Wase 25

Toso Ki Liu ena Vakabauta

“Kevaka me dua na ka ena gadrevi mai vei kemuni kei au,… [ sa ikoya] na mataqali vakabauta ena biligi keda meda tekiduru ka vakamasuta na Turaga me na veituberi, ka qai vakacokotaki mai ena veivakadeitaki vakalou meda tucake ka cakacakataka na kena vakavotukana na sasaga e gadrevi.”

Na Bula nei Gordon B. Hinckley

“Ena noqu a lako ki kaulotu [niu a se cauravou]”e a nanuma lesu o Peresitedi Gordon B. Hinckley, “e a solia vei au o tamaqu e dua na kadi ka volai tu kina e lima na vosa. O ya na vosa ni Turaga vua na itaukei ni valenisoro ka sa mai ciqoma na itukutuku ni sa leqa na luvena yalewa: ‘Kakua ni Yalolailai, Vakadinata Ga‘ (Marika 5:36.)”¹ Ena nona veiqaravi voli mai Igiladi o Elder Hinckley lailai, e a sotava e levu sara na bolebole ka sa dodonu kina vua me nanuma tiko na lima na vosa o ya. A qai vakamacalataka vakaqo emuri na ka e a sotava:

“Ena dua na siga eratou a tabaka kina e tolu se va na niusipepa na raicilesu vakarua ni dua na ivola makawa, ka veivakacacani toka na kena itautau ka vakaraitaka tiko ni ivola e kedra itukutuku makawa na Momani. Tukuna vakaoqo vei au o Peresitedi Merrill, (na noqu peresitedi ni kaulotu) ‘Au vinakati iko mo lako vei koya na dautabaivola oqo ka cudruvaka vua na ka oqo.’ Au raici koya ka voleka sara niu kaya, “Au sega ni rawa.” “Au a mani kaya ga, ‘Io, saka.’

“Ia au sega ni lomalomaruataka na noqu kaya niu a sa rere dina sara ga. Au a lako kina noqu rumu ka vakila na ka e a vakila o Mosese ni sa tukuna vua na Turaga me lako ka laki raici Fero. Au a cabora e dua na masu. Vikoraki na ketequ ena noqu sa taubale yani kina siteseni mai Goodge Street meu laki vodo sitima ka cici ena boto ni qele me cici vaka ki Fleet Street. Au a kunea na valenivolavola ni kena peresitedi ka solia sara na noqu kadi vua na kena vunivola. Taura o koya ka curu yani kina rumu ki loma qai curu lesu tale mai ka kaya ni o peresitedi sa rui osooso ka sega ni rawa ni raici au. Au kaya vua niu sa lakova oti mai e lima na udolu na maile [8,000 na kilomita] kau na waraki koya. Ena loma ni dua na aua ka tarava e a curu kina vakarua se vakatolu kina valenivolavola e loma, oti sa qai mai sureti au meu curu yani. Au na sega vakadua ni guilecava na iyaloyalo au raica niu sa curu yani. E a vakatavako toka ena dua na sika kei na kena irairai e vaka me kaya mai vei au, ‘Kakua ni mai vakaogai au.’

“Au a taura tu e ligaqu na riviu. Au sega ni nanuma rawa na veika au a kaya. E vaka me dua na kaukauwa sa vosa tiko ena vukuqu. Ni tekivu e vaka me tataqomaki ka laki vaka me sa cudru. Sa qai tekivu me malumu mai. Sa qai mai tinia ena nona yalataka ni na cakava kina e dua na ka. Ena loma ga ni dua na auwa sa veikauyaki na itukutuku vei ira kece na dauvolitaki ivola e Igiladi mera vakalesuya kece mai na ivola vua na dautabaivola. E vakayagataka e dua na ilavo levu ena nona tabaka tale e dua na ivola ka vakabira ena loma ni imatai ni waqana e liu e dua na itukutuku ni ivola e sega ni itukutuku makawa, ia e ka walega ni vakanananu ke sega ni nakiti me ra vakacacani kina na Momani. Ena vica tale na yabaki mai ki muri e a cakava tale e dua na ka e vukea sara vakalevu na Lotu kei na veiyabaki me yacova sara na nona mate au dau ciqoma tu ga e yadua na kadi ni Siganisucu mai vua”²

Ni ciqomi na ilesilesi ni laki raica na dauvolaivola ena nona valenivolavola, sa tekivu bulataka kina o Elder Hinckley na ka ena yaco ena nona bula taucoko ni vakabauta, ciqoma na bolebole, kerea na veivuke ni Turaga, ka lako ka cakava.

