Laipelí
Moʻui Fakamatelié


“Moʻui Fakamatelié,” Ngaahi Tefitó mo e Ngaahi Fehuʻí (2023)

ʻĪmisi
māmani

Fakahinohino ki hono Ako ʻo e Ongoongoleleí

Moʻui fakamatelié

Ko e ʻuhinga hoʻo moʻuí

Ko e taimi lahi, ʻoku femoʻuekina ʻa e moʻuí pea ʻoku ʻikai ke tau fuʻu fakakaukau pe ʻoku ʻi ai ha taumuʻa maʻongoʻonga ki ai. ʻOku tau feinga pē ke lavaʻi ha ʻaho ʻe taha. Kae hangē ʻoku ʻi ai ha meʻa ʻi loto ʻiate kitautolu ʻoku fakaʻamu ke ʻiloʻi “Ko e hā ʻoku ou ʻi heni aí?” pe “Ko e hā ʻa e taumuʻa ʻo e moʻuí?”

ʻOku fakahā fakapapau mai ʻe he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisi kuo fakafoki maí ʻoku ʻi ai ha taumuʻa hoʻo moʻuí, pea te ke lava ʻo ʻiloʻi ia. Ko hono ʻai mahinó, ʻokú ke ʻi hení koeʻuhí naʻe ʻoatu ʻe hoʻo Tamai Hēvaní ʻa e faingamālie ko iá, pea naʻá ke tali fiefia ia. Ko hoʻo taumuʻa ʻi he moʻui ko ʻení ke tupulaki, ako fekauʻaki mo e ʻOtuá, hoko ʻo hangē ko Iá, pea ʻe ʻi ai ha ʻaho te ke maʻu ai ʻa e moʻui taʻengatá mo Ia. ʻE lava ke tākiekina mālohi ʻe he mahino ʻokú ke maʻu ki he ngaahi moʻoni ko ʻení ʻa e anga hoʻo vakai ki he ngaahi tāpuakí mo e ʻahiʻahi ʻo e moʻuí, mamahí mo e fiefiá.

Ko e hā ʻa e Moʻui Fakamatelie?

Ko e moʻui fakamatelié ko e vahaʻataimi ia ʻo hono fanauʻi kitautolú mo e maté. ʻOku fakapapauʻi hotau ikuʻanga taʻengatá —mei he ngaahi fili ʻoku tau fai lolotonga e moʻui fakamatelié —tautautefito ki he fili ke muimui kia Sīsū Kalaisí .

Vakai fakalūkufua ki he tefitó: Moʻui Fakamatelié

Ngaahi fakahinohino fekauʻaki mo hono ako ʻo e ongoongoleleí: Palani ʻo e Fakamoʻuí, Premortal Life, Living the Gospel of Jesus Christ

Konga 1

Ko ha Faingamālie ke Maʻu ha Sino Fakamatelié

ʻĪmisi
faʻē mo ha tamai ʻokú na fua ha kiʻi tamasiʻi

ʻOku faingataʻa ke tau fakakaukauloto ki he moʻuí taʻe kau ai hotau sinó—ko e konga lahi ʻo e meʻa ʻoku tau ʻilo mo aʻusiá ʻoku maʻu ia fakafou ʻi heʻetau ngaahi ongo fakatuʻasinó. Ka ʻokú ke mahulu hake ʻi he sinó pē. ʻOkú ke maʻu ha laumālie naʻe moʻui he ngaahi taʻu lahi pea toki fanauʻi koé. Naʻe foaki atu ʻe he ʻOtuá, ko e Tamai ho laumālié, ʻa e sino fakamatelié ni ko ha meʻaʻofa ke tokoni atu ke ke aʻusia ʻa e moʻui fakamatelié pea tupulaki ke hoko ʻo hangē ko Iá. Ko hono maʻu ko ia ha sino fakamatelie mo aʻusia ʻa e moʻui fakamatelié ʻi he māmaní, ko ha konga mahuʻinga ia ʻo ʻEne palani ki hoʻo fiefia taʻengatá.

Ngaahi meʻa ke fakakaukau ki ai

  • Ko e hā ʻoku finangalo ʻa e ʻOtuá ke mahino kiate kitautolu fekauʻaki mo hotau sinó? Fakalaulauloto ki heni ʻi hoʻo lau ʻa e Sēnesi 1:26–27; Mōsese 2:27; mo e 1 Kolinitō 6:19–20. ʻOku makehe fēfē ʻa e vakai ʻa e ʻOtuá ki ho sino fakamatelié mei he ngaahi pōpoaki ʻokú ke mamata mo fanongo ki ai ʻi he māmaní? ʻOku anga fēfē ʻa e hanga ʻe he vakai ki ho sinó ʻo hangē ko ʻEne vakai maí ʻo tokoniʻi ʻa e ngaahi fili ʻokú ke fakahoko fekauʻaki mo ho sinó?

