2019
Fakatupu ʻi Hono Tataú
ʻAokosi 2019


Kakai Lalahi Kei Talavoú

Fakatupu ʻi Hono Tataú

Ne ʻikai fakatupu hotau sinó ke fakaʻaliʻali pe fakahikihikiʻi pe fakamaauʻi ʻaki ha ngaahi tuʻunga feliliuʻaki ʻo e matamataleleí. Ne fakatupu kinautolu kae lava ke tau maʻu e moʻui taʻengatá.

ʻĪmisi
woman looking at herself in a compact hand mirror

Ngaahi taá mei he Getty Images

ʻI he kuonga ʻo e tekinolosiá, ʻoku taulōfuʻu mai ha ngaahi pōpoaki ʻoku ʻikai feʻunga lelei hotau sinó kae ʻoua ke maʻu ha fuo pe lahi pau. ʻOku ngali fokotuʻu mai ʻe ha ngaahi tohi ʻe niʻihi he mītia fakasōsialé ʻoku totonu ke tau inu pē e inu mokomoko mei he meʻa ne ʻikai fakaʻaongaʻi ki ai ha kemikalé mo lele ʻi ha maile ʻe 10 (kilomita ʻe 16) he ʻaho kae lava ke tau maʻu e sino “haohaoá” pea ʻe manakoa ia ki hotau ngaahi kaungāmeʻá, fāmilí, kae pehē ki ha sola.

ʻOku ongoʻi mā hatau tokolahi ko e meʻa ʻoku tau faʻa fakakaukau atu ko ha mele ʻi hotau sinó. ʻOku tau ongoʻi pehē koeʻuhí ko e ʻikai lava ke tau haohaoá—koeʻuhí ko e ʻikai ke tau fōtunga tatau mo ha mōtolo Instagram—ʻoku ʻikai ke tau taau ai ke ʻofaʻi mo tali kitautolu.

Ka ko ha loi lahi ia. Ko hotau sinó ko ha meʻaʻofa ia mei he ʻOtuá. Ne ʻikai ke fakatupu kinautolu ke fakaʻaliʻali pe fakahikihikiʻi pe fakamaauʻi ʻaki ha ngaahi tuʻunga feliliuʻaki ʻo e matamataleleí. Ne fakatupu kinautolu kae lava ke tau maʻu e moʻui taʻengatá.

Ngaahi Moʻoni Fakalangi

ʻI he maama fakalaumālié, ne fakahaaʻi ʻe he Tamai Hēvaní ʻEne palani ʻo e fakamoʻuí ki he ngaahi laumālie ʻi he langí. Ko ha konga ia ʻo ʻEne palaní, ko haʻatau maʻu ha sino kae lava ke tau aʻusia e moʻui fakamatelie ʻi he māmaní. ʻE lava ke tau fakaʻaongaʻi ʻetau tauʻatāina ke filí, ʻi hotau sino fakamatelié, ke ako e ongoongoleleí mo maʻu e ngaahi ouau te ne fakaʻatā kitautolu ke toe foki ʻo nofo mo Ia ko ha kakai kuo toetuʻu.

Pea ʻi he kamata ke fakahoko e palaní, “Naʻe ngaohi ʻa e tangatá ʻe he ʻOtuá ʻi Hono tataú, naʻá Ne ngaohi ia ʻi he tatau ʻo e ʻOtuá; naʻá Ne ngaohi ʻa kinaua ko e tangata mo e fefine.” (Sēnesi 1:27). Koeʻuhí ko hono maʻu ʻe he Tamai Hēvaní ha sino ʻo e kakano mo e hui (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 130:22), ʻoku ʻoatu ʻe hono maʻu ho sino pē ʻoʻoú e ivi malava ke ke hoko ʻo hangē ko Iá. ʻOku ʻikai ko ha meʻa noa pē hotau sinó ki hotau laumālié—ʻoku fie maʻu kinaua ki hotau fakamoʻuí mo e hakeakiʻí.

