Ang Kabilin sa Pagpangalagad sa Usa ka Pamilya

Ni Don L. Searle

Mga Magasin sa Simbahan

Ang dili matarug sa bag-ong nakaplagan nga tinuohan sa usa ka babaye nga taga-Paraguay misugod og usa ka tradisyon sa pagpangalagad sa ebanghelyo nga karon nagsumpay sa lima ka mga henerasyon sa iyang pamilya.

Ang mga anak nila ni Eulogia Diaz ug Delio Cosme Sanchez nakahinumdom niini kabahin sa pagpangalagad sa ilang inahan isip Primary president sa branch: Kaniadto sa dihang ang Primary pagahimoon sa matag hapon sa semana, si Eulogia mipundok og dako nga grupo sa mga bata gikan sa iyang mga kasilinganan—“among gamay nga pundok,” ang usa sa iyang anak nga mga babaye mihinumdom—diha sa taas nga pagbagtas padulong ngadto sa simbahan matag semana. Dili igsapayan kon sila mga miyembro o dili; kon sila gusto nga moadto didto ug sila tugutan sa ilang mga ginikanan, dad-on sila ni Eulogia. Siya ganahan nga adunay daghang mga bata kon mahimo aron makatagamtam sa mga panalangin sa Primary.

Ang mga anak nila ni Eulogia ug Delio nakahinumdom sa serbisyo sa ilang amahan isip branch president: Siya kanunay ang mag-una nga moabot sa balay tigumanan matag Dominggo sa buntag ug ang katapusan nga mobiya niana nga adlaw, human niya masigurado nga ang tanang butang nahan-ay. Siya nagpadayon nianang sama nga dedikasyon isip unang presidente sa Paraguay District, sa kaniadto nga kabahin pa kini sa Uruguay-Paraguay Mission.

Ang mga anak sa mga Sanchez, karon mga hamtong na, ang pipila aduna nay mga apo sa ilang kaugalingon, nakahinumdon usab niini: Alang sa ilang mga ginikanan, wala gayuy maayo nga rason nga dili motambong sa mga miting sa Simbahan. Ang pamilya maglakaw og layo kaayo padulong ngadto sa balay tigumanan, mag-ulan man o init. Ug niadtong unang mga katuigan sa dihang adunay pipila lamang ka mga miyembro sa branch, ang mga miyembro sa pamilya adunay daghan nga mga tahas gikan sa pagtudlo o paggiya sa musika ngadto sa pagtabang sa pagpanglimpyo sa bilding.

Ang Simbahan sukad niana nakahimo og dakong kalamboan sa Paraguay. Karon adunay nay 10 ka mga stake ug 11 ka mga district, nga may gibana-bana nga 66,000 ka mga miyembro. Ang nasud adunay duha ka mga misyon. Ang Paraguay maoy nahimutangan sa usa sa upat ka mga planta sa Beehive Clothing, naghimo sa mga temple clothing ug mga garment, gawas sa Estados Unidos.

Ang makasaysayanong balay tigumanan nga ganahan kaayo sa tanan, ang unang gitukod sa Simbahan nga balay tigumanan sa nasud—kadtong gitawag sa tanan og “ang Moroni chapel” tungod kay kana mao ang pangalan sa ward nga naggamit niadto—nawala na. Karon usa ka templo na ang nagbarug niini nga lugar. Ang Templo sa Asunción Paraguay mao ang labing sentro nga dapit sa “la Manzana Mormona”—kon hubaron, ang Temple Square sa Paraguay.

Ang mga miyembro sa Paraguay mibati nga gipanalanginan pag-ayo tungod sa kauswagan. Apan ang karaan nga mga miyembro dili gayud makalimot sa mga sakripsiyo nga gikinahanglan alang sa pagtukod sa mga pundasyon sa Simbahan karon sa ilang nasud.

Pagtukod og usa ka Kabilin

Si Eulogia Diaz de Sanchez nabunyagan niadtong Oktubre 1960. Usa ka pari sa parokya misulay sa pagdani kaniya sa pagbiya sa Simbahan ug mobalik sa parokya, apan siya sigurado kaayo sa iyang pagpamatuod nga iyang naangkon nga siya wala madani.

