Het Nieuwe Testament in context
Christenen in Korinthe
De culturele context in Korinthe biedt ons inzicht in de raad van Paulus die voor hedendaagse lezers wellicht lastig te begrijpen is.1
Korinthe was in de eerste eeuw de welvarende economische en politieke hoofdstad van de Romeinse provincie Achaea. Naast Romeinse staatsburgers trok het ook Grieken, Syriërs en Joden aan. De Griekse filosofieën van de platonische, stoïcijnse en cynische denkwijzen lijken sommige geschoolde Korinthiërs – onder wie christenen – op geestelijk, lichamelijk en sociaal vlak te hebben beïnvloed.
De predicatie van Paulus trok ten minste een paar welvarende en invloedrijke Korinthiërs aan, en ook veel minder opgeleide of cultureel betrokken bekeerlingen. Die verschillen veroorzaakten deels de verdeeldheid en strijd binnen de kerk in Korinthe.
Unieke wijsheid?
De geschoolde standen in Korinthe haalden meerdere filosofische tradities aan als bewijs van hun unieke wijsheid of kennis. Ze geloofden dat hun unieke kennis een nieuw geestelijk bestaan in dit leven teweegbracht. Die idee zette hen ertoe aan om het belang van het lichaam te ontkennen en te redeneren dat ze boven de wet stonden en konden doen wat ze wilden. Sommige christenen pasten die ideeën op hun bekering tot het christendom toe, wat tot moedwillige opstandigheid en moreel wangedrag leidde.
Paulus kantte zich tegen hun misvatting dat ‘alle dingen geoorloofd [zijn]’ (1 Korinthe 6:12) en stelde dat christenen discipline en reinheid behoren te oefenen: ‘Verheerlijk daarom God in uw lichaam en in uw geest’ (zie 1 Korinthe 6:12–20).
Persoonlijke verzorging
De Joden, Grieken en Romeinen in Korinthe hadden verschillende gebruiken voor de haarlengte en hoofdbedekking van mannen en vrouwen, vooral tijdens de aanbidding. De algemene verwachting in al die culturen was dat gehuwde vrouwen hun hoofd bedekten. Joodse, Griekse en Romeinse mannen hadden daarentegen andere verwachtingen van het bedekken van hun hoofd, vooral tijdens het bidden.
Die culturele verwachtingen speelden duidelijk een rol in het advies van Paulus in 1 Korinthe 11. Maar misschien was er nog een ander probleem: het gedrag van de christelijke elite, die de spot dreven met zowel de heidense als christelijke sociale normen. In een sfeer waarin sommige christenen in Korinthe vanwege hoogmoed tegen de traditionele normen in leken te gaan, spoorde Paulus aan tot fatsoen en gepastheid volgens de Korinthische culturele verwachtingen.
Huwelijk en celibaat
De raad van Paulus over het huwelijk en seksuele onthouding bevat enkele passages die voor ons moeilijk lijken. Maar ze zijn logischer in de context van een wereldbeeld dat het belang van het lichaam afzwakt.
In Korinthe geloofden sommigen dat alleen extreme zelfopoffering God zou behagen. Hun negatieve kijk op het huwelijk zette Paulus er onder meer toe aan om het over het huwelijk te hebben (zie 1 Korinthe 7:1–7) en advies te geven aan ongehuwden, weduwen, mensen die wilden scheiden, en hen die met ongelovigen waren gehuwd (zie 1 Korinthe 7:8–9, 39–40, 10–16). Die raad kan worden samengevat als: ‘Blijf buiten het huwelijk kuis en binnen het huwelijk gepast intiem.’
Paulus raadde gehuwden aan om gehuwd te blijven, ook als het moeilijk is. Hij raadde christenen die met ongelovigen gehuwd zijn ook aan om gehuwd te blijven, ‘want de ongelovige man is geheiligd door zijn vrouw en de ongelovige vrouw is geheiligd door haar man’ (1 Korinthe 7:14).
De raad van Paulus aan wie nog niet gehuwd waren, geeft hij als zijn mening en niet als leer (zie 1 Korinthe 7:7–9, 39–40). Hij wenste dat alle mannen op hemzelf leken en gaf ‘de ongehuwden en de weduwen’ de raad om te ‘blijven zoals ik.’ Hoewel dit waarschijnlijk betekent dat ze binnen het huwelijk gepast intiem en daarbuiten kuis moesten zijn,2 was deze raad wellicht alleen gericht aan hen wiens huwelijkspartner was overleden, of ze nu man of vrouw waren.3
Hoe dan ook, zijn raad was hetzelfde: ‘Maar als zij zich niet kunnen beheersen [zelfbeheersing oefenen], laten zij dan trouwen, want het is beter te trouwen dan van begeerte te branden [wat hier ‘branden met hartstocht’ kan betekenen].’ Joseph Smith heeft dit aldus vertaald: ‘Maar als zij zich niet kunnen beheersen, laten zij dan trouwen, want het is beter te trouwen dan zonde te begaan’ (zie de Engelse versie van de Bijbelvertaling van Joseph Smith, 1 Corinthians 7:9).
Eenheid in Jezus Christus
De culturele en historische situatie in Korinthe geeft ons meer inzicht in het advies van Paulus over kleding, persoonlijke verzorging, het huwelijk en seksuele onthouding. Hij moedigde hen aan om matig te zijn en uitersten in gedrag of uiterlijk te mijden. Toen de leden van de gemeenschap beweerden dat hun unieke wijsheid opstandigheid rechtvaardigde, zei Paulus duidelijk dat ‘uw geloof niet zou bestaan in wijsheid van mensen, maar in kracht van God’ (1 Korinthe 2:5). Ons geloof moet ook op Jezus Christus gericht zijn, en niet op aanspraken op kennis of wijsheid in onze huidige cultuur. Dan kunnen we één zijn.