Pagpanalangin sa Atong mga Anak pinaagi sa Pagpalambo sa Atong Kaminyoon
Ang tagsulat nagpuyo sa Utah, USA.
Ang kalidad sa inyong kaminyoon nag-impluwensya sa inyong mga anak, naamguhan man ninyo kini o wala. Samtang kamo ug ang inyong kapikas naningkamot sa pagpalambo sa inyong relasyon, ang inyong mga anak mapanalanginan.
Usa ka adlaw nagpahigayon ko og usa ka sesyon sa therapy sa usa ka tin-edyer kinsa mirisgo sa iyang kaugalingong kinabuhi pinaagi sa pagbaton sa peligro nga mga kinaiya. Nakigtambayayong na ko sa iyang mga ginikanan ug naningkamot sa pagdeterminar sa iyang panabut bahin sa mga pakigrelasyon sa iyang pamilya. Sa dihang nangutana ko bahin sa kaminyoon sa iyang mga ginikanan, iya kong gitan-aw sa mata ug sa walay pagpanuko mitubag, “Ang akong mga ginikanan wala makagusto sa usag usa.”
Nangutana ko kon giunsa niya sa pagkasayud niana, nga ang iyang mga ginikanan kanunay man nga mosulti nako nga dili gyud sila maglalis ug nakasiguro sila nga ang ilang mga anak walay nakitang problema sa ilang kaminyoon. Usa kana ka pamahayag nga kanunay nakong madungog sa daghang magtiayon isip usa ka therapist sa kaminyoon ug sa pamilya.
“Mapanid-an ra nimo kini,” siya mitubag. Siya mipasabut nga wala gayud siya mohunong sa pagkabalaka mahitungod sa posibling pagkabungkag sa iyang pamilya. Naghilak siyang mitug-an nga naghatag kini og pisikal nga sakit kaniya ug siya naglisud sa pagkatulog ug sa eskwela. “Gihunahuna ko kini sa tanang panahon,” miingon siya.
Nasubo kaayo ko samtang naglingkod ko atbang niya ug gihunahuna ang pamilyar kaayo nga kahimtang. Nasayud ko nga ang iyang mga ginikanan nahigugma kaayo niya ug gusto nga mobuhat og bisan unsa aron sa pagtabang kaniya, apan nabalaka ko nga gipakaubos ra nila ang nahimong kadaot ngadto kaniya ug sa ilang mga anak gumikan sa dili maayo nilang kaminyoon.
Ang pamahayag sa pamilya nag-ingon nga ang “bana ug asawa adunay ligdong nga kapangakohan sa paghigugma ug pag-amuma sa usag usa ug alang sa ilang mga anak.”1 Usahay mabalaka ko nga ang “alang sa ilang mga anak” nga bahin maoy natutukan kay sa “alang sa usag usa” nga bahin.
Sa akong propesyon, nakabantay ko og mga miyembro sa Simbahan nga mihimo og dagkong mga sakripisyo alang sa ilang mga anak aron matabangan sila nga molampus. Kini nga mga ginikanan nagpasiugda og positibo nga relihiyusong mga pamatasan sa ilang mga anak, sama sa pag-ampo, pagtuon sa kasulatan, ug pagsimba. Giawhag nila ang pagtinguha og edukasyon ug pagbaton og mga kahanas nga moandam sa mga bata alang sa hayag nga kaugmaon. Hinoon, nahadlok ko nga tingali og ang uban mopakaubos ra sa bili sa bililhong mga kapanguhaan nga ikatanyag sa taas og kalidad nga mga kaminyoon nga mag-andam sa kabatan-onan alang sa mahangturong mga katuyoan.
Daghang magtiayon mas mopalabi sa mga butang nga makalingaw apan gamay ra og gihimo sa paglig-on sa ilang kaminyoon. Ang uban makugihong mo-adjust sa ilang mga iskedyul sa pagtambong sa mga pasundayag sa mga anak apan ingon og walay panahon nga makig-date sa ilang kapikas. Samtang nagkapuliki ang mga tawo sa pag-atiman sa anak, sa panarbaho, ug sa pagtuman sa mga calling sa Simbahan, ang kaminyoon mataligam-an ra dayon ug maduhigan sa panaglalis, kasuko, ug pagluib.
Samtang ang mga magtiayon mas nahibalo sa dakong impluwensya sa ilang kaminyoon nganha sa ilang mga anak, nagkaklaro nga mas impluwensyal kon ang mga magtiayon aktibong maningkamot sa pag-atiman ug paglig-on sa ilang kaminyoon.
