2020
Mamatea kae ʻIkai Fakatuʻatamaki
Fēpueli 2020


Kakai Lalahi Kei Talavoú

Mamatea kae ʻIkai Fakatuʻatamaki

ʻOku nofo ʻa e taha naʻá ne faʻú ʻi Kolatopa, ʻĀsenitina.

Hili hono fanaʻi au peá u mamateá, naʻe hanga ʻe heʻeku tui kia Sīsū Kalaisí ʻo ʻai ke malava ʻa e ngaahi meʻa ne taʻemalavá.

ʻĪmisi
Photograph of Julieta

Talu mei heʻeku kei siʻí, naʻá ku saiʻia ʻi he sipotí, tautautefito ki he soká. Naʻá ku vaʻinga he taimi pē naʻá ku lava aí, pea ne u fakaʻānaua ke u feʻauhi ʻi he ʻOlimipikí pe ko e Ngaahi Vaʻinga ʻa Māmaní maʻa ʻĀsenitina ʻi ha ʻaho.

ʻI hoku taʻu 15, ne fakangata ai ʻeku ngaahi fakaʻānaua ko iá. Naʻá ku toki ʻaʻahi ki heʻeku faiako seminelí naʻe puke pea naʻá ku lele pasikala ke foki ki ʻapi mo e tau fana ha ongo kulupu kengi ʻi homau feituʻú. Naʻe tau ha foʻi mahafu ʻi hoku tuʻá.

ʻI heʻeku ake hake he ʻaho hono hokó ʻi falemahakí, ne u ʻilo ai naʻe mamatea hoku konga lotó ʻo fai ki lalo.

Ko e Fehuʻi ke Fai ʻi he Hoko ʻa e Ngaahi Meʻa ʻoku Koví

Lolotonga ʻeku fakaakeaké, ne fehuʻi mai ʻe he fāmilí mo e kaungāmeʻá pe naʻá ku fēfē. Ne u lava ʻo tala naʻa nau fakaʻofaʻia kotoa ʻiate au, ko ia naʻá ku fakafiemālieʻi kinautolu ʻo talaange naʻá ku sai pē. Naʻe tokoniʻi au ʻi hono fakafiemālieʻi e niʻihi kehé, ka ne u ʻiloʻi he ʻikai ke u toe lava ʻo lue pea naʻe pau ke u fakaangaanga ki he moʻui mamateá.

‘I he taimi ko iá, naʻá ku toe kamata ʻalu ki he seminelí pea toe mālohi ʻi he Siasí. Naʻe hoko e seminelí ko e taha ʻo e ngaahi meʻa mahuʻinga taha naʻá ne tokoniʻi au ke u toe foki mai pea ʻikai ʻita ki he Tamai Hēvaní ʻi he meʻa ne hoko kiate aú.

Naʻe akoʻi kimautolu ʻe heʻemau faiakó ʻi he seminelí ko e taimi ʻoku hoko ai e ngaahi meʻa ʻoku koví, ʻoku ʻikai totonu ke mau fehuʻi, “Ko e hā naʻe hoko ai ʻeni kiate aú?” Naʻá ne pehē ko e fehuʻi ʻoku totonu ke mau faí ko e, “Ko e hā te u lava ʻo ako mei he meʻá ni?”

Naʻe faingataʻa ke hokohoko atu pea fakatuʻamelie maʻu pē, ka naʻe ʻomi ʻe he fehuʻi ʻa ʻeku faiako seminelí ha ivi lahi. ‘I he taimi ne siva ai ʻeku ʻamanakí pea puputuʻu ʻeku fakakaukaú, naʻá ku manatu maʻu pē ki he fehuʻi ko iá: “Ko e hā te u lava ʻo akó?” Naʻe tokoni ia ke u tuʻu hake ʻi he ʻaho kotoa, pea naʻá ne poupouʻi au ʻi he taimi ne u ongoʻi loto-foʻi aí.

