2017
Talēnitiʻia ʻa Mongikōlia!
December 2017


Talēnitiʻia ʻa Mongikōlia!

ʻOku nofo ʻa e ongo faʻu tohí ʻi ʻIutā, USA, mo ʻUlanipatā, Mongikōlia.

Ko e angamahení ʻoku tokosiʻi pē e Kau Mongikōlia ʻoku nau ʻilo ki he Siasí, ka ne tokoni e kuaea ko ʻení ke liliu ia.

ʻĪmisi
young adults in Mongolia

Laʻitā ʻi he angalelei ʻa Odgerel Ochirjav; fakatātā ʻo e matangá mei he Getty Images

ʻI he Tīsema ʻo e taʻu kuo ʻosí, ne aʻu ha kuaea mei he ongo Siteiki ʻUlanipatā Mongikōlia Hahaké mo e Siteiki Tongá ki he semifainolo ʻo e fakaʻaliʻali Talēnitiʻia ʻa Mongikōliá ʻa ia ne hulu fakalotofonua he televīsoné. Naʻe ʻikai ʻamanaki e kuaeá—ʻa ia ne faʻufaʻu ʻaki e kau ako semineli mo e ʻinisititiutí, pea laka hake he vaeuá ko ha kau ʻosi ngāue fakafaifekau—te nau maʻu ha faingamālie pehé ni ke vahevahe ʻenau tuí mo e talēnití.

Ne ʻaʻahi ha Fitungofulu Fakaʻēlia ki Mongikōlia ʻi he 2015 ʻo fai ha fakataha ako fekauʻaki mo e feinga ʻa e Siasí ki he vā fetuʻutaki mo e kakaí. Ne ʻikai fakapapauʻi ʻe Odgerel Ochirjav, ko e palesiteni ʻo e Siteiki ʻUlanipatā Mongikōlia Tongá pe ko e hā e meʻa ke faí. Pea ʻi Sānuali ʻo e 2016 ne tā ange hono tehina ʻi he fonó ʻo pehē, “Ne u sio ʻi he Talēnitiʻia ʻa Mongikōliá. … Ne u maʻu ha ongo mālohi ʻoku totonu ke kau ki ai e kuaea homou Siasí.”

Naʻe aleaʻi ʻe Palesiteni Ochirjav e fakakaukaú mo e talēkita kuaeá, Sisitā Unurjargal Purev. Naʻá ne fiefia mo e kau mēmipa ʻo e kuaeá ʻi he faingamālié. Ne ʻiloa e kuaeá ko Saione, pe “SION,” ko ha fakanounou ʻi he lea faka-Mongikōlia ki he laumālié, tuí, fakakaukaú, mo e uouangatahá.

Ko e Takai ʻUluakí

Naʻe fakaʻaliʻali ʻe he SION ha ongo foʻi hiva ʻe ua naʻe tuifio ʻi he ʻuluaki takai ʻo e feʻauhí ʻi Māʻasi ʻo e 2016. Ne pehē ʻe ha fakamaau ʻe taha, “ʻOku ou sio ʻoku maama homou matá! … ʻOku fie maʻu ke mau tuku atu homou vitioó ʻi he YouTube ke fakaʻaliʻali e polokalama ko ʻení ki māmani.”

Naʻe fehuʻi ange ʻe ha fakamaau ʻe taha ki he kuaeá pe ko e hā te nau fai ʻo kapau te nau ikuna e pale ko e paʻanga ʻAmelika ʻe $50,000. Naʻá ne ʻohovale ʻi heʻenau talaange te nau foaki kotoa ia, ko ha meʻaʻofa Kilisimasi makehe, ki ha fale tauhi-paea.

Ko e Takai Hono Uá

ʻI he toko 400 ne kau atú, ne kau ʻa e SION ʻi he toko 200 ne hoko atu ki he takai hono uá, ka ne teu ke fai ʻenau fakaʻaliʻalí ʻi he ʻaho tatau mo ia ne fai ai e konifelenisi fakavahaʻasiteiki ʻo e kau talavoú, ʻa ia ne kau ki ai ha vaeua ʻo e kau mēmipa ʻo e kuaea ʻe toko 35. Ne fili e kuaeá ke nau ʻalu ki he takai hono uá, ko ia ne nau totongiʻi ha pasi pea ʻi he hili pē ʻenau fakaʻaliʻalí ne nau fononga ʻi he houa ʻe valu ki he konifelenisi fakasiteikí.

ʻI he ngaahi talēniti ʻe 200, ne kau e SION ʻi he toko 32 ne hoko atu ki he semifainoló. Naʻe kamata ke ʻasi e kuaeá ʻi he ngaahi mītia fakasōsiale ʻoku fehokotaki mo e Talēnitiʻia ʻa Mongikōliá.

