2010–2019
Ufthik Rame’en e Yaal’ nge Maguleng, Somol, Mu Par Rog!
October 2019 general conference


Ufthik Rame’en e Yaal’ nge Maguleng, Somol, Mu Par Rog!

Gube pii’ e m’ag nibe yib “udakaen e lane lang nge magal, en Somoel ra paer rodad, udakaen e “tin gafgow [ran] fek Kristus e falflaen’.”

Reb fapi tang ko hymns e ga’ar “Ufthik rame’en e yaal’ nge maguleng, Somol, mu par rog!”1 Bay bayay ni ug moy ulan ba sukuki me yib e yiko’. Sap u langan e winda nga wan, gube guy e maguleng nbay u tanginmaed. Ma rame’en fare yaal’ e be yib i aw ko fare maguleng, nib gel mab tomilang rame’en. De n’uw nap’an, ma, fare sukuki e yan ufthik fapi maguleng, magmaed yan ufthik e maguleng nib tilmor ndabayag ni nguyed ban’en ni bachan gelngin rame’en fare tomilang.2

siasing/Llecheklel
Magal ko litheayaal’
siasing/Llecheklel
Maagoeleng nib talmar

Tiney e maguleng e rayag ni nge ma’aw nagdaed ko tomilang rok Got ma krayag ni nge marwarnag e tafney rodaed ko fa’an kbay fare tomilang rok rodaed. Boech e pi maguleng ney e woed e kirbaen’, murus, nge ku mit e m’ar ko man’ay fa thamtham. Rayag ni ngar gathayed rogon ni gadaed ma sap ngodaed, ngak e gidii’, fa ngak Got. Ma yib ngak e ppin nge pumo’on ko gubin e yangar u dakan e fayleng.

Ma woed nrayag ni ngan ogthran fam weliy mornga’gen be’ ni bachan e dawri buch rom e tiney e gafgow. Ku woed downgiy, fare brayn e krayag ni nge m’ar, tomal fa dar gaman’ e tin nib t’uf riy. Nap’an e tafnay rodad ba gafgow, nib fel’ ningad pinninged e awuy rok Got, nge gidii’ rodad, nge ko e togta nge mental health togta.

“Gubin mit e gidii’—pumo’on nge ppin—e kan sunmiy raed ni woed ya’an Got. Gubin ma ir reb e pumo’on fa ppin ni fak e galabthir rodaed nibay u tharmiy, nge, ku woed, gubin ma bay fan nga murwel rok’.”3 Ku woed e Galibthir rodaed nbay u Tharmiy nge fare Tathapeg rodaed, bay downgindaed4 ma gadaed ma thamiy e yor.5

Pi walageg ni ppin, mangil ni yima thamiy e kirbean’ boech e ngayal’. Kirbaen’ nge alan’ e ma buch rok’ gubin e gidii’.6 Machane, fa’an nra gubin ngayal’ magdaed ba kirbean’ ma daryag ni ngad thamiyed fare t’ufeg rok fare Chitamangdaed nbay u Tharmiy nge fare Fak nge fare Kan ni Thothup, ma rayag nbay e m’ar rodaed ko kirbean’, murus, fa kmit e m’ar ko man’ay fa thamtham.

Fakag ni ppin e yoloy: “Bay bangyal’ …[nap’an] ni gub kirbaen’ ni gubin ngayal’. Ma guma lemnag ni kirbaen’ e ban’en ni ngan tamra’ ngay, ma woed ban’en nib kireb. Ere dan gog ngak be’. … Kug thamiy ni dariy fal’ngig.”7

Ba tafagar e yog ni array rogon: “Nap’an ni ku gub bitir, gubin ngayal’ ma guma thamiy ndariy e ayuw, tilmor, kirbaen’ug, nge murus ni woed ni gag be’ ni gub kireb. Kug rrin’ gubin ban’en ni ngu mathag e amith rog mug dag ni gag be’ e gub gel.”8

Pi tafagar rog, rayag nra buch rok bagdaed—nib baga’ ni, mich u wun’uy ko fare tonon ko falfalaen’, gadaed be tay e tin nde ga’fan nga dakan daed nib bachan e gadaed be lemnag nib t’uf ni ngaed polo’ gaed e chiney. Biney e laem ab gel mab mo’maw’. Ngan thapeg e tin nib polo’ ab t’uf ulan e biney e yafos nge bin migid—ma kari mus nu dakaen fare murunguy rok Yesus Kristus.9

