iKalawa 4

Dina

iVakavuvuli Bibi: Vakaivolataka e dua na veiilovi sega ni rere baleta nai tovo ni nomu bula savasava.

Ni o a taura nai ka 3 ni kalawa, o a digitaka mo vakararavi vua na Turaga. O a solia na lewa kei na nomu bula ki na nona veikaroni. E nai ka 4 ni kalawa, ko sa vakaraitaka na nomu lomasoli mo vakararavi vua na Kalou. O vola edua na veiilovi sega ni rere ni nomu bula, o dikeva se vakalekalekataka na vakanananu, na veika e yaco, itovo ni lomamu, kei na ivakarau ni nomu bula, ka yaco kina me taucoko na nomu vakadidike.

Ena sega ni rawarawa na nomu vakayacora na veiilovi matailalai oqo ni nomu bula. Ni tukuni tiko sega ni rere, e sega ni kena ibalebale ni na sega ni o vakila na rere. Ko na rawa ni sotava e vuqa nai tovo ni yalo ni ko vakadikeva tiko na nomu bula, oka kina na madua se rere. Sega ni rere e kena ibalebale o na sega ni laiva na nomu rere me tarova na nomu cakava vakavinaka sara na vakadidike. E nai ka 4 ni kalawa, e kena ibalebale ni o soli iko kina dina kaukauwa ni o vakanamata kina veika e yaco e nomu bula, oka kina na nomu malumalumu, ka sega ni nona malumalumu edua tale.

Ena gauna e liu o rairai dau vakadonuya na itovo ca ka beitaka tale eso na tamata, veivanua, se na veika eso me baleta na leqa o a vakavuna. Oqo ko na tekivu mo vakataukenitaki iko kina nomu ivalavala ena gauna oqo kei na veigauna sa oti, e dina ga ni o na gadreva beka mo tusanaka na mosimosi, veivakamaduataki, se dredre ni veika a yaco, vakanananu, itovo ni yalo, se ivalavala.

Kevaka o vakila ni vakayacori ni vakadidike ka sega ni rere oqo baleti iko e veiluvuci, mo kila tiko ni o iko o sega ni tiko duadua. Sa tiko vata kei kemuni na yalo i keimami. Keimami vakananuma kina na neimami sasaga me kunea na yalo me vakacavari kina na ikalawa oqo. E vuqa vei keimami a vakananuma me ulabaleta taucoko nai ka 4 ni kalawa ka me rawa tiko ga ni ra-wa na veivakatotogani. A yaco me qai vakabauti na nodra vosa o ira era a liu vei keimami: “Ke sega na vakasaqaqara ena yalo sega ni rere, … na vakabauta dau vakayaco ka ena bula ni veisiga, ena sega tiko ga ni yacovi yani” (Twelve Steps and Twelve Traditions [1981], 43).

Na veivakatotogani a vakalokilokitaka na kaukauwa me ilovi kina vakadodonu na neimami bula. E yalana na kaukauwa me keimami kila deivaki kina na mavoa kei na vakacaca—na lusi—e sa vakavuna ena neimami bula ni veiwekani kece sara. Ni bera ni keimami vakadeitaka na vakararavi vua na iVakabula, keimami a gadreva e dua na ituvatuva vakacakacaka me rawa ni vukei keimami kina o Koya me vakadodonutaki na veigauna sa sivi ena yalo e dina. Nai ka 4 ni kalawa a vakarautaka na ituvatuva vakacakacaka; o ya na “sasaga qaqaco vagumatua me kilai na cava nai tatao ka dau tiko vakayadua vei keimami, ka ra se tikoga qo” (Twelve Steps and Twelve Traditions, 42).

Na vakadidike sa i kabakaba talega me vukei keimami me vakatauvatani na neimami bula vata kei na loma ni Kalou. Mai na vakadidike oqo, keimami a kunea kina eso na vakanananu ca, yalo, kei na ivalavala ka daulewa na neimami bula. Na neimami kunea rawa na vei itovo dauveivakarusai oqo ena neimami bula, keimami a taura sara na imatai ni kalawa mera vakadodonutaki. Na vakayacori ni vakadidike sa dredre sara, ia na ikalawa oqo a dolava na katuba ki na ikuri ni vakabauta kei na inuinui e gadrevi me tomani tiko kina na vagalalataki ka rawai na veivakatotogani.