ʻOku ʻikai ui kitautolu ke tau tauhi ha tuʻunga mamafa pau pe ke muimui ki he ngaahi fakakaukau ʻa ha sosaieti ki he fakaʻofoʻofá. ʻOku ui kitautolu ke tauhi ki he ʻOtuá pea hoko ʻo hangē ko Sīsū Kalaisí. ʻOku uiuiʻi kitautolu ke malanga ʻaki e ongoongoleleí, ke ohi hake ha ngaahi fāmili angatonu maʻá e ʻEikí, pea ke muimui ki he hala ʻo e fuakavá ke toe foki hake ki heʻetau Tamai ʻi he Langí.

Ngaahi Loi ʻa Sētané

Kapau ko ha tāpuaki hono maʻu ʻo ha sino, ko e hā ʻoku fekuki ai ha kakai tokolahi mo e fōtunga honau sinó pe ʻāvea ʻi honau tuʻunga fakatuʻasinó? Ko e hā ʻoku fakaliliʻa ai ha kakai tokolahi ʻi honau sinó kae ʻikai ʻi he ʻofa mo e tokanga ne fakatupu ʻaki kinautolú?

Ko hotau sinó ko ha faingamālie mo ha meʻaʻofa ia. Mahalo ko e taha ia ʻo e ngaahi ʻuhinga ʻoku takiekina ai kitautolu ʻe Sētane ke tau faingataʻaʻia ke ʻofa mo houngaʻia ʻi hotau sinó, he ʻoku ʻikai hano sino. Naʻá ne fakafisingaʻi e palani ʻo e fakamoʻuí pea kapusi ia mei he langí, ʻo ʻikai ke ne toe aʻusia e fiefia mo e mamahi lahi ʻo e moʻui fakamatelié. Te ne lava ʻo ʻahiʻahiʻi kitautolu ke tau fakakaukau ʻoku ʻikai feʻunga hotau sinó, pea ʻoku fie maʻu ke tau fakahoko ha ngaahi meʻa fakatuʻutāmaki pe ʻikai mātuʻaki moʻui lelei ke aʻusia e tuʻunga “fakaʻofoʻofa” ʻa e māmaní. ʻI heʻetau tui kuo pau ke tau fakaʻofoʻofa pea taʻemele kae toki feʻunga ke ʻofaʻi kitautolú, ʻoku ʻikai potupotutatau leva e anga ʻo ʻetau fakakaukaú, pea ʻe lava ke fanafana mai ʻe he filí ha ngaahi fakakaukau taʻefeʻunga, taʻemahuʻinga, mo taaufehiʻa ki heʻetau fakakaukaú.

ʻE feinga ʻa Sētane ke ngalo ʻiate kitautolu ʻoku fakatupu kitautolu ʻi he tatau ʻo ʻetau Ongomātuʻa Fakalangí pea ʻoku ʻikai makatuʻunga hotau mahuʻinga taʻengatá ʻi hotau fōtungá. ʻOku ʻiloʻi ʻe he filí kapau ʻe tuku taha ʻetau tokangá ʻi hotau sinó, ko hano tohoakiʻi ia kitautolu mei he ngaahi meʻa ʻoku mahuʻinga tahá: ʻa hotau ngaahi tuʻunga ʻulungāngá, ko hotau vā fetuʻutaki mo e kakai kehé, pea mo hotau vā mo e ʻOtuá. ʻOku fie maʻu ʻe he filí ke tau ʻāvea ʻi hotau fōtungá mo hotau sinó kae ngalo e ngāue kuo ui ke tau fai ke fakatupulaki e palani ʻo e fiefiá.

