2013
Ko e Meʻa Ne Ako ʻe ʻAkani mei he Petiminitoní
Sānuali 2013


Ko e Meʻa Naʻe Ako ʻe ʻAkani mei he Petiminitoní

ʻOku ako ha talavou ʻInitonēsia ʻo ʻiloʻi ʻoku hanga ʻe heʻene maʻu ʻo e ʻamanaki leleí ʻo taʻofi ia ke ʻoua naʻá ne foʻi.

ʻĪmisi
young man with badminton racquet

Ko ha ʻaho māfana angamaheni pē ʻeni ʻi Sākata ʻi ʻInitonēsia, pea naʻe tafe hifo e pupuhá he laʻe ʻo ʻAkaní heʻene tatali ke teka e tokotaha mei he timi ʻe tahá. ʻOku vāofi e kaí ʻi he feʻauhi petiminitoní, pea ongoʻi ʻe he tamasiʻi taʻu 15 ko ʻení ke ne ʻai ke nau mālohi.

Hili haʻane fetāʻaki mo e tokotaha he timi ʻe tahá, naʻe taaʻi lahi ʻe he tokotahá ni e foʻi pulú (ʻoku ngāue ʻaki ki he petiminitoní) ʻo ʻikai ke aʻu ki ai ʻa ʻAkani. Naʻe ʻikai ke loto ʻa ʻAkani ke mole e poiní he naʻá na fuʻu vāofi, ko ia naʻá ne puna ai ki he foʻi pulú ka naʻe ʻikai pē ke aʻu—pea naʻá ne fetotoʻi heʻene tō ʻo heheke he malaʻe simá.

ʻOku faingofua ke tala ʻa ʻene manako he feʻauhi petiminitoní. Ka ʻoku ʻikai fakaʻamu ʻa ʻAkani ia ke ne hoko ko ha tokotaha feʻauhi petiminitoni fakapalofesinale. He ʻikai te ne fili ia ʻi he vaʻinga petiminitoni he ʻOlimipikí mo haʻane ʻalu ʻo ngāue fakafaifekau. Naʻá ne fakahā tonu pē ʻoku ʻikai ke sai ia he sipoti ko ʻení.

Ko e hā leva ʻoku feinga mālohi pehē ai e kiʻi talavou ko ʻení mo ʻene fuʻu malimalí? Ko e ʻamanaki leleí.

“ʻOku ou tui ʻe lava ke u toe lelei ange,” ko ʻene laú ia.

Ko ha ʻUhinga ke ʻI ai ha ʻAmanaki Lelei

Ko e ʻamanaki leleí ʻa e ʻuhinga ʻoku tau fai ai ha ngaahi meʻa lahi. ʻOku tau fakamālohisino he ʻoku tau ʻamanaki ʻe lava ke tau sino mālohi mo moʻui lelei ange. ʻOku tau ako tā ha meʻalea fakamūsika he ʻoku tau ʻamanaki ʻe lava ke tau tā ia ʻo lelei. ʻOku ako ʻe ʻAkani hono fai ʻo e petiminitoní he ʻokú ne ʻamanaki ʻe lava ke ne toe lelei ange.

ʻOku pehē ʻe ʻAkani, “Kapau naʻe ʻikai haʻaku ʻamanaki lelei ʻe toe lelei ange pea mau mālohi, ʻe faingofua ʻaupito pē ke te foʻi.”

Ko e ʻamanaki leleí ko ha konga mahuʻinga ia ʻo e palani ʻo e fakamoʻuí. ʻOku hanga ʻe he ʻamanaki lelei ʻe lava ke fakamolemoleʻi kitautolú ʻo ʻai ke tau fakatomala pea tau toe feinga kapau ʻoku ʻikai ke tau tauhi ha fekau.

Ko Hono ʻOhofi ʻe Sētane ʻo e ʻAmanaki Leleí

Ko e veiveiuá mo e loto foʻí ʻa e mahafu lelei taha ʻe ua ʻa Sētane ke ʻohofi ʻaki kitautolú. Naʻe ʻikai ke ne lava ʻo maumauʻi e palani ʻa e Tamai Hēvaní ʻaki haʻane taʻofi ʻa e Fakaleleí. Ka te ne kei lava pē ʻo feinga ke maumauʻi e ngaahi ola fakamaʻa ʻo e Fakaleleí ʻi heʻetau moʻuí ʻo kapau te ne lava ʻo kaihaʻasi ʻetau ʻamanaki lelei ʻe lava ke fakamolemoleʻi kitautolú.

ʻOku pehē ʻe ʻAkani, ʻ“Oku fie maʻu ʻe Sētane ke mole ʻetau ʻamanaki leleí, he ko e taimi ʻoku tau foʻi aí, ʻoku tau mamaʻo leva mei he Tamai Hēvaní.”

Neongo ia, ʻoku ʻi ai pē e ngaahi founga ke toe kumi mai ʻaki ʻa e ʻamanaki leleí ʻi he taimi ʻoku lava ai ʻe Sētane ʻo ʻai ke tau loto foʻí.

