Te Buaka E Waaki Nako
Te buaka are e waaki mai karawa e reitinako ni karokoa te bong aei. Ni koauana, e waaki kabuebuen riki te buaka ngkai Aomata aika Itiaki a katauraoi ibukin okin te Tia Kamaiu.
Tamnei iroun Katarina Stefanovic © iStock/Getty Images; Moment/Getty Images
Aomata nako ake a ongongora rongorongon te aonaaba a na kakoaua bwa ti maeka n tain te “buaka ao rongorongon te buaka” (D&C 45:26). Te kakukurei, bwa ni kabane ake iaon te aonaaba bon taan buaka. Ti a tia ni buakana aia mataniwii aika bubuaka n te buaka ae reitinako are e waaki n te maiu imwain e maiu aei imwain bungiakira.
Ibukina bwa ti tuai ni karekei rabwatara, ti buaka n te Buaka i Karawa n akea te kabaang, katii, ke taian boom. Ma te buaka e bon rang korakora n aron te buaka n te aonaaba n taai aikai, ma birion aika a ikoaki.
Te buaka imwain te maiu aei e karaoaki n te taeka, iango, kaborabakau, ao anainano (taraa Kaotioti 12:7–9, 11). Ana babaire Taatan bwa e na kakamakuia aomata. E ataia bwa te maaku bon te kawai ae tamaroa ni kamaunaan te onimaki. E kona ni kabonganai kauntaeka n aron aikai: “Te maiu n rabwata ae inaomata e rangi ni matoatoa.” “E kaangaanga bwa ti na oki ao ti na itiaki.” “E rang korakora te kaangaanga.” “Ko na kanga n ataia bwa ko kona n onimakina Iesu Kristo?” E bon rang bakantang iroun te Tia Kamaiu.
Te kakaitau, n ana babaire te Atua bwa e tokanikai iaon ana kewe Tatan. Ana babaire te Atua e kairaki ma te inaomata n rabwata ibukiia aomata nako ao te anganano ae korakora. Iehova, ae ataaki iroura bwa Iesu Kristo, e anganano bwa e na riki bwa te karea—ni korakai ibukin ara bure ni kabane. E anganano bwa e na anga maiuna ibukiia tarina ao mwanena bwa aonga naake a rairinanoia ni kona ni kaitiakaki ao n tokina n riki bwa ai aron Tamara are i Karawa. (Taraa Moses 4:1–4; Abraham 3:27.)
Raoiroina tabeua are e buoka Iehova ni katikii nanoia natina bon man aia kakoaua taan boutokaia, are e kairaki iroun Mikaera, te aakennanera (taraa Kaotioti 12:7, 11; D&C 107:54). Imwain te maiu aei, Atam e aranaki bwa Mikaera, ao Tatan e aranaki bwa Rutibero, are nanona te “tia uota te ota.”1 Anne e kona n tara ni kamimi bwa uean te rotongitong (taraa Moses 7:26), ma koroboki aika a tabu a reirei bwa Tatan bon “ana anera te Atua are e kariaiakaki imatan te Atua” imwain ae e bwaka (taraa D&C 76:25–28).
E na kanga te tamnei ae rang atatai ao n tia n rinanon te taneiai ae mwaiti ni kona ni bwaka? Bon ibukin ana kamoamoa. Rutibero e kaaitara nakon Tamara are i Karawa ibukina bwa e tangira abanuean te Atua ibon ibukina.
Ni kakaawakina ana maroro “Taratara raoi n te Kainikatonga,” Beretitenti Ezra Taft Benson (1899–1994) e reirei bwa Rutibero “e tangiria ni karineaki iaoia ni kabane ake tabeman” ao anne “kainikatongana are e tangiria bwa e na kanakoa ana kaintokanuea te Atua.”2 Ko a tia naba n ongo bwa Tatan e tangiria n uruana inaomataia aomata n rinerine, ma anne tiaki tii ibukina ngkai e bwaka man nakoana. E tewenakoaki mai karawa ibukin ana kaaitara nakon te Tama ao te Nati (taraa D&C 76:25; Moses 4:3).
Bukin tera ngai ao ngkoe ti buaka ni kaaitara teuare e buakaka? Ti buaka man ara karinerine. Ti tangiria ao ti boutoka Tamara are i Karawa. Ti tangiria ni kan riki n ai Arona. Rutibero iai ana kouru ae kaokoro. E tangiria n oneamwiin te Tama (taraa Itaia 14:12–14; 2 Nibwaai 24:12–14). Iangoa aron Tatan ni kammarakiia ao ni kakeaia ana Karo i Karawa. Ni koroboki aika a tabu, ti warekia bwa “e tang karawa iaona” (D&C 76:26).
