa Buenos Aires––ang pinulongan, ang dagaang nga hangin sa Disyembre, ang mga bitoon sa habagatang langit––dili pamilyar ngadto kaniya.34

Ang mga misyonaryo migahin sa ilang unang mga adlaw sa Argentina sa pagbisita sa mga Santos nga German diha sa siyudad. Mipahigayon sila og mga miting sa panimalay ni Wilhelm Friedrichs ug mitambong og klase sa Basahon ni Mormon diha sa panimalay ni Emil Hoppe. Dayon, sa Disyembre 12, 1925, ilang gibunyagan si Anna, Jacob, ug ang desisayis anyos nga anak nga babaye sa magtiayon, si Herta. Ang igsoong lalaki ni Anna nga si Ernst ug ang iyang asawa, si Marie, gibunyagan usab, ingon man ang sinagop nga anak nga babaye ni Wilhelm Friedrichs, si Elisa Plassmann. Sa sunod nga adlaw, ang mga misyonaryo miorden ni Wilhelm ug Emil isip mga pari ug si Jacob ug Ernst isip mga deacon.35

Human sa duha ka semana, sa buntag sa Pasko, ang tulo ka misyonaryo miadto sa Parque Tres de Febrero, usa ka nabantog nga parke sa siyudad nga may dako nga berding mga nataran, asol nga mga linaw, ug malinawon nga mga kakahoyan sa weeping willows. Nakaplagan ang ilang mga kaugalingon nga nag-inusara, ang mga lalaki nanganta og mga himno ug dayon miduko sa ilang mga ulo samtang si Elder Ballard mipahinungod sa kontinente alang sa buhat sa Ginoo.

“Akong itugyan ang responsibilidad ug ang pagsugod alang sa pagsangyaw sa ebanghelyo diha sa tanan niining mga nasod sa Habagatang America,” siya nag-ampo, “ug nagmando sa paghunong sa tanang gahum nga mobatok sa pagsangyaw sa ebanghelyo niini nga mga yuta.”36

Sa dihang ang South American Mission opisyal nga giablihan, ang mga misyonaryo ug mga miyembro nag-uban sa pagtrabaho sa pakigbahin sa ebanghelyo ngadto sa ilang mga silingan. Si Herta Kullick, kinsa makamao og Kinatsila usahay mipakigbahin sa ebanghelyo ngadto sa iyang nagsulti og Kinatsila nga mga higala sa eskwelahan. Si Elder Ballard ug Elder Pratt, sa laing bahin, nanuktok sa matag pultahan sa pagpanghatag og mga pamphlet ug pagdapit sa mga tawo ngadto sa mga miting sa Simbahan. Ang buhat makakapoy. Ang mga misyonaryo kasagarang mobiyahe og lagyong mga distansya tabok sa mga kapatagan o kalapokan nga mga dalan diha sa tanang matang sa panahon.37

Kaniadtong Enero 1926, si Elder Wells mipauli sa panimalay tungod sa sakit, busa si Herta nahimong responsable alang sa pagtabang ni Elder Ballard ug Elder Pratt sa pakigsulti sa mga Santos nga German. Mag-andam si Elder Ballard og mensahe alang sa mga Santos sa Iningles, hubaron kini ni Elder Pratt ngadto sa Kinatsila, ug si Herta mohubad sa Kinatsila ngadto sa German. Kadto malisod––ug usahay kataw-anan kaayo––nga proseso, apan ang mga misyonaryo mapasalamaton alang sa iyang tabang.38

Sa panahon sa ilang mga miting, ang mga misyonaryo kasagaran mopakita og mugbo kaayo nga mga sine [slideshows] nga naggamit og projector nga ilang gidala gikan sa Estados Unidos. Naghunahuna nga ang iyang mga higala ma-interesado, gidapit ni Herta sila sa pagtan-aw sa mga salida. Wala madugay, hapit usa ka gatos nga batan-ong mga tawo––kasagaran kanila mga nagsulti og Kinatsila––miabot didto sa giabangang meetinghouse sa mga Santos, ug ang mga elder mi-organisar og Sunday school sa pagtudlo kanila.39

Ang mga ginikanan sa mga kabatan-onan, mausisahon mahitungod sa unsay gikat-onan sa ilang mga anak, misugod usab sa pagpakigkita sa mga Santos. Sa usa ka miting, labaw sa duha ka gatos ka mga tawo naghuot sa meetinghouse sa pagtan-aw sa mga gipasalida mahitungod sa Pagpahiuli ug naminaw ni Elder Pratt nga nagtudlo diha sa ilang lumad nga pinulongan.40

