Phát Triển Óc Đoán Xét chứ Không Phê Phán Người Khác
Óc đoán xét đúng rất cần thiết không những trong việc hiểu người khác mà còn trong việc đương đầu với những quyết định thường dẫn chúng ta đến gần hoặc xa rời Cha Thiên Thượng.
Chúng ta sống trong một thế giới nơi có nhiều tình huống đòi hỏi chúng ta phải đưa ra lời xét đoán, nhưng thường rất khó để suy xét đúng. Tuy nhiên, Đấng Cứu Rỗi đã đưa ra lệnh truyền là “chớ đoán xét” đồng loại của mình.1 Làm thế nào chúng ta có thể làm điều này mà vẫn sử dụng óc đoán xét đúng trong một thế giới đầy lừa đảo và sai lạc? Chúng ta cần phải đoán xét đúng khi đưa ra những quyết định then chốt trong mỗi giai đoạn sống của mình như chọn bạn để chơi, tìm ra một người bạn đời vĩnh cửu hoặc chọn một nghề nghiệp cho phép chúng ta lo liệu cho gia đình và phục vụ Chúa. Mặc dù Đấng Cứu Rỗi phán bảo chúng ta không được đoán xét người khác, nhưng Ngài vẫn trông mong chúng ta sử dụng óc đoán xét tuyệt hảo.
Chúng ta có thể thường thấy mình đưa ra lời đoán xét quá nhanh về người khác mà có thể thay đổi hoặc xác định lại mối quan hệ của chúng ta với họ. Chúng ta thường đưa ra lời đoán xét sai lầm vì thông tin giới hạn, hoặc vì chúng ta không thấy được những gì vượt quá điều ở ngay trước mắt mình.
Để minh họa, có một câu chuyện thường được kể về thời gian Chúa Giê Su đến thăm nhà của Ma Ri và Ma Thê, là những người sống ở Bê Tha Ni với người anh của họ là La Xa Rơ. Đó là nơi Đấng Cứu Rỗi được tiếp đón ân cần, nơi Ngài có thể nghỉ ngơi và vui hưởng khung cảnh của một mái gia đình ngay chính. Trong một lần Ngài đến thăm, Ma Thê đang bận rộn chuẩn bị bữa ăn và Ma Ri chọn ngồi ở dưới chân Đấng Chủ Tể để tiếp nhận lời giảng dạy của Ngài.
“Vả, Ma Thê mảng lo việc vặt, đến thưa Đức Chúa Giê Su rằng: Lạy Chúa, em tôi để một mình tôi hầu việc, Chúa há không nghĩ đến sao?
“Chúa đáp rằng: Hỡi Ma Thê, Ma Thê, ngươi chịu khó và bối rối về nhiều việc:
“Nhưng có một việc cần mà thôi. Ma Ri đã lựa phần tốt, là phần không có ai cất lấy được.”2
Nhiều bài học trong ngày Chúa Nhật đã được giảng dạy bằng cách sử dụng câu chuyện này là câu chuyện có thể làm cho người ta thấy dường như Ma Thê có ít đức tin hơn. Tuy nhiên, có một câu chuyện khác về người phụ nữ cao quý này, Ma Thê, là người mang đến cho chúng ta một cái nhìn xa hơn về sự hiểu biết và chứng ngôn của bà. Điều đó xảy ra khi Đấng Cứu Rỗi đến làm cho người anh của bà là La Xa Rơ sống lại từ cõi chết. Vào dịp này, chính là Ma Thê là người chúng ta thấy đã tìm đến Chúa Giê Su “ngay khi bà nghe” Ngài đến. Khi gặp Ngài, bà nói là bà biết rằng “mọi điều Ngài sẽ xin Đức Chúa Trời, Đức Chúa Trời ắt ban cho [Ngài].”
Rồi Đấng Ky Tô chia sẻ với Ma Thê giáo lý quan trọng của sự phục sinh bằng cách phán rằng:
“Ta là sự sống lại và sự sống; kẻ nào tin ta thì sẽ sống, mặc dầu đã chết rồi:
“Còn ai sống và tin ta thì không hề chết. Ngươi tin điều đó chăng?”
Bà đáp với chứng ngôn mạnh mẽ: “Lạy Chúa, phải, tôi tin Chúa là Đấng Ky Tô, Con Đức Chúa Trời, là Đấng phải đến thế gian”3
Bao nhiêu lần Ma Thê bị đoán xét sai là một người chăm lo công việc hơn là Thánh Linh? Tuy nhiên, chứng ngôn của bà trong thử thách về cái chết của anh bà đã cho thấy rõ trình độ hiểu biết và đức tin của bà.