Imwiin te kabo rabakau ae kabuebue, Mikaere ma ana taanga ni buaka e korakora aia mwaiti. Uoua te katenimwakoro kain karawa a rineia n ira te Tama (taraa D&C 29:36). Tatan ao taan ririmwiina a tewenakoaki mai karawa, ma aki waekoa ni kanakoaki nakon te rotongitong. Te moan, a kanakoaki nakon te aonaaba aei (taraa Kaotioti 12:7–9), te tabo are e na bungiaki iai Iesu Kristo ao te tabo are e na karaoa iai ana anganano n te mwakuri ni kamaiu.
Bukin tera Tatan ma ana aomata a kariaiakaki bwa a roko n te aonaaba? A roko bwa a na riki bwa taan kakaitara nakoia naake a na kataaki ikai (tara 2 Nibwaai 2:11). A na bon konaa n tokin te tai n tewenakoaki nakon te rotongitong? Eng. Imwiin te Mereniam, Tatan ao ana boutoka a na bon teweaki nako n aki toki.
Tatan e ataia bwa e a warebong ana bong. Ni Kauaokin Iesu, Tatan ao ana anera a na kabaeaki inanon 1,000 te ririki (taraa Kaotioti 20:1–3; 1 Nibwaai 22:26; D&C 101:28). Ngkai e a uakaan te tai anne, ana taanga ni buaka Tatan a buaka ni kakorakoraia ni karekeia tamnei aika a mwaiti ake a kona n reke irouiia.
Ioane te tia Kaotioti e kaotaki nakoina te Buaka i Karawa ni mwakoron miina ae kakaawaki. E kaotaki nakoina aron Tatan n tewenakoaki nakon te aonaaba bwa e na kariiria aomata. Aio aron Ioane ngke e noria: “E na reke kain te aba ma marawa; ba e ruo te riaboro nako imi, ao e bati n unun, ngkae e ataia ba e kani bane ana bong” (Kaotioti 12:12).
Ngaia are e kanga ni kabonganai ana bong Tatan, n ataia bwa akea ana tai ni konaaki? Te Abotoro are Betero e koreia bwa “te riaboro, kanga ai aron te raian ae bekorara, e nakonako, n ukoukora konana are e na ongnga” (1 Betero 5:8).
Tera ae e kaunga nanon Tatan? E na bon aki kona ni karekea rabwatana, e na bon aki kona ni karekea buuna ke ana utu, e na bon aki kona ni karekea te kukurei ae bwanin, ngaia are e tangiriia ni kabane mwaane ao aine bwa a na “karawawataaki n ai arona” (2 Nibwaai 2:27).
Teuare e buakaka e taketeniia mwaane ni kabane, ma naake a na kona n reke irouiia te kukurei ae akea tokina. E mataata bwa e bakantang irouia ni kabane ake a toka iaon te kawai nakon te karietataaki. Koroboki aika a tabu a reirei bwa Tatan e karika te buaka ma ana aomata te Atua aika itiaki, ao ni kairiiria bwa a na aki ata kawaia (tara D&C 76:29).
Te buaka are e waaki mai karawa e reitinako ni karokoa te bong aei. Ni koauana, e waaki kabuebuen te buaka riki ngkai Aomata aika Itiaki a katauraoi ibukin okin te Tia Kamaiu.
Beretitenti Brigham Young (1801–77) e taetae ni burabeti “bwa te Ekaretia e na butanako, tautaeka, ao e na rikirake n rakanako, n taabo nako ni kabutanakoa te euangkerio nakoia aaba nako iaon te aonaaba, ao ai aron naba mwaakan Tatan e na rikirake.”3
I taku bwa ngaira ni kabane ti na kariaia bwa te taetae ni burabeti aei e a koro bukina ngkai ti noora teuare e buaka ni karaba n atai rongorongoia bootaki nako n te aonaaba. Beretitenti Young e reirei bwa ti riai ni kamatebwaia aia kawai ara kairiribai bwa ti aonga n tokanikai iaoia. N na tibwai aua ana kawai Tatan aika kakoaua ao tabeua iango bwa ko na kanga n totokoia.
