2003
O Se Tatalo mo le Fanau
Me 2003


O Se Tatalo mo le Fanau

I le avea ai ma matua e mafai ona tatou faamausaliina o tatou olaga … e ala i le alofa ma le faatuatua, e tuufaasolo atu i le isi augatupulaga, e toatasi le tamaitiiti i le taimi.

I le faaiuga o Lana aoaoga i le aso muamua i tagata faatuatua o Sa Nifae, na liliu atu ai le manatu o Iesu toetu i se vaega faapitoa o tagata faalogologo lea e masani ona tutu i lalo ifo o la tatou vaai, o isi taimi toeitiiti lava a leiloa atu.

Ua tusia e tusitusiga paia e faapea: “Ma ua oo foi ina poloai atu o Ia, ia aumaia o latou tamaiti [i luma]… .

“Ma … ina ua latou tootuli i le eleele, … ona tootuli ai lea o ia … ; faauta foi, ua tatalo o Ia i le Tama, a e le mafai ona tusia mea na ia tatalo ai, … e faapea ona tetele ma ofoofogia [ia] mea … [sa Ia] fetalai atu ai i le Tama.

“… Ua oo foi ina faaiu e Iesu lana tatalo … , ua tulai o ia; … ma … ua tagi, … ua ave foi e ia o latou tamaiti, taitoatasi ma faamanuia ia te i latou, ma ua [toe] tatalo i le Tama mo i latou.

“Ina ua uma ona faia e ia lenei mea, ua toe tagi o ia; … “Na ia [fetalai] atu foi i le motu o tagata, … Vaai ia i o outou tamaiti.”

Tatou te le mailoa tonu pe o a ni lagona na oo i le Faaola i lea taimi ootia, ae ua tatou iloa na “atu” o Ia ma sa “oi i lona finagalo” ona o aafiaga faatafunaina ua pesi mai ma siomia ai e lotomama.1 Ua tatou iloa, sa Ia lagonaina se manao tele e tatalo ma faamanuia le fanau.

I taimi e pei ona tatou i ai nei, e tusa lava po o le lalolagi atoa po o le lotoifale o loo i ai ia taufaamatau po o olaga o tagata taitoatasi, ou te tatalo foi au mo le fanau. O nisi aso e foliga mai e pei o se vasa o faaosoosoga ma agasala e lofituina ai i latou, e na ona fati atu i o latou luga, ao lei mafai ona latou tetee atu i ai, ao lei mafai ona latou faafetaiaia. Ma e masani, o nisi o malosiaga o loo i ai e foliga mai e sili atu nai lo lo tatou malosi faaletagata.

Ia, atonu o nisi o nei mea e faigata ona tatou taulimaina, ae ou te molimau atu ma le faatuatua i le Atua soifua e le faigata ia te Ia. O loo soifua o Ia, ma o le mana o le perisitua o loo galue i itu uma e lua o le veli. E le o tuua na o i tatou ma ia aua nei o tatou tetemu e pei ua tuulafoaiina. I le faia o la tatou vaega, e mafai ona tatou ola i le talalelei ma puipuia ona mataupu faavae. E mafai ona tatou folafola atu i isi le Ala mautinoa, le Upumoni faaola, le Ola fiafia.2 E mafai ona tatou salamo moni i soo se auala e manaomia ai ona salamo ma afai e uma ona tatou faia ia mea uma, e mafai ona tatou tatalo. O nei auala uma, e mafai ona faamanuiaina ai e le tasi le isi ae maise lava o i latou o loo sili ona manaomia la tatou puipuiga—o le fanau. I le avea ai ma matua e mafai ona tatou faamausaliina o tatou olaga i le ala e masani ona faamausaliina ai—i le alofa ma le faatuatua, e tuufaasolo atu i le isi augatupulaga, e toatasi le tamaitiiti i le taimi.

I le tuuina atu o sea tatalo mo le fanau, pe mafai lava ona ou faailoa atu se vaega patino mo lo latou saogalemu? O lenei mea, ou te tautala ma le faaeteete ma le alofa i soo se tagata matua o le Ekalesia, o matua po o se isi lava, o e atonu o i ai se le talitonu, o e e le o faamaoni atoatoa i le Atua, o e ua foliga mai ua faataumamao i latou lava mai le Ekalesia ma ona faatuatuaga ma aoaoga. Mo i latou uma nei—tatou te alolofa i ai ma moomoo maimau pe ana latou fiafia e auai mai ma le atoatoa i le talalelei—ou te faapea atu, faamolemole ia outou silafia o taunuuga uma o ia ituaiga uiga e le oo mai uma i lou olaga atoa. E leai, o le mea e faanoanoa ai, o nisi elemene o nei ituaiga uiga e mafai ona avea ma se ituaiga aitalafu ua le mafai ona taofiofia, ae o le totogiina e sau mai taga a lau fanau ma fanau a lau fanau, i ni auala e sili atu ona taugata e te lei mafaufauina.

