Wase 23

“Yalovata ka Duavata”

Ena gauna eda sa duavata kina ena kosipeli, eda sa vakavakarau me da ciqoma na veivakalougatataki cecere duadua ni lomalagi.

Na Bula nei Wilford Woodruff

Edau taleitaka o Peresitedi Wilford Woodruff na veiwasei vata kei ira na lewe ni Lotu tale e so. E vuqa sara na veika era volai tu ena nona ivolaniveisiga ka okati kina na vosa ni vakavinavinaka me baleta na “yalo ni duavata kei na loloma” e tu ena loma ni veisoqoni ni Lotu.¹ Ena kena mai cava e dua na mataqali soqoni vakaoqo, e a vola toka kina ni lewe rua ka rau a mai vakaitavi ena vosa erau a biubiu ki na dua tale na ogaoga me rau laki vakaitavi kina. E sa dredre dina vei rau me rau yaco ki na nodrau ogaoga ena kena gauna donu baleta “ni sa sega sara ga ni rawa me rau biuta mai na lomanivale, e lewe vuqa era a gadreva me ra lululu vata kei rau.” Ena soqoni vata ga o ya, e a vola kina: “E a tiko vata kei keimami na Yalo ni Turaga. E vakasinaiti ira kece tu na ivavakoso na loloma kei na duavata. Sa vakamarautaki au dina na veika au raica era taukena tu e lewe vuqa sara na Yalododonu ena duavata ni veiyalayalati vou ka tawamudu.”²

E a nuitaka tu o Peresitedi Woodruff me raica na yalo ni duavata oqo ena kena dewa yani mai na veisoqoni ni Lotu ki na veiroka ni bula taucoko sara. Mai na nona ivunau raraba kei na nona ivakaraitaki ni veisiga, e a vakauqeti ira na Yalododonu me ra dau duavata ena nodra vuvale, ena nodra itavi vaka-Lotu, kei na nodra cakacaka vakayago. E a vola o Matthias F. Cowley: “Ena nona vakasama e a sega sara ga ni dua na vanua ni veileti ena Lotu, vakanananu ni vakatitiqa, kei na veisaqasaqa. Na cakacaka e nona na Kalou—sa rauta sara ga o ya. Era tu na veiliutaki ka ra lesi vakamatau. Ka sa vakacolati vei ira na itavi ni matanitu. E a sega kina ni lomaleqa me baleta na ka era vakasamataka na tani sa ikoya na lailai ni vuku e tu vei ira. E a sega ni kocokoco [yalo ca]; ka leqa vakailavo, nona vakasama, e sega ni rawa me vorata na veinaki ni Kalou; ka sega talega ni vakaleqai me baleta na levu ni iyau vakavuravura oqo era yaco mai me nona. E dua na itukutuku lagilagi e a sa soli oti yani ki vuravura, ka vinakata o koya me ra kila na tamata yadua na kena bibi ki na matavuvale vakatamata ka me ra kila na veivakalougatataki ni veivakabulai kivei ira era talairawarawa.

“E vakawasoma na nona sega ni rawa me dau tiko o Wilford Woodruff ena loma ni dua na veileti. E vakawaletaka, ka sega ni dau veimaliwai vata kei ira era dau vakasaqara na cala, vakalelewa, kei na rarawa vakayadua. E sega ni raica rawa e dua na kedra yaga. E sega sara ga ni dau dredre vei koya me duavata kei ira na nona itokani. E sega vakadua ni dau vinakata me sega ni vakaibalebale, e sega vakadua ni gadreva na veika me baleti koya ga, ka sega vakadua ni dau lomalomaruataka na gauna me dau vakayacori kina e dua na ka bibi. E a yalodina kivua na parofita, dau dina kivei ira na tacina.”³

iVakavuvuli nei Wilford Woodruff

E dau tikoga na duavata ena kedratou maliwa na Lewetolu Vakalou ena loma ni matanitu vakasilesitieli.