Có nhiều chị em phụ nữ trong Giáo Hội thường nghe về câu chuyện đầu tiên này và tự hỏi mình giống như Ma Ri hay giống như Ma Thê, tuy nhiên lẽ thật nằm trong việc hoàn toàn biết được con người ấy và trong việc sử dụng óc đoán xét đúng. Khi biết được thêm về Ma Thê, chúng ta thấy rằng bà thật sự là một người có cá tính thuộc linh sâu xa, có chứng ngôn dũng cảm và mạnh dạn về sứ mệnh của Đấng Cứu Rỗi cũng như quyền năng thiêng liêng của Ngài để điều khiển cuộc sống. Việc đoán xét sai về Ma Thê có thể khiến cho chúng ta không biết được thiên tính của người phụ nữ tuyệt vời này.
Riêng cá nhân tôi, là một bác sĩ trẻ, tôi đã học được một bài học quan trọng về việc đưa ra những lời đoán xét nhanh chóng. Trong khi tôi làm ca khuya trong một phòng cấp cứu, một thanh niên cùng vợ bước vào vì người vợ đang trải qua một cơn đau dữ dội. Từ lối ăn mặc và ngoại hình thiếu vệ sinh của họ, thì thật là dễ dàng để thấy rằng họ đã có một cuộc sống gian khổ. Tóc tai của người thanh niên đó rối bù và rất dài. Quần áo của họ đã không được giặt từ lúc nào đó và hậu quả của cuộc sống gian khổ đã hằn rõ trên cả hai gương mặt họ.
Sau khi khám xong, tôi ngồi xuống với người ấy để giải thích vấn đề và thảo luận cách điều trị. Người ấy nhìn tôi với một tình yêu sâu đậm hằn rõ trong ánh mắt, một ánh mắt rất hiếm thấy, rồi hỏi với tất cả tình yêu thương của một người chồng đầy lo lắng: “Thưa bác sĩ, người vợ thân yêu của tôi có sao không ạ?” Trong giây phút đó, tôi đã cảm thấy Thánh Linh làm chứng rằng người ấy là con của Thượng Đế và tôi thấy trong ánh mắt của người ấy đức tính hiển nhiên của Đấng Cứu Rỗi. Người ấy thật sự cho thấy tình yêu thương lẫn nhau và tôi đã đoán xét sai về người ấy. Đó là một bài học đã để lại một ấn tượng lâu dài.
Óc đoán xét đúng rất cần thiết không những trong việc hiểu người khác mà còn trong việc đương đầu với những quyết định thường dẫn chúng ta đến gần hoặc xa rời Cha Thiên Thượng. Khi nhìn lại cuộc sống của mình, tôi có thể thấy được trong nhiều trường hợp có một sự thay đổi nhỏ trong hướng đi, dựa trên óc đoán xét non nớt mà có thể dẫn tôi rời xa khỏi nơi Chúa muốn tôi ở đó—những quyết định như lập gia đình trong khi đi học, sống tích cực trong mọi khía cạnh của phúc âm, đóng tiền thập phân và những của lễ khi thu nhập eo hẹp, cũng như chấp nhận những sự kêu gọi vào lúc khó khăn, là những điều đã giúp tôi hiểu thêm về sự hy sinh. Nhiều phước lành trong cuộc sống đã không nhận được vì óc đoán xét theo thế gian đã được áp dụng cho điều thật sự là một quyết định thuộc linh.
Có nhiều đặc tính của những người đã phát triển óc đoán xét đúng. Tôi muốn đề nghị bốn điều chỉ dẫn để phát triển óc đoán xét như vậy trong việc đưa ra những quyết định quan trọng.
Trước hết, hãy đặt tiêu chuẩn cá nhân của các anh chị em phù hợp với phúc âm của Chúa Giê Su Ky Tô. Một người không bao giờ có thể đoán xét đúng nếu không có phúc âm của Chúa Giê Su Ky Tô để tham khảo. Phúc âm đã được công nhận từ lâu là thành công trong việc hướng dẫn người ta đến hạnh phúc. Một số ý nghĩ của thế gian làm cho nhân loại đi lạc lối khi cố gắng xác định tiêu chuẩn riêng của họ. Vì vậy, chúng ta nghe cụm từ như “một đạo đức mới.” Cụm từ này là nhằm lừa gạt! Các tiêu chuẩn đạo đức là vĩnh cửu và không thay đổi; chúng ta cũng không nên cố gắng khám phá ra cách giải thích mới về các tiêu chuẩn này. Đối với giới trẻ thì những tiêu chuẩn này được viết trong quyển sách nhỏ Cho Sức Mạnh của Giới Trẻ. Các tiêu chuẩn này rõ ràng là phù hợp với phúc âm của Chúa Giê Su Ky Tô và có dụng ý để tiếp tục suốt cuộc đời thành niên. Có lẽ đó sẽ là điều tốt cho chúng ta là những người thành niên để học tập và áp dụng quyển sách nhỏ này vào cuộc sống của mình.
