2018
Iaļ n̄an Lem̧ōņōņō Em̧ool
April 2018


Iaļ n̄an Lem̧ōņōņō Em̧ool

Jān juon kōnono jān juon kadiwōjļo̧k, “Paths for Happiness,” kwaļo̧k ilo Brigham Young University–Hawaii ilo June 8, 2017.

Kōm̧m̧an bwe kōj kajjojo jen kālet n̄an iakwe Irooj im ļo̧o̧r iaļ ko An n̄an lem̧ōņōņō.

Pija
couple standing outside the Oakland California Temple

Jān aolep men otemjeļo̧k, Jemedwōj Ilan̄ ekōņaan ad lem̧ōņōņō em̧ool ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin.

“Ad lem̧ōņōņō ej kōm̧anm̧an eo an aolep kōjeraam̧m̧an ko Eaar letok n̄an kōj—katak ko an gospel, kien ko, kain̄i ko an priesthood, jem̧jerā ko an baam̧le, rikanaan ro, tampeļ ko, kōm̧anm̧an eo eaiboojoj, im em̧ool iien em̧m̧an n̄an en̄jake en̄taan. … Eaar jilkinton Nejin Emake Wōt n̄an bōktok Pinmuur bwe jen maron̄ m̧ōņōņō ilo mour in im bōk juon m̧ōņōņō eo ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin.”1

Armej ro ijoko jabdewōt rej pukot juon men. Ilo jekjek eo aer make, ta eo rej lukkuun pukote ej lem̧ōņōņō. Āinwōt bar m̧ool, ijoke, elōn̄ rej ettoļo̧k jān m̧ōņōņō “kōnke rejaje ia eo n̄an pukote” (K&K 123:12).

Kōnke rejaje ia eo n̄an pukot m̧ool im lem̧ōņōņō eo ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin, rej pukot ilo men ko rej kam̧ōņōņō ilo jidik wōt iien—wia men ko, pukot bun̄bun̄ im nōbar jān laļ ilo m̧wiļ ko rejekkar, ak m̧ad ilo men ko rem̧m̧an an ānbwin im rekaitoktoklimo.

Jeraam̧m̧an ekkā pok ippān lem̧ōņōņō. Āinwōt eļapļo̧k an armej kappukot jeraam̧m̧an ilo jidik iien, im edik aer m̧ōņōņō. Ekkā an, jeraam̧m̧an waļo̧k ilo jidik iien.

Āinwōt an Būreejtōn David O. McKay (1873–1970) ba: “Kwomaron̄ bōk kain m̧ōņōņō in, aaet, ak kwoban lo lan̄lōn̄, kwoban lo lem̧ōņōņō. Lem̧ōņōņō ej waļo̧k wōt ilo iaļ in em̧m̧an, āinwōt an aedin̄, men̄e eaidik, eo ej tōlļo̧k n̄an mour indeeo.”2

Ejerata n̄an elōn̄, m̧ōņōņō epen tōpare. Rimāletlet ro rejeļā bwe “kōn m̧wiļ em̧m̧an, lem̧ōņōņō ej kwaļo̧k juon mejatoto in mour em̧m̧an—en̄in bwe, kōn juon meļeļe ealikkar kōn en̄jake em̧m̧an.”3

Riboot ko rej kwaļo̧k bwe lem̧ōņōņō ejjab tōprakin juon en̄jake n̄an bar eo juon. Ijoke, bōk lem̧ōņōņō ekitbuuj juon kijejetok eo etankwadik kōn jet men raorōkļo̧k ilo mour in. Lem̧ōņōņō ej waļo̧k jen iminene ko, m̧wiļ ko, im jon̄ok pepe ko me jej maron̄ kōm̧m̧ani ippān jerbal. Mōņōņō eo ad ekkā an pād “kōjparok eo ad make.”4

Jen ļōmņak kōn jet iaan iaļen lem̧ōņōņō ko loi ilo jeje ko rekwojarjar im kar kwaļo̧k jen rikanaan im rijilōk ro raan kein. Tiljek im lukkuun katōt bun̄tōn need ioon iaļ ko rejim̧we enaaj kōm̧m̧an bwe jen lan̄lōn̄e lem̧ōņōņō eo ilo iaļ in im̧aad.