O lenei Ekalesia o loo i ai se avanoa tele ma uunaiga—ma poloaiga tusitusia—mo le suesueina ma le aoaoina, mo le faatusatusaina ma le mafaufauina, mo le talanoaina ma le talia o nisi faaaliga. Tatou te aoao uma “le upu ma le upu, o le fuaiupu ma le fuaiupu,”3 faatasi ai ma le sini o le faatuatua moni i le Atua, e taitaiina atu ai i amioga moni faaKeriso. O lenei mea e le tatau ona faamalosia pe taitai faamalosi, e le tatau ona i ai le taufaamatau po o le faa’ole’ole. Peitai e le tatau ona i ai se fanau o lenei Ekalesia e i ai se le mautonu e uiga i le faamaoni o ona matua i le Alii o Iesu Keriso, i le Toefuataiiga o Lana Ekalesia, ma le moni o perofeta soifua ma aposetolo o e, i aso nei e pei foi o aso anamua, sa taitaia lena Ekalesia e tusa ai “ma loto o le Alii, … ma mafaufauga o le Alii, … ma upu a le Alii, … atoa ma le mana o le Atua i le faaolataga.”4 I ia tulaga faigofie o le faatuatua, e le manaomia e perofeta se alofaga mo lo latou tauina mai ia tatou lotogatasi, o le mea moni o le ogatasi o lona uiga atoa lea sa faaaogaina e le Perofeta o Iosefa Samita o lea faaupuga mulimuli.5 I soo se tulaga, e pei ona sa saunoa mai Elder Neal Maxwell ia te au i sa ma talanoaga faasamasamanoa, “Sa foliga mai na leai se faafitauli e uiga i le ogatasi i le aso na vaeluaina ai le Sami Ulaula.”

E le tatau ona tuumamaina e matua ia le le mautonu ma fesili (e uiga i le talalelei), ona tetei lea pe a tutupuae a latou fanau ma le le mautonu ma fesili, ma talitonu ai ma le atoatoa. Afai ua oo fanau i se tulaga matautia i le faatuatua ma talitonuga ina ne’i tafefea i lenei au o le poto salalau po o le aave o aganuu, e tatau ia i tatou o matua ona matuai mausali e avea ma taula, e faigofie ona iloa e tagata o lo tatou aiga. O le a le mafai ona aoga i se tasi pe a faatamaia faatasi i tatou faaleagaga ma le fanau, ao tatou taumafai e faamalamalama atu (i fanau) ao tatou pauu faatasi atu i le faatafunaga, sa tatou iloaina lava e moni le Ekalesia ma sa i ai ki o le perisitua, peitai sa tatou le mananao e taofiofi le saolotoga o se tasi e faia ai a latou lava filifiliga. E leai, e le mafai ona tatou faamoemoe e tumau le fanau i le talalelei pe afai e foliga mai e le silafia e matua tulaga ma taiala a le Alii. Sa faaaogaina e Isaia se eseesega i lea ituaiga vaaiga ina ua ia saunoa mai e uiga i e le talitonu, “ua malu [o latou] maea; latou te le mafai … ona faamauina o le tulafana, latou te le mafai ona fai la.”6

Ou te manatu o nisi matua atonu e le malamalama e tusa lava pe latou te lagonaina le saogalemu i o latou lava mafaufau e faatatau i mataupu o se molimau a le tagata lava ia, e le mafai lava ona latou faaali atu ia latou fanau ua latou umia lena faatuatua. E mafai ona tatou matuai malolosi i le talalelei, ma o ni Au Paia o Aso e Gata Ai e toaaga i le lotu, ae afai tatou te le ola i ni olaga faamaoni i le talalelei ma aoao atu ia tatou fanau talitonuga malosi mai le loto e uiga i le moni o le Toefuataiiga ma le taitaiga faalelagi a le Ekalesia, e amata mai le Uluai Faaaliga e oo mai i le taimi nei, atonu o na fanau, i lo tatou faanoanoa ae le o le faateia, o le a latou le tuputupuae ma le mafai ona iloa se malolosi, o ni Au Paia o Aso e Gata Ai e o i sauniga po o nisi taimi e soo se mea lava e taulalata ane i ai.

