2014
Ngaahi Tāpuaki ʻo e Temipalé
Fēpueli 2014


Ngaahi Tāpuaki ʻo e Temipalé

Mei ha lea ʻi ha fakatahaʻanga lotu, “Temple Blessings,” ne fai ʻi he ʻUnivēsiti Pilikihami ʻIongí he ʻaho 15 ʻo Nōvema 2005. Ke maʻu kakato ʻi he lea Faka-Pilitāniá, ʻalu ki he speeches.byu.edu.

ʻĪmisi
ʻEletā Robert D. Hales

ʻOku mahuʻinga e ngaahi ouau fakahaofi ʻo e temipalé ki he—pea hoko ko e uho ʻo e—palani taʻengata ʻo e fiefiá.

ʻĪmisi
A child's hand touching the Salt Lake Temple.

Tā fakatātaaʻi ʻo e ʻatá ʻe Craig Dimond

ʻOku mahuʻinga tatau pē ʻa e ngaahi tāpuaki o e ʻenitaumeni temipalé kiate kitautolu takitaha ʻo hangē pē ko hotau papitaisó. ʻI he ʻuhinga ko ʻení ʻoku tau mateuteu ai ke tau maʻa ke hū ki he temipale ʻo e ʻOtuá. Ko e ngāue fakatemipalé ko ha faingamālie ke fakahoko ai hotau ʻenitaumeni fakatāutahá mo e fuakava maʻá e kakai moʻuí pea toe fakahoko e ngaahi ouau tatau ki hono huhuʻi e kau pekiá. ʻI he ʻuhingá ni ʻoku fakahinohinoʻi kitautolu ʻe he folofolá ke langa e ngaahi temipalé pea teuteuʻi ʻetau moʻuí ke taau ke kau ʻi he ngaahi ouau toputapu mo e fuakava ʻo e temipalé.

Kuo akoʻi kitautolu ʻe he folofolá ko e taha e ngaahi tāpuaki maʻongoʻonga taha ʻoku lava ke tau maʻu ʻi he moʻui matelié ko e moʻui taau fakatāutaha ʻoku fie maʻu ʻe he ʻEikí meiate kitautolu ke hū he temipalé mo toʻo kiate kitautolu e ngaahi fuakava toputapú. Pea hili ʻetau fakahoko kiate kitautolu e ngaahi fuakava ʻi he temipalé, ʻoku fakahaaʻi ʻe heʻetau talangofua ʻi hono moʻui fakaʻaho ʻaki e ngaahi fuakavá ʻetau tui, ʻofa, mateaki, mo e tukupā fakalaumālie ke fakaʻapaʻapaʻi ʻetau Tamai Hēvaní mo Hono ʻAlo ko Sīsū Kalaisí, mo teuteuʻi kitautolu ke nofo mo Kinaua ʻi ʻitāniti. ʻOku mahuʻinga e ngaahi ouau fakahaofi ʻo e temipalé ki he—pea hoko ko e uho ʻo e—palani taʻengata ʻo e fiefiá.

Ko e Temipale Māʻoniʻoní

ʻOku fie maʻu ke tau maʻu ha fakamoʻoni mo ha ongoʻi ʻapasia ki he temipalé ko ha fale ia ʻo e ʻEikí. Ko e temipalé ko ha feituʻu moʻoni ia ʻokú ke “ʻi he māmaní kae ʻikai ʻo e māmaní.” ʻI he taimi ʻokú ke faingataʻaʻia aí mo ʻi ai ha ngaahi fili mahuʻinga ʻoku ongo mamafa ki ho lotó mo e laumālié, te ke lava ʻo ʻave hoʻo ngaahi hohaʻá ki he temipalé pea maʻu ha tataki fakalaumālie.

Ke tauhi e toputapu ʻo e temipalé koeʻuhí ke tauhi e temipalé ke maʻa mo fakaafeʻi e Laumālié ke ne tāpuekina kinautou ʻoku hū ki he fale toputapú ke fai ai honau ngaahi ouaú mo e fuakavá, ʻoku akoʻi kitautolu ʻoku ʻikai totonu ke hū ha meʻa taʻe maʻa ki he temipalé. Ko e ʻapasia he temipalé ko ha konga mahuʻinga ia ʻi hono fakaafeʻi mai e Laumālié ke nofo ai he houa kotoa pē ʻo e ʻaho kotoa pē.