  • Fakakaukau ke mamata ʻi he vitiō “God’s Greatest Creation” (2:51) pe lau ʻa e fakamatala ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni “Ko Ho Sinó: Ko Ha Meʻaʻofa Fakakoloa ia ke Mataʻikoloa ʻAki.”1 Lekooti e ngaahi ongo ʻokú ke maʻu fekauʻaki mo e meʻaʻofa ʻo ho sinó. Ko e hā ʻokú ke ongoʻi ʻoku ueʻi koe ke ke fai ke fakahaaʻi ai hoʻo houngaʻia ʻi he meʻaʻofa ko ʻení?

ʻEkitivitī ki he ako mo e niʻihi kehé

  • ʻOku ʻi heKi Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú: Ko ha Fakahinohino ki Hono Fakahoko ha Ngaahi Filí ha konga ko e “ʻOku toputapu ho sinó” (peesi 22–29). Mahalo te mou lava ʻo lau fakataha ia pea kiʻi taʻofi he taimi ʻe niʻihi ke fai ha fehuʻi hangē ko e “Ko e hā e ʻuhinga ʻo e meʻá ni kiate koé?” pe “ʻE tākiekina fēfē ʻe he ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻa e ngaahi fili ʻoku tau fai fekauʻaki mo hotau sinó?”

Ako Lahi Ange

Konga 2

Ko ha Taimi ke Teuteu mo Fakamoʻoniʻi Kitautolu

Kapau kuó ke ʻosi ʻalu ʻo ako, pea mahalo leva ʻokú ke ʻilo ʻa e faʻahinga ongo ʻi hono fai ha tesi pe sivi. ʻOku ʻoatu ʻe he siví ha faingamālie ke ke fakahaaʻi ai ʻa e meʻa kuó ke akó koeʻuhí ke ke lava ʻo hiki ki he kalasi pe lēsoni hokó pea ako lahi ange.

ʻOku hangē ʻa e moʻuí, ʻi ha ngaahi founga ʻe niʻihi, ko ha siví. ʻOku ʻomi ʻe heʻetau ngaahi aʻusiá—mo ʻetau fakafeangai ki he ngaahi aʻusia ko iá—ha faingamālie ke tau fakahaaʻi “pe te [tau] fai ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē ʻe fekau ʻe he ʻEikí” (ʻĒpalahame 3:25). Kae makehe mei he ngaahi sivi fakaako lahi, ko e sivi ʻo e moʻuí ʻoku ʻikai ko ha taimi pē ke siviʻi ai ʻa e moʻuí; ka ko ha founga foki ia ke aʻusia ha meʻa. Koeʻuhí ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, te ke lava ʻo fakatonutonu ʻa e ngaahi fehalaākí ʻo fakafou ʻi he fakatomalá pea hoko māmālie ʻo hangē ko e ʻOtuá. Kapau te tau fakaʻaongaʻi hotau taimi ʻi he māmaní ke tafoki kia Kalaisi pea maʻu ʻEne ongoongoleleí, te Ne lava ʻo fakaʻaongaʻi ʻetau ngaahi aʻusia ʻi he moʻui fakamatelié—kau ai ʻa e ngaahi aʻusia fakamamahi mo fakaʻiseʻiá—ke teuteuʻi kitautolu ki he nofo taʻengatá (vakai, Loma 8:28).

Ngaahi meʻa ke fakakaukau ki ai

  • Kapau ʻe ʻeke atu ʻe ha taha kiate koe “Ko e hā ʻa e taumuʻa ʻo e moʻuí?” ko e hā hoʻo talí? Fakakaukau ki he founga ʻe lava ke fakahā atu ai ʻe he ngaahi potufolofola ko ʻení hoʻo talí: ʻAlamā 12:24; 34:31–37; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:43–48. ʻOku fēfē hoʻo “teuteu ke feʻiloaki mo e ʻOtuá”?

