iKalawa 8

Vakasaqara na Veivosoti

iVakavuvuli Bibi: Cakava e dua na ituvatuva volai me baleti ira kece na tamata o sa vakamavotaka ka sa tu vakarau mo vakavinakataka na nomu cala vei ira.

Ni bera na neimami vakalesui mai, na neimami veitovo ni bula ni veivakatotogani e vaka e dua na covulaca kaukauwa veivakarusai ka lako curuma na isema ni neimami veimaliwai, ka biuta tu mai na mawe ni vakacaca levu sara. Nai ka 8 ni kalawa e a dua na madigi me caka e dua na ituvatuva me samaka na vakacaca ka vakaduria cake tale na veika kece se rawa ni vakabulai. Ni keimami a vakila na kaukauwa ni veivakabulai ni nona loloma cecere na iVakabula ena kena caka tiko nai ka 7 ni ikalawa, keimami a guta sara me dodoliga yani vei ira na tani ka vakavinakataka na kavoro ni veimaliwai. Ia keimami a vulica, ni caka vakariri na veivakameautaki, a rawa ni veivakacacani ka tautauvata ga ni sega ni caka na veivakameautaki, ke a sega ni dua na gauna ni masu kei na ivakasala mai vua edua na daunivakasala nuitaki, me vaka e dua na bisopi se so tale na iliuliu ni matabete. Nai ka 8 ni kalawa a vakadeitaka na neimami na sega ni vakamavoataki ira na tamata, ka keimami na vakarau tekivu veitaratara vata kei ira e nai ka 9 ni kalawa.

Ni bera ni keimami rawa ni tara cake tale na veimaliwai, ena gadrevi me laurai na veiwekani ka a vakacacani. Keimami a tekivu me lisitaki ira na tamata era a vakamavotaki, ia e vuqa vei keimami a kunea ni sega ni rawa ni cakava oqo ena gauna vata ga, nira vagolei tani ena yalo ni cati ira tiko o ira era a vakamavoataki keimami. Keimami a vakatusa vakadodonu kina na yasana ca ni yaloi keimami vua na Turaga. Ena nona sauma, a vakaraitaka vei keimami ni keimami sotava na vakatulewa vataga a cakava na tamata ka tukuni ena vosa vakatautauvata, o koya ni sa vosoti na nona dinau kece sara, e gadrevi me na vosoti ira na tani. Keimami a voleka ni rogoca sara ga ni kaya na Turaga vei keimami, “Au a sereki iko mai na dinau levu oqori, ni ko sa masuti au: E sega beka ni kilikili kei iko mo … yalovinaka vua na nomu itokani, me vaka ka’u a yalovinaka vei iko?” (Maciu 18:32–33).

Kevaka o raica ni o sotava tiko na leqa oqo, o na gadreva beka mo cakava me vaka e vuqa vei keimami a vakayacora. Ni bera ni o cakava e dua na lisi ni tamata e gadrevi mo kere veivosoti vei ira, vola taumada ko ira na tamata e dodonu mo vosoti ira. Kakua ni kurabui ni na rairai eso na yaca ena lisi ruarua. Na tamata edau coriti ena viko rerevaki ni veisausaumitaki na mosi kei ira tale eso. Me voroki na viko ni veicacati ena yasana ruarua, sa dodonu me dua e tu vakarau tu me veivosoti.

Me tekivutaki na cakacaka oqo ni veivosoti, keimami a raica tale ni volavola sa dua na iyaya ni cakacaka e yaga vakalevu sara. Ena yasa ni yacadra na tamata sa gadrevi me keimami vosoti ira, keimami a vola na veika keimami a vakila taumada ni a yaco na veika mosimosi kei na ka keimami a se temaki tikoga kina me vakila. Na lisi a vukei keimami me matata na neimami masu ena neimami talaucaka vua na Tamada nai tovo ni yalo kece e tu vei keimami ka se bera ni wali. Keimami a tagica na loloma soli wale i Karisito, me vukei keimami me vakatetea vei ira na tani, na loloma soli wale vata ga a solia vei keimami. Kevaka keimami a raica edua na tamata ena neimami lisi ni na dredre toka na neimami vosoti ira, keimami a taura sara na nona ivakasala nai Vakabula me masuta na nodra tiko vinaka, ka kerea na veivakalougatataki kece sara vei ira me vaka sara ga na neimami vinakata me yaco veikeimami (raica na Maciu 5:44).

