‘Omgaan met trauma: veerkracht opbouwen en genezing omarmen’, Liahona, september 2023.
Omgaan met trauma: veerkracht opbouwen en genezing omarmen
We genezen door de hulp van de Heiland in te roepen en emotionele zelfredzaamheid te ontwikkelen.
De meeste mensen maken in hun leven minstens één traumatische gebeurtenis mee. Dat hebben we zowel in ons privé- als beroepsleven gezien. Hoe ontstaat trauma? Door een moeilijke ervaring zoals een auto-ongeluk, het verliezen van een baan, oorlog, lichamelijke mishandeling, seksueel misbruik, ernstig gepest worden, verlies van een dierbare enzovoort.
Trauma is pijnlijk, en soms lijkt het wel of we er nooit overheen komen. Maar het is belangrijk te weten dat de pijn kan afnemen en dat u weer gemoedsrust zult vinden als u op uw hemelse Vader en uw Heiland, Jezus Christus, vertrouwt.
Onze hemelse Vader staat toe dat wij moeilijkheden ondervinden. Zelfs als Hij deze ervaringen niet voorbeschikt, veroorzaakt of goedkeurt, kan Hij ervoor zorgen dat ‘alle dingen […] voor [ons] welzijn samenwerken’ als we op Hem vertrouwen (Leer en Verbonden 90:24; zie ook 2 Nephi 32:9).
We hebben ontdekt dat het van essentieel belang is om ons voor steun in het genezingsproces tot onze hemelse Vader en de Heiland te wenden. Hun vrede brengt emotionele en geestelijke genezing. We weten dat u in hun liefde en medeleven de kracht kunt vinden om te genezen. We hebben ook enkele technieken ontdekt waarmee u op uw eigen sterke eigenschappen kunt bouwen om dichter tot genezing te komen.
Iedereen ervaart traumatische gebeurtenissen op een andere manier. Sommige mensen kunnen een gebeurtenis als traumatisch ervaren die voor anderen alleen maar ongemakkelijk is. Vergelijk uw beleving daarom niet met die van anderen en gebruik uw beleving niet als norm.
Op een andere manier reageren
Sam en Lucy waren samen op reis. De bestuurder van hun auto viel in slaap en raakte van de weg af. Hierdoor sloeg hun auto meerdere keren om. Sam raakte niet ernstig gewond en leek zich er aanvankelijk makkelijk overheen te zetten. Hij was er om Lucy te troosten, omdat haar gebroken arm in het gips moest.
Enkele weken later, toen Sam de kans kreeg om weer op reis te gaan, raakte hij in paniek toen hij aan de lange reis dacht.
Sam voelde de emotionele naweeën van een traumatische ervaring. Hij wilde er ook liever niet met iemand over praten. Maar toen hij met Lucy sprak, kwam hij erachter dat ze eerder een auto-ongeluk had meegemaakt en begreep hoe hij zich voelde. Ze bespraken samen wat Lucy uit haar eerdere ervaring had geleerd door geloof in Jezus Christus te oefenen, om leiding te bidden en professionele hulp te zoeken toen ze het moeilijk had.
Hoop en genezing door Jezus Christus
Wat ons trauma ook is, we kunnen door de Heiland Jezus Christus worden genezen. Dankzij de oneindige verzoening van de Heiland en zijn medeleven en barmhartigheid kan Hij alle wonden van dit sterfelijk bestaan genezen, of dat nu in dit leven of in het volgende gebeurt. Soms duurt het langer dan we zelf verwachten of willen – zelfs met de goddelijke steun van de Heiland. Maar Hij kan ons genezen (zie 3 Nephi 17:7).
Ouderling Dieter F. Uchtdorf van het Quorum der Twaalf Apostelen heeft gezegd: ‘Gods licht bestaat. En het is er voor ons allemaal! Het geeft alle dingen leven. Het heeft de macht om zelfs de pijn van de diepste wond te verlichten.’1
Niemand kent ons lijden zo goed als onze hemelse Vader en de Heiland. De Heer ‘[is] onder alle dingen neergedaald, waardoor Hij alle dingen doorgrondde, opdat Hij in alle en door alle dingen zou kunnen zijn’ (Leer en Verbonden 88:6). Zuster Amy A. Wright, eerste raadgeefster in het algemeen jeugdwerkpresidium, heeft gezegd:
‘We leven allemaal met iets wat gebroken is, en wat herstel, oplossing of genezing behoeft. Wanneer we ons tot de Heiland wenden, en bij onze bekering ons hart en onze gedachten op Hem afstemmen, zal Hij ons “met genezing onder zijn vleugels” [2 Nephi 25:13] tegemoetkomen, zijn armen liefdevol om ons heen slaan en zeggen: “Het geeft niet. […] We lossen dit samen op!”