Sala me vakayacori kina e dua na vakadidike

Ena gauna eda sa vakadinadinataka kina na kena gadrevi nai ka 4 ni kalawa, na taro e na tarava sai koya na, “Ia meu na cakava vakacava e dua na vakadidike? Na iyaya ni cakacaka cava soti au na gadreva?” Na vakadidike e dua na cakacaka e ka ni tamata yadua, ia e sega ni dua ga na sala dodonu me caka kina. O rawa ni veitalanoa vata kei ira tale eso era sa cakava oti e dua na vakadidike ka vakasaqara na veidusimaki ni Turaga ena nomu vakayacora ga na nomu vakai iko. Ena vukei iko o Koya mo na dina ka dauloloma ni ko rai curuma na nomu vakanananu kei na lomamu.

E dua na sala me caka kina e dua na vakadidike oya me lisitaki na vakanananu baleta na tamata; koronivuli se mataisoqosoqo; ivakavuvuli, vakasama, se vakabauta; kei na veika a yaco, ituvaki, se ituvaki ni bula ka ra dau ivakasaribariba ni vakanananu vinaka kei na ca (oka kina na rarawa, na veivutuni, cudru, veicati, rere, yaloca). Eso na veika ka tiko ena lisi ena rairai mai vakavica vata. E daumaka oya. Kakua ni saga mo tuva se lewa se digova ena gauna oqo. Ena gauna oqo, na ka bibi duadua oya me caka vakavinaka sara.

Ni ko cakava na nomu vakadidike, raibaleta na nomu itovo sa vakayacori oti ka vakadikeva na vakanananu, tovo ni yalo, kei na vakabauta ka vu mai kina na nomu itovo. Nomu vakanananu, tovo ni yalo, kei na vakabauta e waka sara ga ni nomu itovo ni veivakatotogani. Vakavo ga ke mo dikeva na ivakarau ni yalomu kece baleta na rere, na dokadoka, veicati, cudru, murimuri lomamu, kei na vakalomalomani iko, na nomu vakuai iko tiko ena sega ni vakadeitaki. O na tomana tikoga na nomu vakatotogani taumada se veisau sara ki na dua tale. Na nomu vakatotogani e basika mai na so na “vuna kei na ituvaki ” (Alcoholics Anonymous [2001], 64).

Eso na tamata era okati ira vaka ilawalawa me vaka na yabaki, maka mai koronivuli, vanua era bula kina se na isema vakaveiwekani. Eso tale era tekivu ena nodra veiwasei vakasama. O na sega beka ni nanumi ira kece ena dua vata ga na gauna. Tomana tiko na dau masumasu ka vakatara na Turaga me vakananumi iko ena veika eso. Dolava tu ga na iwalewale oqo, ka vakuria kina nomu ivolanivakadidike ni yaco mai edua na vakanananu.

Ena gauna o sa vakacavara kina na nomu lisi, vakasaqara na veidusimaki ni Turaga mo vuli mai na veivakanananu yadudua. Eso era tauyavutaka na tiki ni nodra vakadidike oqo ki na dua na teveli se jati ka lima na kena kolomu ena ruku ni lima na ulutaga ka tuvai koto e ra. Era vakalekalekataka sara na itukutuku era vakalewena. Eso tale era tauyavutaka e dua na tabana kina ka e vakacurumi ena nodra lisi, ka qai vola na kena isau ni taro vei ira na lima na iwasewase yadua.

Na ka e yaco. Na cava a yaco? Ena vica ga na vosa, solia e dua na ivakamacala lekaleka ni nomu vakananuma na veika a yaco. Vakasamataka me dua ga na ivakaleka ka sega ni dua na italanoa balavu.

Na kena revurevu. A cava na kena revurevu vei iko se so tale?