  • Naʻe pehē ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni, “Ko e moʻuí ni ko e taimi moʻoni pē ia ke ke fili ai pe ko e faʻahinga moʻui fēfē ʻokú ke fiemaʻu ki he taʻengatá.”2 Fehuʻi pē kiate koe, “Ko e hā ʻa e faʻahinga moʻui ʻoku ou fiemaʻu ki he taʻengatá? Ko e hā ha ngaahi fili ʻoku ou fai ʻe fakaiku ki he taumuʻa ko iá? ʻOku ʻi ai nai ha ngaahi liliu ʻoku fiemaʻu ke u fakahoko? Te u maʻu fēfē ʻa e mālohi ʻo e Fakamoʻuí ke tokoniʻi au ke fakahoko ʻa e ngaahi liliu ko iá?”

ʻEkitivitī ki he ako mo e niʻihi kehé

  • ʻOku vahevahe ʻe Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi ʻi he vitiō “The Challenge to Become,”3 ha talanoa fakatātā fekauʻaki mo ha tamai koloaʻia. ʻE lava ke kamataʻi ʻe he talanoa fakatātā ko ʻení ha fealēleaʻaki fekauʻaki mo e ngaahi taumuʻa ʻa ʻetau Tamai Hēvaní kiate kitautolu ʻi he moʻui fakamatelié. Te mou lava ʻo talanoa ki ha ngaahi founga ʻe ala tokoni ai ʻa e mātuʻá ki heʻenau fānaú ke teuteu ki honau kahaʻú. ʻOku teuteuʻi fēfē koe ʻe he Tamai Hēvaní ki he ngaahi tāpuaki taʻengata ʻi he kahaʻú ʻokú Ne finangalo ke foaki atu kiate koé? Mahalo te mou lava ʻo fevahevaheʻaki ha ngaahi aʻusia mo e ngaahi fili ʻoku nau tokoniʻi koe ke ke teuteu ki he moʻui taʻengatá.

Ako Lahi Ange

Konga 3

Ko ha Founga ke Aʻusia ai ʻa e Fiefiá ʻia Sīsū Kalaisi

ʻĪmisi
Sīsū Kalaisi

Naʻe fakamatalaʻi fakanounou ʻe he palōfita ko Līhaí ʻa e taumuʻa ʻo e moʻuí ʻi ha foʻi sētesi nounou pē ʻe taha ʻo pehē: “ʻOku ʻi ai ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá koeʻuhi ke nau maʻu ʻa e fiefiá (2 Nīfai 2:25). Kae naʻa mo Līhai naʻe ʻikai faingofua ʻene moʻuí. Naʻá ne maʻu ʻa e hohaʻa mo e mamahi kotoa pē—naʻe pau ke hola mei hono ʻapí ke fakahaofi ʻene moʻuí, pea naʻe angatuʻu kiate ia hono ongo foha ʻe toko ua. Naʻe pehē ʻe Palesiteni Nalesoni fekauʻaki mo e fakamatala ʻa Līhai ki he taumuʻa ʻo e moʻuí: “Fakakaukau ange ki aí! Mei he ngaahi lea kotoa [naʻe] mei lava [ʻe Līhai] ʻo fakaʻaongaʻi ke fakamatalaʻi ʻaki e anga mo e taumuʻa ʻo ʻetau moʻui fakamatelié, naʻá ne fili ʻe ia e foʻi lea ko e fiefia!”4 Neongo ʻa e ngaahi faingataʻa mo e ngāue mālohi ʻi he moʻui fakamatelié, ka ʻoku ʻikai totonu ke teitei ngalo ʻiate kitautolu ko e meʻa ʻoku finangalo moʻoni ki ai ʻetau Tamaí, ke tau maʻu ʻa e fiefia ʻokú Ne maʻú.

Ngaahi meʻa ke fakakaukau ki ai

  • Lolotonga ʻa e ngaahi taimi ʻoku ʻikai ke tau ongoʻi fiefia aí—pea ʻoku tau aʻusia kotoa ia—ʻe lava ha potufolofola hangē ko e Hepelū 4:14–16 ʻo tokoni. Ko e hā ʻokú ke ako fekauʻaki mo e Fakamoʻuí mei he ngaahi veesi ko ʻeni? Ko e hā ʻokú ne fakafeʻungaʻi Ia ke “tokoni mai ʻi he ʻaho ʻe ʻaonga aí”?

ʻEkitivitī ki he ako mo e niʻihi kehé

  • Vakaiʻi fakataha ʻa e meʻa naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Nalesoni fekauʻaki mo e founga ke maʻu ai ʻa e fiefiá ʻi he “Fiefiá mo e Moʻui Fakalaumālié.”5 Mahalo te mou lava ʻo fevahevaheʻaki ʻa e founga kuo mou maʻu ai ʻa e fiefia ʻia Kalaisí, naʻa mo e lolotonga ʻa e ngaahi taimi faingataʻá.

Ako Lahi Ange