Ko Hono Fokotuʻu e Ngaahi Taumuʻa Fakapotopoto Te Ke Lava ʻo Aʻusiá

Fai ʻe Chakell Wardleigh

ʻŪ Makasini ʻa e Siasí

ʻOkú ke fie maʻu nai ke ke fakalakalaka? hoko ʻo lelei ange ʻi ha taukei pau? ako ha meʻa matuʻaki foʻou ʻaupito? Mahalo pē ʻe pau ke ke fokotuʻu ha ngaahi taumuʻa ke ke aʻusia ia.

ʻĪmisi

writing in notebook

ʻOku tau faʻa hiki ha ngaahi lisi taumuʻa ʻoku lōloá he taimi ʻe niʻihi pea feinga mālohi ke aʻusia kinautolu, ka ʻoku faʻa ngalo ia ʻiate kitautolu pe ʻoku tau foʻi ʻo ʻikai toe fakahoko. ʻOkú ke faʻa ongoʻi pehē? Ko e hā ʻoku ʻoku faʻa hoko ai ʻetau feinga ke liliu mo hoko ʻo lelei angé, pea taimi ʻe niʻihi ʻoku ʻikai pē ke tau lava kitautolu ʻo faipau ki he ngaahi taumuʻa kuo tau fokotuʻú? ʻOku makatuʻunga ia ʻi he fakapotopoto ʻo ʻetau ngaahi taumuʻá mo e lahi e ngāue ʻoku tau loto fiemālie ke fai ki aí!

Ko ha fanga kiʻi tokoni eni ki he founga ke fokotuʻu ai ha ngaahi taumuʻa ʻoku fakapotopotó:

Fokotuʻu ha ngaahi taumuʻa fakatou katea. Nofotaha ʻi hano fakamālohia ha ngaahi tafaʻaki kehekehe hoʻo moʻuí, kae ʻikai ko ha tafaʻaki pē ʻe taha. Naʻe fokotuʻu ʻe he Fakamoʻuí ha sīpinga haohaoa: “Pea tupulaki ʻa e potó ʻia Sīsū mo e lahí, pea naʻe ʻofeina ia ʻe he ʻOtuá mo e tangatá” (Luke 2:52). Ko hono ʻuhingá, naʻá Ne tupulaki fakaʻatamai, fakatuʻasino, fakasōsiale, mo fakalaumālie. Te ke lava ʻo fokotuʻu ha ngaahi taumuʻa ʻoku nau fai e meʻa tatau. ʻI hoʻo ʻiloʻi ʻoku tokoni hoʻo ngaahi taumuʻá ke ke hoko ko ha tokotaha lelei angé, te ne fakaʻaiʻai koe ke hokohoko atu hoʻo ngāue kiate kinautolú.
Hiki hoʻo ngaahi taumuʻá. Tuku hoʻo ngaahi taumuʻá ʻi ha feituʻu te ke lava ʻo sio ai he ʻaho kotoa! ʻOku tatau ai pē pe ʻoku ʻi he holisi ho lokí, ʻi hoʻo loka he akó, pea naʻa mo hoʻo telefoní, ka ke toutou vakaiʻi kinautolu. Ko e lahi ange hono toutou fakamanatu atu hoʻo ngaahi taumuʻa kuó ke fokotuʻú, ko e lahi ange ia e faingamālie ke ke ngāueʻi kinautolú.
ʻAi ke pau. Kapau ʻokú ke tohi e “Ako ha meʻa foʻou” ʻi hoʻo lisi ʻo e ngaahi taumuʻá, ko ha taumuʻa fakapotopoto ia, ka ʻoku ʻikai pau. Ko e hā e meʻa ʻokú ke fie akó? Ke tā ha meʻa lea foʻou? Ko ha founga feimeʻatokoni foʻou? Mahalo pē na ko ha ngāue foʻou ke ke manako ki ai? ʻAi ke pau pe ko e hā e meʻa ʻokú ke fie aʻusiá!
Fokotuʻu ha ngaahi taumuʻa taimi nounou. Te ke lava ʻo fokotuʻu ha taumuʻa lahi maʻau, ka ʻoku fie maʻu ke ke foua ha fanga kiʻi makamaile he halá kae lava ke ke aʻusia e taumuʻa ko iá. ʻA ia, ʻoku fie maʻu ke ʻi ai haʻo palani. Hangē ko ení, tau pehē ʻokú ke fie lele ʻi ha malafoni he taʻú ni. ʻOku fie maʻu ia ke ke kamata siʻisiʻi kae lava ke ke lele ʻi ha maile ʻe 26 (42km). Fokotuʻu ha taumuʻa ke ke lele ʻi ha ngaahi maile siʻisiʻi he uike kotoa, pea māmālie pē hoʻo fakalahi e lōloa ʻokú ke lele aí he uike takitaha. ʻI heʻetau faʻu ha ngaahi palani ke fokotuʻu ʻetau taumuʻá, ʻe tokoniʻi kitautolu ʻe he ʻOtuá ke tau aʻusia kinautolu (vakai, Lea Fakatātā 16:9).
Tuku ha taimi ki hoʻo ngaahi taumuʻá. ʻI he femoʻuekina ʻa e moʻuí, ʻe faingofua pē ke taʻomia hoʻo ngaahi taumuʻá ʻi he akó, ngāué, ngaahi kaungāmeʻá mo e fāmilí. Ka ʻo kapau te ke tuku ha taimi pau ke ngāueʻi ai hoʻo taumuʻá he ʻaho kotoa, uike kotoa, pe ko e hā pē hono tuʻo lahi ʻokú ke saiʻia aí, ʻe ngalingali te ke tauhi ki ai.
ʻOua ʻe fuʻu tōtuʻa e meʻa ke faí. ʻOua te ke fokotuʻu ha ngaahi taumuʻa ʻo fuʻu lahi pea ʻikai ke ke kei manatuʻi e meʻa kotoa kuó ke palani ke faí. Kapau te ke kamata ʻaki pē ha ngaahi taumuʻa mahuʻinga ʻe niʻihi kae ʻikai feingaʻi ha foʻi 40 he taimi ʻe taha, ʻe siʻisiʻi ange haʻo ongoʻi lomekina pea ʻe lahi ange hoʻo falala ki hoʻo ngaahi feinga ke aʻusia kinautolú. ʻOku fie maʻu ke tau fai e meʻa kotoa “ʻi he fakapotopoto mo e maau; he ʻoku ʻikai ke fie maʻu ʻa e tangatá ke lele ʻo vave ange ʻi he mālohi ʻokú ne maʻú” (Mōsaia 4:27). Pea ʻi hoʻo lavaʻi ha taumuʻa ʻe tahá, ʻe ngalingali te ke toe lavaʻi mo ha foʻi taha kehe! Ko e fanga kiʻi meʻa īkí ʻoku iku ia ki ha ngaahi meʻa lalahi.