Vakila. Na cava o vakila ena gauna a yaco kina na ka oya? Na cava o vakila oqo me baleta na ka oya? Vakasamataka e rawa ni cau vakacava na nomu rere kina ka oya.

Dikevi iko vakai iko. E tara vakacava na ituvaki oya na nomu malumalumu se kaukauwa ni itovo ni bula? O raica beka e dua na ivakadinadina ni dokadoka, vakalomalomani iko, vakacalai vakai iko, se murimurilomamu ena nomu ivakarau ni bula kei na ivalavala? Mo raica me volai talega na veigauna o dau cakava kina na ka dodonu.

Na Yalo Tabu e rawa ni vukei iko mo vakamalumalumutaki iko ka ciqoma na ka dina, ka dina ga ni dau vakamosia na yalo. Ena veivuke ni Turaga, o na kila kina na nomu kaukauwa kei na malumalumu (raica na Ica 12:27). Na vei taro vaka oqo ena rawa ni veivuke:

• A cava au vinakata me yaco ena gauna vakaoqo kei na vuna?

• Na sala cava au a tovolea meu vakatulewataka kina nai tuvaki oya?

• E a dodonu beka meu okati kina?

• Na cava au a cakava se sega ni cakava meu rawata kina na ka au vinakata?

• Au a vakalecalecava beka na ka dina?

• A dodonu beka na noqu nanamaki me baleti au kei ira na tani?

• Au a lasu beka vei au se vei ira tale eso?

• Au a sega beka ni kauwaitaka na itovo ni yalodra na tani ka nanumi au ga vakai au?

• Na i vukivuki cava beka au a cakava meu vecei ka dreti ira mai kina na tani mera lomani au ka vakamareqeti au kei na veika tale eso va oya?

• Au a vorata beka na veivuke ni Kalou kei ira tale eso?

• Au a tutaka tiko beka ga na noqu i le niu dina?

• Au a leva beka niu a sega ni vakacaucautaki se kauwaitaki ?

iVakasala veivakauqeti. Na ivakasala cava e solia na Turaga me baleta na ituvaki oqo? Nanuma tiko ni sega na ka mo rerevaka ni ko soli iko vua na iVakabula. O tiko eke mo vulica na ka vinaka mai na ca, kei na iVakabula e rawa ni vukei iko mo vosoti iko kei ira tale eso. Vola na nomu nanuma kei na vakasama ni o vakasamataka na ivakasala veivakauqeti mai na ivolanikalou kei ira na iliuliu ni Lotu.

Va na ka e gadrevi

E va na ka sa bibi sara me vakayacori vakavinaka kina na dikevi ni bula savasava—na volavola, lomadina, veitokoni, kei na masu. Na veigacagaca oqo ni dikevi ni bula savasava ena vukei iko mo kila ka vorata na ivalavala ca kei na malumalumu.

Volavola Na vakadikevi ni nomu bula ena qaqaco sara kevaka o vola. E rawa ni o taura e dua na lisivolai ena ligamu, raicalesu, taleva tale ke gadrevi; na vakanananu ka sega ni volai e rawa ni guilecavi, kei na ka e veivagolei tani e rawa ni vakataotaki iko. Ni o vola na nomu vakadidike ni bula savasava, sa na qai rawa mo vakasamataka vakamatata cake na veika e yaco ena nomu bula ka sa na qai rawa mo vakanamata kina, ka sa na lailai sobu na veivagolei tani.

Eso era tovolea mera kakua ni vola na nodra vakadidike ni bula savasava, ena nodra maduataka se rerevaka na mawe ni nodra volavola, se me dua tale e wilika na veika era sa vola. Kakua ni vakatara na rere vaqori me tarovi iko. Na nomu sipeli, qarama, mawe ni volavola, se na maqosa ni taipa kua ni kauwaitaka. Sa rawa mo droinitaka na iyaloyalo rawarawa, kevaka me vakakina, ia me volai ga na nomu vakadidike ena pepa. Me yacova na gauna o sa biuta vakaivola kina, o se bera tiko ga ni cakava na ikava ni kalawa. Ni ko sa vakacavara na ikava ni kalawa, mo nanuma tiko ni taucoko—nomu tovolea me vakayacori vakavinaka sara na nomu vakadidike ka me vakayalovinakataki ira na tani—e rawa ni vakataotaka nomu yaco mo taucoko.