Ana Kainibaire Tatan
1. Te Kariiri. Teuare e buakaka e aki mamaa n arom aika buakaka ngkana e roko ana tai ni karini iango aika ribuaka inanon ara iango. Ana Boki Moomon e reirei bwa Tatan e wirikirikini bwaai aika aki itiaki ao iango aika riibuaka ao n unikii iango n nanokokoraki. E kairoroira bwa ti na karaoi anua n tinanikubeka ao ni mwangainrang. E aki tangiriira n ataia bwa a nako maia iango aikai, ngaia are e wirikiriki, “Ti aki ngai te riaboro, bwa bon akea te riaboro” (2 Nibwaai 28:22).
Tina kanga n totokoa te kariiri aei? Teuana te bwai ae moan te nakoraoi bon tii kanakoan Tatan. Anne te bwai ae e na karaoia Iesu.
N rongorongon te Tia Kamaiu n te Nu-Tetemanti iaon maungan te kaririaki e karekei rongorongo aika boongana. Ni katoai ana kariiri te riaboro ake e anganna, Iesu e kabonganai uoua mwaneka n ana kawai ni katanna: te moan, E tuanga Tatan bwa e na nako; imwiina E taekini koroboki aika a tabu.
N na anga te katooto: “Nako akuu, Tatan,” e tua Iesu, “bwa e koreaki ae e kangai. Kona taromauriia Iehova ae Atuam, ao kona toro irouna n tii ngaia” (Mataio 4:10). Te kibu are imwiina e koreia, “Imwiina te riaboro e kitanna iai, ao nooria, a roko anera n akoia” (Mataio 4:11). Ana kawai te Tia Kamaiu e rang nakoraoi!
N rongorongon Beretitenti Heber J. Grant (1856–1945) anganiira te iango n aron Beretitenti Grant, ngke e kairake, n totokoa te riaboro. Ngke Beretitenti Grant e a ataia bwa Tatan e wirikiriki nakoina, ni kataia n unika te nanokokoraki inanona, e tii kabaibati n taetae, “Na Riaboro, kaina wiim.”4
Iai inaomatam n tuanga Tatan bwa e na nako ngkana ko kaaitara ma te kaririiaki. E reirei koroboki aika a tabu, “Rarawa iroun te riaboro, ao ane e na birinako mai roumi iai” (Iakobo 4:7).
Iterana are teuana n ana katantan te Tia Kamaiu bon taekinan te kibu man koroboki aika a tabu. Iai te mwaaka ae korakora ni kamatenanoan koroboki aika a tabu, n aron are e karaoia Iesu. Kibu man koroboki aika a tabu a kona n riki bwa bwaai ni buaka aika kakaokoro n riki bwa am bwai ni buaka n tamnei.
Ngkana ko kaririaki, ko kona n taekina te tua n aron ae “Uringa te bong ae te Tabati n tabuia,” “Tangiriia am kairiribai,” ke “Ko na tai toki n iangoi n tainako bwaai aika tamaroa” (Otinaki 20:8; Ruka 6:27; D&C 121:45). Mwaakan koroboki aika a tabu aki tii kakamaaka Tatan, ma a uota naba te Tamnei nako nanom, kakoaua nakoim, ao ni kamatoako ni kaitara te kariiri.
2. Kewe ao uarao. Koroboki aika tabu a kaotia bwa Tatan bon taman taian kewe” (2 Nibwaai 9:9). Tai kakoaua ngkana e wirikirikini rongorongo n aron “Ko aki kona ni karaoa te bwai teuana ae eti,” “E a bon rang mwaiti am bure a aki kona ni kabwaraaki,” “Ko aki kona ni bitaki,” “Akea ae tabeakiniko,” ao “Bon akea am tarena.”
Teuana naba te kewe ae e aki toki ni kakabongana bon aikai: “Ko riai ni katai bwaai ni kabane teuana te tai—ti rinanona. Ti teuana te tai ko aki kona n rootaki.” Karaba aika uarereke ake e aki tangiria bwa ko na ataia bwa te bure bon anua aika kareke.
Teuana naba te kewe ae nakoraoi are e na kataia Tatan iaom bon aio: “Nikabane te koraki a bane ni karaoia. E Nakoraoi.” E bon aki Nakoraoi! Ngaia are tuanga te riaboro bwa ko aki tangiria n nakon te abanuea ae teretio—e ngae ngkana ni kabane aomata a nako ikekei.
E ngae ngke Tatan e na keweniko, ko kona ni kantaninga te Tamnei bwa e na tuangko te koaua. Anne bukina ngkai ana bwaintangira te Tamnei ae Raoiroi e rang kakaawaki.