Ni keimami a masuta na veivuke me vosoti ira na tani—kevaka sara mada ga keimami sega ni cavuta ena yalodina—keimami a qai vakalougatataki vakamalua ena dua na yalo ni loloma veivakurabuitaki. Ena so na ituvaki dredre sara, o ira kara taura na ikalawa oqo, era sa ciqoma na kaukauwa me veivosoti ka a uasivita sara na nodra igu. E dua na marama e a taura e vica vata na macawa, me vola me baleta na nona gauna ni gone kei na nona masulaki tamana dau veivakalolomataki. A vakadinadinataka ena marau ni sa vagalalataki koya na iVakabula, mai na mosi kei na yasana ca ni itovo ni yalo ki vua na tamana. Ena kena caka e dua na cakacaka vakaoqo, keimami sa vulica ni neimami dikeva vakavinaka sara na yalo ni veicacati ka vakatusa vua na iVakabula, sa qai tinia na neimami vakacacani mai vei ira era a vakamavoataki keimami. Ena gauna keimami a yalodina kina ka tovolea me kua ni lomaleqa ena vuku ivalavala ca sa caka vei keimami, keimami raica ni rawa me keimami vakaotia na lisi vei ira keimami nuitaka ni rawa mera vosoti keimami.

Ni o yacova mai na vanua oqo ka tekivutaka na nomu lisi, e dodonu mo kerea na veidusimaki mai vua na Turaga. E na rawa ni veivuke na veidusidusi oqo. Tarogi iko mada, “E dua beka e tiko ena noqu bula, mailiu se ena gauna oqo, au vakila niu madua, se sega ni logaloga vinaka meu voleka vua?” Vola na yacadra, ka vorata na veitemaki mo vakadonuya kina na veika o vakila se mo vakaiulubaletaka na yasaca ni nomu ivalavala vei ira. Okati ira o a nakita me vakamavoataka, io, kei ira o a sega ni nakita me vakamavoataka. Okati ira era sa takali yani kei ira o sa sega ni kila na sala mo veitaratara kina kei ira. O na sotava na kisi matalia vakaoqo ena gauna o taura kina nai ka 9 ni kalawa. Ena gauna oqo, ni o cakava tiko nai ka 8 ni ikalawa, vakanamata ena nomu yalorawarawa mo gumatua ka kua ni cegu ena nomu yalodina.

Me cakavakavinaka, vakaraica na veika ko sega ni se cakava se na veika o a se bera ni cakava vakaoti ka a vakamavoataki ira eso. Kakua ni vakalaiva na veika lalai. Vakasamataka mada vakadodonu na leqa o sa vakavuna ena nomu a vakaogai ena nomu veivakatotogani, kevaka sara mada ga o a sega ni ivalavala kaukauwa vei ira. Tusanaka na leqa o a vakayacora vei ira o lomana kei ira na itokani, ena vuku ni nomu sega ni vakatulewa vinaka, totolo ni cudru, dau lelewa, sega ni dau vosota, kei na vakayaco itovo dukadukali. Vakaraica na veika lelevu se lalai ka a vakuria na nona icolacola edua na tamata se vakararawataka se veibolei vua. Vakaraica na lasu ko a tukuna se na yalayala ko voroka kei na veisala eso ko a lawaki se vakayagataki ira kina na tani. Volai ira kece era a vakaleqai. O rawa ni raica ni vakadidike e nai ka 4 ni ikalawa, me dua na idusidusi e yaga ena cakacaka oqo.

