2015
Ko hono Maʻu ha Mālohi ʻi he Ngaahi Kaungāmeʻa Leleí
Fēpueli 2015


Ko hono Maʻu ha Mālohi ʻi he Ngaahi Kaungāmeʻa Leleí

ʻE lava ke liliu lahi hoʻo moʻuí ʻe he ngaahi kaungāmeʻa ʻokú ke filí, ʻo hangē pē ko aú.

ʻĪmisi
illustration of young men talking together

Tā fakatātaaʻi ʻe J. Beth Jepson

Naʻe fāʻeleʻi mo ohi hake au ʻi ha kiʻi kolo ʻi Silei. ʻI heʻeku taʻu 12, naʻá ku fuofua mamata ai ki he kau faifekaú, peá u fifili. ʻI ha ʻaho ʻe taha ne talamai ai ʻe hoku kaungā ako ʻi he kalasí kuó ne kau mo hono fāmilí ki he Siasí. Naʻá ne fakaafeʻi au, pea naʻá ku ʻalu ki he ngaahi fakatahaʻanga kotoa ʻi he Sāpaté mo e ngaahi ʻekitivitī ʻi he Tūsité ʻi ha ngaahi māhina lahi.

Naʻe toki fokotuʻu pē homau kiʻi koló, pea koeʻuhí ne talu pē ʻeku ʻalu ʻi he kamataʻangá, ne fakakaukau e taha kotoa ko ha mēmipa au. Hili ha māhina ʻe ono naʻá ku talaange ki ha taha ʻo e kau faifekaú ʻoku ʻikai ko ha mēmipa au, koeʻuhí he ne u fakakaukau ne tokanga pē ʻa e kau faifekaú ia ki he ngaahi fāmilí.

Ne feinga e kau faifekaú ke fakakau mai hoku fāmilí, ka naʻe ʻikai tokanga ʻeku ongo mātuʻá mo hoku ngaahi tokouá ki ai. Naʻa nau fakaafeʻi au ke u papitaiso, ka naʻe fie maʻu ha ngofua mei heʻeku ongomātuʻá, koeʻuhí naʻá ku kei taʻu 12. Naʻá ku fakakaukau ʻe talaange heʻeku tamaí ke u talitali kae ʻoua kuo hoko hoku taʻu 18, ka naʻá ne talaange, “Kuó u mamata ki hoku fohá ʻoku ʻā hake he pongipongi Sāpate kotoa pē lolotonga e kei mohe hono ngaahi tokouá mo e tuofāfiné, ʻo tui hono vala lelei tahá, pea lue ki he falelotú. Kapau ʻe fakapotopoto hoku fohá ʻi he fili ko ʻení, te u fakangofua ia.” Ne ʻikai ke u tui ki ai! Naʻá ku fiefia lahi ʻi he momeniti ko iá. Ko ia naʻe papitaiso au ʻi he ʻaho hono hokó.

Ko e moʻoni, ʻoku ʻomi ha ngaahi tāpuaki fakalaumālie ʻi heʻete hoko ko ha mēmipa ʻo e Siasí. Ka naʻe foaki mai foki ai mo haʻaku ngaahi kaungāmeʻa lelei. ʻI he taimi ne u papitaiso aí, ne kamata ke haʻu ʻa e kau talavou tokolahi ʻi hoku toú ki he lotú, pea ne mau fokotuʻu ai ha kulupu vāofi ʻaupito. Naʻe kamata ke mau ʻalu fakataha ki he fakataha mo e ʻekitivitī kotoa pē.

ʻĪmisi
illustration of young adult men talking together

Naʻá ku mavahe mei hoku koló ʻi hoku taʻu 17, ke u hū ki he ʻunivēsití. Naʻe fakakaukau ha toko tolu ʻo hoku ngaahi kaungāmeʻá ke mau ō ki he ʻunivēsiti tatau, pea ne mau nofo fakataha. Ko ha tāpuaki maʻongoʻonga ʻeni koeʻuhí te mau lava ke fetokoniʻaki mo fepoupouaki. Ne mau fepoupouʻaki ke mau ō ki he lotú. Ne mau fakahoko foki e fakafāmili ʻi ʻapí ʻia kimautolu toko fā pē, pea taimi ʻe niʻihi naʻa mau fakaafeʻi ʻa e fānau ako kehe ne nau kau ki he Siasí. Ne mau fefakamālohiaʻaki ʻi he ngaahi taʻu kotoa ko ia ʻi he ʻunivēsití.