Ra thin, nap’an gadaed ra weliy mornga’gen e tin ni gadaed be thamiy, magdaed yog ni gathi gubin ban’en rodaed mab mangil, rayag ni nge guy e gidii’ mar weliyed boech salpenraed. U t’abang mrayag ni ngaed athapegaed ma dariy fan ni ngaed gafgow gaed rodaed.10

siasing/Llecheklel
Athap ulan Bin W’ub e sul rok

Woed pi gachalpen Yesus Kristus, kad michegned ngak Got ni gadaed ra “ayuweged gimed” me “kirbaen’med ngak’ e pi’en nibe kirbaen’.”11 Kirbaen’uy nge miyor era buch nap’an ni kad pere’egned nbay e tiney e m’ar rodaed, pere’eg kanawo’en i ayuweg e tiney e gafgow, magdaed fekdaed nge ku buch e gidii’ ngak Kristus, ni’ir fare Ga’ ko fare Fosagnag.12 Ma fa’an ndan ninged rogon e pi n’en ni be thamiy e gidii’, nangfan fapi amith roraed ab riyul’ e bin somm’on kanawo’en nrayag ni ngaed nangfaned raed min ayuwegraed.13

Ma boech, e rayag ni ngan guy e n’en ni yaed be kirbaen’ ngay, ma boech e ba mo’maw’ ni ngan pere’eg.14 Ma brayn rodaed e rayag ni be gafgow15 fa be gafgow nag e m’ar,16 nrayag ni nga mon’og ni fa’an nran thilyeg e n’en ni yibe kay, rogon e mol, nge fare exercise. Boech e ngayal’, therapy fa taflay u tan pa’ e gidii’ nib chag ab t’uf.

N’an nra buch ni fa’an ndab ni gay e ayuw ko tiney e m’ar era gelnag e gafgow, ma ra ga’ ni nge palog nigem ko gidii’, ndamurnangfan, tha’ ni be togan, gafgow nigem, fam l’em ngamum’. Gumnang e tiney ya ke buch rog, papa’ rog e yim’ ni bachan e ke li’ ir ngam’ ni bukun e duw kakram. Yim’ ni tay e gin owchmad ngay ma rib gel e amith ni gu thamiyed ko tabinaew rog nge gag. Bukun e duw ni kug kirbaen’, ma fin gu pere’eg ndawri n’uw nap’an ni ran weliy mornga’agen ni ngan li’iy ngan’im’ nib mangil rogon e rayag ni nge ayuwegney ni nge taleg e biney.17 Ffin chiney e guma un ngu weliy mornga’gen e n’en nike buch ko chitamngig ngak pi fakag nge mich rog ngak fare Tathapeg nike gol nigeg make pi’ ulan fagli veil.18

Kirbaen’uy ngay, ni gidii’ nibe gafgow i thamiy e kirbaen’ e kar palog niged yaed ko pi gidii’en Kristus ni bachan e yaed be thamiy ndariy bang u roy ni fan ngoraed. Rayag ni ngaed ayuweged raed ngar thamiyed ni bay tigil’raed rodaed. Rib ga’fan ni ngan guy ni kirbaen’ e gathi ban’en nib mo’owar, fa bachan e denen.19 Ya “ma tugul i fthik e tin nib mith ban’en ma me achig u fthik e murnguy.”20 U t’abang, rayag ni ngaed gelgaed ko fare maguleng nibe palog nagdaed ni ngayag ni tin ni gadaed be tamra’ ngay e ran fosagnag u fthik fare ma’ang’ang.