Na nomu ririkotaka me dua me wilika na veika o sa vola e rawa me dua dina na kauwai, ia o na rawa ni vorata. O keimami kece na sa cakava e dua na vakadidike keimami sa sotava oti na ririko oqo. Keimami sa cakava na ka kece e rawa me maroroi kina na ka vakaitaukei ni vakadidike, qai vakararavitaka vua na Kalou na kena macala. Keimami kauwaitaka vakalevu na veivakabulai mai na ka e baleta na ituvaki se irogorogo. Na vakadidike e gadrevi keimami me masuta tikoga na veivuke ni Kalou, ka kerei koya me taqomaki ka dusimaki keimami me keimami rawata rawa. Sa dodonu mo nanuma tiko ni i ka 4 ni kalawa e sa dua na ivakarau ni ra-wa nomu madua ka vakatusa na nomu gadreva na veivutuni. Kevaka mo masumasu me baleta na ivakarau kei na vanua mo maroroya kina na nomu draunipepa vakaitaukei ni vakadidike, na Turaga ena tuberi iko mo cakava na ka e vinaka duadua.

Lomadina Na nomu dina vei iko me baleta nai valavala ca ka se tiko vei iko e rawa ni veivakarerei. Vakawasoma na tamata edau tarova na nodra vakadeuca vakamatailalai na veika era sa sotava oti, ena nodra rerevaka na iyaloyalo ena vakaraitaka mai na dina ni ka sa mai yacova tu ena nodra bula. Ia ni o taura na ikava ni kalawa, e dodonu mo na ciqoma vakadodonu na ka dina me baleta na nomu bula kei na nomu rere.

Ena nomu vakadidike, ko na sega walega ni raica nomu malumalumu ia ko na kila talega ka marautaka vakavinaka cake na nomu kaukauwa. Okata ena nomu vakadidike na nomu ivakarau vinaka kei na veika dodonu o sa vakayacora oti. E dina sara, ni sa cokoti vata tu ena nomu bula na nomu malumalumu kei na kaukauwa. Ni ko yalorawarawa mo raica na ka dina me baleta na nomu bula e liu—vinaka se ca—o vakatara ki na kaukauwa mai lomalagi me vakatakila na ka dina ka vukei iko mo kila vinaka ka ciqoma na veika sa yaco oti. Na Turaga ena vukei iko mo veisautaka na nomu ilakolako ni bula ka rawata na nomu itutu vakalou. O na vulica ni ko sa vakataki ira na tamata kece tale eso, ka tiko nodra kaukauwa kei na malumalumu. Sa na qai rawa mo veimaliwai kei ira na tani ena yalo e dei.

Veitokoni. Na veivakayaloqaqataki kei na veitokoni maivei ira era kila na vagalalataki e rawa ni vukei iko ena nomu sasaga. E rawa nira tuberi iko ena kilai ni iwalewale, ituvatuva, se na ivakarau ni kena sotavi ka na ganita ena nomu raicalesuva na nomu bula e liu. Era rawa nira vakauqeti iko kevaka o datuvu mai.

Masu. Ni o vakasamataka na rabailevu ni i ka 4 ni kalawa kei na bolebole e matataka, vakasamataka na sala sa vukei iko kina na Turaga ena vei ikalawa yadua mai liu. Ni ko a vuki vua na Kalou mo vakacegui, vakayaloqaqataki, ka dusimaki, o a kunea na veivuke ka na veitomani kei iko ni ko vakayacora e dua na vakadidike. A vakavulica o Paula ni Kalou sa “Kalou ni veivakacegui kecega; o koya sa vakacegui keitou ena neitou rarawa kecega” (2 Korinica 1:3–4). Kevaka mo masu ena veigauna kece o dabe sobu kina mo vola na nomu vakadidike, na Kalou ena vukei iko. O na vulica na dina oqo ni o taura na ikalawa e vaka me rairai dredre—na Kalou ena rawa ka na dautiko kei iko, kevaka o kerea.