Ang Kalidad sa Kaminyoon Maka-impluwensya sa mga Anak
Mituo ko nga kadaghanan sa mga magtiayon nga Santos sa Ulahing mga Adlaw gusto sa ilang kaminyoon nga molampus, ug nakadayeg ko sa level sa commitment sa kaminyoon diin ang kadaghanan kanila mipakita. Sa kinatibuk-an, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw kinsa misulod ngadto sa walay katapusan nga pakigsaad sa kaminyoon (tan-awa sa D&P 131:2) tininuod nga midawat niana nga pakigsaad ug sagad makalahutay sa dinagko nga mga kasakit aron magpadayong lig-on ang ilang kaminyoon.
Bisan pa niana, usahay masugatan nako ang mga kaminyoon nga nagtanyag og dugang kalig-on kay sa kalidad. Pipila sa mga magtiayon sayop sa paghunahuna nga kon molikay lamang sila sa panaglalis atubangan sa ilang mga anak, ang ilang mga anak dili makabantay nga kabugtuon ang kaminyoon. Ang mga bata hilabihan ka igmat ug kasagaran makabatyag nga dili maayo ang dagan sa usa ka butang, nga momugna og lawom nga pagbati sa insekyuridad. Ang pagkawalay gubot diha sa kaminyoon dili epektibo nga puli sa lig-on nga pakigrelasyon.
Ang pagsiksik sa kalidad sa kaminyoon ug sa mga anak nagsugyot nga ang taas og kalidad nga kaminyoon mopasiugda og usa ka pagbati sa emosyunal nga siguridad, nagpalambo og kinatibuk-ang kaayohan sa mga bata.2 Sa akong clinical nga trabaho, usa ako ka saksi sa reyalidad nga ang mga bata maapektuhan gayud kon unsa ang kalidad sa kaminyoon sa mga ginikanan. Kini nga baruganan makita diha sa mga pulong ni Presidente Spencer W. Kimball (1895–1985): “Ang kaminyoon … dili lamang kini makahatag og daklit nga kalipay, kondili ingon man usab sa walay katapusang kalipay. Makaapekto kini dili lamang sa duha ka tawo nga nahintungdan, kondili ingon man usab sa ilang mga pamilya ug labi na sa ilang mga anak ug sa mga anak sa ilang mga anak hangtud na sa daghang mga henerasyon.”3 Kanunay nakong gipasabut ngadto sa mga tawo nga sila wala lang magmugna og kaugalingon nilang mga kaminyoon kondili sa kaminyoon usab sa ilang mga anak ug mga apo.
Si Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles midugang sa pag-ingon, “Ang nagkahuyang nga pagsabut nga ang kaminyoon permanente ug bililhon adunay dako kaayong sangputanan. Naimpluwensya sa pagdiborsyo sa ilang kaugalingong mga ginikanan o sa nauso nga mga panghunahuna nga ang kaminyoon usa ka ginaid og kadena nga makapugong sa inyong kaugalingong kalipay, may pipila ka mga batan-on naglikay sa kaminyoon. Daghan nga nagminyo nga walay hingpit nga pagsalig, andam sa pag-ikyas sa unang malisud nga hagit.”4
Isip usa ka doktor sa kaminyoon, ako makamapamatuod nga ang mga hamtong kansang mga ginikanan nagdiborsyo o adunay kaminyoon nga ubos og kalidad kanunay nga mobati og insekyuridad sa ilang kaugalingong mga abilidad sa paglahutay ug pag-agwanta sa malampuson nga malungtarong mga relasyon. Kanunay silang sensitibo kaayo sa bisan unsang panaglalis sa kaminyoon ug maningkamot sa paglikay sa kagubot, diin usahay maoy magpugong sa kasuod diha sa kaminyoon. Komon alang nako nga makakita og mga hamtong nga mobakho samtang maghinumdom sila sa emosyonal nga kasakit nga ilang nasinati nga makita ang pagkakunhod ug pagkatapos sa kaminyoon sa kaugalingon nilang mga ginikanan. Ang pagsalig sa kaminyoon magkagamay diha sa panimalay diin minus ang kalidad sa kaminyoon.