ʻI he taʻu ʻe fāngofulu mā nima mei ai, ʻoku kei hoko pē ʻa e kau talavou ko iá ko hoku ngaahi kaungāmeʻa mamae. Neongo ʻoku mau nofo ʻi he ngaahi feituʻu kehekehe ʻo e māmaní, ka ʻoku mau fetuʻutaki maʻu pē. Ne mau ngāue fakafaifekau kotoa.

Ko e ʻuhinga ia ʻoku ou tapou atu ai ke ke maʻu ha ngaahi kaungāmeʻa lelei ʻi he Siasí ʻi hoʻo kei siʻí. Falala kiate kinautolu mo tokoniʻi kinautolu. ʻE loto fiemālie maʻu pē ha kaungāmeʻa lelei ke tokoni atu, ʻe tonu ʻa hoʻo falalá, pea ʻe ʻikai te nau fakamamahiʻi koe. ʻOku ʻikai ke u pehē ʻe fie maʻu ke haohaoa ho ngaahi kaungāmeʻá, ka ʻoku totonu ke nau fakaʻapaʻapaʻi ho ngaahi tuʻunga moʻuí mo e ʻulungaangá. ʻOku ʻikai ʻuhinga ʻa e hoko ko ha kaungāmeʻa leleí ke fakafiefia maʻu pē. ʻOku kau ai ʻa e tokanga fakamātoato ki he lelei hoʻo ngaahi kaungāmeʻá mo e loto-toʻa feʻunga ko ia ke fakahā ki hoʻo ngaahi kaungāmeʻá e taimi ʻoku ʻikai ke nau fai ai e meʻa ʻoku totonú.

ʻOku ou tanganeʻia ʻiate kimoutolu ko e toʻu tupu ʻo e Siasí. Kuo liliu lahi ʻa e taimí talu mei heʻeku kei talavoú. ʻOku tōtōatu ʻa e vahaʻataimi ko ʻení ʻi he māmaní, ka ʻoku toe fakatuʻutāmaki ʻi he taimi tatau. Kuo pau ke ke “piki maʻu maʻu ai pē ki he vaʻa ukameá” (1 Nīfai 8:30) pea muimui ki he talatalaifale mo e faleʻi ʻa hoʻo mātuʻá mo e kau taki ʻo e Siasí kae lava ke ke ikunaʻi ia. ʻE tokoniʻi koe ʻi hono fakatupulaki ʻo e ngaahi feohi fakakaumeʻa leleí ke ke fai ʻeni.

ʻE lava ke ʻi ai hamou niʻihi ʻe ongoʻi tuēnoa koeʻuhí ko koe pē ʻa e mēmipa ʻo e Siasí ʻi homou ʻapiakó pe ko hoʻo kalasí. Ka ʻoku ʻikai ke ke tuēnoa. ʻOku fakakaukau hotau ʻEiki ko Sīsū Kalaisí mo ʻetau Tamai ʻi Hēvaní ko ha makakoloa ʻa kimoutolu takitaha, pea ʻokú Na vēkeveke ke tokoniʻi koe ʻi hoʻo moʻuí. ʻE poupouʻi koe ʻe hoʻo ngaahi kaungāmeʻa moʻoní ke ke ʻunuʻunu ofi ange kiate Kinaua.

ʻOku pehē ʻe he folofolá ko e “feohi fakakāinga ʻa ia ʻoku ʻiate kitautolu ʻi hení ʻe ʻiate kitautolu ia [ʻi he langí], ka ʻe ō fakataha ia mo e nāunau taʻengatá” (T&F 130:2). ʻOku ou fakaʻānaua atu pē ki he taimi te tau fakataha ai ʻi he maama ka hokó, hono ʻākilotoa kitautolu ʻe he nāunaú, mo e fiefia kakato mo hotau ngaahi kaungāmeʻá mo e fāmilí. ʻE hoko ia ko ha taimi fakaʻofoʻofa, pea ʻe taʻengata ia.