Vagalalataki iko mai na gauna sa oti

Eso na tamata era kauwai me baleta na railesuvi ni veika sa oti, ena ririko de ra qai bulia eso na ivakananumi lasu, mai na veivakananu sega ni matata se vakalevulevui. Ni o vakayacora na nomu vakadidike, vakalewena ga na vakanananu e sa matata rawa tu me cakacakataki se me tuvai vinaka. Eke tale, na vakararavi vua na Kalou sa kena isau. Kevaka o qarava na nomu vakadidike ena masu ena yalodina, ena lomamu taucoko, ka vakabauta na Karisito, sa na rawa mo nuitaki koya me kauti ira mai na veika oqori ki na nomu vakanananu ka na vukei iko ena nomu vakabulabulataki.

Edua na isau lagilagi ni vakacavari ni i ka 4 ni kalawa oya na nomu cavuta e dua na ikalawa levu, ki na nomu sereki iko mai na itovo ka a vakamacalataka tu nai tovo ni nomu bula e liu. Na kemu iyaloyalo o na raica ni o vakacavara na ikalawa oqo, ena uqeti iko mo veisautaka na igolegole ni nomu bula, kevaka o vakatara. Ena vuku ni loloma soliwale kei na yalololoma ni i Vakabula, e sega ni gadrevi mo se vakataka tiko ga na nomu bula e liu. Ena nomu masuta tiko na veidusimaki ni Turaga ni o vakadikeva tiko na nomu bula, ena yaco mo kila ni veika o sotava me madigi ni vuli. Ko na kunea ni laurai ni malumalumu o sa vosota oti mai ena dua na gauna balavu, ena vakatarai iko mo toso ki liu ki na dua na bula vou.

iTuvatuva ni Cakacaka

Volavola ena ivolaniveisiga; vakasaqara na veidusimaki mai vua na Yalo Tabu

E vuqa vei keimami, na vakadidike e a imata ni neimami sasaga me vola na veika me baleta na neimami bula. Na noda ivolaniveisiga e rawa me dua na iyaragi kaukauwa sara ni vagalalataki. O ira na na parofita ni Turaga era sa dau vakavulica wasoma na bibi ni ivolaniveisiga. Me kena ivakaraitaki, o Peresitedi Spencer W. Kimball e vakasalataka, “Vola … na nomu lako yani kei na lako mai, nomu vakanananu titobu, nomu rawa ka kei na nomu malumalumu, na nomu veimaliwai kei na nomu qaqa, nomu nanuma kei na nomu ivakadinadina” (“The Angels May Quote from It,” New Era, Oct. 1975, 5).

Ni o vola ena masumasu na veika me baleta na nomu bula, o sa solia tiko vua na Yalo Tabu e dua na madigi me vukei iko mo raica ka kila na vei lesoni vuni ka rawati mai na veika yadua o sotava. Kevaka o sega ni maroroya tiko e dua na ivolaniveisiga ena gauna oqo, keimami sa vakauqeti iko mo tekivu sara. Kevaka sa tiko rawa e dua, keimami sa vakauqeti iko mo daumasu vakalevu ni ko sa volavola me rawa vua na Turaga me vakavulici iko ka vakavutuniyautaka na nomu kilaka mai na Nona Yalotabu.

Cakava e dua na itukuni ni nomu bula sa oti, kei na kena nikua

Na vakacavari ni dua na vakadidike ena taura na gauna. E sega ni gadrevi mo vakusakusa, ia ena gadrevi ga mo tekivu rawa. Na vanua o tekivu kina e sega ni bibi sara, tekivu mai na vanua o nanuma rawa ena nomu bula e liu, ka na qai tuberi iko na veivakauqeti ni Turaga. Mo volavola ga ni yaco mai ki na nomu vakasama na vakanananu eso. Na ka o sa vola e ka vuni, ka mo na wasea walega vua e dua na tamata veitokoni nuitaki ko na digitaka ena masumasu ni o cakava nai ka 5 ni kalawa. Na nomu vakadidike sa baleti iko ga, kei na nomu veiwekani vata kei iko, vata kei na Kalou, kei ira tale eso. Ni sa yaco mai vei iko na yaloqaqa mo raici iko me vaka na kemu irairai dina, na Kalou ena dolava na matamu, ka ko sa na tekivu mo raici iko me vaka e raici iko o Koya—me vaka e dua na luvena sucu vakalou. Taura na ikalawa oqo, ka cobara dei na matamu ki na nomu ivotavota oya.