E lei mamao atu, sa ma feiloai atu ai ma Sister Holland i se alii talavou lelei lava sa matou fetaui ina ua uma ona fealuai solo i talitonuga a tagata vavalo faataulaitu ma sailiili i se vaega o lotu mai Sasae, i se taumafaiga ina ia saili i talitonuga faalelotu. Sa ia taua, o lona tama e le talitonu lava i se mea. Peitai, o lona tamamatua, sa avea o se tagata O Le Ekalesia o le Au Paia o Aso e Gata Ai. “Ae na te lei ola ai i le talalelei,” o le tala lea a le alii talavou. “Sa masani lava ona faailoga fesili ia te ia le Ekalesia.” Mai se tamamatua o le sa masalosalo i se atalii e le talitonu e i ai se Atua, i se atalii o lona atalii o le o loo matuai sailiili nei mo le mea sa tuuina mai muamua e le Atua i lona aiga! Sei tagai i le fetaui o le faataitaiga o le lapataiga sa tuuina mai i se tasi taimi e Elder Richard L. Evans.

Sa ia faapea mai: “O nisi taimi e oo ai ni lagona sese i matua faapea e mafai ona latou le mulimuli mauai atu i aoaoga a le Ekalesia po o le i ai o se manatu faasamasamanoa e uiga i mea faigofie ma taua—e mafaufau o sina le amanaia ma le le manatu popole o le a leai se afaina—pe latou te toilalo foi e aoao pe auai i le lotu, pe faia foi ni faitioga. O isi matua … e foliga mai latou te manatu e mafai ona latou faaleano i aoaoga faigofie o le talalelei, e aunoa ma le aafia ai o o latou aiga po o le lumanai o o latou aiga. “Ae,” na ia maitauina, “afai e sese teisi ese se matua ma le ala, atonu o le a sili atu ona se ese mai ai le fanau.7

Ina ia taitai ese mai se tamaitiiti (po o soo se isi lava!), e tusa lava pe lei fuafuaina, mai le faatuatua, mai le faamaoni ma le talitonuga maumaututu, ina ia faaalia ai lo tatou faafia atamai po o le fia tutoatasi, e lei tuuina atu lava se faatagaga i se matua po o se isi lava e faia ai. I tulaga tau i tapuaiga, o se mafaufau e faailoga fesili e le o se faataitaiga maualuga lea o le amio mama, nai lo se loto talitonu, o faitioga fuafuaina ma le fesiligia o uiga ma faamoemoega lea e faaaoga i nisi taimi i tala fatu, o se faatafunaga faigofie pe afai o le a faaaoga e aiga o loo naunau malosi ia maua le faatuatua i le fale. Ma o ia ituaiga suiga mai le ala moni e i ai ni taunuuga e tuputupuae malie ma e le faigofie ona iloa. E pei ona taua e se tasi tagata e faapea, “[Afai e te siisiia le vevela o lo’u] vaitaele … i le na o le 1 le tikeri i le tai 10 minute, e faapefea [ona ou] iloa le taimi ou te ee ai?”8

Ina ua fausia lo latou falefetafai paia i le vaomatua o Sinai, na poloaiina le fanauga a Isaraelu anamua ina ia faauumi a latou maea ma ia malolosi a latou fao.9 O le a le mafuaaga? E i ai faafitauli i le olaga—i le tele o taimi. O le mea lea, ia faaleleia loa, ma ia faamaumau loa, ma ia toe faaleleia ma toe faamaumau foi. Ae ui i lea ua tatou iloa e i ai nisi fanau o le a faia filifiliga e nutimomoia ai loto o o latou matua. E mafai e tina ma tama ona faia mea tonu uma ae peitai e i ai ni fanau e se ese mai. E faaaoga pea le filifiliga saoloto. Ae e oo lava foi i na taimi faigata o le a faamafanafanaina oe i le silafia sa iloa e lau fanau lou faatuatua mauai ia Keriso, i Lana Ekalesia moni, i ki o le perisitua ma i latou o loo umia. Ma o le a faamafanafanaina oe i lou iloa afai e filifili lau fanau e o ese mai le ala sao ma le vaapiapi, latou te o ese mai ma le iloa lelei sa tumau ai o latou matua. Ma atonu o le a sili atu se avanoa e toe foi mai ai i le ala pe a atamamai i latou,10 ma toe manatua faataitaiga alofa ma aoaoga malu sa e tuuina atu ia i latou iina.

Ia ola i le talalelei i le mautinoa e te mafaia. Ia tausia feagaiga ua iloa e lau fanau ua uma ona e osia. Tuu atu ni faamanuiaga faaleperisitua. Ma ia faailoa atu lau molimau!11 Aua e te manatu o le a malamalama lau fanau i ou talitonuga. Na saunoa mai le perofeta o Nifae ina ua lata ina iu lona soifua, sa latou tusia a latou faamaumauga o Keriso ma faasaoina o latou talitonuga e uiga i Lana talalelei “e faaoleole i a matou fanau, … ina ia iloa e a matou fanau … [ma talitonu] o le ala moni.”12