E a kaya na iVakabula kivei iratou na Nona iApositolo ni gauna makawa, kei ira na iApositolo ni noda gauna oqo: “Io au sa kaya vei kemudou, mo dou duavata sara; ia kevaka dou sa sega ni duavata, dou sa sega ni noqu.” [V&V 38:27.] “Keirau sa duabau ga kei Tamaqu.” [Joni 10:30.] E dua tiko na ivakavuvuli erau semati vata tiko kina kei na ka oqo kau vakasamataka tiko ni sa rui bibi sara vei keda me vaka ni da dua ga na tamata ka dua ga na Lotu ena dela ni vuravura oqo. Ena veiwasewase taucoko, kei na veileti taucoko, kei na veiba kei na veisaqasaqa ena veilecavi qaqa ena dela ivuravura, se na kena ka vakatakilai mai lomalagi, e se bera mada vakadua niu rogoca ni sa vakatakilai oti kivei ira na luve ni tamata ni a dua tiko na duidui ena kedratou maliwa na Kalou na Tamana, Kalou na Luvena kei na Kalou na Yalo Tabu. Eratou duabau ga. Eratou a duabau ga ena veigauna taucoko. Eratou na duabau tikoga ena veigauna taucoko, mai na tawamudu ki na tawamudu. Na Tamada Vakalomalagi e tucake tu mai uluda, me baleta ni Vu ni bula tawamudu vei ira na luve ni tamata, kei na nona a bulia na tamata kei na vuravura ka solia na lawa kivei ira na lewe ivuravura. ⁴

O Jisu erau sa duabau ga vata kei Tamana. E a kaya o Koya: “Niu sa sega ni lako sobu mai lomalagi meu kitaka na lomaqu, meu kitaka ga na loma ikoya sa talai au mai.” [Joni 6:38.] Na duavata oqo nei Tamana kei na Luvena e se sega vakadua ni bau kavoro. Na imatai ni ivakatakila ka a soli kivei Josefa Simici sa ikoya me baleta na Tamana kei na Luvena. Era a tadola na veilomalagi, erau a qai rairai mai vei Josefa na Tamana, vata kei na Luvena, ena isau ni nona masu, e a qai dusia na Luvena o Koya ka kaya, “Oqo na noqu Gone ni Toko Mo rogoci Koya.” [Raica Josefa Simici—Ai Tukutuku1:17.]⁵

E dua tiko na matanitu vakasilesitieli, e dua na matanitu vakateresitieli, ka dua na matanitu vakatilesitieli. Sa duatani na iukuuku ni matanisiga, ka sa dua tani na iukuuku ni vula, ka sa dua tani na iukuuku ni veikalokalo; ni sa uasivi cake na serau ni kalokalo e dua ena kena serau ni kalokalo e dua tani, sa vaka talega kina na vakaturi cake tale mai na mate [raica 1 Korinica 15:41–42]. E tiko na duabau ena Matanitu vakasilesitieli ni Kalou, e tiko kina na duavata.⁶

O cei mada, me vakayagataka e dua na ivakatautauvata, e namaka me dua na nona tiki ni qele 40 na eka ena matanitu ni Kalou, se e lomalagi, ni da sa yaco ki kea? E sega ni dua e gadreva me namaka, baleta ena loma ni matanitu o ya, mai lomalagi se e delai vuravura, eda na kunea kina na duavata, ka gadreva na Turaga me da veitauri liga vata, me salavata kei na ivakavuvuli ni nona lawa vakasilesitieli.⁷

E dodonu me ra duavata na parofita vata kei iratou na Lewetolu Vakalou, kei ira taucoko na lewe ni Lotu e dodonu me ra vakasaqara na duavata vaka o ya.

