2019
Ko Ha Tatā Hinehina maʻa Fololeni
ʻOkatopa 2019


Ko Ha Tatā Hinehina maʻa Fololeni

ʻOku nofo ʻa e tokotaha naʻá ne faʻú ʻi Misikeni, USA.

ʻĪmisi
A White Cap for Florence

Naʻe aʻu mai ʻa Fololeni ʻOniseke ki heʻene feituʻu angamaheni ʻi he māketi tokolahi ʻi ʻOnitisa, Naisīliá. Naʻe fonu ʻa e veʻehalá ʻi he kau fakamāketi ne nau ui holo ki he kau fakatau femoʻuekiná. Naʻe fakapalanisi ʻe he kau fefiné e ʻū takainga meʻa ʻi honau ʻulú lolotonga ia ʻenau lué. Ko e toki tutuku pē ia ʻa e akó, pea naʻe ʻiloʻi ʻe Fololeni naʻe fiefia ʻa hono ngaahi kaungāmeʻá ʻi heʻenau mālōlō mei he kalasí. Ka ko e taimi tutukú naʻe haʻu ʻa Fololeni ke fakatau atu ʻa e laʻiʻakaú (bitterleaf) ʻi heni he māketí. Ko hono faingamālie pē ia ke ne maʻu ai ha paʻanga ke totongi ʻaki ʻene akó.

Ka naʻe ʻikai ke hanu ʻa Fololeni ia. He ko hono moʻoní, ʻoku nofo fuoloa ʻene faʻeé ʻi he māketí he ʻaho kotoa pē ke fakatau atu ʻa e ʻufí ke fakatau mai ʻaki ha meʻakai maʻá e fāmilí. Naʻe ngāue mālohi ʻa Mama. Naʻe ngāue mālohi ʻene ongomātuʻá fakatouʻosi. Ka koeʻuhí ko e ʻikai ke na ako leleí, naʻe siʻisiʻi pē e ngāue naʻá na lava ʻo faí. Naʻe meimei ʻosi ʻa Fololeni mei he ako lautohí. Kapau ʻe hoko atu ʻene akó, ʻe lava ke ne maʻu ha ngāue ʻoku vahe leleí peá ne tokoni ai ki hono fāmilí.

ʻI he foki ʻa Fololeni ki ʻapí, naʻá ne ʻeke ange ki heʻene ongomātuʻá, “ʻOkú mo pehē te u lava ʻo hū ki he akoʻanga māʻolungá? Pea mahalo pē ki he ʻunivēsití?”

Naʻe sio ʻa Mama kia Nnam (tamai) mo kalokalo hono ʻulú. Naʻe pehē ange ʻe Nnam, “ʻOku lahi ange e fakamole ki he ʻunivēsití ʻi he meʻa ʻoku tau maʻú.” Naʻe sio hifo ʻa Fololeni ki hono suú. Naʻe ʻikai ke ne loto ke sio ʻa Mama mo Nnam ki heʻene loto-mamahí.

Hili ha ngaahi ʻaho mei ai, naʻe ʻalu ʻa Fololeni ki he falemahakí ke ʻomi ha faitoʻo mei ai. Naʻe meimei ke tokolahi tatau pē ʻa e falemahakí mo e māketí, ka naʻe ʻikai ke longoaʻa tatau. Naʻe siofi ʻe Fololeni ʻa e kau nēsí ʻi honau tatā fefeka lanu hinehiná. Naʻá ne fakakaukauloto ʻokú ne tui ha teunga pehē, ʻo ne tokoniʻi ʻa e kau mahakí mo e fanga kiʻi pēpeé ʻi ha fuʻu falemahaki lahi. Mahalo ʻe lava ke ne hoko ko ha neesi.

Naʻe ʻiloʻi ʻe Fololeni naʻe moʻoni ʻene ongomātuʻá—ʻe faingataʻa ke maʻu ha ako lelei. Ka naʻe ʻiloʻi ʻe Fololeni ʻa e founga ke ngāue mālohi aí. Naʻá ne fakakaukau ke ne feinga.