ʻI heʻeku kei tamasiʻí, ne ʻomi au heʻeku tamaí mei Longi ʻAilani ʻi Niu ʻIoake ʻi USA ke ʻeveʻeva he kelekele ʻo e Temipale Sōleki Sití, pea ala ki he temipalé, mo fakamatalaʻi mai e mahuʻinga ʻo e temipalé ʻi heʻeku moʻuí. Ne u fakapapauʻi mei he meʻa ko iá ʻe ʻi ai ha ʻaho te u toe foki mai ai ke hū he temipalé mo maʻu e ngaahi ouaú.

Ko e temipalé ko ha fale toputapu mo ha feituʻu māʻoniʻoni ia ʻoku fakahoko ai ʻa e ngaahi ouau faifakamoʻuí ke tau teuteu atu ai ki he hakeakiʻí. ʻOku mahuʻinga ke tau maʻu ha ʻilo fakapapau ko ʻetau teuteu ke hū ki he fale māʻoniʻoní mo ʻetau kau he ngaahi ouaú ni mo e fuakavá ʻa e niʻihi ʻo e ngaahi meʻa mahuʻinga taha te tau aʻusia ʻi heʻetau moʻui fakamatelié.

Ngaahi Tāpuaki ʻo e Temipalé ʻi he Hisitōliá

ʻI he kotoa ʻo e hisitōliá, ʻi he kuonga fakakosipeli kotoa pē, ne fekauʻi ʻe he ʻEikí e kau palōfitá ke langa ha ngaahi temipale koeʻuhí ke lava Hono kakaí ʻo maʻu ai e ngaahi ouau fakatemipalé.

Ko e fuofua temipale ʻi he ngaahi ʻaho kimui ní ʻa e Temipale Ketilaní, pea naʻá ne fakahoko ha fatongia mahuʻinga ʻi hono toe fakafoki mai ʻo e ngaahi kī ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. Naʻe hā mai ʻa e Fakamoʻuí ʻi he nāunau mo tali e Temipale Ketilaní ko Hono fale. Ne hā mai ai ʻa Mōsese, ʻIlaiase, mo ʻIlaisiā ke ʻomi kia Siosefa Sāmita e ngaahi kī ne tuku tatali talu mei honau kuongá. Ne toe fakafoki mai ʻe ʻIlaisiā e ngaahi kī ʻo hono kuongá ʻo hangē ko ia ne talaʻofa mai ʻe Malakaí koeʻuhí ke tau fiefia he ngaahi tāpuaki ʻo e temipalé ʻi heʻetau moʻuí. (Vakai, T&F 110.)

ʻĪmisi
The Lord Appears in the Kirtland Temple

Ko e Hā ʻa e ʻEikí ʻi he Temipale Ketilaní, tā ʻe Del Parson

Ko e Temipale Nāvuú ʻa e fuofua temipale he ʻaho kimui ní ne fai ai e ngaahi ʻenitaumení mo e silá, ʻa ia naʻe hoko ko ha fuʻu mālohi lahi ki he kau paioniá ʻi heʻenau kātekina e ngaahi faingataʻa heʻenau kolosi he ngaahi feituʻu tokaleleí ʻo e ʻIunaiteti Siteití ki Saione ʻi he Teleʻa Sōlekí.

Naʻe mahino lelei he taimi ne ʻave ai ʻa Siosefa Sāmita ki Kātesí ʻa e ʻuhinga naʻá ne fuʻu fie maʻu ai ke ʻosi e temipalé. Naʻá ne ʻiloʻi e meʻa ʻe fie maʻu ʻe he Kāingalotú ke nau maʻu ai ha mālohi ke kātekina e meʻa te nau fehangahangai mo ia he kahaʻú pea kuo pau ke fakakoloaʻiaʻiʻaki ha mālohi mei ʻolunga—ko e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí.