Ni da wilika tiko na itukutuku makawa ena veidinadinati ni Kalou vata kei ira na tamata, mai na iVolatabu, na iVola i Momani, kei na Vunau kei na Veiyalayalati, eda raica rawa, mai na gauna i Atama na Tamada, e a susuga cake mai na Turaga e dua na ivakatagedegede ni tamata, ena veitabagauna yadua, e a vakatikora vei ira o Koya na Nona Matabete, ka solia vei ira na kaukauwa kei na lewa me ra cakava na Nona cakacaka e vuravura ena kedra maliwa na luve ni tamata. Era sa taukena tu na tamata oqo na ivakavuvuli ni duavata kei na Kalou, kei na Luve ni Kalou kei na Yalo Tabu. E a soli vei Atama na Tamada na Yalo Tabu; e a vakasinaiti kina o koya ena iotioti ni nona itabagauna, e a vakalougatataki ira na luvena era a Bete Levu kei na kena vo ni nona kawa era qai muri mai [raica V&V 107:53–56].

Na Tamada o Atama, Inoke, Mosese, Noa, Eparaama, Aisake kei Jekope, kei ira taucoko sara na peteriaki kei na parofita makawa era a veivuke ena veitaratara vata kei na Kalou. Era a kila na kena yaga ni vakasaqaqara vua na Turaga, vakavo walega ke ra a vakayacora na veitaratara oqo era na sega ni rawa ni cakava na nodra itavi. Era a vakararavi tu ga vua na Turaga ena vuku ni ivakatakila, vuku ni rarama, kei na vuku ni idusidusi me tiko na kaukauwa me vakayacori kina na ivakaro ni Kalou. Na duavata vakaoqo ka a gadreva na Turaga vei ira na peteriaki kei na parofita makawa, ka a gadreva o Jisu vei iratou na Nona iApositolo, e a gadrevi vakakina vei Josefa Simici kei iratou na tacina. E gadrevi vei ira kece sara na Yalododonu ni Kalou mai na tauyavutaki ni vuravura me yacova mai nikua.⁸

E macala tu vei au ni Mataveiliutaki ni lotu oqo e tu ena kedra maliwa na tamata oqo kei na Turaga, me vaka ni ra iliuliu, ka macala vei au ni Kalou e vakatakila vei ira na nona lewa, ka sa dodonu ga kina me da vakanamata kivei ira me baleta na rarama kei na itukutuku. O ira na veiliutaki era na vakasinaiti tu ena rarama, na veivakauqeti, ivakatakila kei na vakasama kei na lewa va-Kalou, ia kevaka o ira era taravi ira toka yani, ka kevaka o keda vakataki keda eda sega ni kila na noda itavi, ka sega ni ganita me da ciqoma na rarama o ya, o ni sega beka ni kidava ni sa na tasogo na ulu ni wai? E sega ni dua na gaunisala e rawa me na drodro yani kina ki na veitiki ni yago kei na veitabana na rarama o ya.

E macala tu vei au ni o ya na itavi, e sega ni o keda walega ka da taura tu na itutu ni matabete ia vakararaba o ira sara ga na tamata oqo, me da kauti keda vua na Turaga ena yalomalumalumu kei na vakabauta ni na rawa kina vei keda me da rawata na veivakalougatataki ka sa vakarautaki tu me noda, ka rawa me da na rawata taucoko na rarama, na kila ka, na vakabauta, na vuku kei na kaukauwa e yaga ena noda vakabulai mai na yalomalumalumu, talairawarawa kei na vakarorogo ki na lewa va-Kalou. E dodonu me da qarava na ka oqo me rawa kina na vakavakarau ni vakasama kei na yagoda me yaco me taucoko tu ena kena ciqomi na Yalo Tabu, me rawa vua na Yalo ni Kalou me vagalalataki na kena curuma yani na yagoda taucoko mai na uluda ki na yavada. Ena gauna me sa na vakakina oqo e sa na tautauvata na noda rai, tautauvata na veika eda vakila, ka da sa na tautauvata, ka yaco me da duabau ga me vaka na veika e baleta na kosipeli kei na matanitu ni Kalou, me vaka na Tamana kei na Luvena erau sa duabau ga, era na qai tekivu raica na tamata oqo na ituvaki kei na veimaliwai e tu vei keda yadua vata kei na Kalou, eda sa na qai vakila na bibi ni noda qarava na noda itavi ka da lomasoli ena noda toso ki liu ka kakua ni lokuyarataka na gauna, vakayagataki vakavinaka na noda taledi ka rawata na veivakalougatataki e vakarautaka tu na Turaga me da marautaka; ia o ni sega beka ni raica kevaka era moce tu ga na tamata ka ra vucesa ka ra sega ni bulataka na nodra dodonu, ka sa tekivu drodro yani na Yalo ni Kalou mai vei ira na iliuliu ni Lotu kivei ira na lewe ni Lotu ena vakalailai ga sa na yaco me vakataotaki ka sogolati?

