Inā Ea ia i Luga Lou Ulu ma Olioli
Ao tatou fetaiai ma mea faigata i le ala a le Alii, e mafai ona tatou ea i luga o tatou ulu ma olioli.
I le 1981, o lo’u tama, o ni uo mamae se toalua, ma a’u na o i se malaga i Alaska. Sa faapea matou te tulaueleele i se vaituloto maotua ma feaei atu i se atunuu maualuga matagofie. Ina ia faaitiitia ai a matou avega e amoina, sa matou tuuina a matou sapalai i atigipusa, ufiufi i momi, faapipii i ai ni fasi ieie lanu uumi, ma togiina i fafo o le faamalama o la matou vaalele laitiiti i lo matou nofoaga faamoemoeina.
Ina ua matou taunuu, sa matou saili ma saili, ae i lo matou ofo, sa le mafai ona matou mauaina soo se atigipusa. Na iu lava ina matou mauaina le tasi. Sa i ai se tamai ogaumu kesi, se tapoleni, nai lole, ma ni nai pepa o Hamburger Helper-ae leai ni hamburger. Sa leai se auala matou te fesootai ai ma le lalolagi i fafo atu ma o le taimi faatulaga e piki ai matou o le vaiaso a sau.
Sa ou aoaoina ni lesona taua se lua mai lenei aafiaga: Tasi, aua nei togiina i fafo o le faamalama au meaai. Lua, o nisi taimi e tatau ai ona tatou fetaiai ma ni mea faigata.
O le tele o taimi, o le tatou tali muamua lava i mea faigata o le “Aisea [ua tupu ai ia te] a’u?” Peitai, o le fesili pe aisea, e le aveesea ai lava le mea faigata. E manaomia e le Atua lo tatou foia o faafitauli, ma ua Ia faailoa mai “o nei mea uma [tatou] te maua ai le poto masani, ma o le a avea mo [o tatou] lelei.”1
O nisi taimi e talosaga ai i tatou e le Alii e faia se mea faigata, ma o nisi taimi o o faafitauli ua foafoaina i lo tatou faaaogaina e i tatou lava po o i nisi foi o le faitalia. Na oo ia Nifae nei tulaga uma e lua. Ina ua valaaulia e Liae ona atalii e toe foi e aumai papatusi mai ia Lapana, sa ia fai mai, “Faauta ua muimui ou uso, fai mai o se mea faigata ua ou faatonuina ai i laua, ae faauta ou te lei faatonuina ai i laua, ae o se poloaiga mai le Alii.”2 I se mea na tupu, sa faaaoga e uso o Nifae lo la faitalia e faatapulaa ai lona [faitalia]: “Sa oo ina fetagofi mai o laua lima ia te a’u, aua faauta, sa laua feitai tele, ma laua noatia a’u i maea, aua sa laua saili e aveese lo’u ola.”3
Na feagai Iosefa Samita ma se mea faigata i le Falepuipui o Liperate. Ma le leai o se toomaga sa vaaia, ma le faanoanoa, na alaga atu Iosefa, “Le Atua e, o fea o i ai oe?”4 Ou te matea na lagona e nisi o i tatou lagona na oo ia Iosefa.
E fetaiai uma lava tagata ma ni mea faigata: o le maliu o se e pele, tatala se faaipoipoga, o se tamaitiiti faalogogata, ma’i, tofotofoga o le faatuatua, o le aveesea o se galuega, po o soo se isi lava faafitauli.
Sa suia lo’u tagata e faavavau i le faalogo atu i upu nei mai ia Elder Neal A. Maxwell o le Korama a le Toasefululua, na saunoa ai ao i ai i le lotolotoi o ona tauiviga ma le lukimia. Na ia saunoa, “Sa ou faia ni mafaufauga loloto ae oo mai nei upu aoga ma faamafanafana e 18 i lo’u mafaufau: ‘Ua ou tuu atu ia te oe lukimia ina ia e aoao atu ma le faamaoni o’u tagata.” Ona ia faaauau atu lea e faaalia le ala ua faamanuiaina ai o ia e lenei aafiaga ma se “vaaiga e uiga i mea maoae moni o le faavavau. … O ia vaaiga i le faavavau e mafai ona fesoasoani ia i tatou ia faimalaga atu ai i le isi 100 iata, atonu e sili atu ona faigata.”5
Ina ia fesoasoani ia i tatou ia agai i luma ma faatoilalo o tatou taimi faigata ma ni vaaiga o le faavavau, sei ou fautuaina atu ni mea se lua. E tatau ona tatou fetaiai ma ni mea faigata, muamua, e ala i le faamagalo atu o isi ma le, lona lua, i le tuuina atu o i tatou lava i le Tama Faalelagi.