Nap’an fare michib Rok u fayleng, Yesus Kristus e fosag e gidii’ nib m’ar, machane gubin fapi gidii’ ma thingar daged e mich roraed Ngak u m’on nrayag ni nge yibliyraed. Boech e gidii’ era milekaggaed nib n’uy yang, boech e rmath gaed ko mad Rok’, ma boek e nfekraed ngak ni nge fosagraed.21 Nap’an ni ngan fosagey, gathi ba t’uf rodaed nib gel? “Gathi gadaed gubin ma gadaed be toga’ ngak’?”22

Laked kanawo’en fare Tathapeg min ga’nag fare t’ufeg rodaed, min achig nag i weley thran e gidii’, magdaed tal i ogthran e tin nib thothup rok e gidii’. Bay e ngayal’ riy, rayag ni gadaed ra pow’iy e pi’in yad bmalmit me gur e mailang ngak e pi’in yad be par u fithik e lumor23 ere, fthik fare t’ufeg rodaed, rayag ni ngar thamiyed babay fare Kan ni Thothup miyaed thapeg fare tomilang rok Yesus Kristus.

Fa’an gubin ngayal’ ma be yilegnem “bangi milmor,”24 mu chel ngak e Chitamangiy nbay u Tharmiy. Ndariy ban’en nra buch rom nra thilyeg e tin nib riyul ni gimed gubin ni pifak e en Th’abi Tolang.25 Mtay u wun’um ni Kristus e ir fare Tathapeg rom nge fare Bayul, Ma Got e ir e Chitamam. Kar nangfaned. Tafney nagraed ni yad ba chugur ngom, ni yaed be motoyil ma yaed be og nag e ayuw.26 “[Yaedra] fal’eg laniyaen’med’ u fiti’ e pi kirbaen’.”27 Mu rrin’ gelngin nrayag rom, mag pagaen’um ngak fare bayul rok Somol.

Pi gafgow rom e dar dugliyem, machane rayag ni ngar daged ngom.28 Machane bochan “ndab gu ufanthin,”29 rayag nbay rom fare murunguy ngak boech e gidii’. Woed nike gagyeg nag fare Kan nib Thothup, mu weliy salpem ni ngayag ni nge “pi’ gelngin e pi pa’ef ndakuriy gelngin, nge pi bug ni be da’da’ nike me’waer”30.

Ngak e pi gidii’ nibe gafgow e chiney fa ayuweg be’ nibe gafgow, darod ngaed fol gaed ko pi motochiyel rok’ ni pii’ ngoraed, ni nge yog ni par fare Kan ni Thothup rok’ roraed ni gubin e ngiyal’.31 Ngaed rrin’ed e “tin ba’achig mab mem ban’en”32 nra pi’ ngodaed gelngindaed nib thothup. Woed President Russell M. Nelsone ni yog, “Dariy ban’en nrayag ni nge bing e tharmiy ni woed fare ga’ngin nib polo’, fol nib alamrin, gay rogon nib gel, be’eg fare thin rok Kristus ulan fare Babyor ku Mormon, nge yaen nga tempel ni gubin ngayal’ ngan rrin’ e murwel nfan ko mfen nfan e tabinaw.”33

siasing/Llecheklel
Fare Tathapeg e ke Gol

Ted u wun’daed ni fare Tathapeg rodaed, “[fek] nga dakean [rodaed] pi wo’owar ko gidii’ rok’, ni nge yog ni sug lan ngorngoren ko murnguy, u rogon e dagur, ni nge tog ni nang …rogon ni nge ayuweg [gadaed] e gidii’ [rodaed] rok’.”34 Ke yib “ni nge fal’eg laniyan’ e pi’in ke kireban’rad, …me fal’eg laniaun’ urngin e girdi’ nike gafgow lanin’rad; …bay ra boded yoke gek’iy ni somol e yung, ni pining e sorok ngak Got ko n’en ke rin’.”35

siasing/Llecheklel
Bin Magid e Wub

Gube micheg ngom ni “i fthik fapi maguleng nge tomilang” fare Somol era par rodaed, ni fapi “gafgow ni kirbaen’ [e rayag ni] m’ay u daken e falfalaen’ roraed ngak’ Kristus,”36 ma “u dakaen e murnguy e gadaed rathap riy, u tomuren ni kad rin’ed gubin nra yog ni ngad rin’ed.”37 Gube micheg ni Yesus Kristus era sul nga fayleng “me gol nagmed.”38 Ma woed, ni ra “n’ag urngin e lu’ [rodaed] u owcharad; ma dab ku un yor …kireban’uy.”39 Ngak gubin nra “mired ngak’ Kristus, ngam machalbog gaed rok’,”40 fare “pi rran ni i yib e gafgow ngam riy e bayi mus …I gag Somol e bay gu mang [fare] tamilang ngom, nib thil ko yal’ [rodaed] nge pul ni l’agruw ni bayi m’ay ram’en.”41 U dakean fithngan Yesus Kristus, amen.