E rawa me da vakamuria na ivakavuvuli oqo mai na lotu kei na matanitu ni Kalou, ka rawa mo ni kauta ki na matanitu ni matavuvale. … E tautauvata sara ga kei na vaini vata kei na veitiki ni yagona, na veitabana lelevu kei na veitabana lalai [raica Joni 15:1–11]. Oqo e dua na ivakaraitaki vinaka ni vakavulici keda ena ivakavuvuli ni bula savasava.

Me rawa kina vei keda me da vakavakarau ka cakava na loma ni Kalou ka rawa ni da tara cake na matanitu ni Kalou e vuravura, ka vakayacora na nona inaki, e sega walega ni dodonu me da duavata ka cakava me vaka e dua ga na loma ni tamata, ia e dodonu me da rawata na Yalo Tabu ni Kalou kei na vakanananu kei na loma ni Kalou me baleti keda, ka da lewai ka liutaki mai kina kei na noda itosotoso kece sara kei na ivakarau me rawa kina ni da rawata na ivotavota ni vakabulai.⁹

Na duavata e kauta mai na kaukauwa

Au sega ni vakasamataka ni gadrevi e dua na veiba levu sara me vakadinadinataka vei keda ni duavata sa ikoya na kaukauwa, ka ni duavata ni tamata e tiko kina na kaukauwa ka sega ni tiko ena veitawasei ni tamata.¹⁰

E dodonu me da duavata ka tucake vata ena gauna eda na sotava kina na veisaqasaqa.¹¹

E sega ni vakatikori na kaukauwa vei ira na tamata ivalavala ca me ra kauta mai vei keda na ivalavala ca, kevaka eda duavata tiko.¹²

E rawa me na tawase tu o Papiloni; e rawa me tu vei ira na lewe ivuravura na iwasewase taucoko era gadreva tu; ia era na taura na isau ni sega ni duavata, ka ra na vaka tu o ya ena kena sala taucoko. Veitaravi ni korolelevu, veitaravi ni vanua era sa vakarusai mai ena nona cudru o Koya sa Cecere Sara ena gauna e sa yaco me sa sinai ena ivalavala ca, me tautauvata kei Sotoma kei Komora, e Papiloni, Ninive, Taia kei Saitoni, kei na vuqa tale na veikoro lelevu kei na veivanua ena gauna makawa. Ia ko ira na Yalododonu ni Kalou era na sega ni rawa me ra tubu cake vakavo ga kevaka me ra duavata.¹³

Me vaka ni sa yaco me levu na iwiliwili ena lotu, ka sa yaco me maucokona tu na kena tauyavutaki na matanitu ni Kalou, e se vo tiko me vakatakilai vakalevu vei ira na lewenilotu na bibi ni duavata. E dua na ka e yaga sara ga vakalevu ni sega walega ni duavata vakatusai, ia na duavata vakaidina ni yalo kei na loma e dodonu me tiko ena kedra maliwa na veiperesitedi taucoko, daunivakasala, kei na veitabana ni lotu i Karisito, me rawa ni vakavotukanataki kina na inaki ni Kalou ena kena tara cake o Saioni, se me rawati kina na veivakalougatataki oqori ka ni sa nodra dodonu me ra marautaka; me vakadeitaki, vei ira na Yalododonu i Koya sa Cecere Sara, ni na sogolati o lomalagi kivua e dua na peresitedi, kuoramu, matabose, se tabana ka tawase tu na lomadra, na vakanananu kei na veika e vakilai, ka ra sa na wawa, ka ra na tarovi tu na veivakalougatataki me yacova ni sa vagalalataki na ivalavala ca; me baleta ni Turaga ena sega ni sovaraka mai na veivakalougatataki uasivi duadua ni lomalagi, kei na matabete kei na isolisoli ni kosipeli, [vakavo ga] na ivakavuvuli ni duavata o ya ka gadrevi ena lawa vakasilesitieli va-Kalou. … Mai na duavata ni sasaga, duadua ga, mai vei ira na Yalododonu ni Kalou, ena iotioti ni itabagauna oqo, ena yaga sara ga ena kena tara cake o Saioni, kei na matanitu ni Kalou e vuravura, kei na vakavakakarau ni duavata ena matanitu ni Kalou e lomalagi; ena gaunisala vata ga ni veivauci oqo ena vakaduavatataki ira na lewe i lomalagi ena toso yani ka vakavolivoliti ira taucoko era talairawarawa ki na ivakaro ni Kalou.¹⁴