Kena itinitini, ni ko sa volai ira kece o a vakamavoataka, vakuria e dua tale na yaca ena lisi—na yacamu. Ni ko a vakaogai iko ena nomu vakatotogani, o a vakamavotaki iko ka vakakina ko ira na tani.

Ni ko cakacaka tiko, nanuma ni i ka 8 ni ikalawa e sega ni dua na vakatovotovo me viritaki kina na cala se madua vua tale edua—se vei iko se so tale ena nomu lisi. Na iVakabula ena laveta tani nai colacola ni cakacala kei na madua, ni o raica tale ena yalodina sara, na leqa ena nomu veimaliwai kei na veika o a cau kina. Ni o sa tu vakarau me vakayacora na veivakameautaki, ena nomu na vakacegu ni kila ni Tamada Vakalomalagi e marautaka na nomu sasaga kece. Na ikalawa oqo ena vukei iko mo cakava na cakacaka me rawa kina vua na iVakabula me sereki iko mai na nomu bula e liu. Ni ko yalo rawarawa, ko sa vakarau kina mo taura nai ka 9 ni kalawa.

iTuvatuva ni Cakacaka

Vosoti iko kei ira na tani; cakava e dua na lisi ni tamata ko rairai vakacudruya se vakamavotaka

E nai ka 8 ni kalawa, ko tekivutaka kina e dua na ilakolako totoka ni veiwekani ena dua na yalo vou, vei iko, vei ira na tani, kei na bula raraba. O sa vakarau tu me solia na vakacegu ki na vuravura ka sega ni vakuria kina na veiqati kei na yaloca. O sa tu vakarau me kakua ni vakalewa vakatawadodonu edua na tamata, ka tarova na vakadikevi ni nodra bula kei na nodra malumalumu na tani. O sa vakarau tu mo kakua ni taura vakamamada na nomu itovo se soli iulubale kina. O sa tuvakarau mo na cakava edua tale na vakadidike matailalai—ia oqo, me baleti ira o sa vakamavoataki ira oti.

E dina ga ni o na domobula beka ni ko vakasamataka, o na rawa mo na tu vakarau me sota kei ira na tamata ena nomu lisi ni basika na madigi. E rawa mo vakarautaki iko mo cakava na veika kece o rawata me caka kina na veivakameautaki kivei ira. Sa rawa ni o bula ena vakabauta na Turaga, ka sega ena rerevaka na cava era rawa ni cakava na tani. Ena rawa mo tu vakarau e nai ka 8 ni kalawa mo bulataka na bula e dusimaki ena ivakavuvuli, ka sega mai na madua se rere.

Vakasaqara na isolisoli ni loloma cecere; masulaki ira na tani

Ena loma ni udolu na yabaki, na tamata era sa wilika na ivunau levu nei Paula me baleta na loloma cecere ka tovolea me ra vakamuria ena nodra bula. E vuqa era sa tovolea vakaukauwa sara me tiko vei ira na loloma uasivi, ia e sega sara ga nira bau volekata yani.

Na veika a vola na parofita o Momani e vakamatatataka se na cava na loloma uasivi kei na sala me rawati kina. A vakamacalataka na loloma uasivi me “na loloma taucoko i Karisito” ka a vakavulica ni Tamada e solia vei ira era “masuta na Tamada ena yalomudou taucoko” kei “ ira kece era sa muria na Luvena, ko Jisu Karisito” (Moronai 7:47, 48).

Na loloma uasivi sai koya e dua na isolisoli eda ciqoma ni da vulica me da muri Jisu Karisito ka da lomani Koya ena lomada taucoko, kei na yaloda taucoko, kei na noda nanuma kecega. Nida vakasinaiti ena loloma uasivi oqo, mai Vua ki Vua , eda kunea nida rawa ni lomani ira na tani me vaka ni sa lomani keda o Koya. Sa rawa meda vosota na nodra cala na tani ka vakadodonutaka na caka cala eda a cakava .