Kakua tale ni nanuma na nomu ivalavala ca

Ni o sa vakacavara na nomu vakadidike-volai ka ena kena gauna donu, nai wase ka okati kina na vakaraitaki ni ca se na cudru, itukutuku me baleta na ivalavala ca ni tamata yadua, kei na veika tale eso e vuni ka sega ni dodonu me wasei vata kei ira na tani se vakadewataki sobu vei ira na veitabatamata mai muri, e dodonu mena vakarusai. Na nodra vakarusai na vei ivola oqori e rawa me ivakatakarakara ni nomu sa veivutuni kei na dua na sala kaukauwa ni nomu sa sereki. Na Turaga a yalataka vei Jeremaia me baleti ira na Nona tamata, “Niu na bokoca na nodra caka cala, ia na nodra ivalavala ca kau na sega ni nanuma tale” (Jeremaia 31:34). Sa dodonu me da muria na ivakaraitaki ni Turaga ena noda vosota na noda ivalavala ca kei na nodra ivalavala ca na tani.

Vuli kei na Kilamatata

Na vei ivolanikalou kei na itukutuku oqo mai vei ira na iliuliu ni Lotu e rawa me vukei iko mo vakacavara nai ka 4 ni kalawa. Vakayagataki ira ena vakanananu vakatitobu, vuli, kei na volavola. Nanuma mo dau yalodina ka matata ena nomu volavola.

Railesuva na nomu bula

“Au sureti kemuni yadua mo ni railesuva vakatitobu na nomuni dui bula. O sa biuta tani beka na vei ivakatagedegede o kila ni na kauta mai na marau? E tiko beka eso na veika vuni o vunitaka tiko se o madua ni vakaraitaka mai? O cakava tiko beka ena gauna oqo na veika o kila ni cala? O vakatawana tiko beka na nomu vakasama ena vei vakanananu tawasavasava? Ni vakanomodi ka o rawa ni vakanananu kina vakamatata, e dau tukuna beka vei iko na nomu lewa-e-loma mo veivutuni?

“Me baleta na nomu vakacegu ena gauna oqo kei na marau tawavakaiyalayala, yalovinaka veivutuni. Dolava na yalomu vua na Turaga ka kerei Koya me vukei iko. O na rawata na veivakalougatataki ni veivosoti, na vakacegu, kei na kila-ka ni o sa savai ka vakataucokotaki. Vakasaqara na yalodei mo kerea vua na Turaga na kaukauwa mo veivutuni sara ga oqo“ (Richard G. Scott, ena Ripote ni Koniferedi, Epe. 1995, 103; se Ensign, Me 1995, 77).

• Na ikalawa 4 sai koya e dua na sala me muri kina na ivakasala nei Elder Scott. Vakasaqara e dua na gauna vakanomodi mo masulaka kina na veidusimaki kei na veivakaukauwataki ni ko railesuva tiko na nomu bula. Vakasaqara ena masumasu na gauna ni lialiaci, ka vola na veivakasama e yaco mai vei iko ena nomu vakasamataka tiko na taro nei Elder Scott.

Tusanaka na veigauna sa oti

“Dou vukitani mai na nomudou ivalavala ca; dou kuretaka tani na sinucodo i koya ena vesuki kemudou matua; dou lako mai vua na Kalou o koya na uluvatu ni nomudou vakabulai” (2 Nifai 9:45).

• Na vuki tani mai na ivalavala ca ka kuretaka tani na sinucodo ni veivakatotogani, ena sega ni rawa ni tekivu me yacova ni o sa vakadinata ni tiko dina na ivalavala ca kei na ivesu. Vola me baleta na nomu vakila na veisaqasaqa ni ko vakasamataka mo yalodina vakaoti me baleta na nomu bula e liu.

