2010–2019
Ennetin Chon Kunon ewe Chon Amanau
October 2019 mwichenapen Mwichefen


Ennetin Chon Kunon ewe Chon Amanau

Sia tongeni mefi pwapwa mi fochofoch nupwen ach Chon Amanau me An kapas allim ra winiti nongonongen ikewe sia aueta manauach.

Ewe puken Haggai minne mi monono non ewe Testamen Nom a poraus usun eu mwichen aramas repwe fen feioch ika repwe fen ausening ngeni arurun Elter Holand. Ra osukosuk pwe manauer me ar angang ese anongonong won Kraist. Haggai a apasa och kapas mi aunusa ekiek ren minne ewe Samon a apungu ekkewe aramas ren ar nomwetiw non imwer nge rese aueta an ewe Samon we tempel:

“Nei aramas, pwata sua nonos non ekkewe imw ni och nupwen ai we Imwenipin mi chok tatkis?

“Iei anon ewe Samonun aramas; ekieki ami mwokutukut.

“Oua fotukatiw chommong, nge a kukkun met oua kini. A wor met oupwe ani, nge ese naf, a wor unumemi, nge ese naf; a wor ufemi, nge ese nafen epwe epichikare kemi; niwinin chon angang a nom non potou mi kamw.

“Iei anon ewe Samonun aramas; ekieki ami mwokutukut.”1

Kose sani ekkena awewen ewe namotongawen aucheani mettoch ese namot nap seni mettochun Kot?

Non ew mwichen sakrament ua keran fiti, emon misineri a keran niwin apasa sefani met emon sam a apasaochu usun ei kokkot nupwen a apasa ngeni noun kewe, “Mi auchea epwe kis Wi-Fi me epwe nap Nifai!”

Ren ai nonnom non West Africa non chommong ier, ua kuna chommong awewen an aramas aucheani ewe kapas allim non manauer me rese sawaseni. Ew sokkun awewe ina iten ewe nenien for taia me awenen taia non Ghana. Ewe chon an ewe sitowa a eita ngeni “Thy Will Alignment.”

Sia tongeni mefi pwapwa2 mi fochofoch nupwen ach Chon Amanau me An kapas allim ra winiti nongonongen ikewe sia aueta manauach. Nge, mi mecheres an ena nongonong epwe winiti mettochun fonufan, ikewe ewe kapas allim a winiti och chok mettoch sipwe fori ika fen fiti chok fan non ru awa non Raninfel. Nupwen epwe iei sokkun, a usun chok ach wanong niwinich non ew “ew potou mi kamw.”

Haggai a ureni kich pwe sipwe nikitu—sipwe winiti, usun am aua apasa non Australia, “fair dinkum” usun ach manaueni ewe kapas allim. Aramas ra fair dinkum nupwen ir met ra apasa pwe ir.

Ua kaeo ekis usun ai upwe fair dinkum me amuchu ai tongeni ren ai play rugby. Ua kaeo pwe nupwen ua ammuch ne play, nupwen ua fangeta ai tongeni, ai pwapwan ewe urumot a nap.

Sasing
Elter Vinson fiti an we kumien rugby

Ewe ierin rugby ua kon sani ina ewe ier mwirin high school. Ewe kumi ngang mi choni ra men angoch me nikitu. Am we kumi a win non ena ier. Nge, non ew ran aupwe chungeni ewe team ese kon angoch, iwe mwirin ewe game am meinisin mi wor chienem nengin aupwe wei ngeni an ewe college we pworuk. Ua ekieki pwe pokiten ei game epwe mecheres, upwe achocho ai upwe tumunu inisi seni feiengaw ren ai upwe ennetin pwapwaiti ewe pworuk. Non ena game, ause kon nikitu non am oppur fengen ngenir usun akkom, iwe aua nuus. Soposopono ngawan, ua awesano ewe game ren tinnaawei a fokkun pwo, ewe ese aochueno nikinikin ngeni chienei we nengin. Menin mi auchea upwe kaeo och mettoch.