Te riaboro e a tia n aranaki bwa “te tia mwamwanaea te aba ae koro arona.”5 E kataia ni katotonga ana reirei te uea are e taekini.
Uringnga, katotongan bwaai bon tiaki titebo ma kaitara. Kaitaraan te mainaina bon te roroo, ma bwaai aika katotongan te mainaina ni kamwane ni kona n riki bwa ae kaanga e roo ni mainaina ke e kureei. Bwaai aika katotongaki a kaota bannan te bwai ae koaua bwa e aonga ni keweniia aomata aika akea aia atatai. A minota te bwai ae tamaroa, ao n aron te mwane ni kewe, bon akea manenaia. N na kabwarabwara.
Teuana ana bwai ni kewe Tatan ibukin te onimaki bon te koaua ae e tei ibukin te bwai ae riki. Ana bwai ni kewe ibukin te tangira bon te kaibwabwaru. E katotonga te nakoanibonga bwa aia mwakuri ibonga, ao e katotonga ana kakai te Atua n te aro n tabunea.
Te mare imarenan te mwane ao te aine e katabuaki iroun te Atua, ma te mare imarenaia mwaane ibon irouia ao aine ibon irouia bon tii bwaai aika katooto. E aki uota te maiuraoi ke te karietataki. E ngae ngke ana katooto e kamwaneia aomata aika a mwaiti, bon tiaki bwaai aika koaua. A bon aki kona n uota te kukurei ae akea tokina.
Te Atua e kauringiira taekan te katooto n ana reirei Doctrine ao Covenants. E taku, “Te bwai are e aki itiaki bon tiaki mairoun te Atua, ao ana bwai te rootongitong” (D&C 50:23).
3. Kakauntaeka. Tatan bon taman te kakauntaeka. E reirei te Tia Kamaiu, “E kakiriweei nanoia aomata bwa a na itabarara ma te un, i marenaia” (3 Nibwaai 11:29).
Te riaboro e a manga reiakinna man bubua n ririki bwa ike e mena iai te kakauntaeka, Tamnein te Uea e na nako. Man te tai are e ana iai nanon Kain bwa e na tiringa Abera, Tatan e a tia ni karikiia taari aikai bwa a na itabarara. E karikii naba kaangaanga n taian mare, imarenaia kain te uoote, ao imarenaia toaia mitinare. E kukurei n noorakiia aomata aika kakauntaeka. E kataia ni karika te uneaki irouia utu imwain waakin te taromauri n te Taabati, imwain waakin te kainutu n te tairiki ni katoa Moanibong, ao n te tai are a baireia taanga bwa a na ira te tietion te tembora. Ana tai e aki kona n ataaki.
Ngkana iai te kakauntaeka ni mweengam ke n am tabo ni mwakuri, waekoa katoka te bwai are ko karaoia ao karekea te rau. E aki kakaawaki bwa antai ae moan waakinna.
Te kaiangatoa e riiriki man te kabuakaka. Iotebwa Timiti e reirei bwa “teuare e buakaka e katangiraoia nakoira bwa ti na rang n etieti, ngkana ti tarai aia kairua tabeman.”6 Ngkana ko iangoia, etietim bon tii katotongan te etieti ae koaua.
Tatan e tatangiria ni kabutanakoa te kakauntaeka n te Ekaretia. E rang mwaatai ni katebenakoi kairuaia taan kairiiri n te Ekaretia. Iotebwa Timiti e kauringiia aomata aika Itiaki bwa te moan mwaneka nakon te kekerikaaki bon kabuan te onimakinaki irouia taan kairiiri n te Ekaretia.7
E kuri n angiina rongorongo ni kabuakaka ni kaaitaraia kain te Moomon e boboto iaon keewe n taekan anuan Iotebwa Timiti. Te kairiribai e mwakuri korakora ni kabuakakaa Iotebwa ibukin rongorongon Kaokanbwaai are e toka iaon rongorongon te Burabeti n te bwai are e riki n te Buakonikai ae Tabu. Teuare e buakaka e mwakuri korakora n te bong aei nakon are mai imwaina ni karikiia kain te aro bwa a na titiraki n aia koaua iaon Kaokanbwaai.