E dodonu me da duavata ena noda ivunau, ena noda cakacaka ena matanitu ni Kalou, kei na noda veilomani vakaikeda.

iVunau

Au dau rekitaka ena veigauna na noqu dau raici ira na noqu itokani turaga ena nodra kila na dina mai na talairawarawa ki na kosipeli me vaka era dau vakavulica na dauveiqaravi ni Turaga. Ena nodra dau lako yani na tamata ki na wai ni veipapitaisotaki ka ciqoma na isolisoli na Yalo Tabu ena veitabaki ni liga, era ciqoma na dina vata talega o ya, na rarama vata talega eda a ciqoma, ka sa yaco kina me da dua ga na yalo ka dua ga na vakasama, ka vakamuria na veivakauqeti ni Yalo Tabu, ka tiko kina na Nona kosipeli. Ni vunautaki tiko na kosipeli kei na kena qaravi tiko na cakacaka tabu ni vale ni Turaga, e salavata tiko kei ira era vakaitavi na yalo ni veivakauqeti ni Lomalagi, ni na tiko vata kei ira me tawamudu, kevaka era yalodina, ena itavi taucoko sara ni bula.

Niu rogoci ira na veitacini ena nodra dau vosa me baleta na veidinadinati ni Kalou vata kei na itabatamata ni gauna oqo, au kidava rawa ni nodra vakasama e duavata; e tautauvata na itukutuku era wasea; era duavata taucoko ena nodra ivakadinadina; era duavata ena nodra kaya ni cakacaka ni Turaga na noda Kalou ena kaukauwa tiko kivei ira taucoko sara na nona meca.¹⁵

E dua tiko na ivakaraitaki kilai tani erau sema vata tiko kei na vunautaki ni kosipeli: E rawa mo ni vakauti ira yani e udolu na italatala qase ka ra na vakavulica na ivunau vata ga; era na cakacaka taucoko ena kena taraicaka na Lotu vata ga, era na duavata; me baleta na nodra vakabauta, nodra ivunau, kei na isoqosoqo ni Lotu e a sa vakatakilai taucoko kivei ira mai na ivakatakila ni Kalou: o koya gona era na veirai e matanavotu me baleta na ivakavuvuli ni kosipeli. … Na noda duavata kei na duabau ni vakanananu e vakatulewataka e dua vei ira na totoka duatani ni isoqosoqo ni matanitu ni Kalou.¹⁶

Cakacaka ena matanitu ni Kalou

Me da tara cake na matanitu oqo mai na duavata kei na vakabauta ka muri ira na tamata era vakarau tu me ra liutaki keda, ke sega eda na talabusese; ena kau tani mai vei keda na veivakalougatataki ni Kalou kevaka eda muria e dua tani tale na gaunisala.¹⁷