Ew mettoch mi sokkono a fis non ew game mwirin non minne ua ennetin nikitu. Atun och fansoun ua saa ren ennetin ai mochen ngeni emon ngang mi chu ngeni; mwitir chok ua mefi och metek won mesei. Ua fen kaeo me ren semei pwe usap tongeni mut ngeni ewe chon ungeniei epwe sinei ika ngang metek, ua sopweno ne awesi ewe game. Non ena pwinin, nupwen ua sossot ne mwongo, ua kuna pwe use tongeni nunu. Sorotan mwirin, ua no ngeni ewe pioing, ikewe ew X-ray a apungano pwe ngachi a kup. Awei a riri fengen ren wea non ekkewe wonu wik mwirin.

A wor nesen ua kaeo seni ei kapas monomon ren ewe tinnaw mi pwo me ngaach mi kup. Ina mwo ai chemeni pwe ese pwonuta ai mwoneiti mwongo non ekkewe wonu wik nupwen ua tongeni chok unumi konik, use mefi niemam ren ngachi we mi kup pokiten a fis seni ai fangeta unusen ai tongeni. Nge a wor ai niemam usun ewe tinnaw mi pwo pokiten a esisina ai auku ai tongeni.

Amuchu ach unusen tongeni esap wewen pwe sipwe chok kuna feioch ika fetanoch fansoun meinisin. Nge a wewen pwe epwe wor ach pwapwa. Pwapwa esap kinamwe mwochomwoch ika fen pwapwa mwochomwoch. Pwapwa mi fochofoch me a fis nupwen we Samon a etiwa ach achocho.3

Ew awewen ei sokkun foffor mi ketiw ina ewe porousen Oliver Granger. Usun Preseten Boyd K. Packer a apasa: “Nupwen ekkewe Souneng ra katou seni Kirtland, … Oliver a nomwetiw pwe epwe amomono fonuwer we ren met i mi tongeni. Esap kon seroch an epwe fisioch. Iwe, ennetin, i a fisioch!”4 A fen angei wisan me ren ewe Aewin Presetensi an epwe fori ew angang mi weires, ika ese fen tufich. Nge ewe Samon a esinna i fan iten an achocho ese fisioch a apasa:

Pwe I mi chechemeni Noun chon angang Oliver Granger me itan epwe nom non achechem monomon seni fansoun ngeni fansoun, feinfeino me fochofoch.

Ina minne, Oliver epwe achocho ne angasa ewe Aewin Presetensin ewe Mwichefen, iwe nupwen epwe turuno i epwe uta sefan, pun an fangeno epwe kon monomon ngeni ewe Samon nap seni feiochun an achocho.5

Menin epwe ennet usun kich meinisin—esap ach fisioch nge fen ach fangeno me achocho repwe auchea ngeni ewe Samon.

Pwan ew awewen emon ennetin chon kunon Jises Kraist ina emon chiechiem achengicheng non Côte d’Ivoire non West Africa. Ei sister mi amwarar me nukuchar a riaffou ren weiresin netip me efeiengawen inis seni punuwan we non nangatamen fansoun, iwe nesoponon ra mufesen. Ese tongeni apwangapwang non an nuku me kirekiroch, nge pokiten an punuwan kiringaw, a riaffou non fansoun nangatam. Non an pwisin kapas, a awewei met a fis:

“Inamo ua apasa pwe ua amusano, ua soun mefi ena metek; ua nonom non rani kewe fiti ena kinas. A usun ew kar non ngasangasei. Chommong fansoun ua Iotek ngeni ewe Samon pwe epwe angeiano seniei, nge a fokkun metek ua nuku pwe epwe nom rei non unusen manauei. A kon metek nap seni nupwen inei we a mano nekukunui; a metek nap seni nupwen semei me nei att ra mano. Usun pwe a watteno me pwonueno ngasangasei, a ngeniei ewe memef pwe ekiseno chok upwene mano.

“Ekkoch fansoun ua pwisin eisiniei met ewe Chon Amanau epwe fori non nonnomui, me ua mochen apasa, ‘Ei a kon nap, Samon.’

