Wase 19

Vakamuria na Parofita Bula

Ni da talairawarawa ki na vosa ni Turaga ka vakaraitaki mai vei ira na parofita bula, eda na kunea na veitaqomaki kei na marau ena vuravura oqo kei na bula vakalou ena vuravura ka se bera mai.

Na Bula nei Wilford Woodruff

Ea tiko voli e vale ena dua na yakavi o Elder Wilford Woodruff ena gauna e taura kina na itukutuku ni via raici koya o Peresitedi Brigham Young ena Valenivolavola ni iTukutuku Makawa ni Lotu. Ena nona rogoca na gagadre oqo mai vua na Peresitedi ni Lotu, e a “lako sara ga yani vakatotolo” o Elder Woodruff “ki na valenivolavola,”¹ na vanua ka veiqaravi tiko kina vaka-iVukevuke ni Dauvolaitukutuku Makawa ni Lotu. E a qai vola e muri ena nona ivolaniveisiga:

“E a kaya vei au o Peresitedi Young ena noqu curu yani, ‘E tiko e dua na nomu timi [ni ose]?’ Au tukuna vua ni tiko e rua na noqu ose lalai. E a taroga se rawa meu soli rau. Au vakasama ga vakalailai kau kaya, ‘Io saka, e rawa niu vakayacora na ka kecega e vinakati.’ E a qai kaya, ‘E tiko e rua na noqu ose vivinaka kau vinakata me nomu, ena nomu vakaitavi tiko eke.’ Au a kurabui sara ga vakalevu. Au a sega ni namaka oqo. Au ciqoma na ose ka vakavinavinaka, ia e rairai au a sega beka ni tukuna ena gauna ko ya.”²

Ena nona vakadonuya ko Elder Woodruff me solia na nona ose lalai, e a digitaka ko koya me talairawarawa ki na ivakaro nei Peresitedi Young; e sega ni namaka e dua na isau ni ka e kitaka. Ia, e kila tu o koya na veivakalougatataki e lako mai ena nona vakamuria na parofita bula. Ena vica ga na vula e liu e a kaya, “Ena dolava na Turaga na vakasama nei Baraca Brigham ka tuberi koya ki na vuqa na ivakavuvuli ka vakanamata ki na nodra vakabulai o ira oqo ka sega ni rawa me da sogota na noda vakasama ka kaya ni da rawa ni toso tale ia e sega ga ni yawa sara; ena sega ni rawa ni da kitaka oqo ka sega ni vakacacana na noda itutu e mata ni Kalou.”³

Na ivakaro oqo e tautauvata kei na nona dina ka sega ni yavalati rawa vua na Peresitedi ni Lotu ena gauna e veiqaravi tiko kina vakalewe ni Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua. Ni sa mai Peresitedi ni Lotu kina o koya, e a vakadinadinataka na nona veikacivi vakalou ka vakadeitaka vei ira na Yalododonu ni ra na dau liutaki tikoga mai vua e dua na parofita bula. E a kaya kina:

“Ni sa solia na Turaga na idola ni matanitu ni Kalou, na idola ni Matabete i Melikiseteki, vakaiapositolo, ka dregati ira ena buradela i Josefa Simici, e a dregata e buradelana me tikoga e vuravura me yacova na lesu tale mai ni Luve ni Tamata. Sa rauta me na kaya o Brigham Young, ‘Na idola ni matanitu ni Kalou era sa tu oqo.’ Era a tu kei koya me yacova na siga e mate kina. Oti era a qai vakataqari ena buradelana e dua tale na tamata—Peresitedi John Taylor. E a taura tu na veidola o ya me yacova na auwa ni nona mate. Oti e sa qai toki mai, se ena lewa ni Kalou, kivei Wilford Woodruff.

