2017
Fakamaau ʻApi Siasi mo Hono Ako’i ʻo e Ongoongoleleí
June 2017


Leʻo ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní

Fakamaau ʻApi Siasi mo Hono Ako’i ʻo e Ongoongoleleí

ʻĪmisi
cleaning the church building

Tā fakatātā ʻe Allen Garns

‘I ha ho’atā Tokonaki ʻe taha naʻá ku teuteu ai ke ʻalu ki he matātahí mo hoku fāmilí. Ne nau fononga mai mei ‘Amasona ki La Kuaila ke mau ʻeveʻeva ʻi ha ngaahi ʻaho siʻi. Na‘e ulo ʻa e la‘aá, na’e tōtōatu e havilivili mai mei tahí, pea na‘á ku fiefia ke sio ki he vēkeveke hoku ngaahi tuofāfiné.

‘I he taimi pē ne mau ’i he halá aí, na‘á ku manatu’i ko au naʻá ku tokanga‘i hono fakamaau e fale lotú he ’aho ko iá. Ne pau ke u fai ha fili: Te u fakahoko nai hoku fatongiá pe te u ʻalu ki he matātahí mo hoku fāmilí? Ne u fakakaukau ke talanoa ki he‘eku fineʻeikí mo hoku ngaahi tuofāfiné fekau‘aki mo ia. Naʻe te‘eki ai ke nau hū ʻi ha falelotu ʻo e Siasí pea naʻa nau loto vekeveke ke tokoni mai ki hono fakamaʻá, kaekehe pē ke mau hangatonu ki matātahi hili ʻene ʻosí.

‘I he taimi ne mau hū ai ki falelotú, ne u fakamatala‘i ange e me’a ke faí pea mo e founga ke fai ai iá. Na’a mau pehē ko ha kiʻi fakama‘a fakavavevave pē ka na’e iku ʻo houa ’e fā ʻemau ngāué he na’a nau fu‘u saiʻia ai! Na‘á ku fakaʻaliʻali e loki takitaha ki hoku fāmilí, ʻa e ngaahi tā valivalí mo e fai’anga papitaisó. Na‘á ku fonu ’i he fiefia lahi moʻoni. Na‘e ’ikai ke u tui ‘e tokoni’i au ‘e hoku fāmilí ʻi ha me’a naʻe mahu’inga ʻaupito kiate au. Lolotonga ‘emau ’i aí, ne ako ʻe hoku ongo tuofāfine ta’u hongofulu tupu ko Talia mo Sineisikā ha ngaahi hiva mei he himí pea naʻá na ʻeke mai ha ngaahi fehuʻi kau ki he Siasí.

‘I he ʻaho Sāpaté ko e fuofua taimi ia ke ma‘ulotu ai hoku fāmilí. Na‘e talitali lelei kinautolu ʻi he uōtí. Naʻe talitali lelei ‘e he kau finemuí ’a hoku ongo tuofefiné. Ne nau fe‘iloaki mo e ongo sisitaá pea fokotu’u ha taimi ke nau fakataha ai ʻi he ’aho hono hokó. Ne mau fakahoko e efiafi fakafāmili ‘i ʻapí, pea naʻá ku ako’i kiate kinautolu ‘a e founga ʻo e lotú. Naʻa mau faʻa lotu fakataha. Naʻa mau toe fanongo foki ki ha ngaahi himi mo sio ʻi ha ngaahi vitiō ’a e Siasí.

Ki muʻa pea mau foki ki ʻapí, ne u ‘ave hoku ongo tuofefiné ki Kalakasi ke na sio ʻi he temipalé. Naʻá ku vahevahe ʻeku fakamo‘oní ki he ngaahi tāpuaki ’o e temipalé mo poupou‘i kinautolu ke nau fekumi ki he Siasí ‘i he taimi te nau foki ai ki ‘Amasoná.

‘I he taimi naʻa nau foki atu ai ki ’apí, naʻá ku fetu‘utaki ki he kau faifekau ʻi honau feitu‘ú. Ne ʻaʻahi e kau faifekaú mo e kau mēmipa ‘o e fakataha alēlea ʻo e uōtí ki hoku fāmilí pea mo tokoni’i kinautolu ‘i honau fakauluí. Ne fa‘a lotua ’e hoku ongo tuofefiné ʻemau tamaí ke ne ʻoange ha ngofua ke na papitaiso.

‘I he loto hounga‘ia mo e fiefia lahi, ne u fononga ai ki ’Amasona ke papitaiso ʻa Talia mo Sineisikā. Ne fakahā ʻe he malama fiefia ’i hona fofongá ʻa ʻena ’amanakí mo ‘ena loto houngaʻia ki he Tamai Hēvaní ‘i hono tataki kinaua ki he ongoongoleleí. ʻI hano fakahoko ʻo ha ngāue ke fakama‘a ’a e falelotú, ne toe vāofi ange ai mo fakamālohia hoku fāmilí. He ʻikai toe ngalo e a’usia ko ‘ení ʻiate au pea ’oku ou ‘iloʻi ʻe pehē pē mo hoku ongo tokouá.