Fakakoloa ʻAki e Mālohí

Ko hotau sinó ko ha ngaahi meʻaʻofa ia mei he ʻOtuá, pea ʻoku mahuʻinga kinautolu ʻi heʻetau fekumi ke fakalakalaka ʻi he hala ʻo e fuakavá. Ko ha fakaivia mālohi ʻetau mahinoʻi ko ʻetau maʻu ko ia ha sinó, ko ha faingamālie ia ne toʻo meiate kinautolu ne fili ke muimui he palani ʻa Lusifaá kae ʻikai muimui ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí. ʻOku tau fie maʻu hotau sinó ke maʻu e ngaahi ouau ʻo e temipalé, ʻa ia te tau lava ai foki ʻo ako e ngaahi moʻoni fakaʻofoʻofa kau ki he taumuʻa mo e tuʻunga malava ʻo hotau sinó. ʻOku fie maʻu ʻetau kau fakatuʻasino ʻi he ngaahi ouau lakanga fakataulaʻeikí ke teuteuʻi ai kitautolu ki he moʻui taʻengatá. Ko hono ʻuhinga ia kuo pau ke tau fakahoko e ngāue fakatemipale ki he kau pekiá, ʻa ia ʻoku lolotonga māvahevahe honau laumālié mei honau sinó—he ʻikai lava ke nau fai ia ʻiate kinautolu pē.

ʻE lava ke fakasiʻisiʻi ʻetau hohaʻa kau ki hotau sinó ʻi heʻetau ʻiloʻi ko ha faingamālie moʻoni ia ke maʻu ha sino, pea fakafetongi e ngaahi ongo ko iá ʻaki e houngaʻiá.

ʻĪmisi
woman making a heart with her thumb and index fingers

Ko Ha Toe Fakataha Fiefia

ʻE ʻi ai ha ʻaho te tau pekia ai. ʻE māvahevahe fakataimi hotau sinó mei hotau laumālié kae ʻoua kuo tau toetuʻu. ʻI heʻetau toetuʻú “ʻe fakafoki” ʻa e kupu, hokotanga hui, mo e lou ʻulu kotoa ʻo hotau sinó “ki honau angatotonu mo haohaoá” ( ʻAlamā 40:23). ʻOku ou sioloto atu ko ha toe fakataha fiefia ʻeni ʻi heʻetau ala, ʻahiʻahiʻi, nanamu, ongoʻi, mo mamata ʻaki ha mālohi mo e ivi kuo fakafoʻou. ʻOku ou sioloto atu ki haʻaku fola nima atu ke fāʻofua ki he kau mēmipa ʻo hoku fāmilí. ʻOku ʻikai ke u sioloto atu te u hohaʻa ki he ngaahi fakaʻilonga ʻo e tupu hoku sinó pe ko e kiʻi ngako ʻi hoku tapaʻiketé. ʻE mole e ngaahi meʻa ko iá. ʻOku ou sioloto atu te tau lava ʻo vakai kiate kitautolu mo e niʻihi kehé ʻi he founga ʻoku ʻafio mai ai e Fakamoʻuí kiate kitautolú, pea te tau toe fakataha ʻi hotau sinó mo e ʻOtuá (vakai, 2 Nīfai 9:4).

Kuo foaki mai hotau sinó ke tau fakakakato e ʻuhinga ʻo hotau fakatupú mo maʻu ha kalauni ʻo e nāunau ʻi he ʻao ʻo e ʻOtua ko e Tamaí (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:19). ʻOku malava ʻeni koeʻuhí ko e Fakalelei mo e Toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisi, ʻa ia ʻokú Ne huhuʻi kitautolu mei he maté mo e angahalá. Kapau te tau fakaʻaongaʻi hotau sinó ke fakahoko e ngāue kuo ui kitautolu ke fai kae ʻikai tokanga taha ki he fōtunga ʻo hotau sinó, ʻe toe lelei ange ʻetau aʻusia e kakato ʻo e meʻa te tau malava ʻi he moʻui ko ʻení mo e moʻui ka hokó.