Ang iyang mama, nga si Castorina, nabunyagan pagkasunod bulan, uban sa anak nga babaye ni Eulogia, nga si Liduvina. Lain nga anak nga babaye, nga si Lina, ganahan nga magpabunyag, apan ang iyang bag-o nga bana misupak niini.

Ang bana ni Eulogia, nga si Delio, miapil sa Simbahan niadtong Enero 1961. Usa ka mekaniko, si Delio misulti sa iyang mga kauban sa negosyo nga siya dili na makatrabaho matag Dominggo. Ang iyang kauban sayon ra nga midawat niini tungod kay iyang gihatagan og bili ang kakugi ni Delio ug ang iyang kontribusyon sa negosyo. Ang kauban wala gayud magmahay sa iyang desisyon.

Ang istorya nila ni Delio ug Eulogia Sanchez ug sa ilang mga kaliwat mihatag og gibug-aton sa walay kinutubang gahum sa ehemplo.

“Ako nagtuo nga ang gugma ug pailub sa akong mga ginikanan mitabang kanamo nga mopuyo sa among mga kinabuhi sa pagpakigbahin sa ebanghelyo,” si Lina miingon. Bisan tuod nga siya wala mabunyagi sa sinugdanan, siya mialagad sa Simbahan nga matinud-anon kaayo sama ni bisan kinsa nga dili pa usa ka miyembro. Sa kaulahian, niadtong 1986, sa diha nga nalukmay na ang pagsupak sa iyang bana tungod sa ehemplo sa iyang asawa ug mga anak, si Lina malipayon kaayo nga misulod ngadto sa tubig sa bunyag.

Ang iyang igsoong babaye, nga si Liduvina, nakahinumdom nga ang ilang mga ginikanan kanunay nga miapil sa pagpakigbahin sa ebanghelyo. Sulod sa mubo nga panahon niadtong mga 1970, ang balay sa pamilya, diin nagpuyo ang tigulang na nga si Eulogia, nagsilbi usab nga balay tigumanan matag Dominggo. Agig dugang sa labaw sa 60 ka mga kaliwat nila ni Delio ug Eulogia sa Simbahan, adunay labaw pa sa duha ka dosena nga uban pang mga tawo kinsa nagpamiyembro tungod sa ilang ehemplo sa pagpuyo nga sama kang Kristo. Si Liduvina miingon nga ang iyang mga ginikanan maoy mga ehemplo usab sa pagkamatinuoron, nagtudlo sa ilang mga anak nga dili gayud mobuhat og bisan unsang butang nga ilang ikaulaw sa kaulahian.

Sila si Delio ug Eulogia usab naila sa ilang pagkamabination. Si Liduvina nakahinumdum nga kon ang pamilya andam na nga mangaon, ang ilang amahan mosulti, naghunahuna og usa ka tawo diha sa duol, “Ako naghunahuna kon siya ug siya aduna na bay pagkaon sa ilang plato karon.” Iyang hangyoon ang usa ka miyembro sa pamilya sa pagdala og usa ka plato sa pagkaon ngadto niana tawo sa dili pa mangaon ang pamilya.

Si Lina ug ang iyang pamilya nagpuyo tupad sa iyang mga ginikanan sulod sa daghang mga tuig. Ang anak nga lalaki ni Lina, nga si Enrique Ojeda, miingon kabahin kang Delio, “Ang akong lolo kanunay nga usa ka ehemplo sa priesthood—kadtong mga kinaiya nga nahisgutan diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad seksyon 121 [mga bersikulo 41–45].” Si Enrique miingon nga ang iyang lola nga si Eulogia “usa ka matinud-anon nga babaye—matinud-anon sa iyang tinuohan ug matinud-anon sa iyang pagpamatuod.” Daghang mga tawo kinsa dili mga miyembro sa Simbahan mipuyo diha sa panimalay sa iyang mga apohan sulod sa mubo nga panahon (sa dihang si Delio ug Eulogia motanyag sa gikinahanglan nga tabang) ug mobiya na isip miyembro sa Simbahan tungod sa ilang ehemplo.