Na vakabauta, sa ikoya na kena sa tukuni ka caka na veika kece, sa na qai basika na vakanuinui vakaiyanaqa.

iVakavuvuli nei Gordon B. Hinckley,

Na vakabauta na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito sa na rawa ni ivurevure savasava ni bula e vakainaki.

Kevaka me tiko e dua na ka au gadreva vakakina o iko me vukea na noda rawa ka kei na yalovakacegu ena vuravura oqo, sa ikoya na vakabauta—na verevereya, na kaukauwa, na totoka ni veika e na yaco me vaka e a vatonaka o Paula, na vuravura sara mada ga e a vakatututaki me (raica na Iperiu 11:3). Au sega ni vakaraitaka tiko qo e so na ivakavuvuli mamada, ia na ka ena rawa ni ka dina taucoko, na vakabauta e cakacakataki,—na mataqali vakabauta ena biligi keda meda tekiduru ka vakamasuta na Turaga me na veituberi, ka qai vakacokotaki mai ena veivakadeitaki vakalou meda tucake ka cakacakataka na kena vakavotukana na sasaga e gadrevi. Na vakabauta vakaoqori sa isolisoli ka na sega vakadua ni rawa me na vakatauvatataki. Na vakabauta, sa ikoya na kena sa tukuni ka caka na veika kece, sa na qai basika na vakanuinui vakaiyanaqa.

Na vakabauta sa na rawa ni ivurevure savasava ni bula e vakainaki. Sa na sega tale na veisureti me laki caka e dua na ka yaga, ia na noda kila ga ni luve ni Kalou, ka na gadrevi keda na Kalou meda cakava na ka o ya me baleta na noda bula ka na vukei keda o koya ni da kerea Vua na veivuke. …

… Niu veivosakitaka na vakabauta, au sega ni na vakayacora ena vakanananu ni kena ibalebale. Ena ibalebale ni ka e bula kei na kila cecere ka salavata mai na kena kilai ni Kalou e Tamada kei Jisu Karisito e noda iVakabula …

… Na vakabauta e dua na Kabula Vakalou, ena Kalou Qaqa, sa na tiko vua na kaukauwa ka na veisautaka na noda bula.³

Dua na gauna balavu sa oti au a cakacaka tu ena kabani ni vakadodo sala ni qiqi ni sitimanivanua ka curu basikata yani [na] veiulunivanua. Au dau vodo yani vakawasoma ena sitimanivanua. O ya ena gauna e se cici tu kina na sitima cici ena katakata. Na veika vakaitamera o ya ena sala ni qiqi era ka lelevu qai totolo ka vakarerevaki. Au dau vakasamataka wasoma na nodra rawa ni lako curuma na idinia na ilakolako balavu ena bogi. Au sa qai mai kidava ni a sega ni dua na ilakolako balavu, ia e dua ga na itomo ni ilakolako balavu ka a lakovi ga vakalekaleka. Na idini e tiko na kena cina ramase kaukauwa ka dau cinava vinaka sara na sala me rauta ni 400 se 500 na ikalawa. Era na raica walega na idinia na balavu ni vanua o ya, ka sa na rauta vinaka, baleta ni na dau tu ga e matana ena veigauna ena bogi taucoko me yacova na kida ni mataka lailai. …

Sa na vakakina ena noda ilakolako kina bula tawamudu. Eda na taura e dua na ikalawa ena dua na gauna. Ni da cakava oqori eda sa sasaga tiko yani kina vanua tawakilai, ia na vakabauta ena vakararamataka na noda sala. Kevaka meda na vakatorocaketaka na vakabauta oqori, eda na sega ni na lako ena butobuto. …

Na bolebole e sotava tiko na lewenilotu kece sara sa ikoya mera taura na ikalawa e tarava mera ciqoma na itavi era sa kacivi kina kevaka sara mada ga era sega ni rawa ni qarava ka qarava ga ena vakabauta ka namaka ni na serauna na Turaga na nona gaunisala.⁴.