Pagpili alang sa Kalamboan sa Kalidad sa Kaminyoon
Ang pagpalambo sa kalidad sa kaminyoon dako og kalabutan sa pagpili. Si Elder Russell M. Nelson sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles misiguro nga ang “ang usa ka magtiayon nga naghigugmaay makapili og kaminyoon sa labing taas nga kalidad o sa mas kubos nga matang nga dili mahimong molungtad.”5
Ang inila nga doktor sa kaminyoon ug researcher nga si William J. Doherty misulat bahin sa kaimportante sa pag-usa sa commitment uban sa intensyon, o sa aktibong mga paningkamot sa pagpalambo sa relasyon sa kaminyoon: “Bisan kon kita adunay usa ka dili matarug nga commitment sa atong kaparis, kadaghanan nato dili makakita kon sa unsang paagiha mahugno ang atong kaminyoon pinaagi sa inanay nga pagdahili sa yuta kon kita dili magpadayon sa pag-atiman niini. … Ang commitment nga dili ubanan og intensyon mosangput sa permanente apan dili malipayong kaminyoon.”6 Daghang magtiayon ang mipahayag og dakong commitment ug kalig-on, apan gamay ra og gihimo, kon duna man, sa pagpaningkamot nga makabenipisyo sa kaminyoon. Subo kaayong tan-awon ang nagkahuyang nga kaminyoon nga unta may potensyal sa pagkalig-on.
Paghigugma sa Inyong Kapikas
Sa dihang ang kanhi kinatibuk-ang presidente sa Young Women Elaine S. Dalton mihatag og pakigpulong nga nagsugyot nga ang labing importante nga butang nga mahimo sa usa ka amahan ngadto sa iyang anak nga babaye mao ang “[paghigugma sa] iyang inahan,”7 nakaamgo ko nga ako diay ug dili ang akong bana ang nagkinahanglang maminaw sa pakigpulong; siya mas manggihunahunaon sa pagpakigsulti sa akong mga anak kon unsa ka dako sa iyang gugma kanako kay sa ako ngadto kaniya. Naghunahuna ko sa daghang mga higayon nga ako misulod sa kwarto ug nangutana ang akong bana ngadto sa usa sa akong mga anak, “Tag-ana unsa?” diin ang usa mitubag, “Nasayud ko … ikaw nahigugma ni Mama” o, “nasayud ko nga … si mama ang imong pinakasuod nga higala” o “ako nasayud … si mama ang imong gipangandoy sa kinabuhi,” o sa bisan unsang susama nga mga pamahayag nga iyang gitudlo sulod sa mga katuigan. Akong naamguhan nga ang dakong kasiguroan nga gibati nako sa akong kaminyoon, ug nga akong gibaliwala, mao ang direktang resulta sa kamanggihatagon sa akong bana sa pagpahayag sa iyang gugma, pagdayeg, ug pagtahud ngari nako ngadto sa among mga anak.
Ang kaimportante sa gitudlo ni Sister Dalton gisuportahan ni propeta Jacob sa Basahon ni Mormon. Samtang siya mipanton sa mga Nephite tungod sa ilang pagkadautan, siya mipasabut nga, agig sukwahi niini, ang Lamanite nga mga “bana naghigugma sa ilang mga asawa, ug ang ilang mga asawa naghigugma sa ilang mga bana; ug ang ilang mga bana ug ang ilang mga asawa naghigugma sa ilang mga anak” (Jacob 3:7), mihatag og gibug-aton sa ideya nga ang Ginoo nag-isip niini nga labihan ka importante.
Homefront, usa ka serbisyo publiko nga announcement series nga gisibya sa Simbahan, dunay inila nga TV spot nga gitawag og “By the Hour,” diin ang usa ka gamayng bata naningkamot nga matagad sa nagtrabaho nga amahan. Usa ka higayon ang amahan miingon, “[Kon] si Papa dili motrabaho, si Papa dili sweldohan”, diin ang inahan midugang, “Ang mga tawo ganahan kaayo sa trabaho ni Papa sila misweldo kaniya tungod niini.”8 Usa kini sa akong paborito nga pahinumdom, tungod kay ang inahan naglikay sa komon ug dili epektibo nga argumento diin ang usa ka ginikanan manginlabut ug molaban sa anak pinaagi sa pagpangasaba sa dili mahunahunaon nga ginikanan. Sagad kining moresulta sa pagpangatarungan diha sa laing ginikanan ug mga pagbati sa insekyuridad diha sa bata. Uban sa usa ka positibo ug maayo kaayong pahayag, ang inahan nga mipahinumdom misuporta sa amahan ug sa bata. Nakombinser ako nga kon mas daghang mga ginikanan ang mohimo sa pag-istoryahanay nga sama niini, ang mga kalidad sa kinatibuk-ang kaminyoon ug pamilya molambo.
Mga Sugyot alang sa Pagpalambo sa Kalidad sa Kaminyoon
Ang maayong balita mahitungod sa pagpalambo sa kalidad sa kaminyoon mao nga ang mga pag-usab [shifts] posibling mahimo diha dayon pinaagi sa paglakip sa ginagmayng mga kausaban. Ang mosunod mao ang pipila sa mga sugyot:
Ihulagway ug ipakigbahin kon unsay imong gusto nga mahitabo sa inyong kaminyoon sa moabut nga 5, 10, o 20 ka tuig. Kanunay kong masurprisa bahin sa mga magtiayon nga dili maghisgot kon unsa nga matang sa kaminyoon ang gusto nilang mabatunan. Ang paghimo og ingon niining panaghisgot maghimo sa magtiayon nga motutok sa ilang kaminyoon ug mahimong aktibo sa pagpalambo niini ug sa commitment para sa umaabut.