Babyoren Ayuw

  1. “Mu par Rog!” Hymns, no. 166.

  2. Nap’an ni gamaed bay u dakan fare maguleng, dagur guyed fare tilmor nbay u tanginmaed, ma nap’an ni gamaed bay u tangin fare limor, mab momaw’ rogon ni nguyed rame’en fare tomilang nibe mat ram’en nga m’on romaed.

  3. The Family: A Proclamation to the World,Liahona, May 2017, 145.

  4. “Fare thothup nge dogur e arram fare ya’al rok fare mo’on” (Doctrine and Covenants 88:15). “Dogur rom e arram fare tempel ko thothup rom. And how you use your body affects your spirit” (Russell M. Nelson, “Decisions for Eternity,” Liahona, Nov. 2013, 107).

  5. Mu guy ko, ni woed, Isaiah 65:19; Luke 7:13; 3 Nephi 17:6–7; Moses 7:28. Nanged fan e pi thamtham rodaed e rayag nra ayuwegdaed ngaed boded fare Tathapeg rodaed, Yesus Kristus.

  6. Mu guy ko “Sadness and Depression,” kidshealth.org/en/kids/depression.html.

  7. Hermana Elena Aburto blog, hermanaelenaaburto.blogspot.com/2015/08. Ke yol:

    “Binem nib o’maw’ e ke ayuwegneg ke gelnag e mich rog ko fare tonon ko thap. Ya gumnang ni gub t’uf rok e Chitamngiy nbay u Tharmiy, ma bay wo’en nike ngongliy nfan ngog, ma Kristus e mnangfan e pi n’en nibe buchbuch rog.”

    “Got e darma kakrangem ni fa’an ndan mu nang rogon fare n’em.” Falfalaen’ ngay ni nge ayuwegnem ngam kalngaen’. Dar lemnag ni ngam fal’eg fapi n’en ni gubin t’abayay. Dam rrin’ e biney ni go’gur” (iwillhealthee.blogspot.com/2018/09).

  8. babyor rog. Maki yoloy: “Fare Tonom rok fare Thathapeg e ke mang fare gapas nge n’en ni guma taga’ ngay ulan e yafos rog. Nap’an nra kirbaen’ug ko gafgow rog, kab ngan’ug ni ke mu’ i rrin’ e tiney nibe buchbuch rog. … Bo’or e athap ni yimnang ni mornga’gen nran polo’ nigeg, ma downgig e dabki gafgow ko biney e [m’ar].”

  9. Mu guy ko Russell M. Nelson, “Perfection Pending,” Ensign, Nov. 1995, 86–88; Jeffrey R. Holland, “Be Ye Therefore Perfect—Eventually,” Liahona, Nov. 2017, 40–42; J. Devn Cornish, “Am I Good Enough? Rayag Rog ni ngu Rrin’?Liahona, Nov. 2016, 32–34; Cecil O. Samuelson, “What Does It Mean to Be Perfect?New Era, Jan. 2006, 10–13.

  10. Rib ga’fan ni ngan weliy e pin’ey ngak e pifakdaed, tabinaew, nge pi tafagar ulan e tabinaew rodaed, pi ward, nge binaew.

  11. Mosiah 18:8–9.

  12. Mu guy ko Russell M. Nelson, “Jesus Christ—the Master Healer,” Liahona, Nov. 2005, 85–88; Carole M. Stephens, “The Master Healer,” Liahona, Nov. 2016, 9–12.

  13. Nang rogon i guy e pow ko ya’an e tiney e rayag ni nge ayuwegdaed nge ku boech e gidii’. Rayag ni ngaed filed rogon ni dabkin laem nib togan nge rogon ni ngan laem nib mangil.

  14. Kirbaen’ e kama buch nap’an nibe buch ban’en nib mangil ulan e yafos—ni woed gergeleg e bitir fa reb e muruwel nib be’ech—fa krayag nra buch nap’an nib fel’ e yafos ku be’.