Na vakabauta sa ikoya na yavu ni ivakadinadina kei na kaukauwa ni cakacaka ni Turaga e vuravura.

Na iyau ga ni Lotu sa ikoya na nodra vakabauta na kena tamata.⁵

Sa dua na ka totoka ka talei na nodra sa vakadinata e udolu na kena sa mana na cakacaka ni Yalotabu ni ra sa vakabauta ka vakadinata mera sa lewena na [Lotu]. Era sa papitaiso. Na nodra bula sa veisautaki sara ga ki na vinaka. Sa yaco na ka mana. Sa teivaki oti tu e yalodra e dua na sore ni vakabauta. Sa vakalevutaki ni ra sa vulica tiko. Era sa ciqoma na ivakavuvuli e so me yacova sara ni sa tiko vei ira na veivakalougatataki kece sara ka na lako mai vei ira era lako voli ena vakabauta ena loma ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai.

Na isolisoli talei ka vakamareqeti oqo ni vakabauta, na isolisoli oqo mai Vua na Kalou na Tamada Vakalomalagi e se kaukauwa tikoga ni cakacaka oqo kei na itakele vuni ni kena itukutuku. Ena tiko kece ena veika oqori na vakabauta. Na vakabauta sa kena ivakadre taucoko sara. Ena ilakolako kina laki kaulotu, bulataki ni Vosa ni Vuku, saumi ni ikatini, sa ra tautauvata kecega. Sa ivakadinadina ni veika kece eda cakava na vakabauta e tiko vei keda.

… Na kaukauwa ni cakacaka oqo kei na kena matanitu e sega ni kune ena kena iyau vakavuravura, sa bau ka vakaitamera sara ga. Sa na laurai ga ena yalodra na lewena. Oqori na vuna e rawa-ka tiko kina vakavinaka. Oqori na vuna e kaukauwa tiko kina ka tubu tikoga. Oqori na vuna e rawata tiko kina na veika vinaka sa qarava tiko. Era rawa kece ga mai na isolisoli ni vakabauta ka sa vakarautaka tu na Kalou Kaukauwa baleti ira na luvena ka ra na sega ni taqaya se rere ia era toso ga ki liu. …

Na vakabauta e yavu ni ivakadinadina. Na vakabauta e vakadeitaka tiko na yalodina kina Lotu. Na vakabauta e matataka na solibula ena tosoi ni cakacaka ni Turaga.⁶

Na kosipeli e itukutuku vinaka. Sa itukutuku ni qaqa. Sa dua na itavi me na ciqomi ena yalo reki. …

Me da kakua ni rere. O Jisu na noda iliuliu, na vu ni noda kaukauwa ka noda tui.

Oqo sa gauna lomolomora ena veika ena yaco mai. Sa itukutuku ni noda kaulotu na vakabauta. Vei kemuni na taciqu kei na ganequ ena veivanua, au kacivi kemuni mo ni vakadeitaka tale nomuni vakabauta mo ni tosoya ki liu na cakacaka oqo ena veiyasai vuravura, …

“Oi kemudou na wekaqu, me da kakua beka ni tomana tiko na inaki cecere vakaoqo? Me toso ki liu ka kakua ni suka ki muri. Ni yaloqaqa, kemudou na wekaqu; ka toso tikoga ki liu, ki liu ki na qaqa!” (V&V 128:22). E a vola vakaoqo na parofita o Josefa ena dua na same ni vakabauta.