Ena vakavakarau ki na veivakameautaki, e vuqa vei keimami a kunea na vakatovotovo oqo me veivuke sara vakalevu. Vakasamataka e dua ko a yaloca vua. Nakita mo tekiduru ka masulaka na tagane se yalewa oya ena veisiga, me rua na macawa. Vola na veisau e yaco ena nomu vakanananu kei na itovo ni yalomu baleta na tamata o ya. (Raica na Maciu 22:37–38; 1 Korinica 13; 1 Joni 4:19; Moronai 7:44–48.)

Vuli kei na Kilamatata

Na veiivolanikalou kei na itukutuku oqo mai vei ira na iliuliu ni Lotu, ena rawa me vukei iko ni o taura tiko nai ka 8 ni kalawa. Vakayagataka na ivolanikalou oqo, kei na taro me lewe ni vakanananu vakatitobu, vuli, kei na volavola.

Dauvakamumuri vakarokoroko nei Karisito

“O koya au sa vosa kina vei kemudou na isoqosoqo lewe ni lotu, koi kemudou sa daumuria na Karisito ena vakarokoroko, ka dou sa rawata na inuinui e rauta me rawa kina ni dou curu ki na ivakavakacegu ni Turaga mai na gauna oqo ka lako yani me yacova ni dou sa vakacegu vata kei koya mai lomalagi.

“Ia oqo oi kemudou na wekaqu, au sa vakadeitaka oti mai vei kemudou na veika oqo ena vuku ni nomudou lako ena vakarokoroko kei ira na luve ni tamata” (Moronai 7:3–4).

• Ena imatai ni vitu nai kalawa, o tekivutaka kina e dua na iwalewale ni muri Karisito ena vakarokoroko. Ni ko sa tiko vakacegu vata kei na Turaga, o sa vakavakarau vakavinaka cake mo tiko vakacegu vata kei ira na tani. Na ikalawa cava tale o gadreva mo taura, mo tiko vakacegu vata kina kei ira na tamata ena nomu bula?

• Vola na kena vinaka ni kena tauri na vei ikalawa eso ena kena ituvatuva donu.

Na Nona loloma uasivi na Turaga

“Sa sega ni tu vata na rere kei na loloma; ia sa biuta tani na rere na loloma levu sara: ni sa tiko vata kei na yaluma na rere. Ia ko koya sa rere sa sega ni levu sara na nona loloma.

“Eda sa lomani Koya [Kalou] ena vuku ni sa taumada na nona loloma vei keda” (1 Joni 4:18–19).

• Na vakasama ni veivakameautaki e rawa ni rerevaki kevaka o vakanamata mo vakayacora vakavinaka sara. E rawa vakacava mo na vakararavi kina loloma uasivi ni Turaga me baleti iko ka baleti koya na tamata ko kere veivosoti vua, me vakaukauwataka na nomu gagadre mo ia na veivakameautaki ena vanua ga e rawa?

Dolele Yani vei Ira na Tani

“Ia dou kakua ni dau lelewa, dou na qai sega ni na lewai: dou kakua ni dauveibeitaki, dou na qai sega ni beitaki: dou kakua ni daucudruva na tamata, dou na qai sega ni cudruvi:

“Mo dou dau soli, ka na soli vei kemudou; na ivakarau vinaka, ka tabaki sobu, ka kuretaki vata, ka vuabale, era na solia na tamata ki na lomaseremudou. Ia na ivakarau dou sa vakarautaka, ena vakarautaki tale vei kemudou” (Luke 6:37–38).

• E dina ga ni rawa ni o ririkotaka ni so na tamata era na biliga na nomu via tiko vakacegu vata kei ira, kua ni vakatara na ririko oqo mo kua ni volai ira kina ena nomu lisi ka vakarautaki iko mo na dodoliga yani vei ira. Na veivakalougatataki e levu cake sara mai na mosi. Vulica na veitikina oqo, ka vola na veivakalougatataki ni dau tu vakarau me ia na veivakameautaki.

