Wiadze Mfɛndzanan Ehyiadzi
Enyiwa a Wɔdze Hu
Ɔbɛsɛ 2020 Wiadze Mfɛndzanan Ehyiadzi


Enyiwa a Wɔdze Hu

Ɔnam Sunsum Krɔnkrɔn no tum do, Christ bɛma hɛn tum ma yeehu hɛnho na yeehu binom dɛ mbrɛ Ɔno hu no.

Yeruhu Nyankopɔn ne Nsa

Mepɛ Ahyɛmu Dadaw mu asɛm a ɔfa aberantsɛ bi a nna ɔsom nkɔnhyɛnyi Elisha ho no. Ahanamakye bi a aberantsɛ no soɛree no, ofiir edzi, na ohun nsordaafo dodow bi a nna woetwa kuropɔn no ho ehyia a nna wɔpɛ dɛ wɔsɛe hɔn. Otuu mbirika kɔr Elisha hɔ see dɛ: “Ao, mo wura! na yɛbɛyɛ dɛn?’’

Elisha buaa dɛ, “Mma onnsuro: osiandɛ hɔn a wɔkã hɛn ho wɔdɔɔ sõ sen hɔn a wɔkã hɔn ho no.”

Nna Elisha nyim dɛ aberantsɛ no hia abotɔyamu na awerɛhyɛmu kɛse; nna ohia enyido-adzehu. Dɛm ntsi “Elisha bɔɔ mpaa, … Ewuradze, … bue n’enyiwa, ma onhu. Na Ewuradze buee aberantsɛ no n’enyiwa; na ohunii: na, hwɛ, ogya mpɔnkɔ na ntseaseanam ayɛ bepɔw no do mã abɔ Elisha ho aprɔw.’’1

Mber bi bɛba a mber a ɔwo, tse dɛ akowaa no, bohu dɛ iridzi aper dɛ ibohu mbrɛ Nyankopɔn risi reyɛ edwuma wɔ w’abrabɔ mu— mber bi a ɔwo bɔdwen dɛ wɔabɔ wo ntoa—ber a ɔnnkyebo abrabɔ nsɔhwɛ horow dze wo kɔ wo nkotodwe enyim. Tweɔn na nya awerɛhyɛmu wɔ Nyankopɔn mu na Ne mber pa mu, osiandɛ ibotum dze w’akoma nyinara atwer N’akoma. Mbom adzesuadze a otsĩa ebien wɔ ha. Mo nuanom na nkyerɛbaa adɔfo, hom so botum abɔ mpaa ma Ewuradze ebue hom enyiwa ma hom ehu ndzɛmba a nkyɛ hom nnkohu.

Yeruhu hɛnho dɛ mbrɛ Nyankopɔn Hu Hɛn

Ebia a ndzɛmba a ohia dodow dɛ yehu no pefee nye nyia Nyankopɔn tse na hɛn nyimpa ban ankasa—ɔsor awofo hɔn mbabanyin na mbabaa a yɛwɔ “awosu krɔnkrɔn na onnyiewiei hyɛbea.’’2 Bisa Nyankopɔn ma onyi nokwar yinom nkyerɛ wo, a mbrɛ Osi hu wo kã ho. Mpɛn dodow a itse wo nokwar su na botae ase, dze kɔ ɔkra no bun mu no, mpɛn dodow a obenya nhyɛdo w’abrabɔ mu biribiara do a.

Eruhu Binom

Yɛretse mbrɛ Nyankopɔn si hu hɛn no, siesie kwan no dze boa hɛn ma yehu binom dɛ mbrɛ Ɔno hu no. Ɔkyerɛwfo David Brooks kãa dɛ: “Hɛn ɔman ne nsɛnhia kɛse pii no nsunsuando fi nyimpa a yeyi hɔn akwa na wɔnnsom hɛn bo no do. … N’asɛntsir [bi wɔ hɔ] … suban a ɔwɔ dɛ hɛn nyina yɛsesã, … [na dɛm] suban no nye yeruhu hɛnho nkorkor yie ara na woruhu hɛn yie ara.’’3

Jesus Christ hu nyimpa kɔ bun mu. Ohu ankorankor, hɔn ehiadze horow, na nyimpa ban a wobotum abɛyɛ. Bea a binom hun nam enufo, adzebɔnyɛfo, anaa atowgyefo no, Jesus hun esuafo; bea a binom hun banyin bi a mbɔnsam hyɛ no mu no, Jesus annhwɛ enyido ɔhaw no, ohun banyin no, na ɔsãa no yarba.4

Hɛn abrabɔ a yennyi adagyer wɔ mu mpo no, yebotum edzi Jesus ne fasusu do na yeehu ankorankor—hɔn ehiadze horow, hɔn gyedzi, hɔn aperdzi, na nyimpa ban a wobotum abɛyɛ.5

Ber a mobɔ mpaa ma Ewuradze ebue m’enyiwa ma meehu ndzɛmba a nkyɛ munntum nnhu no, metaa bisa moho nsɛmbisa ebien na meyɛ aso ma nkenyan a ɔba no: “Ebɛnadze na mereyɛ a ɔwɔ dɛ migyae yɛ?’’ na “Ebɛnadze na merennyɛ a ɔwɔ dɛ mehyɛ ase yɛ?’’6