Ang mga anak nila ni Delio ug Eulogia misunod sa ehemplo sa ilang ginikanan samtang sila nagtubo ngadto sa pagkahamtong ug nagsugod sa ilang kaugalingon nga mga pamilya. Sila usab mialagad og daghang mga calling sa Simbahan. Si Liduvina mialagad og misyon ug nagtrabaho sa Simbahan sa daghang mga tuig sa Uruguay sa wala pa siya mouli sa iyang yutang natawhan sa Paraguay. Ang anak nga lalaki nila ni Delio ug Eulogia nga si Silvio nagkinahanglan og pipila ka panahon sa una, ang ehemplo sa mga ginikanan mao usab ang nakatabang kaniya nga madala ngadto sa Simbahan, siya usab misunod sa sumbanan sa pagpangalagad sa iyang mga ginikanan. Siya sa kaulahian mitabang sa pagtukod og branch sa Argentina, diin siya nagpuyo sulod sa mubo nga panahon.

Bag-o nga mga Henerasyon

Si Enrique natawo sa tuig sa dihang ang iyang lolo nga si Delio nabunyagan sa Simbahan. Nagtubo, siya kanunay mogahin og panahon uban sa iyang mga apohan sa sunod pultahan o sa iyang mga tiya, silang tanan mga aktibo sa Simbahan. (Iyang giisip si Liduvina mao ang iyang ikaduha nga inahan.) Bisan tuod nga ang iyang papa ug mama dili mga miyembro sa simbahan niadtong sayo pa nga mga tuig, “ang akong igsoong mga lalaki ug igsoong mga babaye ug ako nagdako sa Simbahan.”

Ang iyang papa, nga si Vicente, siya nakahinumdom, dili gusto nga may kalambigitan sa Simbahan—dili gani gusto nga maghisgut kabahin niini. Sa dihang ang mga anak ni Vicente misulay sa paghatag og usa ka Basahon ni Mormon, iya kining giitsa pagbalik ngadto kanila. Apan, si Enrigue miingon, “ang ehemplo sa iyang mga anak nga sa kaulahian mao ang nakapausab sa iyang amahan.” Ang patriyarkal nga panalangin ni Enrique nagsaad nga ang iyang amahan magpamiyembro sa Simbahan tungod sa ehemplo sa iyang mga anak. Si Enrique ug ang ubang kauban sa pamilya naghupot niana nga saad.

Pagka 1986, samtang ang manghud nga lalaki ni Enrique nagserbisyo og misyon, ang pagsupak sa ilang amahan sa Simbahan nalukmay nga siya misugot nga ang iyang asawa mabunyagan. Human sa 25 ka tuig sa pagtambong ug pagserbisyo kutob sa iyang mahimo, si Lina sa katapusan usa na ka miyembro. Ang iyang bana, hinoon, dili pa gyud kaayo andam sa pagsunod niadto nga lakang. Ang kinabuhi sa pamilya nagpadayon sulod sa daghang mga panahon nga ang tanan gawas lang kang Vicente ang dili usa ka miyembro sa Simbahan. Dayon usa ka buntag sa Dominggo niadtong 2002, si Vicente mibangon ug nagsul-ob sa iyang suit, andam nga moadto sa simbahan—andam nga tudloan. Pagkahuman siya nabunyagan sulod sa mubo nga panahon, ug siya ug ang iyang asawa nabugkos sa templo pagka 2003.

Karon ang henerasyon ni Enrique adunay mga bata kinsa nagdako sa Simbahan, nagsunod sa mga lakang sa ilang kaugalingong mga ginikanan. Ang mga kaliwatan nila ni Euglogia ug Delio sa Simbahan naglakip sa 6 ka mga anak, 18 ka mga apo (ang 4 niini nagserbisyo og mga misyon), ug 23 ka mga apo sa tuhod—sa pagkakaron. Ang mga pagpili nga gihimo niining mga apo sa tuhod nasubay pinaagi sa mga pagtulun-an nga ilang nadawat sa ilang mga panimalay.

Ang 19 anyos nga anak nga babaye ni Enrique, nga si Adriana, miingon nga sa pagkatinuod sa kanunay aduna gihapoy mga tintasyon nga atubangon sa kinabuhi. Sa dihang siya ug ang iyang mga igsoon ug mga ig-agaw moatubang kanila, siya miingon, “Kami naghimo sa mga pagpili tungod sa among mga pagpamatuod.” Ang iyang 18 anyos nga igsoong babaye, nga si Vivian, midugang nga kon ang mga higala o mga kaila matingala ngano nga sila dili manigarilyo o moinom og makahubog o moapil sa uban nga mga dili maayo nga mga binuhatan sa ilang mga higala, ang oportunidad nga mopasabut sa ilang mga sumbanan mao ang usa ka oportunidad nga mahimong usa ka misyonaryo.

