2020
7 Motugaafa mo le Faatoilaloina o le Faaaogaina o Ponokalafi
Oketopa 2020


Autalavou Matutua

O Motugaafa e 7 mo le Faatoilaloina o le Faaaogaina o Ponokalafi

E alala le tusitala i Iuta, ISA.

I le galulue ai faatasi ma le autalavou matutua nofofua e faatoilalo le faaaogaina lē mafaufau o ponokalafi, ua ou maua ai ni nai motugaafa e mafai foi ona fesoasoani ia te oe.

Ata
flow chart

Atatosi mai faatufugaga a le Getty Images

Ina ua vaetofia au o se epikopo fou o se uarota a talavou nofofua matutua, sa i ai se laina o talavou nofofua matutua i fafo o le faitotoa o lo’u ofisa sa faatalitali matou te fono. Mate mai po o le a le mea sa matou talanoaina i lena uluai faatalanoaga?

Ponokalafi.

Ma mo le isi tolu tausaga, o le taumafai e fesoasoani i talavou matutua e faatoilalo se masani lē mafaufau, o se itu tele lea o lo’u valaauga, o lea sa ou iloa ai ou te manaomia ona aoao i le tele sa ou mafaia. Sa ou anapogi, tatalo, alu i le malumalu, fefautuaai ma isi taitai, iloilo punaoa uma sa maua, alu i vasega mo le foiaina o mausa, ma sa ou aoao mai ia i latou sa galulue e sue se fofo. Ou te fia faasoaina atu ni manatu e tumu i le faamoemoe e uiga i mea sa ou aoaoina.

1. Iloa O Oe o se Atalii/Afafine o ni Matua Faalelagi, O E Alolofa ia te Oe

Afai o e galue ia faatoilalo le faaaogaina lē mafaufau o ponokalafi, e te ono lagonaina pei ua tosoeseina mai oe mai le Tama Faalelagi aua ua e manatu ua e le agavaa mo le alofa po o le fesoasoani seia vagana ua e foiaina. O le mea tonu lava lena e manao ai Satani—ia faaesea mai oe mai tagata uma e alolofa ia te oe faatasi ai ma le manatu e mafai ona e faatoilaloina e oe lava ia ia ponokalafi, ma e na o le pau foi lena o le taimi o le a e agavaa ai mo le alofa.

Ona o lou natura paia, e te agavaa ai pea lava pea e maua le faamoemoe, musumusuga, ma faaaliga patino mai le Tama Faalelagi ma le mana faamalolo o Iesu Keriso e faatoilalo ai ponokalafi.1 Aua e te tosoeseina mai oe mai ia i La’ua pe mai tagata o e alolofa ia te oe.

2. Aveese le Maasiasi

Ua ou aoaoina e faapea o le aveese o le maasiasi e taua i le faatoilaloina o ponokalafi. O le maasiasi o le lagona faapei ua e masofasofa, faataumaoia, pe o se tagata leaga. O le talitonu i nei manatu faataumaoi e uiga ia te oe lava e mafai ona taofia moni ai oe e utia i se faataamilosaga o mausa. O le lagonaina o le faanoanoa mo se mea na e faia o se vaega o le faagasologa o le salamo ma e mafai ona fesoasoani ia te oe e suia lau amio. Ae o le maasiasi e te lagona ai faapei ua leaga lou tagata atoa ma ua le mafai ona e maua se fesoasoani mai le Faaola.2

E finagalo le Tama Faalelagi ia te oe ia e maua le faamoemoe atoatoa ia Iesu Keriso ma faamanuiaga o Lana Togiola. O le maasiasi e tilotilo i tua ma taofiofia ai oe i se vaitaavili o pepelo ma le inoino ia te oe lava. Faamolemole ia taumamao mai le auala o le maasiasi.

3. Aua Le Vavevave e Faaaoga le Igoa o le “Mausa”

Ua toatele tagata ua faaigoaina i latou lava faapea ua fai ma “mausa” le ponokalafi. Ou te lapatai atu ia te oe ia aua nei e faaaogaina ma le le sa’o lena igoa. O le toatele o tagata talavou o e o tauivi ma ponokalafi e le o avea moni ma mausa.3 Ma o le faaaogaina ma le le sa’o o lea igoa e ono faigata atili ai ona faamuta le faaaogaina o ponokalafi ona o le maasiasi, tuuitiitia le faamoemoe, ma le inoino ia te oe lava lea e aumai faatasi ai.

4. Ia Amatalia se Fuafuaga Tusitusia mo le Puipuiga

O se fuafuaga faaletagata lava ia mo le puipuiga, o se pepa o faamatalaga e maga-tolu lea e mafai ona fesoasoani ia te oe e faatoilalo ai ponokalafi.

Vaega 1: Lisi au faaosofia. O le faaosofia o le uluai laasaga lea i le faataamilosaga lea e tata’i atu ai e matamata i ponokalafi.