Ni moan bongin taai aikai, a mwaiti mairouia taari mwaane ae iai te nakoanibonga irouia, a nanokawaki bwa aki kakaonimaki nakon te Burabeti. Temanna mai ibuakoia bon Lyman E. Johnson, are e kakerikaakaki ibukin ana mwakuri aika aki eti. E taekinna imwiina imwiin kitanakin te Ekaretia: “N na kona ni kabua anganibaiu te angatai bwa e na koreaki, ngkana I manga kakoaua riki teuana te tai. Imwiina I a kaonaki n te kukurei ao te kimwareirei. Miiu e kakukurei. Ngke I a uti n te moaningabong tamneiu e kukurei. I kukurei n te ngaina ao n te bong, ni kaonaki n te rau ao te kukurei ao te kakaitau. Ma ngkai ai bon te rotongitong, te maraki, te nanokawaki, ao te mweengabuaka e a rang korakora. Man te tai anne ao I tuai man noora te tai ae kakukurei.”8
Iangoi taeka akanne. A tei bwa kauring nakoia ni kabane kain te Ekaretia.
I a bon ti bwa rairaki nakon te Ekaretia. I bwabetitoaki ngke 23-au ririki ngke te kairake n ikawai ngai ae tuai iein ngke I reirei n te reirei ibukin bwainaoraki i Arizona, USA. I ataia man te tai anne aron Tatan ni mwakuri iaoia taan ukoukora te koaua ni kamangaongaoia ao ni kabwarai nanoia ngkai a ukoukora te koaua.
N au tai ni kairake, I a tia n noora aia banna ni katooto raraou aika Itiaki ni Boong aika Kaitira. I kukurei n aroia n aron kairan maiuia. I karaoa te babaire n reiakina riki taekan te Ekaretia, ma I aki tangiria n tuanga temanna ae I a kamatebwaia aroia kain te Moomon. N totokoan rawawata mai irouia raraou, I baireia bwa N na karaoa te kakae ae raba.
Aio bon te ririki ae mwaiti imwain te intanete, ngaia are I nakon te tabo n tangoboki are ana bwai te botanaomata. I kunea katotoon ana Boki Moomon ao e atunaki te boki n A Marvelous Work and a Wonder, iroun Unimwane LeGrand Richards (1886–1983) man te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman. I a waaki ni wareki booki aikai ma te nano ae korakora, ao I kunea bwa a kakaongora.
Ngkai tamneiu e tangiria ni kan reiakina riki ae mwaiti, Tatan e a wirikiriki inanon taningau. E tuangai bwa ni kabwaninan te kantaninga, I riai ni wareka te bwai are e koreaki irouia naba taan kabuakaka te Ekaretia. I oki rikaaki nakon te tabo n tangoboki ao n tarataranako. N te koaua, I kunea te boki are e kabuakakaan te Burabeti Iotebwa.
Warekan te boki ae kaitaraan te Moomon e kaminoa au iango. E bua mairou te tamnei ao te namakin are e a tia ni kaira au kakae. I a moanna n un ao I a kuri ni katuka au kakae ibukin te koaua. I a tataro ibukin te kaeka ngkai I wareka te koroboki ni kaitaraan te Moomon.
Ni mimiiu, I kaeka te tareboon mairoun raraou n te reirei ae rietata are e reirei n te Brigham Young University. E kaoai bwa N na kawaria i Utah, ao e berita bwa N na bae n tangiria n neweabaa tamaroan te tabo. Bon akea ana atatai ae I karaba ni kamatebwaia ana Ekaretia.
I butimwaea ana kakao. Raraou e iangoia bwa ti na nakon te Kaawa ae Salt Lake nakon te Tembora Tikuea. E rang mimi n ingaingan au kaeka. Akea ana iango ni kan ataakin reiakinan te koaua n taekan Iotebwa Timiti ao Kaokanbwaai.
Mitinare aine n te Tembora Tikuea a rang ibuobuoki. N akean aia atatai, a kaekai mwaitin au titiraki. Aia koaua a kaira au iango nakon “nanououa n [au] nanokokoraki,”9 ao au onimaki e a tabe n rikirake. Mwaakan te kaotikoaua e aki kona ni katautauaki.
Raraou e kaota naba ana koaua nakoiu ao e kaoai bwa N na tataro ao ni butiia te Atua ngkana e bon koaua te Ekaretia. N te kawai ae abwabwaki n oki rikaaki nako Arizona, I a moana au tataro ma te onimaki—n te moan tai “ma te nano ae koaua, ma nanou ni koaua” (Moroni 10:4). N taabo tabeua n te mwananga anne, e tara n ae rabwatan au kaa ni kabane e kaotaaki n te ota. I reiakinna ibon irou bwa te ota e kona ni kanakoa te roo.