Unom ka bulan human sila si Elder Ballard, Elder Pratt, ug Elder Wells miabot sa Buenos Aires, usa ka permanenting presidente sa misyon ug duha ka batan-ong mga misyonaryo miabot sa pagpadayon sa buhat puli kanila. Ang bag-ong presidente sa misyon, si Reinhold Stoof, ug ang iyang asawa, si Ella, mipasakop sa Simbahan sa Germany pipila lamang ka tuig ang milabay. Usa sa mga misyonaryo, si J. Vernon Sharp, namulong sa Kinatsila, nagsiguro nga ang nagsulti og German ug nagsulti og Kinatsila nga Habagatang mga Amerikano makahimo sa pagpaminaw sa ebanghelyo diha sa ilang kaugalingon nga pinulongan. Wala madugay human sila miabot, ang misyon dihay unang nakabig nga nagsulti og Kinatsila, si Eladia Sifuentes.41

Sa Hulyo 4, 1926, sa hapit na siya mobalik ngadto sa Estados Unidos, si Elder Ballard mipamatuod ngadto sa usa ka gamay nga kongregasyon sa mga Santos nga Argentinian. “Ang buhat mohinay sa makadiyot, sama sa tugas nga hinay nga nagtubo gikan sa liso sa bunga niini,” siya mipahayag. “Kini dili motuybo sa usa ka adlaw ingon sa sunflower nga daling motubo ug busa daling mamatay.”

“Liboan ang mopasakop dinhi,” siya nanagna. “Kini mabahin ngadto sa labaw sa usa ka misyon ug mahimong usa sa labing malig-on diha sa Simbahan.”42

  1. Kullick, “Life of Herta”; Anna Kullick, Hamburg Passenger List, Abr. 20, 1922, 499; Ernst Biebersdorf, Hamburg Passenger List, Mar. 27, 1923, 689, anaa sa ancestry.com. Hisgotanan: Argentina

  2. Wilhelm Friedrichs ngadto ni Charles W. Nibley, Dis. 15, 1924; Abr. 15, 1925, Sulat sa Misyon sa Argentina [Argentine Mission Correspondence], CHL.

  3. Palmer and Grover, “Parley P. Pratt’s 1851 Mission to Chile,” 115; Williams and Williams, From Acorn to Oak, 13–15, 17–20; Newton, German Buenos Aires, 75–85. Hisgotanan: Chile

  4. Wilhelm Friedrichs ngadto ni Charles Nibley, Mar. 2, 1924; Mar. 5, 1924; Mayo 2, 1924; Dis. 15, 1924; Abr. 15, 1925; Wilhelm Friedrichs to Sylvester Q. Cannon, Hunyo 29, 1925, Sulat sa Misyon sa Argentina, CHL.

  5. Wilhelm Friedrichs to Charles Nibley, Dis. 15, 1924; Abr. 15, 1925; Wilhelm Friedrichs to Sylvester Q. Cannon, Hunyo 29, 1925, Sulat sa Misyon sa Argentina, CHL.

  6. Sylvester Q. Cannon ngadto ni Wilhelm Friedrichs, Hunyo 24, 1925, Sulat sa Misyon sa Argentina, CHL.

  7. Wilhelm Friedrichs ngadto ni Sylvester Q. Cannon, Hunyo 29, 1925, Sulat sa Misyon sa Argentina, CHL.

  8. Schrag, Not Fit for Our Society, 70, 123, 144–45; Pegram, “Ku Klux Klan, Labor, and the White Working Class during the 1920s,” 373–96; Smith, Managing White Supremacy, 73–75; Jackson, Ku Klux Klan in the City, 5–23; Higham, Strangers in the Land, 285–99.

  9. Grant, Journal, Peb. 6, 1923; Seferovich, “History of the LDS Southern States Mission,” 122–24; Mason, Mormon Menace, 145–47, 159–60; Charles A. Callis ngadto sa Unang Kapangulohan, Ene. 31, 1924; Unang Kapangulohan ngadto ni Charles A. Callis, Peb. 5, 1924, First Presidency Mission Files, CHL; tan-awa usab sa Helaman 2:12–13; 6:16–32.

  10. Gerlach, Blazing Crosses in Zion, 1–16; Bornstein, Colors of Zion, 34–39; Thomas, Plessy v. Ferguson, 3–4, 29–31; Jackson, “Race and History in Early American Film,” 27–51; Unang Kapangulohan ngadto ni Joseph W. McMurrin, Nob. 23, 1920, First Presidency Mission Files, CHL. Hisgotanan: Racial Segregation [Paglain sa Kaliwat]

  11. Marie Graves to Heber J. Grant, Nob. 10, 1920, First Presidency Mission Files, CHL.

  12. Doktrina ug mga Pakigsaad 58:64; Marcos 16:15; Mga Santos, volume 1, kapitulo 46; volume 2, mga kapitulo 13, 31, ug 32; Unang Kapangulohan ngadto ni Joseph W. McMurrin, Nob. 23, 1920, First Presidency Mission Files, CHL.