Si William Da Silva, 19, lain usab nga apo sa tuhod ni Eulogia; siya anak nga lalaki sa anak nga babaye ni Lina, nga si Mercedes Ojeda de Da Silva. Sama sa iyang inahan, si William nabunyagan sa edad nga otso anyos ug nagdako sa Simbahan. Ang iyang magulang nga igsoong babaye ug igsoong lalaki nagserbisyo og mga misyon, ug karon siya nagserbisyo sa Uruguay Montevideo West Mission. Si William miingon nga tungod sa mga pagtulun-an nga ilang nadawat sa ilang mga panimalay, siya, ang iyang igsoon nga lalaki ug igsoon nga babaye, ug iyang mga ig-agaw kinsa mga aktibo sa Simbahan naglihok sumala sa lahi, mas lig-on nga espirituhanon nga pundasyon kaysa kadaghanan sa ilang mga higala. “Makapahimuot kaayo kon unsa ka dako ang pagsalig sa among mga higala o sa ilang mga ginikanan ngari kanamo,” siya mikomentaryo. Ang mga ginikanan sa iyang mga higala, siya mipasabot, kanunay nga mosulti sa ilang anak nga mga lalaki ug anak nga mga babaye nga kon si William o si bisan kinsa nila ni Adriana o Vivian motambong sa kalihokan, “dayon kamo makatambong usab, tungod kay ako nasayud nga walay dautang mahitabo.”

Pagpatunhay sa Ilang mga Sumbanan

Si Adriana nagsul-ob og taas nga palda nga giusab aron moangay pinagi sa pagdugang og ginunting nga panapton sa kilid aron sa pagsirado nga mohimo untang usa ka high slit. Ang iyang inahan, nga si Lydia (ang asawa ni Enrique), ug ang iyang tiya nga si Mercedes mipasabot nga kanunay nga lisud alang sa mga babaye nga taga-Paraguay sa pagpangita og tarung nga sinina sa mga tindahan, busa ang mga kaliwat sa Sanchez napugos sa pagbuhat unsa ang gibuhat sa uban—ila kining usbon aron moangay o manahi sa ilang kaugalingon nga sinina. Si Lina, ang inahan ni Mercedes ug ang ugangan nga babaye ni Lydia, nagsilbi nga mananahi sa pamilya, apan karon ang mga batan-ong mga babaye nakakat-on na usab sa mga kahanas sa pagpanahi.

Si Mercedes de Da Silva miingon nga ang kinabuhi dili gayud lisud alang kaniya samtang siya nagtubo isip usa sa mga pipila ka mga Santos sa Ulahing mga Adlaw diha sa iyang kasilinganan. “Ang tanan nakong mga higala nasayud nga ako usa ka miyembro sa Simbahan,” siya mipasabut. “Sila mirespeto sa akong mga gituhoan.” Siya miingon nga siya swerte usab nga nakatambong sa usa ka eskwelahan sa Santos sa Ulahing mga Adlaw nga diha sa Paraguay sulod sa mubo nga panahon. “Alang sa akong mga anak, kini nga yugto sa kinabuhi mas lisud kaysa akong panahon.” Ang mga sumbanan sa katilingban karon kay dili kaayo strikto. Si Mercedes miingon nga siya ug ang iyang bana, nga si Ernesto da Silva, nagpadayon og sunod og taas nga mga sumbanan sa ilang panimalay, apil niini ang curfew bisan gani sa ilang mas dagko na nga mga anak. “Kami kanunay nga naghisgot kanila kabahin sa ebanghelyo, ug naghimo sa among mga family home evening,” siya miingon. “Kini usa ka dako nga kalig-on alang sa among mga anak, ug sila nasayud niana.” Si Presidente Ernesto Da Silva na-release isip Area Seventy sa Abril niining tuiga ug sa karon nangalagad isip presidente sa Uruguay Montevideo Mission.