Isulat ug ipakigbahin ang positibo nga mga panumduman sa kaminyoon. Ang negatibong mga emosyon may kalagmitan nga magpasulabi nga kini mopuli sa paglaum. Kon ang mga tawo maghunahuna ug mopakigbahin og positibo nga mga panumduman, naghimo sila og luna nga molaum pag-usab.
Ipakigbahin ang usa ka panumduman diin nabuntog ninyong duha ang usa ka hagit. Ang paghinumdom niini nga mga kahimtang usa ka paagi sa pag-access sa kahiusahan isip magtiayon.
Paghimo og gagmay apan makahuluganong mga habit sa inyong pagpanamilit ug pagkita og usab. Ingon og naandan ra kini, apan ang mga magtiayon sa kasagaran makalimot nga ang halok, gakos, o sa paglitok og mga pulong makapalambo sa kaminyoon paglabay sa panahon.
Paghimo og mga butang nga bag-o ug makahinam atol sa inyong panag-date. Dunay pagsiksik nga nag-ingon nga ang mga magtiayon nga mag-date gayud sa tuyo pinaagi sa pagtinguha og bag-ong mga kasinatian sagad nakakab-ot og maayong kalidad nga relasyon. Kini nagkinahanglan sa pagkamamugnaon ug paningkamot, dili kwarta.
Sultihi kanunay ang inyong mga anak kon unsa ang imong giganahan sa imong kapikas. Kini ang akong paborito. Kon dunay mga magtiayon nga akong i-therapy ug mituman sa tanan nakong gisulti, moreport sila nga adunay diha-diha dayon ug positibo nga mga resulta.
Aktibo nga magtinguha og mga kapanguhaan nga makapalambo sa kaminyoon. Kini naglakip sa mga libro ug mga artikulo (inimprinta o audio), mga dula, lektyur, fireside, workshop, mga komperensya, ug uban pa.
Mangutana kanunay sa matag usa kon ang inyong relasyon mas maayo ba o mas bati kay sa kaniadto ug hisguti unsay inyong mahimo aron mas magkasuod kamo. Mahimo kining buhaton kada adlaw, kada semana, o kada bulan ug kini makahatag og paagi aron maka-focus pag-usab ngadto sa kaminyoon.
Pakigtambag sa inyong bishop aron maka-access sa propesyunal nga mga kapanguhaan kon gikinahanglan. Alang sa lain-laing rason, ang mga tawo kasagaran molangan sa pagpangayo og tabang. Dili ko makaihap kon kapila ko nanghinaot nga unta kana nga magtiayon nangayo og tabang diha dayon sa wala pa mograbe ang kagubot nga mibungkag sa kaminyoon.
Mag-ampo. Si Presidente Henry B. Eyring, Unang Magtatambag sa Unang Kapangulohan, mitambag: “Pag-ampo alang sa gugma nga nagtugot kaninyo nga makita ang kamaayo diha sa inyong kapikas. Pag-ampo alang sa gugma nga naghimo sa mga kahuyang ug mga kasaypanan nga daw gamay ra. Pag-ampo alang sa gugma sa paghimo og kalipay sa inyong kauban sa inyong kaugalingon. Pag-ampo alang sa gugma nga buot mopagaan sa kabug-at ug motangtang sa mga kagul-anan sa imong kapikas.”9 Kon kini ingon og lisud kaayo, ang magtiayon mahimo ra nga mag-ampo aron makabaton og tinguha nianang mga butanga.
Ang Langitnong Amahan Gusto nga Kita Makabaton og Malipayong Kaminyoon
Si Presidente Howard W. Hunter (1907–95) mipahayag nga “bisan unsa man ang hikapon ni Jesus kini mabuhi. Kon hikapon ni Jesus ang kaminyoon, kini mabuhi. Kon siya tugutan nga mohikap sa pamilya, kini mabuhi.”10 Ako adunay kombiksyon nga ang Langitnong Amahan gusto nga kita makabaton og maayo kaayo nga kaminyoon nga may labing taas nga kalidad ug nga Siya mogiya sa atong mga paningkamot sa pagpalambo niadtong relasyon alang sa kaayohan sa atong mga pamilya. Ang malipayon nga kaminyoon mohatag kanato og dagkong panalangin ug sa atong mga anak.