2008
Fanongonongo ‘o ha Ngaahi Temipale ma‘a ‘Alesona
Sepitema 2008


Fanongonongo ‘o ha Ngaahi Temipale ma‘a ‘Alesona

Naʻe fanongonongo ʻe Palesiteni Tōmasi S. Monisoni ʻi he ʻaho 10 ʻo ʻEpeleli, 2008 ha ngaahi palani ke langa ha temipale ʻe ua ʻi ʻAlesona ʻi he ʻIunaiteti Siteití, ko e taha ʻo kinaua ʻe langa ʻi he kolo ko Kilipatí pea ko e tahá, ʻe langa ʻi he Teleʻa Keilá (Gila Valley). Ko e fuofua fanongonongo pehē ʻeni kuo fakahoko ʻe Palesiteni Monisoni talu ʻene hoko ko e Palesiteni ʻo e Siasí.

Naʻe fakaafeʻi ʻe he Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻa e kāingalotu ko ia ʻoku nau fie fai ha foaki fakapaʻanga ki hono langa ʻo e taha ʻo e ongo temipalé ni ke nau fai ia ʻaki ʻenau hiki ia ʻi he laine ko ia ko e “Temipale” pe “Kehe” ʻo ʻenau laʻi foaki ʻaukaí pea fakamahinoʻi ʻa e temipale ko ia ʻoku fakataumuʻa ki ai ʻenau foakí kae ʻoua te nau ngāueʻaki ʻa e laine ki he “Langa Temipale” fakalukufuá.

ʻE ngāue ʻa e temipale ʻi Kilipatí ke fakasiʻisiʻi ʻa e ngaahi fiemaʻu ko ia kuo fai ki he Temipale Mesa ʻAlesoná ʻa ia ʻoku maile pē ʻe hiva ʻa hono mamaʻó (km ʻe 14) mei Kilipati pea naʻe fakatapui ʻi he taʻu 1927 pea toe fakatapui ʻi he 1975.

ʻE langa ʻa e temipale ʻi he Teleʻa Keilá ʻo ofi ki he ongo kolo ko ia ko Teisa (thatcher) mo Sāfōtí (Safford). ʻE hoko ʻa e temipalé ni ko ha fakafiemālie ki he kāingalotu ko ia naʻa nau faʻa fononga ʻi ha maile ʻe 300 (km ʻe 483) ki he temipale ko ia ʻi Mesá.

ʻOku pehē ʻe he kau taki ʻo e Siasí ʻe kamata hono langa ʻo e ongo temipalé ni ʻi ha taʻu ʻe taha pe ua nai mei heni. ʻOku toe ʻi ai foki mo ha temipale ʻi ʻAlesona ʻa ia ʻoku tuʻu ʻi Sinoufeleiki.