  13. David O. McKay ngadto ni Stephen L. Richards and J. Reuben Clark Jr., Ene. 19, 1954, David O. McKay Scrapbook, CHL.

  14. Bush, “Mormonism’s Negro Doctrine,” 37–38; “Ritchie, Nelson Holder,” Biographical Entry, Century of Black Mormons website, exhibits.lib.utah.edu; Salt Lake Temple Records, Living Sealings Previously Married, Book A, 1893–1902, microfilm 186,213; Salt Lake Temple Records, Sealings for the Living, Book A, 1893–1905, microfilm 186,206, Special Collections, FHL; Nelson H. Ritchie ug Annie C. Ritchie, Sugar House Ward, Granite Stake, nos. 483 ug 484, sa Sugar House Ward, Part 1, Record of Members Collection, CHL; Whitaker, Journal, Dis. 10, 1909. Hisgotanan: Restriksyon sa Pagkapari ug sa Templo [Priesthood and Temple Restriction]

  15. Gerlach, Blazing Crosses in Zion, 23–53, 55–101, 104–5; Grant, Journal, Mar. 6, 1924.

  16. Grant, Journal, Abr. 4, 1925.

  17. Passing Events,” Improvement Era, Ago. 1925, 28:1013; “William Jennings Bryan,” Improvement Era, Sept. 1925, 28:1092–93.

  18. Larson, Summer for the Gods, 31–59, 112, 116–21, 155, 168, 263; Marsden, Fundamentalism and American Culture, 175–77, 184–85; Numbers, Creationists, 51–68. Hisgotanan: Proseso sa Paglambo sa Buhi nga mga Butang [Organic Evolution]

  19. Grant, Journal, Abr. 11, 1924; Heber J. Grant ngadto ni Charles W. Lovett, Ago. 25, 1919, Letterpress Copybook, volume 54, 994; Heber J. Grant ngadto ni Henry W. Beyers, Hunyo 28, 1933, Heber J. Grant Collection, CHL; Heber J. Grant ngadto ni Fred W. Shibley, Ene. 21, 1930, Letterpress Copybook, volume 67, 646, Heber J. Grant Collection, CHL.

  20. Grant, Journal, Abr. 11, 1924; 3 Nephi 9:1; Heber J. Grant to George T. Odell, Mar. 17, 1925, Letterpress Copybook, volume 63, 8; Heber J. Grant ngadto ni Eva G. Moss, Nob. 26, 1925, Letterpress Copybook, volume 63, 612, Heber J. Grant Collection, CHL; Heber J. Grant to Earl Foote, Nob. 27, 1925, First Presidency Letterpress Copybooks, volume 65.

  21. Grant, Journal, Hunyo 18, 1925.

  22. The Origin of Man,” Improvement Era, Nob. 1909, 13:75–81; “‘Mormon’ View of Evolution,” Deseret News, Hulyo 18, 1925, seksiyon 3, 5.

  23. Larson, Summer for the Gods, 191–92.

  24. Heber J. Grant to Tenney McFate, Ago. 5, 1925, First Presidency Letterpress Copybooks, volume 65; Heber J. Grant ngadto ni Martha Geddes, Sept. 23, 1925, First Presidency Miscellaneous Correspondence, CHL; Heber J. Grant to Arne Arnesen, Ago. 15, 1925, First Presidency Letterpress Copybooks, volume 65; tan-awa usab sa Mateo 7:16–20. Hisgotanan: Proseso sa Paglambo sa Buhi nga mga Butang [Organic Evolution]

  25. Testimony of Len R. Hope and Mary Hope, 1–[2]; “Hope, Len,” Biographical Entry, Century of Black Mormons website, exhibits.lib.utah.edu.

  26. Testimony of Len R. Hope and Mary Hope, 1–[2]; “Hope, Len,” Biographical Entry, Century of Black Mormons website, exhibits.lib.utah.edu; Len Hope entry, Genealogical Record, Alabama Conference, Southern States Mission, 70, in Alabama (State), bahin 1, segment 1, Record of Members Collection, CHL; John Matthew Tolbert entry, Genealogical Record, Alabama Conference, Southern States Mission, 149, sa Alabama (State), bahin 1, segment 1, Record of Members Collection, CHL.