Abosoom kakra a abasen kɔ no, sacrament ber no, mibisaa moho nsɛmbisa ebien yi na nkenyan a ɔbae no yɛɛ me ahobow. “Gyae dɛ erohwɛ wo foon do ber a erotweɔn wɔ santsen mu.’’ Morohwɛ mo foon wɔ santsen mu no aka me hɔ; muhun no dɛ ɔyɛ mber pa a medze yɛ edwuma pii, mekenkan anaa mekyerɛw email, mohwɛ nsɛmansɛma n’apɔwdo, anaa mohwehwɛ dza ɔwɔ social media do.

Adzekyee no, muhun dɛ migyina santsen tsentsen bi mu rotweɔn wɔ fiadze enyim. Motwee mo foon na nkyii mekae nkenyan a menyae no. Medze mo foon no too nkyɛn na mohwɛɛ aprɔw. Muhun banyin panyin bi a nna odzi m’enyim wɔ santsen no mu. Nna ɔyɛ dɛ ma hwee nnyi ne kɛntsɛn a wotwuw no mu gyedɛ egyinambowa nkyɛnse mu edziban kakra ara. Meyɛɛ basaa kakra, mbom mekãa biribi ɔyɛ ahomkã ankasa dɛ mutum hu dɛ ewɔ egyinambowa.’’ Ɔkãa dɛ ehum rubotu, na ɔmmpɛ dɛ obehia egyinambowa edziban. Yedzii nkɔmbɔ kakra, na nkyii ɔdanee hwɛɛ me na ɔkãa dɛ, “Inyim a, mennkãa iyi nnkyerɛɛ obiara, mbom ndɛ yɛ m’awoda.’’ Ɔtɔɔ m’akoma do. Memaa no awoda pa na mobɔɔ ndaase mpaabɔ dzinn dɛ nna mennda mo foon do ma akwannya no ammpa moho na nokwar ara muhun obi so na menye no nyaa nkitahodzi a nna ohia.

M’akoma nyina mu no, memmpɛ dɛ meyɛ tse dɛ sɔfo no anaa Levinyi no wɔ Jericho kwan no do—nyia a ɔhwɛ na ɔsen kɔ.7 Na modwen ho a metaa yɛ.

Muruhu Nyankopɔn no Soma ma Me

Ɔnnkyɛree na musũaa adzesuadze bi a ɔsom bo fa iruhu adze akɔ bun mu fi akataasiaba bi a wɔfrɛ no Rozlyn hɔ.

Me nyɛnko bi a nna ɔayɛ basaa mber a no kun a ɔwar no mfe 20 gyaa no hɔ na ɔkãa asɛm no kyerɛɛ me. Ne mba rekyɛ hɔn mber wɔ awofo ebien ntamu no, nna ho adwendwen dɛ ɔno nko bɔkɔ asɔr no yɛ no suro. Ɔkãa dɛ:

“Asɔr a ebusua ho hia dodoodow wɔ mu no, wo nko tsena no botum ayɛ yaw. Dɛm Kwesida a odzi kan no mokɔree a nna me mpaabɔ nye dɛ obiara nye me rennkasa. Nna merekyekye mo ho ara, na nna m’enyinsuwa edu ano. Na metsena bea a metaa tsena no, a m’enyi da kwan dɛ obiara nnkohu bɛnkye a no do atɔ pan no.

Akataasiaba a ɔwɔ hɛn ward daan noho na ɔhwɛɛ me. Mepetuwee yerɛɛw m’ano. Ɔno so yerɛɛw n’ano. Nna mutum hu ayamuhyehye a ɔwɔ n’enyim. Mototɔe serɛɛ kommyɛ mu dɛ mma ɔnye me mbedzi nkɔmbɔ—nna minnyi asɛm papa biara kã na minyim dɛ mobosũ. Mohwɛɛ m’aserɛ do na mannhwɛ n’enyim.

“Dɔnhwer kor a odzi do mu no, muhun dɛ ɔyɛ a nna ɔahwɛ me. Nhyiamu no baa ewiei no, ntsɛmara, otuu ntsen baa me nkyɛn. Mekã no bɔkɔɔ dɛ, ‘Ei Rozlyn.’ Ɔbaam me wɔ n’abasa mu na ɔkãa dɛ, ‘Akyerɛbaa Smith, mutum hu dɛ ndɛ nnyɛ mma wo. Kosɛ. Modɔ wo.’ Dɛ nna obesi no, nyinsuwa no bae ber a otuu fua me bio no. Mbom mber a mifii hɔ no, modween ho dɛ, ‘Ebia mubotum ayɛ iyi koraa.’

Mfonyin
Rozlyn na Akyerɛbaa Smith

“Dɛm mfe 16 akataasia fɛɛfɛw no, osuar sen me mfe ne fã no, hwehwɛɛ me Kwesida biara dɛm afe da no nyina dze tuu fuaa me na obisaa dɛ, ‘Woho tse dɛn?’ Ɔdze nsonsonee baa me asɔr mbae mu. Nokwar nye dɛ mehyɛɛ ase dan mfua no. Obi hunii me. Nna obi nyim dɛ mowɔ hɔ. Obi dween moho.’’