“Au tukuna vei ira na Yalododonu Edaidai ni sa tu oqo na veidola ni matanitu ni Kalou, ka ra na tikoga eke, me yacova na lesu mai ni Luve ni Tamata. Me kila kece o Isireli na ka o ya. Ena koto ga e buradelaqu ena dua na gauna lekaleka, ia era na koto tale ena buradelana e dua tale na iapositolo, ka dua tale e taravi koya, ka na vakatiko o ya me yacova na lesu mai ni Turaga o Jisu Karisito ena veio ni lomalagi.”⁴

iVakavuvuli nei Wilford Woodruff

Mai na gauna i Atama, e a sa vakatuburi ira na parofita na Turaga me ra liutaka na Nona Lotu ka vunauci ira na lewe i vuravura.

E sa liutaka tiko na Kalou na Lotu oqo mai na ivakatekivu, mai vei ira na parofita kei ira na tamata vakauqeti. Ena liutaka tiko na Lotu oqo me yacova ni oti na vuravura.⁵

E a se sega mada ni tu vua na Kalou e dua na Lotu se dua na matatamata, ena dua na gauna e vuravura, me ra liutaki se lewai vakavo ga ena ivakatakila. Era a tu maliwai ira na italai bula ni Kalou—o ira ka ra taura tu na idola ni matanitu, ka ra ciqoma na ivakatakila me vukei ira ena nodra cakacaka.⁶

E se sega mada ni vakatauca mai na Turaga na Nona lewa ki na dua na itabatamata ka da sa kila tu me yacova ni sa vakatuburi ira cake na parofita kei ira na tamata vakauqeti me ra vunauci ira na lewe i vuravura. Oqo na sala e vakatulewa kina na Turaga ki na tamata kecega mai na gauna i Atama na Tamada ki na gauna edai.⁷

Mai vei ira na parofita bula, e vakaraitaka kina na Turaga na Nona inaki me baleta na Lotu ka tuberi keda yani ena gaunisala ki na bula tawamudu.

E sa vakavulici keda na Turaga … ni sega ni dua na ka kevaka e vosa mai o Koya mai lomalagi ena domona dina, se mai vei ira na agilosi dauveiqaravi, se mai na gusudra na Nona italai ni ra vakayavalati mai vua na Yalo Tabu, e tautauvata kecega na vakasama kei na lewa ni Kalou [raica V&V 1:38].⁸

Sa tu ena gusudra o ira era digitaki me ra liutaki keda na lawa ni Kalou.⁹

Kevaka me a tu e matada na ivakatakila kecega ka solia na Kalou vua na tamata; ke a tu beka vei keda na ivola i Inoke; ke a tu beka vei keda na iwase ni peleti ka a sega tu ni vakadewataki ena vosa Vakavavalagi; ke a tu beka vei keda na itukutuku ka dregati tu nei Joni na Dauvakatakila, kei na veivakatakila kece tale eso, ka ra mai veicevacevai tu eke me dua na drau na fute na kena cecere, ena sega ni rawa ni tubu na lotu kei na matanitu ni Kalou, ena gauna oqo se ena dua tale na gauna e vuravura, ke sega ko ira na italai bula ni Kalou.¹⁰

Sa tu vata kei keda na ivakatakila. E dina, ko ira na iliuliu ni Lotu oqo me tekivu mai na mate ni Parofita o Josefa Simici era sega ni [tabaka] e vuqa sara na ivakatakila. E a vakaraitaka mai na iVola ni Vunau kei na Veiyalayalati o Josefa Simici, ka sa dua na ka vakaturaga ni vutucoqa tu ena ivakatakila—e dua vei ira na itukutuku lagilagi cecere me solia na Kalou vua na tamata e vuravura. Ia au via tukuna ni o Baraca Brigham Young e sega ni a bula tiko me a sega na ivakatakila. E dau tu ga vua na ivakatakila. E sega ni rawa ni veiqaravi ni sega vua; e sega ni rawa ni vunau se kitaka na lewa ni Kalou ni sega vua. Se me dua tale na tamata me taura tu na itutu o ya. Ena sega ni vakatara na Turaga me dua na tamata me tucake vakailiuliu ena Lotu oqo vakavo ga ke liutaki ka lewai mai na ivakatakila. Eda iyaya malumalumu—baca malumalumu ni kuvu, ia na Kalou e digitaka na veika malumalumu ni vuravura me vakamaduataki ira na vuku, ka tara cake na Nona Saioni, ka solia vei keda na ivakatakila ka vakaraitaka vei keda na Nona vakasama kei na lewa.¹¹