Veisosomitaka na cakitaka ena dina

“Kevaka eda kaya ni sa sega ni tu vei keda na ca, eda sa vakaisini keda, ka sa sega ni tu vei keda na dina” (1 Joni 1:8).

• Ai vakatakilakila levu ni vakatotogani sai koya na caki kei na noda vakacalai keda vakai keda—ni cakitaka e dua na tamata ni tiko e dua nona leqa. Na revurevu cava ni veivakabulai ena rawa ni yaco mai ena kena vakaisosomitaki na cakitaki ena dina?

• Ena vukei iko vakacava nai ka 4 ni kalawa mo vakacavara kina edua na cakacaka vakaoqori?

Na vakanuinui ni vagalalataki

“Io, au a nanuma mai na noqu ivalavala ca kei na noqu caka cala kecega, o koya au sa vakararawataki kina ena mosi kei eli; io au sa raica ni’u a saqata na noqu Kalou, ka’u a sega ni maroroya na nona ivakaro tabu” (Alama 36:13).

• Nomu vakananuma na nomu ivalavala ca e rawa ni ka mosi, ia e rawa ni muataki iko ki na dua na bula vou ni vakacegu (raica Alama 36:19–21). Taroga e dua na tagane se yalewa sa cakava oti nai kalawa oqo, se a vukei koya vakacava. E rawa vakacava me vukei iko, ena dela ni mosi kei na yaluma ki na reki ni veivosoti, na inuinui ni vakalesui mai?

Na Dina

“Ia ena kaukauwa ni Yalo Tabu dou na kila kina na dina ni veika kecega” (Moronai 10:5).

• Eso na tamata e dau dredre vei ira mera vakananuma se tusanaka na dina mosimosi me baleta na veigauna sa oti, ia na Yalo Tabu ena vukei iko mo nanuma ka rawa ni vakacegui iko ni ko vakayacora tiko nai ka 4 ni kalawa. O na rawa ni ciqoma na veivakalougatataki oqo kevaka mada ga e sega ni tiko vei iko na isolisoli ni Yalo Tabu. Vola na sala e rawa ni tuberi iko kina na Yalo Tabu ena cakacakataki ni vakadidike.

• Na cava na vuna e bibi kina mo kila na dina me baleta na nomu ituvaki ena gauna oqo?

• Na cava na vuna e bibi kina mo kila na ka dina ni ko sa luve ni Kalou?

Na malumalumu kei na kaukauwa

“Ka kevaka era na lako mai vei au ko ira na tamata, au na vakaraitaka vei ira na nodra malumalumu. Au sa solia vei ira na tamata malumalumu mera vakayalomalumalumutaki ira kina; ia sa rauti ira vinaka na tamata kece ga era sa vakamalumalumutaki ira vei au na noqu loloma soli wale; ni kevaka era sa vakayalomalumalutaki ira vei au, ka vakabauti au, au na qai vakayacora me vu ni nodra kaukauwa na veika malumalumu” (Ica 12:27).

• Vakayagataka na tikina oqo ki na nomu bula ena nomu lavetaka ka vakacuruma kina na yacamu me vaka saraga sa vosa vakadodonu tiko vei iko na Turaga. Vola na veivakanananu e lako mai ki na nomu vakasama me baleta na ivolanikalou oqo kei na kena bulataki vakayadudua.

“Ia na ka dina ena sereki kemudou.”

“Ia dou na kila na ka dina, ia na ka dina ena sereki kemudou” (Joni 8:32).

• Na nomu lomadina vei iko vata kei na Turaga, ka sai koya talega na “na Yalo ni ka dina” (V&V 93:9), sai koya na idola ki na bula galala mai na lasu e vakabobulataki iko tu. Ni sa yaco mo kilai Koya, na Nona kaukauwa kei na iserau ena nomu bula ena sereki iko mai na veivakatotogani. Ena vakatorocaketaka vakacava na nomuni veiwekani kei Jisu Karisito na kena kilai na dina?