“Iwe non ew soran ua kutta ewe metek a feito seni ekkei mettoch meinisin non netipei me kutta non anonnonen netipei, ua kutta non nguni. Ese chiwen pwa. Ai ekiek a mwitir ekieki usun ekkewe popun ua [fen] mefi metek, nge use mefi ewe metek. Ua witiwit unusen ewe ran ai upwe katon ika upwe mefi ewe metek non netipei; use mefi. Iwe ua fotopukutiw me kinisou ngeni Kot ren an fori ewe asoren achasefan an ewe Samon epwe och ngeniei.”6

Ei sister iei a pwapwa an riri ngeni emon mwan mi amwarar, me nukuchar ewe a ennetin tongei.

Iwe epwe ifa usun mwokutukutuch ika sipwe ennetin chon kunon Kraist? Me met auchean ewe kapas allim ngeni kich nupwen sia “ekieki [ach] mwokutukut,” usun Haggai a apasa?

Ua sani ewe awewen apungun mwokutukut semen King Lamonai a pwar ngenikich. Oupwe chechemeni an akkom song an kuna noun we a fiti Ammon, emon Chon Nifai—ew aramas ekkewe Chon Leiman ra oput. A weitau noun ketinas an epwe fiu ngeni Ammon nge a mwitir kuna noun Ammon we ketinas ren chioran. “Iei ewe king, a nuokus ika epwe ninnino, a apasa: Ika kopwe amanauaei upwe mut ngonuk met chok kopwe eis, pwan mwo esopun ewe muu.”7

Esinna an fangeno—esop an we muu fan itan manauan.

Nge ekisino, mwirin an weweiti ewe kapas allim, a pwan fori ew fangeno. “Ewe king a apasa: Met upwe fori pwe epwe tongeni wor ai manau esemuch usun minne ka fen apasa? Ewer, met upwe fori pwe upwe tongeni uputiw me ren Kot, me ei ngun mi ngaw epwe uttutuu seni fan mwari, me angei noun we Ngun, pwe upwe tongeni ureno ren pwapwa, pwe usap tongeni katuruno atun ewe ranin soponon? Nengeni, anon i, upwe fangeta mettoch meinisin ua pisekini, ewer, upwe nikitano ai we muu, pwe upwe tongeni angei ei ennetin pwapwa.”8

Ei fansoun, a mwoneta an epwe fangeta unusan an we muu, pokiten ewe kapas allim a kon auchea nap seni an mettoch meinisin! I a fair dinkum usun ewe kapas allim.

Iwe, ewe kapaseis ngeni emon me emon kich: kich mi pwan fair dinkum usun ewe kapas allim? Pokiten ika sipwe chok ekis nikitu esap wewen fair dinkum! Iwe Kot ese mwareiti ekkewe rese kon nikitu.9

Ese wor pisekisek, ika sokun met sipwe fori, ika ia sia nomw ia, ika sokun social media, ika sokun video game, ika sokun urumwot, ika sokun mwicheich ren aramas itefeuno, ika ese pwan nifinifin metoch won fonufan epwe tongeni euchea seni manaw fochofoch. Iwe an ewe Samon aurour ngeni aramas meinisin pwe ekieki “ami mwokutukut.”

Ai memef a kon weweoch non ekkewe kapas an Nifai: “Ua pwapwa non fatafatoch; ua pwapwa non ennet; ua pwapwa non ai Jises, pun I a fen agasano nguni seni hell ”10

Kich ennetin chon tapweno mwirin I ewe a fangeno unusen An tongeni fan itach? I Noun we Anemon me ach chon Aninis ren ewe Sam? I a fen me pwan pwisin ennetin nikitu non An asoren achasefan iei non An tong, An chen, me An mochen epwe wor pwapwa esemuch fan itach? Ua sio ngeni ekkewe mi rong me anneani ekkei kapas: Ouse mochen, ouse mochen ousap ammangano ami nikitu tori non ekan ran mwach esap chiwen fis. Oupwe fair dinkum iei me mefi ewe pwapwa! Non iten Jises Kraist, amen.