E tele ni ituaiga o faaosofia:

  • Tulaga Faaletino: o siosiomaga e amatalia ai se faaosofia ona o mafaufauga po o amioga ua tuanai (e pei o le i ai i le potu lava lea e tasi po o se taimi patino o le aso)

  • Fā’atu/atuatuvale/tuuatoatasi/o mea tutupu faafuasei: o lagona faigata po o tulaga faaletino e faaosofia ai oe e liliu atu i ponokalafi e avea o se auala e te solaese ai ma taulima nei lagona

  • O Mea e Vaaia: o le vaai ma le loto mama i se mea e le faaponokalafi ae faaosofia ai e ala i faasalalauga faaagafesootai, o tifaga, ata, ma isi mea.

Vaega e 2: Fai se fuafuaga pe faapefea ona faaitiitia ia faaosofia.

Mo se faataitaiga, afai e i ai sau faaosofia o tulaga faaletino e pei o le lagona lamatia i le tuneva o le po, o le tape o lau telefoni i le 30 minute a o lei moe, pe moe e aunoa ma lau telefoni i lou potu e mafai foi ona fesoasoani. Afai o ponokalafi o se auala e mafai ona e taulimaina ai lagona faigata, sue ni auala e taulima ai na lagona. Mata e mafai ona fesoasoani le faamalositino po o fualaau ia te oe e faaitiitia ai le maualuga o lou fā’atu po o atuatuvalega? Mata e mafai ona fesoasoani le o e tafafao ma au uo pe lesitala i se vasega inisitituti e faaitiitia ai lou tuuatoatasi? Mafaufau pe o a mea o loo e tauivi ai ma pe o a ni filifiliga e mafai ona fesoasoani ia te oe.

E le gata i lea, aua e te manatu faatauvaa i meafaigaluega faaleagaga. Tatalo, suesue i tusitusiga paia, auauna atu, ma le alu i le lotu ma le malumalu o ni meafaigaluega mamana e taua i le faaitiitia o faaosofia ma fesoasoani ai ia te oe ia tumau le malosi.

Vaega 3: Fuafua lelei mea o le a e faia pe a ua faaosofia oe. Mo faaosofia taitasi, tusi i lalo lau fuafuaga ma ona laasaga eseese.

Mo se faataitaiga, pe a oo ina faaosofia oe, e mafai ona tape vave lau telefoni, tesi pe valaau i se isi, alu e savalivali pe faamalositino, faitau mai le Tusi a Mamona, pe fai soo se isi mea e ono fesoasoani e toe tata’iese ai ou mafaufauga.

Tusi i lalo ia laasaga e aoga mo oe! O nisi taimi o le a mou ese atu ai faaosofia e aunoa ma le tau faia o laasaga uma o lau fuafuaga mo le puipuiga. Ae e mafai ona fesoasoani au laasaga e tosoese mai ai oe mai le taimi lea. O le taimi lava e mou ese atu ai le faaosofia, ia faafou nei loa lau fuafuaga mo le puipuiga i le mea sa aoga ma pe mafai faapefea ona fetuunai ina ia atili aoga i le isi taimi. Tuu i se mea e mafai ona e vaai i ai i aso taitasi.

Ata
flow chart part 2

5. Ia Malamalama i le Sasi Laitiiti ma le Toe Faateteleina

O se sasi laitiiti o le taimi e te faia ai sina mea sese, ae vave lava ona e toe faaleleia ma faaaoga ai e avea o se aafiaga e aoao mai ai ina ia faaleleia atili ai lau fuafuaga mo le puipuiga. O le toe faateteleina o le taimi ua e fiu ai, nopia’i ai, ma ua e le kea.

Ia iloa o le sasi laitiiti o se vaega o le faaleleia o lau fuafuaga mo le puipuiga. Aua e te faia se faaiuga faapea ua lusi uma atu lou alualu i luma, pe faapea ua le taulia galuega uma sa e faia---aua o la e taulia. Ia sagisagi atu ma se uiga faaalia o le faamoemoe ma ia iloa o le a i ai se aso e te latalata atili atu ai i le faaleleia atoatoa.

Afai e i ai sou sasi laitiiti, fesili ifo ia te oe lava:

  • O le a le mea na tupu?

  • Aisea na ese ai lea faaosofia?

  • Pe na e fā’atu talu ai nei? Na faapefea ou lagona faalelagona?

  • Pe na faavaivaia oe i se taimi na e le suesue ai i tusitusiga paia?

  • Pe e te lei matuai faia ni faamalositino talu ai nei?

  • Pe o i ai se mea i lau fuafauga mo le puipuiga e le aoga?

  • O le a se mea e mafai ona ese lou faiga i le isi taimi?

Tusi i lalo mea o loo e aoaoina ma faaauau pea!