Wānōk

Iaļ eo m̧o̧ktata iaan men in ej wānōk, eo ej juon jon̄ak in kōļmenļo̧keņ im m̧wiļ pedped ioon jon̄ak ko routiej. Ekitbuuj erreeo im kwojarjar, eo ej kakarbab kom̧ n̄an deļo̧n̄e tampeļ ko rekwojarjar an Irooj. Armej ro rōwānōk rej bōk jidik m̧ōņōņō im kajoor. Rej kajoor kōnke rej erreeo n̄an bōk im maron̄ tōl jān Jetōb Kwojarjar. Erreeo ej jino ilo bōro im kōļmenļo̧kjeņ, im ej ejaakin taujin kālet ko reddik im m̧akūtkūt ko kajjojo raan.

“Kōm̧m̧an bwe wānōk en kainōknōk e kōļmenļo̧kjeņ ko am̧, innām lōke eo am̧ en ļap im̧aan Anij, im katak ko kōn priesthood enaaj pād wōt ilo buruwōm āinwōt wot jān lan̄.

“Jetōb Kwōjarjar enaaj m̧ōttam iien otemjeļo̧k, im jokoņam̧ juon jokoņan wānōk im m̧ool ej jab ukoktak; im mo̧jen eo am enaaj juon mo̧jen ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin, im kōn ejjeļo̧k wāween kipel ko enaaj to̧o̧rwaj n̄an eok indeeo im indeeo” (K&B 121:45–46).

Būreejtōn Thomas S. Monson (1927–2018) eaar kwaļo̧k bwe “ejjeļo̧k jem̧jerā en eaorōk ļo̧k jen kōļmenļo̧kjeņ eo am̧ make, mour erreeo eo am̧ make—im ej juon en̄jake eo eaiboojoj n̄an jeļā bwe kwoj jutak ilo ijo jikum̧ erreeo im kōn lōke bwe kwoj erreeo n̄an kōm̧m̧an āindein.”5

Jim̧we

Iaļ eo kein karuo n̄an lem̧ōņōņō ej jim̧we. Elder Richard G. Scott (1928–2015) jān Doulul eo an Jon̄oulruo Rijilōk ro eaar kwaļo̧k:

“Jeļā bwe niknik m̧ōņōņō ej itok jān ta kwe, ejjab jān ta eo ewōr ippam̧.

“Lan̄lōn̄ eo em̧ool ej itok jān m̧wiļ em̧m̧an, im ej ekkal jān juon jon̄ok eo ejjejet an pepe ko rem̧m̧an. … Pepe ko am̧ rem̧m̧an rej kwaļo̧k wōn kwe im ta eo eaorōk ilo kwe. Rej kōm̧m̧ani men ko rejim̧we repidodo. Bwe m̧ōņōņō kiiō im aolepān mour eo am̧, ej ilo pokake Irooj.”6

Ilo ad ekkatak jeje ko rekwojarjar, jej jeļā bwe kallim̧ur ko kōm̧m̧an jān Irooj n̄an kōj ekitbuuj mour jim̧we. Kallim̧ur ko rej naajdik ad jetōb, bōktok kōjatdikdik n̄an kōperan kōj ejjab n̄an ebbweer ilo apan̄ ko jej iooni kajjojo raan in ad mour ilo laļ in kōn jekpeņae im jon̄ok ko an mour in. Kōn menin, jej aikuj lukkuun lale bwe ļōmņak ko ad, naan ko, im kōm̧m̧an ko ad ren tōlļo̧k kōj ilo iaļ in ļo̧k n̄an ippān Jemedwōj Ilan̄.