Ne silaʻi fakataha ʻemau ngaahi kui paioniá ko ha fāmili ʻi Nāvū. Naʻe hoko ʻenau ngaahi fuakava mo e ʻEikí he Temipale Nāvuú ko hanau maluʻi he lolotonga ʻenau fononga ki he hihifó, pea pehē kiate kitautolu takitaha he ʻahó ni mo e toenga ʻetau moʻuí. Ko e ngaahi ouau mo e fuakava ʻo e temipalé ko hotau maluʻi mei hotau ngaahi ʻahiʻahí mo e faingataʻa ʻi hotau kuongá pea mo e meʻa te tau fehangahangai mo ia he kahaʻú. Ko hotau tukufakaholó ia. Ko hotau tuʻunga totonú ia.

ʻĪmisi
LDS pioneer Thomas E. Ricks depicted as a teenage boy leaving Nauvoo, Illinois with his family. The pioneers are depicted crossing the frozen Mississippi river. The Nauvoo Temple is depicted in the background.

Mavahe mei Nāvuú, tā ʻe Glen S. Hopkinson, ʻikai ngofua ke hiki hano tatau

Ki he Kāingalotu he kamataʻanga mai ko ʻení, naʻe mahuʻinga ki heʻenau fakamoʻoní ʻenau kau ki he ngaahi ouau ʻo e temipalé heʻenau fehangahangai mo e ngaahi faingataʻá, kakai ʻitá, tuli mei honau ngaahi ʻapi fiemālie ʻi Nāvuú, pea mo e fononga lōloa mo faingataʻa ʻoku hanganaki maí. Ne ʻosi fakakoloaʻiaʻiʻaki kinautolu ha mālohi ʻi he temipalé māʻoniʻoní. Ne silaʻi fakataha e husepānití mo e uaifí. Naʻe silaʻi e fānaú ki heʻenau mātuʻá. Ne tokolahi ha niʻihi ne mole e kau mēmipa honau fāmilí he fonongá, ka ne nau ʻiloʻi ʻoku ʻikai ko e ngataʻangá ia. He kuo nau ʻosi sila he temipalé ki hono kotoa ʻo ʻitānití.

Ko e Ngaahi Ouau Fakatemipalé—ʻEnitaumení mo e Silá

ʻOku ʻiloʻi ʻe he tangatá ko e ngaahi temipalé ʻa e ʻunivēsiti lelei taha ki he akó, ʻoku maʻu ai e ʻilo mo e poto kau ki hono Fakatupu ʻo e māmaní. ʻOku talamai ʻe he fufulú mo e paní ko hai kitautolu. ʻOku ʻomi ʻe he ngaahi fakahinohino ʻo e ʻenitaumení ha tataki ki he founga ʻoku totonu ke tataki ʻaki ʻetau moʻuí fakamatelié (vakai, T&F 97:13–14).

Ko e tefitoʻi taumuʻa ʻo e temipalé ko hono fakahoko e ngaahi ouau ʻoku fie maʻu ki hotau hakeakiʻí ʻi he puleʻanga fakasilesitialé. ʻOku tataki kitautolu ʻe he ngaahi ouau fakatemipalé ki hotau Fakamoʻuí pea ʻomai kiate kitautolu ʻa e ngaahi tāpuaki ko ia ʻoku tau maʻu ʻo fakafou ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. Ko e ʻuhinga ʻo e foʻi lea ʻenitaumení ko e “meʻaʻofa.” ʻOku kau he ouaú ha ngaahi fakahinohino kehekehe ki he founga ʻoku totonu ke tau moʻui aí mo e fuakava ʻoku tau fai ke moʻui angatonú ʻaki haʻatau muimui ki hotau Fakamoʻuí.

ʻĪmisi
Sealing room in the Kansas City Missouri Temple.

Faitaaʻi ʻo e konga ki loto ʻo e Temipale Kenisasi Siti Mīsulí ʻe Matthew Reier

Ko e ouau mahuʻinga ʻe tahá ko e silaʻi ki he taʻengatá ʻi he mali fakasilesitialé. ʻOku fakaʻatā ʻe he fuakava ko ʻení e fānaú ke sila ki heʻenau mātuʻá mo e fānau ʻoku fāʻeleʻi ʻi he fuakavá ke hoko ko ha konga ʻo ha fāmili taʻengata.