E sa noqu itavi meu veitokani vata kei na Kalou, me vaka e dua na iyaya malumalumu au sa vakakina ena liga ni Kalou. E sa noqu itavi me tu vei au na kaukauwa vata kei na Kalou. Ni sa tu kina vei au na ka oqo, e sa dodonu kina vei rau na noqu daunivakasala me rau tucake vata tu kei au. E dodonu me da dua ga na yalo kei na vakasama ena veika taucoko sara, vakayago ka vakayalo, ena veika era basika mai e matada ena cakacaka ni Lotu kei na matanitu ni Kalou. Kau sa vakavinavinaka vakalevu meu tukuna ni a yaco na ka oqo ena gauna au a kacivi kina ki na itutu oqo, se na kena tauyavutaki na Mataveiliutaki [oqo] ni Lotu. Eda duavata kece eke vata kei iratou na iApositolo Le Tinikarua. E sa nodra itavi me ra duabau ga na yalo kei na duabau ga ni vakasama. E sega vei ira na dodonu me ra kena veibasai. E sega ni rawa me ra kena veibasai ka tubu cake e mata ni Kalou. E dodonu me ra duabauga vata kei keda, kei keda me da duabauga vata kei ira. E tu na nodra dodonu; e tu na nodra galala. Ia ena gauna e vosa kina kivei ira na Mataveiliutaki ni Lotu, “Sa ikoya oqo na vosa ni Turaga,” se, “E dodonu na kena oqo,”e dodonu me ra ciqoma taucoko sara ka cakacaka vata kei keda. Na lawa ni Kalou e gadreva na duavata oqo me tiko e ligada. E sa ikoya na itavi ni vitusagavulu, vakakina, me duavata kei na iApositolo Le Tinikarua. Era a kacivi na vitusagavulu mai vei ira na iapositolo me ra lako yani ka cakacakataka na were ni vaini ni Turaga, ka ra cakacaka vata. Io, kemuni na taciqu kei na ganequ, vata kei na veisoqosoqo vakayadua ni Lotu oqo. E dodonu me tiko na duavata. E dodonu me kakua ni dua na veileti, kakua na sega ni duavata. Kevaka e tiko, ena sega ni taleitaka na Turaga, ka sa na vakaleqa na noda cakacaka.¹⁸

Ena veivanua e dela ivuravura e rawa me da raica kina na revurevu ni sega ni duavata. Na kena levu ga ni veivanua, veimatatamata, veimatavuvale, se na isoqosoqo ni tamata ena kena levu ga ena ruku ni lomalagi, era tawase tu, na lailai ni kaukauwa e tu vei ira me ra vakayacora kina na inaki cava ga se ivakavuvuli e rawa me vakasamataki; kei na levu ga ni duavata era taukena, kevaka ena dua na lewa se ena dua tale na ituvaki, na kena levu cake ga na kaukauwa e tu vei ira me ra vakayacora kina na veika era gadreva. E rawa me da raica ni tamata e vuravura era sa tatawasewase tu vakalevu ena veisiga, kei na ivalavala ca e kauta mai era sa votu mamaca tu. Eda a kacivi me da tara cake na Saioni, ka sega ni rawa ni tara cake vakavo sara ga me da duavata, ka ni duavata o ya e dodonu me da vakayacora kina na ivakaro ni Kalou kivei keda; ka sa dodonu me da talairawarawa vei ira era sa vakarau tu me ra veiliutaki ka veidusimaki ena veika me baleta na Matanitu ni Kalou. …

… Na veivakavuvuli ni kosipeli i Jisu Karisito ka a vakatakilai ena noda gauna sai koya oqo na kaukauwa ni Kalou me vakabulai kina ko ira yadua era sa vakabauta, sa liu vei ira na Jiu, vei ira talega na kai matanitu tani, e vuravura ena gauna oqo ka vakakina e so tale; ena kena levu ni noda na duavata ka vakayacora tiko na ivakasala eda sa ciqoma oti, sa rawa me da vorata na ivalavala ca yadua ka ra vakalatilati tu ena noda gaunisala, taracake na Saioni ni Kalou, ka biuti keda ena dua na itutu ka rawa me da taqomaki kina.¹⁹