Tiljek

Iaļ eo kein kajilu n̄an m̧ōņōņō ej tiljek. Ej pedped in jeļā bwe Anij ej kōjeraam̧m̧an kōj ekkar n̄an ad tōmak, eo ej unjen mour kōn jibadbad eo ekwojarjar im mour indeeo. Tōmak ej juon pedped in jerbal eo ej im̧we kōj n̄an niknik. Kajoor in mour ej waļo̧k ilo m̧wil ko ad rem̧m̧an im ad ikdeelel im m̧ōņōņō in kōm̧m̧ani men ko otemjej Anij im Jisōs Kraist rej kajjitōk ippād. Ej kōm̧m̧an bwe jen būkwelōlō n̄an pukot Irooj kōn jipan̄ im jutak im m̧akūtkūt kōn lōke n̄an bōk men ko rej jokkun wōt ippān Ankilaan.

Ilo am̧ etal m̧aanļo̧k, kwonaaj ioon idajon̄jon̄ n̄an lale eļan̄n̄e kwonaaj kōm̧m̧ani aolep men ko Irooj am̧ Anij ej jiron̄ eok (lale Ebream̧ 3:25). En̄in ej m̧ōttan en̄jake eo an mour in. Enaaj aikuji bwe jen bun̄ m̧aanļo̧k kōn dim tōmak ilo Kraist, bōk tōl jān Jetōb im lōke bwe Anij enaaj kake aikuj ko ad.

Keememej bwe kwon jab eno̧ik tōmak eo am̧—men̄e ilo iien ko reppen. Ilo am̧ dim, Irooj enaaj kōļapļo̧k maron̄ eo am̧ n̄an jutak ņae apan̄ ko an mour in. Jenaaj maron̄ anjo̧ ioon kōņaan ko renana, im jenaaj ejaake maron̄ eo n̄an anjo̧ mekarta ta ko rej waļo̧k n̄an maron̄ men ko reppen.

Kwojarjar

Pija
young adults walking toward the Provo City Center Temple

Kwojarjar, ej bar juon iaļ n̄an m̧ōņōņō, ej āinwōt ļo̧k weppān ilo jetōb im kanniōk. Kwojarjar ej kwaļo̧k erreeo ilo bōro im kijeļo̧k. Elmen ad jerbale kajjojo raan n̄an kōkajoorļo̧k mour in jetōb ko ad make bwe jen maron̄ kōļapļo̧k m̧wiļ āinwōt anij raņ?

Būreejtōn Harold B. Lee (1899–1973) eaar uwaak: “Jej kōļapļo̧k mour in jetōb eo ad make kōn jerbale. … Jej aikuj in kāājemoururi jetōb ko ad kajjojo raan ilo jar, ilo kōm̧m̧ani jerbal ko rem̧m̧an kajjojo raan, ilo jipan̄ ro jet. Jej aikuj kōkajoorļo̧k jetōb ko ad kajjojo raan ilo ekkatak jeje ko rekwojarjar aolep raan, ilo [nokon in jota], ilo pād ilo kweilo̧k ko, ilo bōk m̧ōttan kwojkwoj eo. …

“Em̧m̧aan eo ewānōk ej kajjieon̄ bwe en make em̧m̧anļo̧k jeļā bwe ej aikuj in ukwelo̧k kajjojo raan.”7

Mōttan eo juon eaorōk an kwojarjar ej āinwōt n̄an kōm̧m̧an im kōjparok bujen ko ilo tampeļ. Eļan̄n̄e jenaaj tiljek, bujen kein maron̄ etale kōj itulikin jon̄an kajoor im imminene ko ad make. Aolep kōjeraam̧m̧an ko kar kallim̧ur ilo gospel eo an Jisōs Kraist remaron̄ ad kōn ad tiljek n̄an kain̄i ko im bujen ko jaar kōm̧m̧an im̧aan Jemedwōj Ilan̄ im Jisōs Kraist ilo tampeļ. Mōttan jon̄ok in mour ilo “wāween eo elem̧ōņōņō” ekoba kalōk juon tampeļ n̄an kabun̄jar im kōm̧m̧ani bujen ko ippān Irooj (lale 2 Nipai 5:16, 27).

Jibadbad eo an iaļ in ej bwe jen lukkuun lale n̄an kōļapļo̧k mour in jetōb im n̄an erreeo ilo kanniōk.