Dɛ mbrɛ Egya n’akyɛdze horow nyina tse no a ɔdze ma kwa no, yɛretse ase no hia hɛn ma yebisa No—na nkyii yɛayɛ. Bisa fa hu binom dɛ mbrɛ Ɔno hu no—dɛ Ne mbabanyin na mbabaa nokwafo a wɔwɔ daapem na ndaamba krabea. Afei yɛ adze ber a erodɔ, erosom, na irisi hɔn bo a wɔsom na hɔn ndaamba tadua dɛ mbrɛ wo nkenyan tse. Sɛ iyi bɛyɛ hɛn abrabɔ ne nhwɛdo a, yebohu dɛ yɛabɛyɛ “Jesus Christ … no nokwar akadofo.’’8 Binom botum dze hɔn akoma atwer hɛn dze. Nhwɛdo yi mu no yɛbɛsan so ehu hɛnara hɛn nokwar su na botae.

Mfonyin
Agyenkwa no resã yarba

Me nyɛnko sanee kãa sũahu bi so ber a nna ɔno nko tsena dɛm bɛnkye pan noara do, rodwendwen sɛ mfe 20 mbɔdzembɔ dɛ ɔdze asɛmpa no bɔ bra wɔ ne fie annyɛ mfaso a. Nna ohia dza ɔkyɛn abotɔyamu awerɛhyɛmu; nna ohia enyido-adzehu. Ɔtse nkã dɛ asɛmbisa bi ehwira n’akoma mu: “Ebɛnadze ntsi na eyɛ dɛm ndzɛmba no? Ana eyɛe dze gye akatua, binom hɔn nkamfo, anaa nsunsuando a erohwehwɛ a? Ɔtwentweɔn kakra, hwehwɛɛ n’akoma mu, na afei otumii yii ano akokodur mu dɛ, “Osiandɛ modɔ Agyenkwa no ntsi na meyɛe. Na modɔ N’asɛmpa.’’ Ewuradze buee n’enyiwa dze boa no ma ɔtsee ase. Enyido-adzehu ho nsesã a ɔyɛ mberɛw naaso tum wɔ mu no boaa no ma ɔkɔr do dze gyedzi wɔ Christ mu penee kyɛree, a nna ne gyinabew mmfa ho.

Midzi dase dɛ Jesus Christ dɔ hɛn na obotum ama hɛn enyiwa ma yeehu—mpo sɛ ɔyɛ dzen a, mpo sɛ yɛabrɛ a, mpo sɛ yɛyɛ ankonam a, na mpo sɛ nsunsuando no nnyɛ dza hɛn enyi da do a. Ɔnam N’adom do no, Obehyira hɛn na ɔama hɛn na Ɔama hɛn yetum ayɛ mbordo. Ɔnam Sunsum Krɔnkrɔn no tum do, Christ bɛma hɛn tum ma yeehu hɛnho na yeehu binom dɛ mbrɛ Ɔno hu. Yɛdze No mboa no, yebotum ahwehwɛ mu ehu dza ohia dodow. Yebotum ahyɛ ase ehu Ewuradze ne nhyɛdo a ɔreyɛ edwuma wɔ hɛn abrabɔ no mu beebiara a ohia—yɛbɛtse ase yie.

Na afei, dɛm da kɛse mu no, “ber a obopue no yɛabɛyɛ tse dɛ ɔno, osiandɛ yebo hu no dɛ mbrɛ ɔtse; ama yeenya dɛm enyidado yi’’9 nye me mpaabɔ wɔ Jesus Christ ne dzin mu, amen.

Nsɛnsin

  1. 2 Ahemfo 6:15–17.

  2. Young Women Ngyinado, ChurchofJesusChrist.org.

  3. David Brooks, “Finding the Road to Character” (Brigham Young Esũapɔn ehyiadzi nsɛnkã, Ɔbɛsɛ 22, 2019), speeches.byu.edu.

  4. Hwɛ Mark 5:1–15.

  5. “Ɔyɛ asɛm kɛse dɛ ebɛtsena ɔman a amanfo no botum abɛyɛ enyame ahorow, na akaa dɛ nyia ɔnnweae koraa no… nyia ɔnnyɛ enyigye koraa a enye no botum akasa no, dabi obotum abɛyɛ abɔdze a, sɛ ihu no sesei a, ibenya atsenkã dzendzenndzen dɛ som no. … Nyimpa gyan biara nnyi hɔ” (C. S. Lewis, The Weight of Glory [2001], 45–46).

  6. Kim B. Clark, “Encircled about with Fire” (Seminaries and Institutes of Religion satellite dawurbɔ, Dzifuu 4, 2015), ChurchofJesusChrist.org.

  7. Hwɛ Luke 10:30–32.

  8. Moroni 7:48

  9. Moroni 7:48; oetsi mu aka ho.