Au na sega ni vakamacalataka rawa na kaukauwa ni ivola cecere oqo. Sa vakasinaiti tu ena yaloqaqa, veivakaukauwataki, yalodoudou, kei na vakabauta. Sa totoka dina ni da toso ki liu ena vakalougatataki ni nodra bula na wekada ena nodra sa na ciqoma na itukutuku mai vua na tamata ni Kalou. Sa na vakacava mada na ituvaki ni veisiga ni mataka ni sa tekivuna na Kalou Qaqa me vaqiqica yani na nona cakacaka, ni na vakavinakataki ira era na ciqoma, ka bulataka na Nona kosipeli, me yacova sara na kalougata tawamudu baleti ira na luvena tagane kei na yalewa ena veitabatamata kecega ena nodra gugumatua o ira kece era sa vakasinaiti e lomadra na lomana na Dauniveivueti kei vuravuara. …

Au surei kemuni yadua ena vanua cava ga o tiko kina ni ko sa lewena na lotu oqo, mo tucake e yavamu, kei na lagati ni sere e lomamu ka toso ki liu ena bulataki ni kosipeli, lomani ni Turaga, kei na taraicake ni matanitu. Ni da sa tuvata eda na vakadeitaka na itosotoso ka maroroya na vakabauta ni Kalou Qaqa ena vakaukauwataki keda.⁷

Ni sa tiko na vakabauta, sa na rawa ni da valuta na taqaya se dua ga na bolebole ena basika ena noda bula.

O cei vei keda sa na rawa ni tukuna ni se bera vakadua ni bau taqaya? Au kila ni sega ni dua me vakuwai mai na ka oqo. E so e tiko sara e cake na itagede ni taqaya e yaco vua mai na so tale. E so era na lako curuma sara vakatotolo, ia e so era na tacori ka vesuki me yacova sara ni ra sa vakadrukai. Eda na sotava na taqaya mai na vakalewai, na taqaya ni na sega ni rawa na ka e gadrevi, na taqaya ni galili, na taqaya ni lecaika. E so e taqayataka na gauna oqo ka so era taqayataka na gauna se bera mai. E so era colata voli na nodra ivalavala ca ka ra na cakava na ka ga e rawa mera vagalalataki mai kina, ia era taqayataka na veisautaka na nodra bula. Dodonu meda kila ni yalo ni taqaya e sega ni lako mai vua na Kalou ia na yalo ca dau veivakararawataki oqo e lako mai vua na meca ni veika dina kei na yalododonu. Na taqaya sa ikoya na veibasai ni vakabauta. Sa veivakacacani sara ga na kena revurevu ka rawa ni tini kina mate.⁸

Vola vakaoqo o Paula vei Timoci: “Ni sa sega ni solia mai vei keda na Kalou na yalo ni rere; a yalo ni kaukauwa ga, kei na yalololoma, kei na yalomatua.

“O koya mo qai kakua ni maduataka na kena itukutuku ni noda Turaga.” (2 Tim. 1:7–8)

Au vinakata sara ga me ra cakava kece na lewenilotu na ka oqo mera vola ena dua na vanua me rawa ni imatai ni ka era na raica ni ra yadra mai ena mataka. Ena solia vei keda na doudou meda na tukuna yani, ena solia vei keda na vakabauta meda na tovolea, ka na vaqaqacotaka na noda vakadinadinataki Jisu Karisito. Au vakabauta ni na levu cake na ka mana ena yaco ena veiyasai vuravura.⁹

“O koya mo qai kakua ni maduataka na kena itukutuku ni noda Turaga.” (2 Timoci 1:8).

Au a vosa tiko vua e dua na noqu itokani ka a sa dro mai na nona vanua dina. Na kena sa vesuki na nona vanua e qai vesu o koya ka sogolati. Ratou mani drobula rawa o watina kei ira na luvena, ia na tolu na yabaki vakacaca ka a vesu voli kina ka sega na veitaratara kei ira na nona daulomani. Na kakana sa ca sara ga na itagede ni vanua ni tiko sa qai caca sara ni ka ka sega ni laurai na kena na vakatorocaketaki rawa.

“Na cava e vakayaloqaqataki iko voli ena veisiga ca oqori?” Au taroga yani.