E duidui vei keda mai na vo ni vuravura, e tu sara ga vei keda na kena salatu levu ka da rawata mai kina na noda rarama, kila ka kei na veivakalougatataki. …Taura mada eso na tamata maqosa ka sucu vata mai kei na taledi kei na kila ka ka biuti ira ki na lotu ni Kalou, era na sega ni rawa ni ulabaleta na nodra iliuliu. Ena vuki me ca na nodra vuku. Baleta na cava? Baleta ni ra a sega ni kacivi me ra veiliutaki. Kevaka e dua na tamata e se bera ni vulica me wilivola, kevaka e kacivi koya na Turaga me liutaka na lotu kei na matanitu ni Kalou, ena solia vua o Koya na kaukauwa me kitaka vakakina. E a sa vakaraitaki oti vei keda na veilesoni oqo ena veisiga, ena noda kacivi tiko me da duavata, na yaloda me vaka na yalona e dua ga na tamata, na noda masu kei na cakacaka me vakaduavatataki ga ki na dua na vanua ena kena vakayacori na ivakasala ni noda iliuliu.

Ena liutaka na Turaga [na Peresitedi ni Lotu] ena vanua e vinakata o koya me lako kina. Eda kila ni tiko vata kei koya na Kalou, ka sa dau liutaki koya ena veigauna kece sara. … E gadrevi [na parofita] me tukuna vei keda na ka e vinaka kei na ka e ca ena vuqa sara na veika, baleta ni o ya na nona itutu kei na nona veikacivi. … E dua na gaunisala vinaka vakaoti e tiko ena kedrau maliwa na Turaga kei koya, e rawata mai kina na vuku, ka vakatetei yani vei ira na tamata ena vuqa tale na sala. Eda sa kila tu o ya. E dodonu me da vulica me da kauta mai na kila oqo ka vakayagataka.¹²

Ena sega sara ni vakatara na Turaga vei au se vua e dua tale na Peresitedi ni Lotu oqo me liutaki kemuni ena sala tani. E sega ni vakakina na ituvatuva. E sega ni vakaoqori na loma ni Kalou. Kevaka kau sa na sagata o ya, ena vakasivoi au mai na noqu itutu na Turaga.¹³

Au nuitaka ni da na vakamuria kece na sala e sa vakotori tu vei keda mai vei ira na italai ni Turaga, kevaka eda kitaka oqo au kila ni da na taqomaki ena vuravura oqo, ka rawata na marau kei na bula vakalou ena vuravura se bera mai. … Kevaka eda yalodina tiko era na muataki keda yani ena sala ni bula, ia kevaka e tu vei keda na vakabauta me da vakabauta kina na nodra ivakaro, ena veivakavulici ni Yalo Tabu mai vei ira, eda na tikoga ena gaunisala taqomaki, ka da na taura vakaidina na keda isau.¹⁴

Eda tokona na parofita bula kei ira na iliuliu ni Lotu tale eso ena noda masulaki ira ka vakamuria na nodra ivakasala.