Ne tatau ai pē pe ko e hā e lahi e ngāue ne fai ʻe Fololeni he ʻahó, ka naʻá ne tuku ha taimi ke ne ako ai. Naʻá ne lavaʻi ʻa e sivi hū ki he akoʻanga māʻolungá, pea naʻe nō mai ʻe Nnam ha paʻanga feʻunga ke ne hū ʻaki. Naʻá ne ʻiloʻi kimui ʻe lava ke tokoni ʻa e puleʻangá ki hono totongi ʻene ako nēsí. ʻE lava pē ke hoko ʻene misí!

Ka ʻi he aʻu ki he taimi ke kamata ai e ako nēsí, naʻe kiʻi ongoʻi veiveiua ʻa Fololeni. ʻE fēfē kapau ʻoku fuʻu faingataʻa ia? ʻE fēfē kapau te ne ongoʻi tuenoa? Naʻe punou hifo ʻa Fololeni ʻo lotu, “ʻE ʻOtua, fakamolemole muʻa ʻo ʻomi ʻa e ivi ke u hū ki he akoʻanga nēsí mo ngāue mālohi.”

ʻI he akoʻanga nēsí, naʻe ʻiloʻi ʻe Fololeni ʻa e founga ke tufaki ai ʻa e faitoʻó mo tauhi e ʻū meʻangāué ke maʻa mei he siemú. Ne moʻui lelei ʻene kau mahakí he taimi ʻe niʻihi, pea ʻikai pehē he taimi ʻe niʻihi. Naʻe faʻa lotua ʻe Fololeni ke ne maʻu ha loto-toʻa. Hili ha taʻu faingataʻa ʻe tolu, naʻe ʻosi ʻa Fololeni mei he akó mo e pale ki he tokotaha ako tuʻu-ki-muʻa taha ʻi heʻene kalasí. Kuo hoko ʻo moʻoni ʻene misí! Naʻá ne aʻu ʻo tui ʻa e tatā neesi hinehiná, pea naʻe lava ke ne maʻu ha paʻanga feʻunga ke tokoni ki hono fāmilí.

Hili ha ngaahi taʻu lahi mei ai, naʻe ʻaʻahi ʻa Fololeni ki ha kolo tokosiʻi ʻi he Misiona Kana ʻAkalaá. Naʻe hoko hono husepānití, ko Kulisitofā Sukula, ko e palesiteni misiona he feituʻu ko iá. Ne fetaulaki ʻa Fololeni mo e fānau ʻe niʻihi ʻi he koló naʻe ʻikai ke nau faʻa lava ʻo ʻalu ki he akó. Naʻe ʻikai ke nau fakapapauʻi pe ko e hā e meʻa te nau fai he kahaʻú. Ne nau fakamanatu kia Fololeni ʻa e taimi naʻá ne kei siʻi aí. “Ko e hā ha meʻa te u lea ʻaki ke tokoniʻi kinautolu?” Ko e lotu fakalongolongo ia ʻa Fololení.

Naʻá ne ongoʻi leva ha ueʻi mahino ne pehē mai: Talanoa ange kiate kinautolu fekauʻaki mo hoʻo moʻuí.

Naʻe fakakaukau ʻa Fololeni ki heʻene moʻuí. Kuó ne ngāue ʻi ha ʻū falemahaki ʻi Naisīlia mo e ʻIunaiteti Siteití. Kuó ne mali mo ha tangata lelei, pea naʻá na ʻiloʻi ʻa e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní. Kuó ne hoko ko ha faʻē. Ko ʻeni ʻokú ne tokoniʻi ʻa e kau faifekaú ke nau moʻui lelei mo ngāue mālohi. Kuo tokoniʻi ia ʻe he Tamai Hēvaní ke ne hoko ko ha neesi. Kuó Ne tokoniʻi ia ke ne ngāue ʻo lahi ange ʻi he meʻa naʻá ne fakakaukauloto atu ki aí. Te Ne lava ʻo fai ʻa e meʻa tatau ki he fānau ko ʻení.

Naʻe vakai atu ʻa Fololeni ki he fānaú peá ne malimali. “ʻOku mou ʻiloʻi ʻa e ʻū tatā hinehina ʻoku tui ʻe he kau nēsí? Naʻá ku sio ki he tatā tatau pē peá u fakakaukau ai ke u hoko ko ha neesi …”