Ang anak nga lalaki ug anak nga mga babaye sa Da Silva kinsa mialagad og mga misyon, nga sila Christian ug Karen, misulat sa panimalay, sa tinuoray, aron magpasalamat sa ilang mga ginikanan alang sa taas nga mga sumbanan nga ilang gipangtudlo ug alang sa lig-on nga mga ehemplo sa mga ginikanan. Si Karen Da Silva, kinsa miuli na gikan sa Argentina Córdoba Mission pagka 2008, mipasabut: “Sukad sa bata pa ko, ang akong mga apohan ug akong mga ginikanan nagtudlo kanako dili lamang pinaagi sa ilang mga pulong apan usab sa ilang mga binuhatan. Ila gyud nga gisunod unsa ang ilang gipangtudlo.” Unsa ang iyang nakat-unan sa ilang panimalay, siya miingon, mitabang kaniya isip usa ka misyonaryo aron sa pagtudlo sa mga panalangin nga moabut pinaagi sa pagkamasulundon.

Si Christian, kinsa bag-ohay lang nga miuli gikan sa California San Bernardino Mission, mipalanog sa mga komentaryo sa iyang igsoong babaye kabahin sa kaimportante sa ehemplo sa iyang mga ginikanan diha sa iyang kinabuhi ug midugang, “Ang akong kaugalingon nga pagpamatuod sa ebanghelyo midako samtang akong gibuhat ang mga panudlo sa akong mga ginikanan ug sa akong mga apohan sa akong kinabuhi. Kini nahitabo sa paagi sama sa gihulagway ni Alma. Si Christian mipasabut nga siya naggahin og luna diha sa iyang kasingkasing aron sa pag-amuma sa liso, ang iyang mga ginikanan nagtudlo kaniya sa kamatuoran, ug siya nakakita diha sa ilang kinabuhi nga ang bunga niini nga liso maayo gayud (tan-awa sa Alma 32:27–43). “Ako naglaum nga ipadayon kini sa pag-amuma uban sa hugot nga pagtuo, ang pag-amuma sa kahoy—akong pagpamatuod—aron kini mogamot, motubo, ug magpadayon sa pagpamunga.

Si Mercedes de Da Silva nakahinumdom isip usa ka batan-on nga babaye, sa dihang iyang nakita ang epekto sa pagsunod sa ebanghelyo ngadto sa mga kinabuhi sa iyang mga ginikanan ug sa iyang mga apohan, “Ako kanunay nga naghunahuna ‘Kon ako modako na, ako mobuhat sa ingon.’”

Ang iyang igsoon nga lalaki nga si Enrique miingon nga ang pagsunod sa ebanghelyo motanyag og pipila ka makatabang nga mga tambag aron sa pag-amuma sa mga anak diha sa hugot nga pagtuo. “Tulo ka mga butang: Tudloi sila sa pulong, tudloi sila pinaagi sa ehemplo, ug tabangi sila nga makakat-on sa ebanghelyo isip usa ka pamaagi sa pagpuyo sa kinabuhi.”

Pinaagi sa ebanghelyo, siya miingon, ang ilang mga anak, apil usab ang uban nga giamuma diha sa mga panimalay sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Paraguay, makapatubo og espirituhanong mga gamot nga wala sa kadaghanan sa ubang mga batan-on. “Ang ilang mga kinabuhi adunay usa ka dalan—usa ka katuyoan,” miingon si Enrique. Ang ilang mga tumong mahangturon, ug uban sa panabang sa matinud-anon, masulundon nga mga ginikanan, sila nakakat-on unsaon sa pagkab-ot niini.

Gilitratohan pinaagi ni Don L. Searle

Ang mga sa paryente sa pamilyang Sanchez nagtapok alang sa usa ka party sa pamilya. Sa pikas nga pahina: Ang Templo sa Asunción Paraguay.

Si Eulogia Diaz de Sanchez (sa tunga) midala sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ngadto sa iyang pamilya niadtong 1960. Ang anak nga mga babaye nila ni Liduvina (sa wala) ug Lina nakakat-on sa pag-alagad sa Simbahan pinaagi sa pagtan-aw sa mga ehemplo sa ilang mga ginikanan, ug sa ilang bahin sila mopasa niini nga kabilin sa pangpangalagad ngadto sa ilang mga kaliwatan.

Ang tulo ka mga apo sa tuhod ni Eulogia Diaz de Sanchez miapil sa family home evening. Gikan sa wala: Eduardo, Adriana, ug Vivian Ojeda. Sila ang mga apo sa tuhod ni Eulogia nga anak nila ni Enrique ug sa iyang asawa, nga si Lydia.