ʻOku akoʻi kitautolu ʻe he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá: “Ilonga ha meʻa te ke fakamaʻu ʻi he māmaní, ʻe fakamaʻu ia ʻi he langí; pea ʻilonga ha meʻa te ke nonoʻo ʻi he māmaní, ʻi hoku hingoá pea ʻi heʻeku leá, ʻoku folofola ʻe he ʻEikí, ʻe nonoʻo ia ʻo taʻengata ʻi he langí; pea ko ia ia ʻa ia te ke fakamolemoleʻi ʻene ngaahi angahalá ʻi he māmaní ʻe fakamolemoleʻi ia ʻo taʻengata ʻi he langí; pea ko ia ia te ke tuku ai pē ʻene ngaahi angahalá ʻi he māmaní ʻe tuku ai pē ia ʻi he langí” T&F 132:46

ʻI heʻeku hoko ko ha tokotaha faisilá, ʻoku ou ʻiloʻi ʻa hoku fatongia ko e fakafofonga ʻo e ʻEikí ʻi he taimi ʻoku tūʻulutui ai ha ongo meʻa mali ʻi he ʻōlitá. ʻOku ou ʻiloʻi ko e meʻa ko ia ʻoku silaʻi ʻi he māmaní, ʻoku silaʻi foki ia ʻi he langí—pea ke ʻoua ʻaupito naʻa maumauʻi ia, ʻo kapau ʻe moʻui faivelenga ai pē ʻa kinautolu ʻoku silaʻí pea nau kātaki ki he ngataʻangá.

ʻOku ʻi ai hano faʻahinga fokotuʻutuʻu ʻo e ngaahi sioʻata he holisi ʻo e loki sila he temipalé ke ne ʻomi e foʻi ʻata ʻoku ʻikai hano ngataʻanga. ʻI he mamata ki he ngaahi sioʻata ko ʻení he tafaʻaki ʻe taha ʻo e lokí ʻokú ne fakafofongaʻi mai e taʻengata ʻo e taimi ne tau fononga mai ai ki he māmaní. ʻI heʻetau tafoki ki he tafaʻaki ʻe taha ʻo e lokí, ʻoku tau sio ki ha ngaahi ʻata ʻoku hangē ʻoku ʻikai hano ngataʻangá ʻokú ne fakafofongaʻi mai ʻa ʻitāniti he taimi te tau mavahe ai mei he moʻui pelepelengesi ʻo e māmaní. ʻOku hanga ʻe he loki silá ʻiate ia pē ʻo fakafofongaʻi ʻetau aʻusia fakamatelie ʻi he māmaní. Ko e lēsoni ʻoku ako mei he aʻusia ko ʻeni he temipalé, naʻa tau fai ha fili totonu ke haʻu ki māmani ʻo aʻusia e moʻui fakamatelié pea ʻe makatuʻunga mei he anga ʻetau moʻui ʻi he vahaʻa taimi nounou ko ʻení ʻa ʻetau moʻui ʻi he kotoa ʻo ʻitānití he maama ka hokó.

ʻOkú ke teuteu atu ke fetaulaki mo e ngaahi sivi ʻo e moʻui fakamatelié. Naʻa tau loto lelei pē ke haʻu mei he ʻao ʻo e ʻOtua ko e Tamaí ki he maama fakamatelié mo e tauʻatāina ke filí, ʻo ʻilo te tau fetaulaki mo ha “fehangahangai ʻi he meʻa kotoa pē” (2 Nīfai 2:11). Ko ʻetau taumuʻá (vakai, 1 Nīfai 15:14) ke tau ʻai kiate kitautolu e teunga tau kakato ʻo e ʻOtuá pea matuʻuaki e “ngaahi ngahau vela kotoa pē ʻa e filí” (T&F 3:8) ʻaki ʻetau heletā ʻo e Laumālié mo e pā ʻo e tuí (vakai, T&F 27:15–18), ke kātaki ki he ikuʻangá, pea moʻui taau ke tuʻu mo moʻui ʻi he ʻao ʻo e ʻOtua ko e Tamaí mo Hono ʻAlo ko Sīsū Kalaisí, ki hono kotoa ʻo ʻitānití—ke maʻu e meʻa ʻoku ui ko e moʻui taʻengatá.

ʻOku ou fakamoʻoni atu ʻoku moʻui e ʻOtuá; ko e Kalaisí ʻa Sīsū; pea ko Siosefa Sāmita e Palōfita ʻo hotau kuongá, naʻá ne toe fakafoki mai e ngaahi tāpuaki ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻo lava ke tau maʻu ai e ngaahi tāpuaki ʻo e temipalé.