2019
Rodrigo Quintanilla—Valparaíso, Chile
Sune 2019


Ngaahi ʻAta ʻo e Tuí

Rodrigo Quintanilla

Valparaíso, Chile

ʻĪmisi
Rodrigo with wife and granddaughter

“Ko ha tokotaha lelei ʻaupito ʻa Lotiliko, naʻá ku fifili pe ko e hā naʻe hoko ai e fakatuʻutāmaki ko ení kiate iá,” ko e fakamatala ia ʻa Paolá, ʻa ia ʻoku hā he taá mo Lotiliko mo e mokopuna ko ʻEmilií. “Ka naʻe mahino kiate kimautolu ʻi he ʻalu ʻa e taimí, ʻa e founga ne tali ai ʻe he Tamai Hēvaní ʻemau ngaahi lotú.”

ʻĪmisi
Rodrigo working with tools

ʻOku pehē ʻe Lotiliko, “Naʻe pau keu toe kamata foʻou fakapalōfesinale, pea naʻá ku lotu ai ki he fakahinohino ʻa e Laumālié. “Naʻe tali mai ʻe he ʻOtuá.”

ʻĪmisi
Rodrigos wife and granddaughter

“Kuó u talaange maʻu pē kia Lotiliko, ʻoku ou manumanumelieʻia ʻiate ia mo hono mālohí,” ko e fakamatala ia ʻa Paola, mo hono mokopuna ko ʻEmilií. “ʻOku ʻikai keu tui ne u mei loto-toʻa hangē kuó ne faí.”

ʻĪmisi
Rodrigo

“Nofo maʻu ʻi he ongoongoleleí,” ko e lea ia ʻa Lotiliko kiate kinautolu ʻoku nau foua ha fakatuʻutāmaki liliu moʻui pe meʻa naʻe hoko. “ʻOku toe faingataʻa ange e moʻuí kapau he ʻikai ia.”

ʻĪmisi
Rodrigo opening his store

Naʻe kamataʻi ʻe Lotiliko ha pisinisi ola lelei mei ʻapi, ʻi he fakahinohino mei he Laumālie Māʻoniʻoní mo e tokoni mei hono fāmilí.

ʻI he hoko ha fakatuʻutāmaki he langa falé ʻo ʻikai ke ne toe lava ai ʻo lué, ne ʻikai toe lava ʻa Lotiliko Kuinitanila ʻo ngāue ko ha tangata kasa—pe toe fai ha ngaahi ngāue lahi kehe. Ka naʻá ne fakakaukau ke ne laka ki muʻa ʻi he tui, ʻo falala ki he palani ʻa e Tamai Hēvaní maʻana mo hono fāmilí.

Leslie Nilsson, faitaá

ʻĪmisi
Rodrigo working with tools

ʻE lava ke tau tali ʻi ha founga ʻe ua, ʻi he hoko mai ha meʻa ʻoku kovi ʻaupito kiate kitautolu. Te tau lava ʻo ʻita ki he ʻOtuá pea mavahe mei he Siasí, ʻo ʻikai toe fie kau ki ha faʻahinga meʻa kaunga ki ai. Pe te tau lava ʻo tūʻulutui, lotu, pea hokohoko atu ʻetau tupulakí.

Naʻe ʻikai mole ʻeku tuí, pea ne ʻikai ke u fakafehuʻi, “Ko e hā ne hoko ai ʻeni kiate aú?” Naʻe ʻikai keu fie fou he hala ko iá.

ʻOku ou ʻiloʻi ʻoku ʻomi ʻe he Tamai Hēvaní ha hala ke foua ai e faingataʻá, ʻi he taimi ʻoku hoko mai ai ha faingataʻa. ʻI heʻeku fakaakeaké, naʻe fuʻu fie maʻu ʻaupito e takaua ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní. Naʻe pau keu toe kamata foʻou fakapalōfesinale, pea naʻá ku lotu ai ki he fakahinohino ʻa e Laumālié. Naʻe tali mai ʻe he ʻOtuá.

Ne u fakamoleki e ʻuluaki taʻu hili e fakatuʻutāmakí ʻi he fakaakeake mo e fakafoʻou. Ne fakaʻaongaʻi e taʻu hono uá ke fakakaukauʻi e meʻa ke faí. Naʻe fie maʻu keu kumi ha meʻa te ne lava ʻo feau e fie maʻu tefito hoku fāmilí—ko ha meʻa naʻe ʻikai fie maʻu ki ai ha fuʻu ivi lahi mo ha meʻa te u lava ʻo fai mei ha saliote teketeke.

Naʻe tokoni mai hoku uaifi ko Paolá, mo ʻeku fānaú, ʻa Likato mo Nīkola, pea naʻá ku kamataʻi ha kiʻi pisinisi mei ʻapi. Naʻa mau kamata ʻaki ha kiʻi ngāue hifi tatau ʻo e ʻū kií. Ne mau tātānaki māmālie atu ki ai ha ngaahi ngāue kehe. Naʻá ku feinga ke ako mo ʻilo lahi ange e ngaahi founga ngāué. Ne u ako ʻi hono toutou fakahoko ha meʻa. Ko ʻeni, ko ha taʻu eni ʻe hiva mei ai, ʻoku ʻi ai homau fale toʻo loka mo hifi kī pea mo ha senitā hiki tatau ki hono paaki mo fakamilemilaʻi e pepá.

Ki muʻa pea hoko e fakatuʻutāmakí, naʻa mau fakakaukau ʻe mole homau ʻapí. Naʻe fie maʻu ʻe he kau mēmipa ʻo e fāmilí ʻa ia ʻoku ʻanautolu e ʻapí ke fakatau ia, ka naʻe ʻikai ke mau fie hiki kimautolu. ʻOku mau ʻofa ʻi homau uōtí.

Hili e fakatuʻutāmakí, naʻe pehē mai ʻe heʻeku kui fefiné, “Te u foaki atu ʻeku konga ʻo e falé maʻau.” Naʻe fai ʻe heʻeku tangataʻeikí e meʻa tatau. Naʻe momoi mai foki ʻe ha taha ʻo hoku mehikitangá mo e niʻihi ʻo hoku ngaahi tokouá mo e tuofāfiné, ʻenau totonu ki he ʻapí. Naʻa nau talamai, “Nofo pē heni ki he fuoloa taha te ke fie maʻú.” Ko ha tāpuaki eni mei heʻetau Tamai Hēvaní.

Te u pehē, kiate kinautolu kuo nau foua ha fakatuʻutāmaki liliu moʻui pe meʻa naʻe hoko, “ʻE lava ke faingataʻa, ka ke nofo maʻu ʻi he Siasí. Nofo maʻu ʻi he ongoongoleleí. ʻOku toe faingataʻa ange e moʻuí kapau he ʻikai ia. Feinga mo ngāue ʻaki e lahi taha te ke lavá, pea ʻe fai ʻe he Tamai Hēvaní e toengá.”