O le faamagaloina o i latou atonu lea na mafua ai o tatou tulaga faigata ma toe faaleleia ai “[o i tatou lava] ma le finagalo o le Atua”6 e mafai ona faigata tele. E mafai ona sili atu ona tiga pe afai o tatou faigata na mafua i se tagata o le aiga, se uo mamae, po o i tatou lava.
I le avea ai ma se epikopo talavou, sa ou aoao i le faamagaloga i le taimi na faasoa mai ai e le matou peresitene o le siteki, o Bruce M. Cook, le tala lenei. Na ia faamatalaina mai:
“I le faaiuga o le vaitau o le 1970, sa ou amatalia ai ma nisi o paaga se pisinisi. E ui matou te lei faia se mea e le tusa ai ma le tulafono, ae o nisi o filifiliga le lelei, tuufaatasi ai ma taimi faigata o le tamaoaiga, na taunuu ai i lo matou toilalo.
“Na faia e nisi o tagata faipisinisi se moliaga ina ia toe maua mai a latou tupe. O le latou loia o se fesoasoani i le au epikopo a lo matou aiga. Sa faigata tele le lagolagoina o le alii lea na foliga mai o loo saili e faatamaia a’u. Sa ou atiaeina ni lagona le fiafia moni ia te ia ma mafaufau ia te ia o so’u fili. Ina ua mavae tausaga e lima o taua faaletulafono, sa aveesea mea uma na matou umiaina, e aofia ai le matou fale.
“I le 2002, sa ma iloaina ma lo’u toalua ua toe faatulagaina le au peresitene o le siteki lea sa ou galue ai o se fesoasoani. Ao ma malaga atu i se tafaoga puupuu ao lumanai ai le faamalologa, sa ia fesili mai ia te a’u po o ai ou te filifilia e avea ma au fesoasoani pe afai ou a’u e valaauina e avea ma peresitene fou o le siteki. Ou te lei manao e talanoa i ai, ae sa ia tauanau mai. Mulimuli ane, e tasi lava le igoa na oo mai i lo’u mafaufau. Ona ia ta’ua lea o le igoa o le loia lea na ma manatu sa i le ogatotonu o o ma faafitauli i le 20 tausaga ua mavae. A o ia talanoa mai, na faamautu mai e le Agaga o ia e tatau ona avea ma le isi fesoasoani. E mafai ona ou faamagalo i le tamaloa?
“Ina ua tuuina mai e Elder David E.Sorensen ia te a’u le valaauga e auauna atu o se peresitene o le siteki, sa ia tuuina mai ia te a’u le itula e filifili ai ni fesoasoani. E ala atu i loimata, sa ou faailoa atu ua uma ona saunia e le Alii lena faaaliga. Ao ou ta’uina le igoa o le tamaloa lea na ou mafaufau i ai o lo’u fili, na mouese atu le ita, le fiafia, ma le inoino sa ou tauaveina. I lena lava taimi, sa ou aoaoina ai le filemu lea e sau faatasi ma le faamagaloga e ala i le Togiola a Keriso.”
I nisi upu, na “faamagaloina moni” o ia e lo’u peresitene o le siteki, e pei o Nifae anamua.7 Na ou iloaina Peresitene Cook ma lona fesoasoani o ni taitai perisitua amiotonu e toalua o e alofa le tasi i le isi. Sa ou naunau ia avea e pei o i la’ua.
I tausaga na muamua atu, i le taimi o le mea na tupu i le matou malaga i Alaska, sa vave ona ou aoaoina ai o le tuuaia o matou tulaga i isi—o le lafoina i fafo e le pailate o meaai i le mou atu o le malamalama—sa le o se vaifofo. Ae peitai, ao matou lagonaina le vaivai faaletino, leai o ni meaai, mama’i, ma le momoe i luga o le palapala i le taimi o se afa tele ma e na o se tapoleni e ufiufi ai i matou, sa ou aoaoina ai “e leai se mea e le mafaia e le Atua.”8
Tagata talavou e, e manaomia e le Atua mea faigata mai ia te outou. O se tasi o tamaitai talavou e 14 tausaga sa auai i tauvaga pasiketipolo. Sa ia moemiti i le taalo pasiketipolo i le aoga maualuga e pei o lona uso matua. Ona ia iloaina lea ua valaauina ona matua e pulefaamalumalu i le misiona i Kuatemala.
I le taunuu atu, sa ia iloaina ai o nisi o ana vasega e faaSipaniolo, o se gagana na te lei tautala ai lava. Sa leai ma se ‘au taalo e tasi a teine i lana aoga. Sa nofo o ia i le fogafale lona 14 o se fale e matuai malupuipuia lava. Ma o le mea silisili o na mea uma, sa le mafai ona ia alu na o ia i fafo mo mafuaaga o le saogalemu.