Koi au kei ira na tamata tale eso, ko ira na iapositolo, kei ira kece era sa kacivi me ra vakaitavi ena yaca ni Turaga keimami gadreva na nodra vakabauta kei na masu na Yalododonu Edaidai.¹⁵

Ena noqu bula voli au vinakata meu dina ka yalodei vua na noqu Kalou kei ira na Yalododonu. E dua na veivakalougatataki cecere ni Kalou vei au sai koya na dina ni koi au kei rau na daunivakasala keitou bula tu ena nodra vakanananu na Yalododonu Edaidai ena veigauna, kau sa vakila niu sa vakasinaiti tu ena yalomalumalumu ena mata ni Turaga ena ka oqo. Keitou kila ni ko ni dau masulaki keitou. Keitou kila ni tu na nomuni dokai keitou. Ka keitou sa vakanuinui ena ivakavuvuli oqo. … Na Turaga “sa digitaka na veika sa malumalumu e vuravura me vakamaduataka na veika sa kaukauwa, … kei na veika sa sega walega me vakarusa na veika sa tu dei.” [Raica 1 Korinica 1:27–28.] Eda vakila na noda malumalumu. Au diva tu mada ga meu tamata vinaka cake mai na kena oqo. E dina, au sa tovolea meu kitaka na vinaka au rawa ni kitaka ena noqu sala malumalumu. Au se vinakata tikoga meu kitaka vakakina. Ia au vakararavi tikoga vua na Turaga kei na nodra masu na Yalododonu, sa vakakina o iratou na taciqu.¹⁶

Au nuitaka ni ko ira na taciqu kei na ganequ era na vakila e yalodra me ra tokoni ira na Mataveiliutaki ena Lotu oqo mai na nodra vakabauta, cakacaka, kei na masu, ka kakua ni vakalaivi ira me ra kitaka na cakacaka kece, me da qai vakasavuliga ka sega ni vakaitavi. Kevaka eda na vakayacora vakaoqo eda sa sega ni kilikili, eda sa sega ni kilikili ena noda itutu vaka-iTalatala qase kei Isireli, kei na tama ka tina kei Isireli. Me da colata yadudua na nodra icolacola, ia kevaka eda vakadodonutaka na noda dui lewa lialia, ka vakavinakataka na noda dui vuvale, ka kitaka na ka e dodonu, eda sa na qai vakayacora eso na vinaka, ka vukea na laveti ni icolacola ka taqa tu vei ira era veiliutaki. … E ka ni rarawa vua [na Peresitedi ni Lotu] ni raici ira na tamata ni ra sega ni kauwaitaka na nodra dui gaunisala era lakova ka sa muataki ira tiko ki na rusa; ena nodra sega ni via rogoca na nona ivakasala ka muria na ivunau e vakatavulica; ia e vakila na nona vakaukauwataki ka tokoni ni raici ira na tamata ni ra vinakata me ra muria na ivakasala vinaka, ka tovolea me ra vakasavasavataki ira e mata ni Turaga.¹⁷

Me kakua ni da vakamamadataka na ivakasala mai vua na Peresitedi ni Lotu.

Ena gauna e vakauqeti ira kina na tamata na Turaga ka talai ira ki na dua ga na itabatamata, e na lewai ira na itabatamata o ya me vaka na ivakarau era ciqoma kina na nodra ivakadinadina na nona italai.¹⁸

E dodonu vei ira na lewe ni Lotu kece me ra vakayagataka na nodra kaukauwa ni kila kei na vakasama, ka kila vakavinaka sara na vuna era muria kina na sala e vakaraitaka mai na Kalou. E gadreva tu na Tamada mai Lomalagi na talairawarawa vakavuku vei ira na Nona Yalododonu. E sa solia tu o Koya vei keda na noda galala ni digidigi me da vakasama ka cakacaka ena vukuda, ena noda lewa ga, me rawati kina e dua na noda ivakadinadina mai Vua me baleta na dina ni veivakavuvuli e vakavuvulitaka o Koya, ka me da dei ka kakua ni yavalati ena kena vakayacori na veika kece e vinakati me baleta na veivakabulai.¹⁹