Ik getuig dat Jezus Christus met zijn genezende, verlossende en instaatstellende macht alles wat in uw leven gebroken is, kan herstellen.’2
We vinden voorbeelden van genezing en manieren om te genezen in de Schriften – en in het leven van onze familie, vrienden en voorouders. In welke opzichten waren uw voorouders veerkrachtig?3
Onze eeuwige identiteit
Toen Julio 13 jaar was, werd hij door zijn oom seksueel misbruikt. Na verloop van tijd begon hij zich aan zijn familie te onttrekken en zich te isoleren. Soms functioneerde hij alsof er niets was gebeurd, maar af en toe werd hij met emotie overspoeld. Het lukt hem altijd wel om richting aan zijn leven te geven – en zelfs intens geluk te voelen, bijvoorbeeld bij de geboorte van zijn zoon. Maar hij voelt zich ook gebroken. Zijn zoon is nu bijna zo oud als Julio was toen hij werd misbruikt, en als Julio nadenkt over het leven dat zijn zoon voor zich heeft liggen, worstelt hij met gedachten en gevoelens over zijn eigen gevoel van eigenwaarde en eeuwige identiteit.
Hoewel trauma deel uitmaakt van ons sterfelijk leven, is het niet onze eeuwige identiteit. Onze eeuwige identiteit is dat we een kind van God zijn. President Russell M. Nelson heeft gezegd:
‘Wie ben je?
‘Eerst en vooral ben je een kind van God.
‘Ten tweede ben je, als lid van de kerk, een verbondskind. En ten derde ben je een discipel van Jezus Christus.’4
Bovendien is een trauma nooit een weerspiegeling van onze waarde of waardigheid. Zuster Joy D. Jones, voormalig algemeen jeugdwerkpresidente, heeft deze twee begrippen verduidelijkt:
‘Geestelijke waarde betekent dat we onszelf waarderen zoals onze hemelse Vader ons waardeert […]
‘Waardigheid wordt echter door gehoorzaamheid verworven. Als we zondigen, vermindert onze waardigheid, maar niet onze waarde!’5
Julio was niet minder waard of waardig omdat hij door zijn oom was misbruikt. Hij beging geen zonde, er werd tegen hem gezondigd. Het kan soms moeilijk zijn om uw waarde en waardigheid te voelen als u bent misbruikt. Vergeet nooit dat u niet hebt gezondigd, uw waarde nooit minder is geworden, en dat u het waardig bent om op het verbondspad verder te gaan.
Toen Julio op de Heer begon te vertrouwen, liet Hij Julio inzien dat aardse ervaringen de liefde van onze hemelse Vader voor ons niet aantasten. Hij ziet nu beter in dat hoewel er vreselijke dingen zijn gebeurd, deze zijn fundamentele waarde, eeuwige identiteit of waardigheid niet hebben aangetast.
Emotionele zelfredzaamheid
Emotionele zelfredzaamheid ontwikkelen helpt u om met gezonde persoonlijke middelen met moeilijkheden en lastige emoties om te gaan. U kunt veerkracht ontwikkelen, het vermogen om u aan beproevingen – waaronder trauma – aan te passen en ermee om te gaan.
Veerkracht houdt ook in dat we naar de steun en leiding van onze hemelse Vader en Jezus Christus streven, anderen dienen en, indien dat nodig en gepast is, van de diensten van anderen gebruikmaken.
De volgende adviezen van bevoegde hulpverleners helpen u veerkrachtiger worden:
-
Banden met anderen opbouwen
-
Lichamelijk welzijn verbeteren
-
Een doel in het leven vinden
-
Gezonde gedachten ontwikkelen
-
Hulp zoeken wanneer u die nodig hebt6
1. Bouw banden met anderen op
Gezonde relaties bevorderen vaak de genezing. Als u een band opbouwt met mensen die u sterken en aanmoedigen om u tot de Heiland en onze hemelse Vader te wenden, kan dat aanzienlijk tot meer genezing bijdragen.
Sam praatte met Lucy en was open over zijn angsten en ongemak. Die band bevorderde zijn bewustzijn en veerkracht. Ze hielp hem inzien hoe hij emotioneel en geestelijk kon genezen.
Stel doelen om een sterkere band op te bouwen met mensen die u vertrouwt. In de kerk kunnen we banden met anderen opbouwen door te dienen.
2. Zorg voor uw lichamelijk welzijn
We voelen trauma niet alleen emotioneel, maar ook lichamelijk. We ervaren mogelijk meer vermoeidheid, hartkloppingen, hoofdpijn of maagklachten. Die lichamelijke symptomen vertellen ons dat er iets mis is en dat we voor onze gezondheid moeten zorgen. Net zoals we iets kunnen doen om beter voor onze emotionele gezondheid te zorgen, zijn er manieren om na een trauma voor ons lichaam te zorgen.