  27. Testimony of Len R. Hope and Mary Hope, [2]; DuRocher, “Violent Masculinity,” 49–60.

  28. Testimony of Len R. Hope and Mary Hope, [2]; Stephenson, “Short Biography of Len, Sr. and Mary Hope,” [9]; Flynt, Alabama in the Twentieth Century, 227–28, 317–31, 446–49; Feldman, Sense of Place, 12–15, 26–28, 73–76. Hisgotanan: Racial Segregation [Paglain sa Kaliwat]

  29. Testimony of Len R. Hope and Mary Hope, 1–[2]; “Hope, Len,” Biographical Entry, Century of Black Mormons website, exhibits.lib.utah.edu.

  30. Testimony of Len R. Hope and Mary Hope, 1–[2]; “Hope, Len,” Biographical Entry, Century of Black Mormons website, exhibits.lib.utah.edu; Joseph Hancock ngadto ni Gloria Gunn, Dis. 31, 1949, Joseph P. Hancock Mission Letters and Autobiography, CHL.

  31. Joseph Hancock ngadto ni Gloria Gunn, Dis. 31, 1949, Joseph P. Hancock Mission Letters and Autobiography, CHL; Testimony of Len R. Hope and Mary Hope, [2], [3]; “Hope, Len,” and “Hope, Mary Lee Pugh,” Biographical Entries, Century of Black Mormons website, exhibits.lib.utah.edu; Stephenson, “Short Biography of Len, Sr. and Mary Hope,” [9].

  32. Testimony of Len R. Hope and Mary Hope, [3].

  33. Rey L. Pratt, Diary, Dis. 6, 1925; Melvin J. Ballard ngadto sa Unang Kapangulohan, Ene. 26, 1926, First Presidency Mission Files, CHL; Melvin J. Ballard, sa Ninety-Seventh Semi-annual Conference, 35; Wilhelm Friedrichs to Sylvester Q. Cannon, Hunyo 29, 1925, Sulat sa Misyon sa Argentina, CHL.

  34. Melvin J. Ballard to First Presidency, Ene. 26, 1926, First Presidency Mission Files, CHL; Melvin J. Ballard, sa Ninety-Seventh Semi-annual Conference, 35.

  35. Melvin J. Ballard ngadto sa Unang Kapangulohan, Dis. 15, 1925, First Presidency Mission Files, CHL; Rey L. Pratt, Diary, Dis. 10, 1925; South American Mission Index, sa South American Mission, Manuscript History, [1]–7; South American Mission, Manuscript History, Dis. 13, 1925, [17].

  36. “Dedicatorial Prayer, Dedicating the Lands of South America to the Preaching of the Gospel,” First Presidency Mission Files, CHL; Melvin J. Ballard, “Prayer Dedicating the Lands of South America to the Preaching of the Gospel,” Improvement Era, Abr. 1926, 29:575–77.

  37. Melvin J. Ballard ngadto sa Unang Kapangulohan, Dis. 15, 1925; Mar. 15, 1926, First Presidency Mission Files, CHL; Melvin J. Ballard, sa Ninety-Seventh Semi-annual Conference, 35–36; “The Missions: The Sunday School in South America,” Instructor, Dis. 1939, 74:539; “Elder Ballard Dedicated South American Nations,” South American Mission, Manuscript History, [19].

  38. Melvin J. Ballard, sa Ninety-Seventh Semi-annual Conference, 34–36; Rey L. Pratt, Diary, Ene. 1–2, 3, ug 14, 1926; Rey L. Pratt to Family, Peb. 8, 1926, Rey L. Pratt Papers, CHL.

  39. Rey L. Pratt to Family, Peb. 14, 1926, Rey L. Pratt Papers, CHL; “The Missions: The Sunday School in South America,” Instructor, Dis. 1939, 74:539; Melvin J. Ballard ngadto sa Unang Kapangulohan, Mar. 22, 1926, First Presidency Mission Files, CHL.

  40. Melvin J. Ballard, sa Ninety-Seventh Semi-annual Conference, 36; Melvin J. Ballard ngadto sa Unang Kapangulohan, Mar. 1, 1926, First Presidency Mission Files, CHL.

  41. Unang Kapangulohan ngadto ni Melvin J. Ballard, Mar. 23, 1926; Melvin J. Ballard ngadto sa Unang Kapangulohan, Mar. 22, 1926; Hunyo 16, 1926, First Presidency Mission Files, CHL; Curbelo, History of the Mormons in Argentina, 38–39; Williams and Williams, From Acorn to Oak Tree, 29; Melvin J. Ballard, sa Ninety-Seventh Semi-annual Conference, 37.

  42. Sharp, Oral History Interview, 10; tan-awa usab sa Sharp, Autobiography, 48; ug sa Sharp, Journal, Hulyo 4, 1926, ug sa index kard nga gisukip sa journal. Hisgotanan: Argentina