  15. Mu guy ko “Understanding Stress,” Adjusting to Missionary Life (2013), 5–10.

  16. Mu guy ko Jeffrey R. Holland, “Like a Broken Vessel,” Liahona, Nov. 2013, 40.

  17. Mu guy Dale G. Renlund, “Understanding Suicide” (video), ChurchofJesusChrist.org; “Talking about Suicide” (video), ChurchofJesusChrist.org; Kenishi Shimokawa, “Understanding Suicide: Warning Signs and Prevention,Liahona, Oct. 2016, 35–39.

  18. “Bin somm’on i gol nag be’ ab t’uf fare mich ngak ni woed e bitir ni nge nang nbay e Chitamangiy nbay u Tharmiy nib t’uf rodead ma bay kanawo’en ni nge gol nagdaed. Bitir Rok nrib T’uf Rok, Yesus Kristus, e pi’ e yafos Rok ni bachan e biney kanawo’en e gol. Machane dariy e fulweg nib magik, ma dariy e falay ni nge fosag, fa kanawo’en nga byang ni nge golnag e biney. Falay riy e mich ngak Yesus Kristus nge fare gelngin ni manemus ni nge fosag” (Richard G. Scott, “To Heal the Shattering Consequences of Abuse,” Liahona, May 2008, 42). Fa’an nra bay ban’en nde fal’ riy, ngad fal’egned rogon nge fel’. Machane, gathi ngaed pered ni kemus ni murwel rodaed e ngaed fal’egned i gadaed nge ko boech e gidii’. Dani t’uf ni ngaed rrin’ed gubin ni yigo’gadaed. Gathi t’abyay ulan e yafos rog, ni kug ning e ayuw ko therapists ni nge ayuwegneg ko tin ni gube mo’owar riy.

  19. Mu guy ko John 9:1–7.

  20. Jane Clayson Johnson, Silent Souls Weeping (2018), 197.

  21. Mu guy ko Matthew 9:2–7, 20–22; 14:35–36; Mark 1:40–42; 2:3–5; 3 Nephi 17:6–7.

  22. Mosiah 4:19; ngam guy Jeffrey R. Holland, “Are We Not All Beggars?Liahona, Nov. 2014, 40–42.

  23. Mu guy ko Romans 2:19; 13:12; see also Jeffrey R. Holland, “Come unto Me” (Brigham Young University devotional, Mar. 2, 1997), speeches.byu.edu.

  24. 1 Nephi 8:23; see also 1 Nephi 12:4, 17; 3 Nephi 8:22.

  25. Mu guy ko Psalm 82:6; Romans 8:16–18; Doctrine and Covenants 24:1; 76:24; Moses 1:1–39.

  26. See Adjusting to Missionary Life, 20; see also Micah 7:8; Matthew 4:16; Luke 1:78–79; John 8:12.

  27. Jacob 3:1; kum guy ko Ephesians 5:8; Colossians 1:10–14; Mosiah 24:13–14; Alma 38:5. Be’eg fare patriarchal blessing rom fam ning e tawa’ath ko priesthood ni ngayag ni ngam rung’ag gelngin ni gab t’uf rok e Chitamangiy nbay u Tharmiy ma b’dag ni nge tawa’ath nigem.

  28. Mu guy ko 2 Corinthians 4:16–18; Doctrine and Covenants 121:7–8, 33; 122:5–9.

  29. 2 Korinth 12:7.

  30. Doctrine nge Covenants 81:5 kum guy ko Isaiah 35:3.

  31. Mu guy Moroni 4:3; Doctrine and Covenants 20:77.

  32. Alma 37:6.

  33. Russell M. Nelson, “Revelation for the Church, Revelation for Our Lives,” Liahona, May 2018, 95.

  34. Alma 7:12 mum guy ko Isaiah 53:4; 2 Nephi 9:21; Mosiah 14:4.

  35. Isaiah 61:1–3 kum guy ko Luke 4:18.

  36. Alma 31:38; mum guy ko Alma 32:43; 33:23.

  37. 2 Nephi 25:23.

  38. Malachi 4:2; 3 Nephi 25:2.

  39. Revelation 21:4.

  40. Moroni 10:32.

  41. Isaiah 60:20.