Qai kaya mai: “Na noqu vakabauta, na noqu vakabauta na Turaga o Jisu Karisito. Au a vakacolata Vua na noqu icolacola, ka sa qai vaka e mamada mai.”¹⁰

Qai veisotari vinaka sara. Kua soti ni lomaleqa. Au dau tukuna na ka o ya vei au ena veimataka. Ena qai veisotari vinaka sara. Kevaka mo cakava na nomu vinaka taudua ena qai veisotari na ka taucoko. Mo vakararavi ga vua na Kalou, ka toso i liu ena vakabauta kei na yalonuidei ki na veisiga ni mataka. Ena sega vakadua ni na biuti keda na Turaga O Koya ena sega ni biuti keda¹¹

Ena sega beka ni dua vei keda ena kaya ni kevaka me levu cake na noda vakabauta na Kalou eda na vinaka cake sara mai na kena eda sotava tiko ena gauna oqo? E sega ni dua na dredre me na levu cake, se dua na bolebole ena dredre kevaka me tiko vei keda na vakabauta. Ena vakabauta eda na rawa ni ulabaleta na veika dredre oqori ena noda bula ka dau dreti keda sobu tiko. Ena sasaga, eda na rawa ni vakatorocaketaka na igu ni kena vakamalumalumutaki na idre ni veitemaki kina kena laki vakayacori na veika ca ka vakaloloma. Eda na rawa ni vakavulica na noda gagadre ena vakabauta. Eda na rawa ni dodoliga yani vei ira era sa mai vakayalolailaitaki ka temaki ka da na rawa ni vakaroti ira ena kaukauwa ni noda vakabauta¹²

Ni da sa bulataka na noda vakabauta, na Turaga ena veivuke me vakalevutaka.

Ena nomu sa vakayagataka na nomu gauna kei na taledi ena veiqaravi ena tubucake na nomu vakabauta ka na vakalailaitaki mai na nomu lomalomarua.¹³

Na Lotu ena kerei kemuni mo ni cakava e levu sara na ka. Ena kerei iko mo veiqaravi ena levu sara na vanua. Era sega ni dau saumi na veiqaravi ena loma ni lotu. Ko sa na wili vaka e dua na dau ni veivakalotutaki ena loma ni Lotu, kei na veigauna kece ko kacivi kina mo veiqaravi, meu na kerei iko mo qarava ena yalodina, ia, ni ko sa cakava ena vaqaqacotaki na nomu vakabauta ka na tubucake. Na vakabauta e vaka ga na masela ni ligaqu. Kevaka meu na vakayagataka, kevaka meu na bucina cake, ena vakaukauwataki, ena rawa ni cakava e levu sara na ka. Ia kevaka meu na ologa ena dua na ivadreti ka vakamocera ena vakamalumalumutaki ka sega na kena yaga ka sa na vaka kina o iko. Kevaka mo na vakadonuya na veimadigi kece e donumaki iko, mo ciqoma na veikacivi kece o kacivi kina, na Turaga ena raica mo na rawa ni qaravi ira kece. Na Lotu ena sega ni kerei iko mo cakava e dua na ka o sega ni rawa ni cakava ni veivuke kina na Turaga.¹⁴

Qo na noqu masu me baleti keda kece sara—“Turaga, ni vakalevutaka na neimami vakabauta” [raica na Luke 17:5]. Vakalevutaka na neimami vakabauta me keimami na semata rawa na tadrua ni sega ni yalodei kei na lomalomarua. …

… Turaga, vakalevutaka na neimami vakabauta me keimami na ulabaleta kina na veika e dau vakataotaki keimami ena qaravi ni cakacaka oqo ni Lomamuni. Vaqaqacotaka na lomai keimami. Ni vukei keimami me keimami taracake ka vakalevutaka na Nomuni matanitu me vaka na Nomuni lewa me rawa ni na vunautaki na kosipeli oqo ena veiyasai vuravura me ivakadinadina kina veivanua. …

… Solia vei keimami na vakabauta me keimami raibaleta na leqa ni gauna oqo, ka vakanamata kina cakamana ni veisiga ni mataka. Solia vei keimami na vakabauta me keimami sauma na neimami ikatini kei na isolisoli tale eso ka vakararavi dina sara vei Kemuni na Kalou Qaqa mo ni na dolava na katuba kei lomalagi me vaka na Nomuni yalayala. Solia vei keimami na vakabauta me keimami cakava ga na veika dodonu ka laiva me qai yaco ga mai na veika e tarava.