Sa noda dodonu me da bula me vaka ni tiko vata kei keda na Yalo ni Kalou me vakaraitaka na dina ni dua mada ga na ivakatakila ka lako mai vua na Kalou mai na gusuna na Nona parofita ka liutaki ira tiko na Nona tamata, ka sa dua na idola vei au ena gauna me vakaraitaka kina e dua na ivunau se ivakavuvuli se tukuna na parofita e veiliutaki tiko ni “sa kaya na Turaga” au na qarauna vinaka meu ciqoma kevaka mada ga e sega ni tautauvata kei na noqu itovo se rai, niu kila vinaka tu ni Turaga ena vakaraitaka na dina vua na Nona parofita ka sa kaciva me liutaka na Nona Lotu ni bera ni qai vakayacora vakakina vei au. Ia na Lawa cecere duadua vei au sai koya na vosa ni Turaga mai vua na parofita.²⁰

Au via tukuna vei ira na taciqu kei na ganequ ni o koya [na Peresitedi ni Lotu] e noda iliuliu, sai koya na noda vu-ni-lawa ena Lotu kei na Matanitu ni Kalou. E kacivi o koya ki na itutu oqo, ka sa nona dodonu me tukuna vei ira na tamata na ka me ra kitaka, ka sa noda itavi me da talairawarawa ki na ivakasala e solia edaidai kivei ira na tacina kei na ganena. Koi keda, me vaka e dua na matatamata, me da kakua ni taura vakamamada na ivakasala oqo, niu na tukuna vei kemuni ena yaca ni Turaga, kau sa vakaraica tiko mai na gauna kau a yaco kina meu lewe ni Lotu oqo, e sega ni dua na tamata e vinakata me saqata na ivakasala nona na iliuliu vakatarai vakalawa ni tamata oqo me rawati koya, ka na sega ni dua tale na tamata me na vakataki koya.²¹

Me vaka na kena ivakarau makawa eda vulica ni ko ira na [ivakatawa ni sipi] era dau lako iliu ka vakarautaka na sala, me ra raica me kakua ni dua na leqa e tiko mai liu ia me ra na kila na ka e rawa ni ra vakabulai kina na sipi. Kevaka era vakatarai [na sipi] me ra cici siviti ira na ivakatawa, sa na rawarawa kina vei ira na olifa me ra toboki ira ka vakamatei ira, ia na gauna sara ga era saga kina na tamata ena matanitu oqo me ra tovolea me ra ulabaleta se takosova na sala ni nodra iliuliu, veitalia ga se ena veika vakacava, na gauna era kitaka kina oqo era sa tu sara ga ena leqa ni veivakamavoataki mai vei ira na olifa.

Oqo e dua na tabana au sa dau vakasamataka sara vakalevu, kau sa rawata vakalailai eso na kila ka vinaka mai na ka au sotava ena noqu dau raica na ivakarau ni tamata, kau kila ena noqu bula ni sega ni bau cala, ni gauna era veisaqasaqa kina na tamata kei na nodra ivakasala na iliuliu, … e dau yaco me ra coko ena leqa se rarawa ena ka era vakayacora.

Na veika au sa mai rawata oqo ena vakadidike kei na vuli doka na ibulibuli kei na vuku ni tamata, se ivakavuvuli cava ga au ciqoma ena gauna ni noqu vakadidike vakavuku, (scientific research) ia kevaka me tukuna vei au na parofita ni Kalou ni dua na ivakavuvuli, se kila kau a vulica e sega ni dina, au sega ni via kila se na noqu vakasama cava o ya, au na vakasamataka ni noqu itavi, ena nona vakatutu na noqu iliuliu digitaki meu biuta laivi na ivakavuvuli se vakasama o ya. …

Au sa raici ira na tamata ena gauna i Josefa ni ra kauta mai na ivakavuvuli, ka wiliki ka vakavulica, ka veisemati na kedra vakasama, ni sa na tukuna na parofita “ni sega ni dodonu me vakayacori, ni ra sega ni dina.” Era na veiba tikoga ko ira na tamata oqori, taura dei toka na nodra itutu, ka ra na tokona vakaukauwa sara na nodra vakasama dina ga ni sa vakacala na parofita, ka ra na dau qai kaya, “keimami sega ni vakabauta na nomuni vakasama, se na gaunisala ko ni vakaraitaka.”