Pokake

Kōjparok aolep kien ko an Anij ej āinwōt bar iaļ ko jet n̄an m̧ōņōņō. Ālkin an RiNipai ro kar kōjeno̧ļo̧k er jān RiLeman ro, raar jeraam̧m̧an ilo aer dāpij jim̧we ko, m̧ool ko, im kien ko “an Irooj ilo aolep men otemjeļo̧k, ekkar n̄an kien Moses” (2 Nipai 5:10). Jon̄ok in ej bar juon m̧ōttan eo eaorōk an mour “ālkin wāween an lem̧ōņōņō”

Būreejtōn Monson eaar kwaļo̧k: N̄e jej kōjparok kien ko, mour ko ad renaaj m̧ōņōņō ļo̧k, ļapļo̧k aer eddōkļo̧k, im dikļo̧k aer poktak. Apan̄ ko ad im inepata ko renaaj pidodo ļo̧k n̄an ineeki, im jenaaj bōk kōjeraam̧m̧an ko an [Anij] ekar kallim̧ur kaki.”8 Eaar bar ba, “Jeļāļo̧kjeņ eo jej pukōte, uwaak ko jej kijenmej n̄an loi, im kajoor eo jej kōņaan rainin n̄an jelm̧ae apan̄ ko ilo juon laļ eļap im ukoktak maron̄ ad n̄e jej m̧ōņōņō in pokake kien ko an Irooj.”9

Rilo̧mo̧o̧r eaar akweļap kōn kōj:

“Eļan̄n̄e kom̧ij iakwe Eō, kōjparoki kien ko Aō. …

“Eo kien ko Aō ippān, im ej kōjparoki, e in ej iakwe Eō. Im eo ej yokwe Eō Jema enaaj yokwe e im inaaj yokwe e im Inaaj kwaļok Eō n̄an e.” (Jon 14:15, 21).

Jab ļōmņak kōn kōj make im Iakwe

Iaļ eo ej m̧ake wōt n̄an lem̧ōņōņō juon iaan wāween ad jab ļōmņak kōn kōj make im iakwe—Iakwe me ej ļōmņak kake, itok limo, im jet jon̄ok an iakwe-em̧ool n̄an aolep armej. Iakwe ej tōlļo̧k n̄an lem̧ōņōņō me enaaj kam̧ōņōņō im kōjeraam̧m̧an mour ko ad im mour ko an ro jet. Ej meļeļe, āinwōt an kar Rilo̧mo̧o̧r ba, kwon iakwe rikōjdāt ro am̧ (lale Matu 5:44).

Ilo kōm̧m̧ane menin, kwonaaj kakūrm̧ool kien eo eļap n̄an iakwe Anij. Kwonaaj kelak ilōn̄in kōto ko—kelak lōn̄ ļo̧k, n̄an jurake, n̄an em̧m̧an ļo̧k. Mool im lem̧ōņōņō ej ejjeļo̧k jem̧ļo̧kin ej itok wōt n̄e jej kālet n̄an “iakwe Irooj am Anij kōn aolepān būruwōm̧, im kōn aolepen am̧, im kōn aolepān am̧ ļōmņak” (Matu 22:37; bar lale Deturonomi 6:5; Mark 12:30; Luk 10:27).

Kōm̧m̧an bwe jen aolep kālet n̄an iakwe Irooj im ļoor iaļ ko An n̄an lem̧ōņōņō, eo ej “unjen im tokjen ad mour.”10

Kakeememej ko

  1. “Happiness,” Gospel Topics, topics.lds.org.

  2. David O. McKay, in Conference Report, Oct. 1919, 180.

  3. “Happiness,” Psychology Today, psychologytoday.com/basics/happiness.

  4. “Happiness,” Psychology Today.

  5. Thomas S. Monson, “Examples of Righteousness,” Liahona, May 2008, 65.

  6. Richard G. Scott, “Making the Right Decisions,” Ensign, May 1991, 34.

  7. Teachings of Presidents of the Church: Harold B. Lee (2000), 176, 178.

  8. Thomas S. Monson, “Keep the Commandments,” Liahona, Nov. 2015, 83.

  9. Thomas S. Monson, “Pokake Ej Bōktok Kōjeram̧m̧an ko,” Liaona, Eprōļ 2013, 92.

  10. Joseph Smith, ilo History of the Church, 5:134.