Solia vei keimami na vakabauta ni sa bikai keimami na cava ni buladredre ka buturaki keimami kina qele. Ena gauna ni tauvimate me na tudei tikoga ka kaukauwa na neimami vakararavi kina kaukauwa ni matabete. Me keimami na vakamuria tikoga na ivakasala i Jemesa:

“Kevaka sa dua vei kemudou sa tauvimate, me kacivi ira na qase ni isoqosoqo lewenilotu ia mera masulaki koya ka walia ena waiwai ena yaca ni Turaga:

“Ia, na masu ni vakabauta ena vakabulai koya sa tauvimate ka na vakabulai koya na Turaga.”(Jemesa 5:14-15; kuri na matanivola kala). …

Turaga, ni keimami sa lakova na buca ni iyaloyalo ni mate ni solia vei keimami na vakabauta me rawa ni keimami na dredre ena neimami vakaturu wainimata, ni keimami kila ni oqo e tiki ga ni nona ituvatuva na Tamada dauloloma ni keimami sa takosova yani na bula oqo kina dua na bula lagilagi kei na nona veisorovaki na Luveni Kalou ni na tucake mai na ibulubulu na tamata kecega ka ra na laki bulavakalou na yalosavasava.

Ni solia vei keimami na vakabauta me keimami na tosoya na cakacaka ni nodra vakabulai na sa mate me na vakataucokotaki kina ena vukudra na luvemuni era sa mate ena veitabatamata kecega.

Tamaqu, solia vei keimami na vakabauta me keimami dau talairawarawa ena veika lalai ka na vakaibalebale sara vakalevu. …

Turaga ni vakalevutaka na neimami veivakabauti vakakina vei keimami kei na neimami na rawa ni cakava e so na ka vinaka ka lelevu. …

Tamaqu, vakalevutaka na neimami vakabauta. Mai na veika keimami dau gadreva, na ka levu duauda ga sa ikoya me vakalevutaki na neimami vakabauta. Sa vakakina Tamaqu lomani, vakalevutaka na neimami vakabauti Kemuni, vakakina Vua na Luvemuni Lomani, ena Nomuni cakacaka tawamudu, vei keimami ni keimami luvemuni kei na neimami na rawata me keimami lako yani ka cakava na cakacaka ni lomamuni kei na nomuni ivakavuvuli sa noqu masu, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.¹⁵

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taro

Vakatavuvulitaka o Peresitedi Hinckley ni vakabauta na Kalou sa ikoya “na kaukauwa ena kauta mai na veisau ena noda bula” (iwasewase 1). Na cava soti o sa sotava sa vukei iko mo vulica na kaukauwa ni vakabauta? Ko sa raica vakaevei, “na noda sa yacova yani na vanua tawa kilai, … sa na tekivu me veivakararamataki na vakabauta”?
Na cava eda rawa ni vulica mai na wasewase e 2 me baleta na ivurevure ni kaukauwa ni Lotu? Erau veiwekani vakaevei na vakabauta kei na solibula? Vakasamataka na nomu na rawa ni muria na veisureti nei Peresitedi Hinckley, “meda vakatetea na cakacaka oqo ena veiyasai vuravura.”
E dau vukei keda vakacava na vakabauta ena gauna ni veivakatovolei? (Raica na iwasewase 3.) Na gauna cava sa vukei iko kina na vakabauta mo vakamalumalumutaka na rere? Na gauna cava sa vukei iko kina na vakabauta mo valuta rawa kina na veika dredre?
Railesuva na masu nei Peresitedi Hinckley ena wase 4. Na vosa cava ena masu oqo e vakaibalebale vei iko? E rawa ni vukei keda vakacava na vakabauta me da vakamalumalumutaka na rere? E rawa ni vukei keda vakacava na vakabauta me da rai-basikata na dredre ka raica rawa na caka mana?

iVolanikalou Veisemati

Joni 14:12–14; Roma 5:1–5; 2 Nifai 26:12–13; Moronai 7:33–38; V&V 27:16–188

Veivuke ena Vuli

“Ni da dau vulica na ivolanikalou ena veigauna ka gumatua kina ka da vakasaqara tale na veidusimaki ni Yalotabu eda na taura kina na ivakatakila ni kena dau vakarautaki na lesoni. Eda na vakavakarau talega meda ciqoma na veivakauqeti ni Yalotabu ena gauna eda veivakavulici tiko kina” (Veituberi, Me iLutua ni Noda Bula [1999],15).