Ko Hono Kumi ʻo e ʻAmanaki Leleí

ʻE lava ke tau vakai ki he kuohilí ʻi he taimi ʻoku tau fie maʻu ai ha ʻamanaki lelei ki he kahaʻú. Naʻe fakaʻaongaʻi ʻe ʻAkani ha sīpinga mei ʻapiako ʻa ia naʻá ne akoʻi ange ʻa e lēsoni ko ʻení. ʻOkú ne pehē, “Kuó u ʻilo kapau te u ako mālohi, ʻe lava ke ola lelei ʻeku ngaahi siví. Koeʻuhí ko ʻeku aʻusia e meʻa ko iá, ʻoku ʻi ai leva ʻeku ʻamanaki lelei kapau te u akoako mālohi e petiminitoní, ʻe lava ke u fakalakalaka. ʻOku ʻomi ʻe he ngaahi meʻa kuó u aʻusiá ha ʻamanaki lelei kiate au.”

ʻI he taimi ʻoku tau fie maʻu ai ha ʻamanaki lelei ʻia Sīsū Kalaisí, ʻe lava ke tau fakatou maʻu ia ʻi he ngaahi meʻa kuo tau aʻusia he kuohilí ʻi he mālohi ʻo e Fakaleleí (vakai, Loma 5:4) mo e ngaahi meʻa kuo aʻusia ʻe he niʻihi kehé, kau ai e ngaahi meʻa naʻe hoko ʻa ia te ke fanongo ai ʻi he houalotu sākalamēnití, ʻi ha lēsoni Lautohi Faka-Sāpate, ʻi he Liahoná, pe ngaahi folofolá (vakai, Sēkope 4:4–6).

ʻI heʻetau ako ʻa e ngaahi lea ʻa e kau palōfitá ʻoku nau ʻomi e ʻamanaki leleí, lotu ke maʻu ʻa e meʻaʻofa fakalaumālie ʻo e ʻamanaki leleí, pea ako ke ʻiloʻi e mālohi ʻo e Fakamoʻuí ʻi heʻetau moʻuí, ʻoku tupulaki ʻetau tui kiate Iá, pea pehē ki heʻetau ʻamanaki lelei te Ne tokoni mai kiate kitautolu ʻi he kahaʻú.1

ʻOua Naʻá Ke Teitei Foʻi

ʻOku ʻiloʻi ʻe ʻAkani he ʻikai pē te ne teitei hoko ia ko ha tokotaha ʻatelita fakapalofesinale, ka ʻokú ne ʻiloʻi ka kei hokohoko atu pē ʻene feingá, ʻoku ʻi ai ʻa e ʻamanaki lelei ʻe lava ke ne fakalakalaka.

Naʻá ne ʻiloʻi ko e mālohi lahi ʻeni ʻo e ʻamanaki leleí: ʻOkú ne pehē, “ʻOku ʻi ai pē ʻa e ʻamanaki lelei ʻo kapau he ʻikai te ke teitei foʻi.”

Ko e tefitoʻi maʻuʻanga ʻo e ʻamanaki leleí ʻi he moʻuí, ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. Koeʻuhí ko e Fakaleleí, ʻe lava ke tau fakatomala ʻi he taimi ʻoku tau fai ai ha fehalaaki. ʻOku toe ʻuhinga foki ia, ʻoku ʻikai ke taʻe lavaʻi hotau ngaahi sivi ʻi he moʻuí ʻi he taimi ʻoku tau fai ai ha fehalaaki kae ʻoua kuo tau foʻi ʻo ʻikai ke tau kei feinga ke fakatomala mo talangofua, koeʻuhi pē ko e Fakaleleí.

Ko e ʻuhinga ia ʻoku kei hokohoko atu ai hono fakaafeʻi ʻe ʻAkani ʻa ʻene tamaí ki he lotú he Sāpate kotoa pē. Ko e ʻuhinga ia ʻokú ne feinga ai ke taukaveʻi e meʻa ʻoku totonú, neongo ʻoku ʻikai fai ia ʻe hono ngaahi kaungāmeʻá. Ko e ʻuhinga ia ʻokú ne faʻa heka pasikala houa ʻe taha ai ki he falelotú mo foki ke kau atu ki he seminelí, Mutualé, ngaahi fakatahaʻanga ʻo e Sāpaté, ngaahi kalasi teuteu ngāue fakafaifekaú, mo tokoni ki hono fakamaʻa ʻo e falelotú.

ʻOku pehē ʻe ʻAkani, “ʻOku ʻikai faingofua ʻa e feinga ke hangē ko Sīsuú. Taimi ʻe niʻihi ʻoku ou loto foʻi, ka ʻoku ʻikai pē tuku. Koeʻuhi ko ʻEne ngaahi feilaulau maʻakú, ʻoku ʻi ai ʻeku ʻamanaki lelei ʻe lava ke u toe lelei ange.”

Koeʻuhi ko e Fakaleleí, ʻoku ʻi ai ʻa e ʻamanaki lelei. Pea koeʻuhi ko e ʻamanaki leleí, ʻe lava ke liliu ʻe he Fakaleleí ʻetau moʻuí.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Vakai, Dieter F. Uchtdorf, “Ko e Mālohi Taʻefakangatangata ʻo e ʻAmanaki Leleí,” Liahona, Nōvema 2008, 23.

Ngaahi faitā ʻa Adam C. Olson