Me da dau veilomani

Dau caka vinaka vei ira na tani. Kakua ni dau veidusi. … Me da dau veitokoni.²⁰

E sega ni dodonu me dau tiko e dua na vakasama ni kocokoco ena dua na tiki ni iwasewase ni dua na matavuvale,—“Au sega ni kauwaitaka se cava ena yaco ena ka oqo se na ka o ya kevaka walega me rawa niu rawata na ka au vinakata vakaiau.” Sa ikoya sara ga oqo na kocokoco, e kauta mai na sega ni duavata ka sega ni rau salavata kei na ivakadinadina raraba ni dua na yalododonu ni Kalou. E dodonu me da cakacaka, oi keda vakayadua, me da kauta tani na mataqali vakanananu vakaoqori mai na lomada, oti o ya, ena noda isoqosoqo vakamatavuvale, e dodonu me da sasagataka na kena vakalevutaki na kena taleitaki raraba vei ira na lewena.²¹

Kevaka e sega ni liutaki keda na noda vakabauta vakalotu me da lomana na Kalou kei ira na noda itokani ena veiqaravi vakadodonu kei na yalododonu vata kei ira taucoko na tamata, ia na noda vakabauta e sa tawa yaga walega. E kaya na iapositolo:

“Kevaka sa kaya e dua, Au sa lomana na Kalou, a sa cata na wekana, sa lasulasu ko koya: kevaka sa sega ni lomana na wekana sa raica tiko ko koya, ena lomana vakaevei na Kalou ni sa sega ni raica?” [1 Joni 4:20.]

E rawa me da vakaraitaka ena kena uasivi duadua na noda lomana na noda Kalou mai na noda bulataka na noda vakabauta vakalotu. E sa ka walega na noda vakatusa na noda lomana na Kalou ena gauna vata talega eda vosa vakacacataka se caka cala tiko kivei ira na luvena. Na veiyalayalati tabu eda cakava vata kei Koya e vakaraitaka vakatabakidua kivei keda na itavi e dodonu me da veiqaravi kina vakaveitokani, kei na itavi cecere duadua ena vakabauta vakalotu sa ikoya me vakavulici keda ena noda qarava vakacava na itavi o ya me rawa ni solia kina kivei keda na marau cecere duadua ka vakakina kivei ira na noda itokani. Ena noda rokova na inaki ni noda vakabauta vakalotu, e sega ni tukuni kina e dua na vosa se caka e dua na ka e rawa me vakamavoataka e dua tale na kai noda. Kevaka era bulataka na Yalododonu Edaidai me vaka na kena ivalavala dodonu, me vaka e vakavulica vakakina na nodra vakabauta vakalotu, e sega ni dua ga na vakanananu e lomaserena ia na veikauwaitaki kei na veilomani ga vakaveitacini. Na veikaseti vuni se vosa vakacacataki ira na tani ena sega ni tiko ena keda maliwa; ia na vakacegu kei na loloma kei na yalo vinaka ena kaukauwa sara ga e lomada taucoko kei na vanua eda tiko kina vakakina ena noda itikotiko. Eda na tamata mamarau duadua ena dela ivuravura, ka na vekacegui keda na veivakalougatataki kei na veivakacegui mai lomalagi kei na veika taucoko sara eda taukena.

Kevaka e tiko na rarawa kei na vakanananu ni veivuvutaki kei na veivala kei na veicati ena keda maliwa, era na votu mamaca tu me baleta ni da sega ni rokova na vakabauta vakalotu eda vakatusa tiko-. Era sega ni vuana. Na vanua cava ga era tiko kina na veivalavala ca oqo e sa gadrevi sara ga kina vakaukauwa na veivutuni. …