Ko e Semifainoló

Ne nau ako hiva mei Sune ki Sepitema ke teuteu ki he semifainoló. ʻI he ʻaho ʻo e feʻauhí, ne nau ʻā hake ʻi he 4:00 hengihengi ne tikilī ʻe -29 F (-34 tikilī Selesiasi C) ʻa e momokó. Ne pehē ʻe Sisitā Nomuungerel Enkhtuvshin, ko ha mēmipa ʻo e kuaeá, “Ne maʻu ʻe he momokó ha tokolahi ʻo ʻemau kau kuaeá. Ka ne fakaʻau ke nau sai ange ʻi heʻemau lotua kinautolú.”

Ne mamata e kakai ʻi Mongikōliá ʻi he polokalamá pea text mai ʻenau ngaahi filí.

Ne pehē ʻe Misa Shijir Purevdorj, “ʻOku fakatupu ʻe he ola ʻo e polokalama TV ko ʻení ha ongo māfana ʻi he kakaí ki he Siasí.”

Ko e Ngaahi Tāpuakí

Ne maʻu foki ʻe he kau mēmipa ʻo e kuaeá ha ngaahi tāpuaki. Ne pehē ʻe Misa Odgerel Tumursukh, “Ne tuku ʻemau tokangá mo e taimí ki ai ʻi ha taʻu kakato mo kei tokanga pē ki heʻemau ngaahi ngāué mo e ngaahi meʻa kehe ʻi heʻemau moʻuí. Neongo naʻe faingataʻa, kuo mau maʻu ha ngaahi tāpuaki lahi. Kuó u ako ke levaʻi hoku taimí pea feilaulau maʻá e ʻEikí.”

Tānaki atu ki he tupulaki ʻenau tuí naʻe maʻu ʻe he kau mēmipa ʻo e kuaeá ha loto falala, fakatupulaki ha ngaahi vā faka-kaungāmeʻa, mo ako e uouangatahá. Naʻe pehē ʻe Misa Ganbaatar Ulziiduuren, “Ne tokonia kimautolu ʻi heʻemau hiva he kuaeá ke fefakamolemoleʻaki mo fepoupouʻaki.” “Kuo fakaʻau ke mau uouangataha ange.” Ne ako ʻe Sisitā Bilguunzaya Tungalagtuul “ʻoku ʻikai ʻaupito totonu ke u veiveiua pe fakakaukau ʻe ʻikai te u lava ke fai ha meʻa.”

Naʻe pehē ʻe Misa Bayartsogt Lhagvajav, “Kuo maʻu ʻe hoku fāmilí ha ngaahi tāpuaki lahi heʻeku hiva he kuaeá, pea kuó ne tokonia au ke maʻu e tali ki he meʻa ne fuoloa mai ʻeni ʻeku fekumi ki aí. Ne foaki mai ʻe homau kau takí ha [ngaahi] founga fakaleleiʻanga. … Kuo fakamaʻu ai ʻeku fakamoʻoní ʻoku uiuiʻi ʻe he ʻOtuá hotau kau takí.”

Ne fakamatala ʻa Sisitā Onon Dalaikhuu, “ʻI heʻeku kau atu ki he Talēnitiʻia ʻa Mongikōliá, naʻá ku ako ai ko ʻemau fefakalotolahiʻakí mo e fepoupouakí [ʻa e] kī ki [heʻemau] ikuná.” Ne kau ʻi he ngaahi fatongia ʻo Sisitā Dalaikhuu hono tokangaʻi ha kau mēmipa fakanofonofó, ʻa ia ne fakamālohia ai ʻene taukei fakatakimuʻá. Naʻá ne tānaki atu, “Ne mau ongoʻi ne tataki mo tākiekina kimautolu [ʻe he] ʻEikí. Ko ha tokolahi ʻo kimautolu ne puke, femoʻuekina, helaʻia, mo ongoʻi lōmekina. Kae kehe, ʻi heʻemau lotu fakatahá, ʻe ʻi ai ha founga te mau maʻu ai ha mālohi ʻoku lahi angé mo ha holi ke kātaki.”

Neongo ne ʻikai feʻunga e ngaahi fili ne maʻu ʻe he kuaeá ke hoko atu ki he fainoló, ne hoko ʻenau fakaʻaliʻalí ko ha meʻa ke ʻilo lahi ai e Siasí ʻi Mongikōlia hono kotoa. Ne fakamatala ʻa Palesiteni Ochirjav ʻo pehē, “Ne mau talangofua ki ha ngāue ne vaheʻi mai ʻe heʻemau kau taki lakanga fakataulaʻeikí, pea naʻe teuteuʻi ʻe he ʻEikí ʻa há founga. … Kuo talanoaʻi ʻe he koló kotoa [ʻUlanipatā] e kau ʻa e kuaea Māmongá ki he Talēnitiʻia ʻa Mongikōliá.”