E pei ona faia e Nifae e mafai foi ona tatou fesili ifo ia i tatou lava po o a mea ua iloa e a tatou fanau? Mai ia i tatou? I le tagata lava ia? Pe ua iloa e a tatou fanau tatou te fiafia i tusitusiga paia? Pe latou te vaaia o tatou faitauina ma faailogaina ma pipii atu i ai i aso uma? Pe sa faafuasei ea ona tatalaina e a tatou fanau se faitotoa na tapunia ma iloa ai o loo tatou tootutuli e tatalo? Pe ua latou faalogo e le gata ina tatou tatalo faatasi ma i latou ae o loo tatou tatalo foi mo i latou, e le o se isi lava mea ae ua na o si alofa faamatua? Pe ua iloa e a tatou fanau tatou te talitonu o le anapogi o se mea e sili atu nai lo na o se Aso Sa muamua ua avea ma faafaigata ua faatulagaina i le masina? Pe ua latou iloa sa tatou anapopogi mo i latou ma o latou lumanai, i aso e leai se mea latou te iloa e uiga i ai? Pe ua latou iloa tatou te fiafia i le i ai i le malumalu, mo mafuaaga e sili atu ona taua aua e fusia ai i latou, lea e le mafai e le oti po o autau a seoli ona talaia? Pe ua latou iloa tatou te alolofa ma lagolagoina o tatou taitai aoao ma le lotoifale, e ui lava ina le atoatoa i latou, mo lo latou naunautai e taliaina valaauga latou te lei sailia ina ia mafai ona faasaoina se tulaga o le amiotonu latou te lei foafoaina? Pe ua iloa e na fanau tatou te alolofa i le Atua ma o tatou loto atoa ma ua loa ona tatou fia vaai i fofoga—ma faapauu i aao—o Lona Alo Pele e Toatasi na Fanaua? Ou te faamoemoe ua latou iloa lenei mea.

Uso e ma tuafafine, e amatalia e a tatou fanau la latou malaga i le lumanai i la tatou uunaiga ma la tatou taulaiga tonu. Ma e tusa lava pe tatou te vaavaai atu ma le popole i na fanau ua agai atu i le lumanai, ma iloa taumafaiga uma a le tiapolo e faaseseina o latou ala i le taimi latou te tuua ai i tatou, ae ui i lea e faalototeleina i tatou i le manatua o le mea aupito sili ona taua faaletagata mo le iloaina o le taunuuga o na fanau, o le talitonuina o le mausali, malosi, ma le tutumau o matua.13

Sa faapea mai Carl Sandburg, “O se pepe o le finagalo lea o le Atua e tatau ona faaauau pea le olaga.”14 Mo le lumanai o lena pepe faapea foi ma oe lava, ia faamalosi. Ia talitonu. Ia saga alofaina pea ma ia saga molimau atu pea. Ia saga tatalo pea. O na tatalo o le a faafofogaina ma taliina i taimi e sili e lei fuafuaina. E leai se tasi ua sili ona saunia e auina mai i ai e le Atua le fesoasoani, o le a Ia auina mai i se tamaitiiti—ma le matua o le tamaitiiti.

“Na fetalai atu foi [Iesu] ia te i latou: Vaai ia i o outou tamaiti.

“Ona … tepa ae ai lea o i latou i le lagi, ma ua latou iloa le lagi ua avanoa, ua latou iloa foi agelu ua ifoifo … e peiseai ua i totonu o le afi; ua latou o ifo ma ua siosio i na tamaiti, ma ua siosiomia foi i latou i le afi ma ua auauna atu agelu ia te i latou.”15

Talosia ia faapea lava ona faia, o la’u tatalo faatauanau lea—mo le fanau—i le suafa o Iesu Keriso, amene.

Faamatalaga

  1. 3 Nifae 17:11, 14–16, 18, 21–23.

  2. Tagai Ioane 14:6.

  3. 2 Nifae 28:30.

  4. MFF 68:4.

  5. Tagai MFF 128:13.

  6. Isaia 33:23.

  7. I le Conference Report, Oke. 1964, 135–36; faamamafa faaopoopo.

  8. Marshall McLuhan, siitia mai ia John Leo, “The Proper Place for Commercials,” U.S. News and World Report, 30 Oke. 1989, 71.

  9. Tagai Isaia 54:2; 3 Nifae 22:2.

  10. Tagai Luka 15:17.

  11. Tagai i le Joseph Smith, comp. Lectures on Faith (1985), 37 mo se faamatalaga auiliili i le mana faamatua o le molimau a se tagata soifua.

  12. 2 Nifae 25:23, 26, 28; faamamafa faaopoopo.

  13. O loo ou nofo aitalafu ia Kahlil Gibran The Prophet mo le fautuaina mai o lenei faaupuga.

  14. I le The Columbia World of Quotations (1996), nu. 48047.

  15. 3 Nifae 17:23–24.