Sa faalogo ona matua i lona tagi ma moe i po uma mo le tele o masina. Na momomo o la’ua loto! Na iu lava ina la filifili o le a la auina atu o ia i le aiga i lona tina matua mo le aoga maualuga.
Ina ua ulu atu lo’u toalua i le potu o le ma afafine e ta’u ia te ia le ma filifiliga, sa ia vaaia le ma afafine o loo tootuli i le tatalo ma o loo tatala le Tusi a Mamona i luga o le moega. Na musumusu atu le Agaga i lo’u toalua, “O le a OK o ia,” ma sa aluese filemu mai lo’u toalua mai le potu.
Ma te lei toe faalogoina o ia o tagi ma moe. Faatasi ai ma le naunautaiga ma le fesoasoani a le Alii, sa ia fetaiaia ma le toa i na tausaga e tolu.
I le faaiuga o le ma misiona, sa ou fesili i lo’u afafine pe na te alu e auauna atu i se misiona faafaifeautalai. O lana tali o le “Leai Tama, ua uma ona ou auauna atu.”
Sa ou fiafia i lena mea! Ae pe a ma le ono masina mulimuli ane, na fafaguina a’u e le Agaga i le po ma lenei manatu: “Ua ou valaauina lou afafine e auauna atu i se misiona.”
O la’u tali e faapea “Tama Faalelagi, ua tele mea ua ia tuuina atu.” Sa vave ona faasa’oina a’u e le Agaga ma ou iloa ai sa manaomia e le Alii lana auaunaga faafaifeautalai.
Sa ou aveina lo’u afafine mo se ‘aiga o le aoauli. Mai le isi itu o le laulau, sa ou fai atu i ai, “Ganzie, e te iloa le mafuaaga ua ta i ai iinei?”
Sa fai mai o ia “Ioe. Tama. E te iloa e tatau ona ou alu i se misiona. Ou te le fia alu, ae o le a ou alu.”
Talu ai sa ia tuuina atu lona loto i le Tama Faalelagi, sa ia auauna atu ia te Ia ma lona loto atoa, manatu, mafaufau, ma le malosi atoa. Sa ia aoaoina i lona tama le ala e faia ai se mea faigata.
I le faigalotu i le lalolagi atoa a Peresitene Russell M. Nelson mo le autalavou, sa ia talosagaina ai ni mea faigata i le autalavou. Na saunoa Peresitene Nelson: “O la’u valaaulia e mo oe ia e tu matilatila mai ma ia ese mai le lalolagi. … E manaomia oe e le Alii ina ia foliga e pei o, ia leo e pei o, ia aga e pei o, ma laei e pei o se soo moni o Iesu Keriso.”9 E mafai ona faigata lena mea, ae, ou te iloa e mafai ona e faia—ma le olioli.
Manatua “ua i ai tagata, ina ia latou maua le olioli.”10 Mai mea uma na fetaiai ma Liae, sa ia mauaina lava le olioli. Manatua le taimi sa “faapea ona mamafa o le faanoanoa i luga o Alema”11 ona o le nuu o Amonaea? Sa tau atu e le agelu ia te ia, “Amuia lava oe, Alema, o lea, inā ea ia i luga lou ulu ma olioli, … ona sa e faamaoni i le tausiga o poloaiga a le Atua.”12 Sa aoaoina e Alema se mea moni maoae: e mafai lava ona tatou maua le olioli pe a tatou tausia poloaiga. Manatua ia taimi o taua ma tofotofoga na fetaiai ma Kapeteni Moronae, “sa leai se taimi sili ona fiafia i totonu o le nuu o Nifae.”13 E mafai ma e tatau ona tatou maua le olioli pe a tatou fetaiai ma mea faigata.
Na fetaiai le Faaola ma mea faigata, “Ma o le lalolagi … o le a faamasino ia te ia o se meanoa; o le mea lea latou te sasa ai ia te ia, ae tuu atu e ia i ai; ma latou taia o ia, ae tuu atu e ia i ai. Ioe, latou te tuufeanu ia te ia, ae tuu atu e ia i ai, ona o lona agalelei alofa ma lona tali-tiga i le fanauga a tagata.”14
Ona o lena alofa-agalelei, na puapuagatia ai Iesu Keriso i le Togiola. O se taunuuga, ua Ia fetalai mai ai ia i tatou taitoatasi, “E maua foi outou e le puapuaga i le lalolagi a ia outou lototetele ua ou manumalo i le lalolagi.”15 Ona o Keriso, e mafai foi e i tatou ona manumalo i le lalolagi.
Ao tatou fetaiai ma mea faigata i le ala a le Alii, e mafai ona ea i luga o tatou ulu ma olioli. I lenei avanoa paia e molimau atu ai i le lalolagi, ou te folafola atu ai o loo soifua lo tatou Faaola ma o loo taitaiina Lana Ekalesia. I le suafa, o Iesu Keriso, amene.