Thứ nhì, hãy lắng nghe các sứ điệp của vị tiên tri tại thế. Có bao nhiêu óc đoán xét non nớt về tài chính đáng lẽ đã tránh được nếu chúng ta lắng nghe lời khuyên bảo của các vị tiên tri đưa ra trong nhiều năm về việc tránh xa trò chơi mua bán đầy rủi ro và tuân theo một ngân sách được hoạch định kỹ để tránh nợ nần của người tiêu dùng? Có bao nhiêu cuộc hôn nhân đáng lẽ đã được cứu vãn bằng cách sử dụng óc đoán xét đúng trong việc tránh xa phương tiện truyền thông dẫn đến thói nghiện ngập hình ảnh sách báo khiêu dâm và nỗi đau lòng? Mỗi đại hội trung ương và tạp chí Giáo Hội đều chứa đựng lời khuyên bảo của các vị tiên tri mà nếu được áp dụng sẽ đưa chúng ta đến việc có óc đoán xét đúng. Chúng ta không thể nào bào chữa trong khi lại bác bỏ những lời khuyên bảo này.
Thứ ba, hãy trau dồi mối quan hệ của việc lắng nghe Đức Thánh Linh. Chúng ta được ban cho ân tứ Đức Thánh Linh sau phép báp têm của mình, nhưng chúng ta thường không sử dụng ân tứ này, và quên rằng Ngài sẽ giúp chúng ta đối với óc đoán xét quan trọng nhất trong cuộc sống. Việc lắng nghe theo tiếng nói này là thiết yếu trong việc phát triển óc đoán xét đúng. Mối quan hệ lắng nghe thường đòi hỏi một môi trường yên tĩnh là nơi chúng ta có thể dành thời giờ ra để suy ngẫm và nghe tiếng nói êm nhẹ. Môi trường thanh thản này là về bên ngoài lẫn bên trong. Do đó, điều này còn đòi hỏi nhiều hơn là chỉ tắt tiếng nhạc của thế gian hoặc tiếng ầm ĩ của phương tiện truyền thông khác. Điều này sẽ khai mở sự giao tiếp với Thánh Linh là điều chúng ta rất cần.
Đấng Ky Tô phán: “Ta để sự bình an lại cho các ngươi; ta ban sự bình an ta cho các ngươi; ta cho các ngươi sự bình an chẳng phải như thế gian cho. Lòng các ngươi chớ bối rối và đừng sợ hãi.”4 Sự bình an đến từ việc lắng nghe Đức Thánh Linh sẽ cất bỏ nỗi sợ hãi về việc có óc đoán xét non nớt trong cuộc sống.
Thứ tư, tuân giữ các lệnh truyền. Việc sẵn lòng tuân giữ các lệnh truyền của Thượng Đế mở cửa cho chúng ta đến nhiều phước lành đã được hứa. Ngoài việc là một chứng thư khác về Chúa Giê Su Ky Tô, Sách Mặc Môn còn là một quyển sách viết về kết quả của việc tuân giữ và không tuân giữ các giáo lệnh. Chúa đã phán cùng Nê Phi trong chương thứ nhì của sách thứ nhất của ông: “Và chừng nào con còn tuân giữ các lệnh truyền của ta, con sẽ được thịnh vượng”5
Cũng lời hứa này đã được hầu như mỗi vị tiên tri cao trọng trong Sách Mặc Môn lặp lại. Một ngàn năm lịch sử lúc bấy giờ đã được ghi lại và làm chứng rằng những điều này có thật. Và cũng sứ điệp này áp dụng cho chúng ta ngày nay. Óc đoán xét đúng được học hỏi và được thực hành tốt nhất trong vòng phạm vi Chúa đề ra bằng cách ban cho chúng ta các lệnh truyền.
Tôi làm chứng rằng khi đương đầu với những quyết định khó khăn và tuân theo các chỉ dẫn này, chúng ta có thể biết rõ hơn cách mình cần phải đoán xét như thế nào. Trong tôn danh của Chúa Giê Su Ky Tô, A Men.