Imwiina I a baireia bwa N na bwabetitoaki, teuare e buakaka e a taenikai n te kabanea n tai. E mwakuri iaoia au utu, ake a karaoi bwaai ni kabane ni korakoraia ni kabwara nanou, ao a rawa n ira au bwabetito.
I bon bwabetitoaki, ao n tokin te tai a bebete nanoia. A moanna ni buokai ni kakaea rongorongoia ara utu. Tabeua te ririki imwiina, mwaneu ae uarereke e a bwabetitoaki. Raraou are e kaoai bwa N na kawaria i Utah n te tai aei e a riki bwa kainnabau.
4. Te Kabwaranano. Tatan e kabongana te bwai ni mwakuri ma aia onimaki aomata aika Itiaki aika kakaonimaki ngkai a bane ni kabwaka ake tabeman. Irou, ngkana I a moanna n namakina te bwarannano, e buokai n ataia bwa antai are e kataia ni katikai rikaaki. Aio are e kauna nanou bwa N na kaungaai—n ti kanakoa teuare e buakaka.
Tabeua te ririki n nako, Beretitenti Benson e anga ana maroro are e atunaki “Ko na tai Bwarannano.” Inanon te maroro ae anainano anne, e kauring, “Tatan e kataia ni karikirakei anga n tokanikai iaoia aomata aika Itiaki n te rawawata, bwarannano, te riibuaka, ao te nanokawaki ae korakora.”10 Beretitenti Benson e kaungaia kain te Ekaretia bwa a na tararuaiia, ao e anga 12 koaua iango ibukin buakanakin te bwarannano.
Ana kaotinano e kaira buokakiia tabeman; ni mwakuri korakora ao n totokoi taningaroti; kakaraoi anua aika raraoi, ake a raonaki n te kamarurung ao kanakin amwarake n teia ao n aroia, n ukoukora aia kakabwaia nakoanibonga; ongora nakon katangitang aika anainano; wareki am kakabwaia; ao ni katei kouru. Ae kakaawaki riki nakon aikai ni kabane, n aron are e reirei iai koroboki aika a tabu, ti na tataro n taainako bwa ti aonga n tokanikai iaon Tatan (taraa D&C 10:5).11
Tatan e ruru ngkana e noora
Te aomata ae itiaki ae mamaara ni katorobubua.12
E kakaawaki bwa ko na ataia bwa iai tian mwaakan te buakaka. Taian Atua a katei tiia akanne, ao Tatan e aki kariaiakaki bwa e na riaoi. Te katooto, koroboki aika a tabu a kakoaua nakoira bwa te mwaaka e aki anganaki Tatan bwa e na kariiriia ataei aika a uarereke (tara D&C 29:47).
Teuana kakaawakin tiatianakira bwa Tatan e aki atai ara iango ni karokoa ti tuangnga. Te Uea e kabwarabwara, “Akea riki ae e kamaiua te Atua are e ata ana iango ao te bwai are e tangiria nanona” (D&C 6:16).
Tao aio bukina ngkai te Uea e anganiira tuua n aron ae Ko na tai ngurengure (tara D&C 9:6) ao Ko na tai kabuakaka raom (tara D&C 42:27). Ngkana ko reiakinna ni kamanena raoi newem (tara Iakobo 1:26), ko na bon aki anga te rongorongo ae mwaiti nakon teuare e buakaka. Ngkana e ongo te ngurengure, tangitangi, ao te kabuakaka, e tarai raoi n tau mwiia. Am taeka aika aki raraoi e kaota mamaaram nakon am kairiribai.
Iai te kaongora ae raoiroi ae N na taekinna nakoimi. Ana taanga te Atua e bubura riki nakon ana taanga tRutibero. Ko kona n tarataranako ao n iangoi ibon iroum, “E a moanna n riki ni buakaka te aonaaba. Tatan e na tokanikai n te buaka.” Kona tai mwamwanaaki. Te koaua bwa, ti mwaiti riki nakoia aiara. Uringnga, uoua te katenimwakoro mairouia natin te Atua a rinea ana baire te Tama.
Tariu ao mwaneu, kakoaua raoi bwa ko na buaka n ana itera te Uea. Kakoaua bwa ko na uota ana kabaang te Tamnei.
Bon au tataro bwa n tokin maiumi, kam na kona n taetae ma te Abotoro Bauro, “I a tia ni buaka n te buaka ae raoiroi, I a tia ni biribiri, I a tia ni kawakina te onimaki” (2 Timoteo 4:7).