Herken allereerst de lichamelijke symptomen die u ondervindt. Probeer uw lichaam dan te kalmeren door u op uw adem te richten en langzamer te ademen. Probeer erachter te komen hoe u zich voelt als u snel en onrustig ademt, in vergelijking met een langzame en rustige ademhaling.
Traumatische gebeurtenissen veroorzaken soms verwondingen die beperkingen opleveren, dus doe wat goed voor uw lichaam is. Maar beweging, vooral sport, helpt. Sommige mensen gaan graag wandelen of hardlopen, terwijl anderen liever hard aan een project werken.
Denk aan het woord van wijsheid (zie Leer en Verbonden 89). De pijn verhullen met gedrag of middelen die niet helpen, is als ‘een pleister op een diepe wond plakken’.7 Help uw lichaam om met stress en pijn om te gaan in plaats van die te bedekken.
3. Vind een doel en betekenis
Ons belangrijkste levensdoel is ons voor te bereiden om bij onze hemelse Vader terug te keren (zie Alma 12:24). Trauma kan dit doel vertroebelen en ons ervan weerhouden om te zien wie we zijn. Als we een specifiek doel in ons dagelijks leven vinden, kunnen we vooruitgang maken en zelfs ons belangrijkste levensdoel indachtig zijn. Julio maakte vooruitgang en kreeg een doel in zijn dagelijkse bezigheden toen hij besefte dat hij er voor zijn zoon wilde zijn.
Als we betekenis in het trauma vinden, kan ons dat een uitweg helpen zien. We komen tot het besef dat onze levenservaringen ons de kans bieden om te groeien en meer op Christus te lijken. Het is bijvoorbeeld makkelijker om medeleven te hebben voor een ander die het moeilijk heeft, als we zelf een heftige crisis hebben doorstaan.
Uit onderzoek blijkt dat mensen na trauma vaak zogenoemde ‘posttraumatische groei’ doormaken. Posttraumatische groei houdt in dat iemand na een traumatische gebeurtenis meer kracht vindt, zoals verbeterde relaties, meer waardering voor het leven of bepaalde levenskwaliteiten, of een groter inzicht in wat het leven te bieden heeft. Als u een traumatische gebeurtenis hebt meegemaakt, ga dan na hoe u door die ervaring bent gegroeid of kunt groeien, in plaats van u op de traumatische gebeurtenis zelf te richten.
4. Ontwikkel gezonde gedachten
Een traumatische ervaring kan van invloed zijn op de manier waarop we over onszelf en de wereld om ons heen denken. Na een trauma hebben we misschien negatieve gedachten. Gedachten als ‘ik ben zwak’, ‘onze hemelse Vader houdt niet van mij’, en ‘ik ben het niet waard’ verminderen onze veerkracht. Die gedachten beïnvloeden vaak hoe we ons voelen (zie Spreuken 23:7; Leer en Verbonden 6:36).
Als u hebt vastgesteld wat uw negatieve gedachten zijn, bedenk dan gezonde, realistische gedachten om die te vervangen. Schrijf die gedachten op. Herinner uzelf aan die gezonde gedachten als u negatieve gedachten hebt.
Lees hoofdstuk 2 van Kracht opdoen in de Heer: emotionele veerkracht (2021) om hier meer over te weten te komen.
U kunt ook bidden, een dagboek bijhouden, over de Schriften of een conferentietoespraak nadenken (zie Jozua 1:8) of andere denkoefeningen doen.
5. Zoek hulp
Soms is het goed om hulp te zoeken als uw eigen hulpmiddelen tekortschieten. Lucy was hulp gaan zoeken, waardoor ze Sam kon helpen. Denk aan de mensen – zoals familieleden, vrienden en leidinggevenden in de wijk – die u kunnen helpen. Bij het genezen van trauma moet u al uw mogelijke hulpmiddelen inzetten.
In het Algemeen handboek staan richtlijnen aan de hand waarvan u kunt beslissen of professionele hulp bij u past.8
Het is moeilijk om ons niet op de traumatische gebeurtenis te richten, maar als we de raad van de profeet opvolgen om ons volledig op de Heiland en zijn evangelie te richten, ‘vervliegen onze twijfels en angsten’.9 Vergeet nooit dat u een zoon of dochter bent van uw hemelse Vader die u liefheeft. Als u bewust tot Hem nadert en de juiste hulpmiddelen aanwendt die u ter beschikking staan, kan de Heer ervoor zorgen dat elke traumatische ervaring goed voor u is.