Na gauna sara ga e kitaka kina e dua na tamata na ka o ya e sa veisaqasaqa kina kei na italai ni Kalou ka sa vakarautaki tu me liutaka na sala ki na bula kei na veivakabulai. Oqo e dua na ka me ra vakatikitiki sara ga mai kina na iTalatala qase. Na kena dina ni sa rui levu na veika cecere e vakavulici ena taraicake ni matanitu oqo ka vaka me dua tani vei keda, ka veibasai kei na noda ivakarau, ka vakarautaki me vakatovolei ira na tamata. E vakayagataka e vuqa sara na gaunisala o Baraca Josefa me vakatovolea kina na dina ni tamata, ka vakavulica e vuqa sara na ka me isau ni ivakarau e gadrevi kina na masu, vakabauta kei na dua na ivakadinadina mai vua na Turaga ni bera ni ra qai vakabauti mai vei ira na Yalododonu. …

Ena vuku ni saqati ni dua na tamata ka digitaki me liutaki keda, au na kaya me kakua sara ni da kitaka, kau na sega ni via kila se cava na noda nanuma se rai me baleta na ka oqo ena noda ivakarau vakavanua kei na vuli.

Kevaka me vakaraitaka mai na Kalou e dua na ka, ena vakaraitaka vua na tamata ka tu e liu. … E sega ni dua tale na yavu, sega ni dua tale na sala me dusimaki se liutaki kina na tamata ena matanitu oqo, o ya sa tauyavutaki mai na ivakatakila ni Kalou ena ituvatuva ni Nona lotu kei na matanitu, o ya me veiliutaki ga mai uluda, vakasala ka veiliutaki ena veitabagauna kece ka vakaraitaki kina ki na tamata na lewa ni Kalou.²²

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko ni vulica tiko na kena iwase oqo se ni ko ni vakavakarau mo ni veivakavulici. Raica na tabana e vi–x, me ikuri ni veivuke.

Na ivakavuvuli cava e rawa ni da vulica mai na italanoa ena tabana e 221?
Na cava soti na nodra itavi na parofita? (Raica na tabana e 223–26. E vakayacora vakacava na veitavi oqo na Peresitedi ni Lotu ena gauna oqo?
Raica lesu taucoko na ikatolu ni parakaravu ena tabana e 225. Na cava na vuna e bibi kina me da liutaki tiko mai vua e dua na parofita bula mai na kena tikoga vei keda na nodra itukutuku na parofita makawa?
Raica lesu taucoko na ikarua ni parakaravu ena tabana e 226. E vukei kemuni vakacava na veivakadeitaki oqo?
Na cava e rawa ni ko ni kitaka mo ni tokona ka cuqena kina na Peresitedi ni Lotu? (Raica na tabana e 226–30.) Vakasamataka na ka ko ni kitaka sara ga vakaikemuni mo ni tokona kina na parofita bula.
Na ivakasala cava eda sa taura mai vua na Peresitedi ni Lotu ena gauna oqo? Na cava o ni sa kitaka mo ni vakamuria kina na ivakasala o ya? Na veivakalougatataki cava ko ni sa taura me baleta na nomuni talairawarawa ki na ivakasala o ya?
Na ivakaro cava e solia o Peresitedi Woodruff vei ira ka ra biuta laivi se sega ni via rogoca na vosa ni parofita bula? (Raica na tabana e 228–30.)
Wilika taucoko na ikarua ni parakaravu ena tabana e 228. Na cava o ni vulica mai na malanivosa “talairawarawa vakavuku”?
E rawa vakacava ni da vakavulici ira na gone me ra tokona na Peresitedi ni Lotu?

iVolanikalou Veisemati: Emosi 3:7; Maciu 10:41; 1 Cesalonaika 5:25; Mosaia 2:7–9; 21:4–7; 28:6–7; 43:1–3; 107:22