2018
Ko e Kakai Lelei ʻo Seni Siaosí
Siulai 2018


Ko e Kakai Lelei ʻo Seni Siaosí

Claudio Gonzalez, ʻAnitofakasitā, Silei

ʻĪmisi
man thinking of st. george

Tā fakatātā ʻa Allen Garns

ʻI heʻeku kei taʻu 12 naí, naʻá ku mamata ʻi ha foʻi faiva ‘a e Siasí ʻa ia naʻe hā ai hono lotua ʻe Palesiteni Lolenisō Sinou (1814–1901) ʻa e Kāingalotu ‘i he Ngaahi ‘Aho Kimui Ní ʻi Seni Siaosi, ʻIutaá, USA, ʻa ia ne tofanga ʻi he laʻalaʻaá.

Naʻe lotu ʻa Palesiteni Sinou ʻo pehē, “ʻEiki, tāpuakiʻi muʻa ʻa e kakai lelei ‘o Seni Siaosí.”

Ne toka fuoloa e kupuʻi lea, “ʻa e kakai lelei ‘o Seni Siaosí,” ia ʻi hoku ʻatamai kei siʻí. Koeʻuhí naʻá ku nofo ʻi Sileí, ne u feinga ke fakakaukau pe ko e hā ʻa e faʻahinga kāingalotu faivelenga “ko e kakai lelei ‘o Seni Siaosí”. Naʻá ku fie feʻiloaki mo kinautolu.

ʻOsi mei ai ha taʻu ʻe 30 tupu, ne u ʻave mo hoku fāmilí ʻi he 2005, ʻema tamasiʻi fika uá ki Polovo, ʻIutā, ke fakataha ai mo hono tokouá, ʻa ia naʻá ne ako ʻi he ʻUnivēsiti Pilikihami ʻIongí. ʻI he efiafi hili ʻemau tūʻuta atú, naʻá ku pehē ange, “ʻOku ou fie ʻalu ʻo sio ki he kakai lelei ‘o Seni Siaosí.”

Ne talamai ʻe hoku foha lahi tahá, “ʻE Papā, ʻoku mamaʻo ʻa Seni Siaosi.”

Naʻá ku tali ange, “Sio mai, naʻe totongi ʻe Papā e tikite vakapuná. ʻOku totongi ʻe Papā ʻa e meʻakaí. ʻOku totongi ʻe Papā ʻa e penisiní. Ko e meʻa pē ʻe taha ʻoku fie maʻu ʻe Papā. ʻOkú ne fie maʻu ke feʻiloaki mo e kakai lelei ʻo Seni Siaosí!”

Pehē mai leva ʻe hoku fohá, hili ʻene fakatokangaʻi ʻoku ou fakamātoató, “Sai.”

ʻI he ʻaho hono hokó ne mau fononga meʻalele leva he maile ʻe 260 (kilomita ʻe 418). Hili ʻemau tūʻuta ki Seni Siaosí, ne mau ō ki he senitā takimamata ʻi he temipalé ʻo ʻaʻahi ki he ʻapi faʻahitaʻu momoko ʻo Palesiteni Pilikihami ʻIongí (1801–77). Naʻa mau ʻaʻahi foki ki he tāpanekalé, ʻa ia ne fakaafeʻi ai au ke u lea ki hoku fāmilí ʻi ha miniti mei he tuʻunga malanga tatau pē naʻe lea ai ‘a Palesiteni Sinou ki he “ko e kakai lelei ʻo Seni Siaosí.” Naʻa mau lue takai holo ʻi he koló, ʻo mamata mo feʻiloaki mo e kakaí. Ne nau hangē pe ko ha Kāingalotu angamaheni mo faivelenga ʻo e Ngaahi ʻAho Kimui Ní.

Naʻá ku fiefia ʻi heʻemau oó. Ka ʻi he taimi ne mau foki ai ki Sileí, ne u fakatokangaʻi ha meʻa: naʻa ku ʻosi mamata he “kakai lelei ‘o Seni Siaosí” ki muʻa.

Koeʻuhí ko ʻeku ngāue mo hoku ngaahi fatongia he Siasí, kuó u fononga takai ʻi Silei. Kuó u mamata ki ha kakai lalahi kei talavou ʻi Kalama ʻi heʻenau feinga ke tauhi e ngaahi fekaú. Kuó u mamata ʻi La Selina ki ha mātuʻa faivelenga ʻoku nau aʻu kei taimi mai mo ʻenau fānaú ki he ngaahi houalotu ʻa e Siasí. Kuó u mamata ʻi ʻAnitofakasitā ki he Kāingalotu ‘i he Ngaahi ‘Aho Kimui Ni heʻenau taukaveʻi e meʻa ʻoku totonú he ʻaho kotoa peé. ʻI Valena, Kopiapo, Kalatela, Tokopila, mo e ngaahi kolo kehé, kuó u mamata ai ki he kāingalotú heʻenau tūʻulutui ke lotu pea toki laka ki muʻa neongo ʻoku ʻi ai ha taimi ʻoku ʻikai faingofua ai.

Ko e taimi ʻoku ou vakai ai ki he Kāingalotu ‘i he Ngaahi ‘Aho Kimui Ni ʻoku talangofua mo kātaki—ʻo tatau ai pē pe ʻoku nau nofo ʻi fē pe ko e hā e ngaahi faingataʻa ʻoku nau fehangahangai mo iá—ʻoku ou pehē kiate au, “Ko e kakai lelei ʻeni ‘o Seni Siaosí.”