6. Talitonu i le Mana Faamalolo o le Faaola

E mafai ona fesoasoani Iesu Keriso ia te oe i le faagasologa faatupulaia o le salamo, ma ua ia te Ia le mana e mafai ai e oe pe a e taumafai e faatoilalo ia ponokalafi. E malamalama o Ia i Ou lagona ma o loo faatalitali mai e aveese lena avega mai ia te oe. Aua e te manatu faapea o le liliu atu ia te Ia e faaopoopo atu ai i Lana avega. Ua uma ona Ia totogia le tau mo oe. Nai lo lena, ia e faia le mea silisili, faalatalata atili i le Faaola, ma ole atu ia te Ia e fesoasoani ia te oe ia faamaloloina, ia suia ou manao, ma ia avatu atili ia te oe le malosi e te agai ai i luma.

E pei ona sa aoao mai Elder Ulisses Soares o le Korama a Aposetolo e Toasefululua: “A tatou taumafai e le aunoa e faatoilalo o tatou luitau, o le a faamanuiaina i tatou e le Atua i meaalofa o le faatuatua ina ia faamaloloina ma le faatinoga o vavega. O le a Ia faia mo i tatou mea e le mafai ona tatou faia mo i tatou lava.”4

7. Aua e te Faia Na o Oe Lenei Mea

O fesootaiga ma faauooga e mafai foi ona avatu ai ia te oe le mana ma le fesoasoani ia manuia. E ao ona i ai se tasi e mafai ona fesoasoani ia te oe ia tumau i lau lava matafaioi ma fesoasoani ia te oe i ou taimi lelei ma taimi e sili ona le lelei. E tatau ona latou lagolagoina oe e aunoa ma le faamasinoina o oe. Ma e mafai foi ona e tuuina atu lena lava lagolago mo i latou. Saili atu fautuaga mai taitai o le Ekalesia po o tagata o le aiga. Pe afai e manaomia, e mafai foi ona fesoasoani ia te oe se fomai faapitoa po o se fautua faapolofesa o le mafaufau ma le soifua maloloina e iloa ai mafuaaga o loo natia atonu ua e tauivi ai ma ponokalafi.

Manatua o Outou o Matua ma Taitai o a Taeao

O outou o le augatupulaga muamua o loo faafoeina i le 24/7 le maua o ponokalafi. Ou te talitonu o lenei luitau ua i ai i lona tulaga aupito maualuga i la outou augatupulaga aua o le a i ai ni a outou meafaigaluega sili atu ma le poto e taitai ese ai isi mai lenei maunu, pe a avea outou o ni matua ma taitai i se aso. “E le i tuuina mai i tatou e lo tatou Tama Faalelagi i le lalolagi ina ia toilalo ae ia faamanuiaina ma le mamalu.”5

E ui ina e mafai ona fesoasoani nei motugaafa i au taumafaiga e faatoilalo ia ponokalafi, ae aua e te fefe e liliu atu foi i isi punaoa. E eseese uma lava foliga o malaga toefaaleleia a tagata uma. Sue po o le a le mea e fesoasoani ia te oe. Aua le fiu. Fai ia tasi le aso i le taimi. E mafai ona e faia lena mea. E te mafaia moni lava (tagai i le Filipi 4:13). Ma o le a avea oe ma tagata na tatau ona avea ai oe.

Faamatalaga

  1. Na faamatala mai e Sister Joy D. Jones le eseesega i le va o le aogā ma le agavaa i le “O Le Taua le Mafuatiaina,” Liahona, Nov. 2017, 14.

  2. Tagai Wendy Ulrich, “E Le o se Agasala Le Vaivai,” Liahona, Ape. 2015, 23; “Maasiasi ma le Ta’usalaina: Fesoasoani mo le Iloatinoina o le Siufofoga o le Atua mai Pepelo a Satani” (digital-only article), Ensign, Ian. 2020.

  3. Tagai Dallin H. Oaks, “Faamaloloina Mai le Mailei o Ponokarafi,” Liahona, Oke. 2015, 52. Ua faamalamalama mai e Peresitene Oaks le tulagaese i le va o maualuga eseese o le aafia ai i ponokalafi: “(1) faafuaseia le vaaia, (2) nisi taimi o le faaaogaina, (3) faateleina le faaaogaina, ma (4) le mafai ona puleaina (fai ma mausa).” E fesoasoani le mataulia e le o tagata uma e faaaogaina ponokalafi ua fai ma “mausa.” O loo i ai le faamoemoe mo le faatoilaloina o ponokalafi, tusa lava po o le a le maualuga o le aafiaga ua e i ai.

  4. Ulisses Soares, “Ia Amoina o Tatou Satauro,” Liahona, Nov. 2019, 114.

  5. Richard G. Scott, “Aoao ia Iloa Tali i Tatalo,” Liahona, Ian. 1990, 33--34.