“Na voleka ni noda toro yani vua na Tamada, na levu ni noda gadreva meda raici ira ena mataloloma o ira ka sa rusa tiko; eda na vinakata saraga meda colati ira ki tabada, ka biuta ki dakuda na nodra ivalavala ca. … Kevaka o gadreva me lomani keda na Kalou, me da qai veilomani talega vakaikeda” (Joseph Smith, ena History of the Church, 5:24).

• Ke sega o Jisu Karisito, eda sa yalo sa vakarusai tiko, ka sega ni uasivi sara. E sa vukei iko vakacava mo kila, ni ena tauri ni i ka 8 ni kalawa ni o iko e dua na tamata ka sa rusa tiko ka vakarau me ia na veivakameautaki kivua edua talega na yalo ka sa rusa tiko?

Veivosoti ka kere veivosoti

“Sa qai lako mai vua ko Pita ka kaya, Noqu Turaga, me ivalavala ca vakavica mada vei au na wekaqu, kau kakua ga ni cudruva? Me vakavitu?

“Sa kaya vua ko Jisu, Au sa sega ni kaya vei iko, Me vakavitu walega, Me vakavitusagavulu na vitu.” (Maciu 18:21–22).

• Na vosoti kei na kere veivosoti ki na dua walega na caka cala, e rawarawa cake mai na vosoti se kere veivosoti me baleta edua na ituvaki dede ka sinai ena vuqa sara na caka cala. Vakasamataka na veimaliwai, sa oti se na gauna oqo, ka sa vakayacori kina e vuqa sara na caka cala ka na gadreva me vosoti. O na rawata vakacava na kaukauwa me veivosoti ka kere veivosoti kina?

• Na sala cava, e ivakaraitaki cecere duadua kina o Jisu Karisito ni rawa na veivosoti? Vakasamataka na Nona lomasoli me vukei iko mo vosoti ira na tani.

“O koya, au sa kaya kina vei kemudou, ni sa dodonu mo dou veivosoti vakataki kemudou; ni na tu me cudruvi mai vua na Turaga, ko koya sa sega ni vosota na nona caka cala na wekana, ni sa tu ga vei koya na ivalavala ca e levu cake.

“Koi au na Turaga au na vosoti ira ga au via vosota, ia koi kemudou sa gadrevi mo dou vosota na tamata kecega” (V&V 64:9–10).

• A vakavulica o Jisu ni noda sega ni vosoti ira na tani e i valavala ca levu cake mai na cala se veivakatarabetaki ka a vakayacori taumada. E rawa vakacava na nomu sega ni via vosoti iko vakai iko se dua tani tale me ivakatautauvata ni cakitaki ni Veisorovaki ni iVakabula me baleta na ivalavala ca?

• E rawa vakacava me vakacacani iko vakayago, vakayalo, kei na lomamu na veicati kei na loma ca?

Voroki na viko ni yaloca kei na cudru

“E sega ni dua na ka e gadrevi vakalevu cake ena nodra tuberi na tamata mera biuta nai valavala ca, mai na noda tubera na ligadra, ka vatawai ira ena yalo malua. Ni ra vakaraitaka vei au na tamata na loloma kei na yalovinaka lailai duadua, O sa dua na ka na kena kaukauwa kina noqu vakanananu, ia na kena veibasai sa dau kumuna vata mai na yalo ca ka vakabutobutotaka na vakasama ni tamata” ( Joseph Smith, ena History of the Church, 5:23–24).

• E vakamacalataka na Parofita o Josefa Simici na sala e veituberi kina na yalovinaka kina veivutuni kei na veivosoti. Vakasamataka vakatitobu ka vola na veika me baleta na nomu lomasoli mo dua ka voroka na viko ni yaloca kei na cudru.

• Nanumi ira mada na tamata era sa vakaraitaka na yalovinaka kei na loloma vei iko. Sa uqeti iko vakacava na nodra ivakarau me duatani kina na nomu i valavala?

• Vakasamataka na leqa ni veimaliwai ena nomu bula. Ena sala cava beka era na veisautaki kina ena nomu dolele yani vei ira tale eso ena loloma kei na yalovinaka?