Me vaka ni da Yalododonu Edaidai, e sa noda ivakarau raraba me da dau vakayagataka na sakaramede vakadua ena veimacawa. Kevaka e ivakavuvuli ni noda Turaga, na kena ivakananumi eda rokova ena cakacaka tabu oqo, me vakamuri, e sega ni dua e voroka na veiyalayalati me vakatarai me veiwasei kina vakavo sara ga ni sa cakava na nona veivakasavasavataki. E sa ikoya sara ga oqo na ivunau dina ni Turaga o Jisu ni sega ni dua e vakatarai me kania na lewena ka gunuva na Nona dra kevaka e tawakilikili tiko [raica 3 Nifai 18:28–32]. E dua na ivakarau e daumaka cake me tarova na kena dau yaco tiko na veivakanananu tawadodonu kei na veicala e sega ni rawa me raitayaloyalotaki ena kedra maliwa na mataveitacini. Kevaka era vakayacora na Yalododonu na nodra itavi, na veidredre era na sega ni dredre tikotiko ga me sivita yani na siga ni Turaga ena nodra dau soqoni vata kina me ra kania ka gunuva na kena ivakananumi.²²

Au na vakamasuti kemuni kece na Yalododonu, me da rokova ena duavata na vosa ni noda Turaga me vaka e volai ena i 12, 13, kei na i ka 14 ni tikina ena [wase 15] i Joni—kevaka eda veilomani vakaikeda me vaka na nona lomani keda na Karisito, e rawa ni da walia na veidredre ka ra dau yaco mai ena keda maliwa, me da veivosovosoti, ka da vakasinaiti ena veilomani. Kei na rarama, loloma, reki, duavata, vakacegu, kei na veiwasei ena kauta mai na ivakadei ni noda veigauna, ka na vinaka cake sara ena mata ni Kalou, agilosi, kei na tamata, mai na veivalataki ni veika kece e caca wale mai na nodra cala na tacida.²³

E dodonu me da duabauga ena yalo ka duabauga ena vakasama ka me kakua ni vakatarai e dua na ka vakayago se vakayalo me tawasei keda mai na loloma ni Kalou kei na tamata.²⁴

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakanananu oqo ni ko ni vulica na kena iwase oqo se ni ko vakavakarau mo ni veivakavulici. Raica na tabana e vi–x, me ikuri ni veivuke.

Raica lesu na imatai ni parakaravu 269. Na cava soti o ni sa sotava era tautauvata?
Na gaunisala cava eratou “duavata” kina na Tamada Vakalomalagi, o Jisu Karisito, kei na Yalo Tabu? (Raica na tabana e 270–271.)
Na veigaunisala cava era duavata kina na parofita kei iratou na Lewetolu va-Kalou? (Raica na tabana e 271–73.) E rawa vakacava me da rawata taucoko na duavata vakaoqo? (Raica na tabana e 273–74.)
Raica lesu na tabana e 271–73, vakaraica na vosa nei Peresitedi Woodruff me baleta e dua na qele 40 na eka, dua na uciwai, kei na dua na vaini. Na cava soti e rawa me da vulica mai na vosa vakatautauvata oqo?
Wilika na imatai ni parakaravu ena tabana e 274. Na veika cava soti o ni sa sotava e vakaraitaka vei kemuni ni “duavata e veivakaukauwataki“?
Vakasamataka se veivosakitaka na duidui ni ituvaki, ivalavala, veika e dau taleitaki, taledi, kei na itavi ni lewenilotu ena nomuni tabanalevu, tabana, se matavuvale. Mo ni vakasamataka se rawa vakacava ni ra duavata ka tawamudu o ira vakayadua na tamata oqo?
Na veivakalougatataki cava soti eda ciqoma ena gauna eda sa duavata ka tawamudu kina ena noda vuvale? ena noda isoqosoqo ni Lotu? Na cava soti ena yaco mai ena sega ni duavata mai vale kei na lotu?
Na ivurevure cava soti e vakarautaka na Lotu me vukei keda meda duavata ena ivunau eda vakatavulica? Na cava e rawa me da cakava me vakadeitaka ni noda veivakatavulici e sa duavata kei na ivakavuvuli ni veiparofita ni gauna oqo?
Na cava na vuna e sega kina ni rawa me da kaya ni da lomana na Kalou ia eda cati ira na tacida? (Raica na tabana e 278.
Vulica taucoko na ikarua ni parakaravu ena tabana e 279. E vukei keda vakacava na sakaramede me da duavata?

iVolanikalou Veisemati: Same 133:1; Mosaia 18:21; 3 Nifai 11:28–29