Naʻe tāpuekina au ʻe he Tamai Hēvaní ke ʻoua te u ʻita ki he tangata naʻá ne fanaʻi aú. Ne faifai peá ne hopo pea naʻe tautea ngāue pōpula ia. Lolotonga ʻene ʻi aí, naʻá ne faitohi mai kiate au, ʻo kole fakamolemole mai mo talamai kuo lelei ʻene tōʻongá. Naʻá ku talaange kiate ia naʻe ʻikai ke u ongoʻi ha loto-mamahi kiate ia pea naʻá ku fiefia ʻi heʻene liliú.

Ko hono Maʻu ha Taumuʻa Foʻoú

Hili ha ngaahi taʻu siʻi hono fanaʻi aú, naʻe ʻikai ke u fie fai ha meʻa. Naʻá ku fie vaʻinga sipoti, pea naʻe ʻikai ke u ʻilo he taimi ko iá kuo fakafeʻungaʻi ha ngaahi sipoti lahi maʻá e kakai faingataʻaʻia fakaesinó. ʻI he taimi ne u ʻilo aí, naʻe toe foki mai ʻeku loto-vēkeveke ki he sipotí. Kapau naʻe foʻou ha sipoti kiate au, ne u feinga ke ako ia. Pea naʻá ku tuku ki ai e tokanga tatau ne u fai ki he soká kimuʻa peá u mamateá.

Ne ʻikai fuoloa kuó u maʻu ha sipoti naʻá ku saiʻia tatau ai mo e soká—ko e pasiketipolo saliote teketeké. Hili ha vaʻinga mo e ako vaʻinga lahi, ne faifai pea fili au ke fakafofongaʻi fakavahaʻapuleʻanga ʻa ʻĀsenitina. Naʻá ku saiʻia ʻaupito he tuʻunga maʻolunga ʻo e feʻauʻauhi ʻi he ngaahi timi fakavahaʻapuleʻangá.

Naʻá ku vaʻinga ʻi heʻemau timi pasiketipolo saliote teketeke fakafonua ʻa e kakai fefiné ʻi he Vaiʻinga ʻa e Kau Faingataʻaʻia Fakaesino ʻa ʻSaute ʻAmeliká (Para-South American Games) ʻi Silei he 2014, ʻa ia ne mau ikuna ai ha mētali koula. Naʻa mau feʻauhi leva ʻi he Vaʻinga ʻa e Kau Hau ʻo Saute ʻAmeliká (South America Championships) ʻi Kolomupiá, ʻo ikuna ai ha mētali siliva ʻi he 2015. Naʻá ku feʻauhi foki ʻi he Parapan American Games ʻi Kānata ʻi he 2015, ʻa ia ne mau kau ai ʻi he 2016 kihe Vaʻinga ʻa e Kau Faingataʻaʻia Fakaesinó ʻi Lio ti Sinelo, ʻi Palāsilá. Hili hono fili kimui ange ke mau kau ki he Ipu ʻa Māmaní, naʻa mau vaʻinga ʻi Hemipooki Siamane, ʻi he 2018. Pea ʻi ʻAokosi 2019, naʻa mau vaʻinga ʻi he Parapan American Games ʻi Lima, Pelū.

ʻĪmisi
Julieta playing basketball

Ko e Ngaahi Tāpuaki Naʻá ne Tokoniʻi Au ke u Kātakí

ʻOku ou kei loto-foʻi pē he taimi ʻe niʻihi, pea ʻoku ʻi ai ha ngaahi pole he ʻaho kotoa ʻoku fie maʻu ke u ikunaʻi. Ka ʻoku ou fakamālō ki heʻeku Tamai Hēvaní ko ha fāmili mo e ngaahi kaungāmeʻa lelei kuó Ne foaki mai maʻakú. Kuó Ne ʻomi ha kakai mahuʻinga tokolahi ki heʻeku moʻuí ʻa ia kuo nau tokoniʻi au ke u fehangahangai mo e ʻahiʻahi faingataʻá ni. ʻOku mahuʻinga e poupou ʻa e fāmilí ʻi hono ikunaʻi e ngaahi faingataʻá—ʻo ʻikai ko hotau ngaahi faingataʻaʻia fakaesinó pē ka ko hotau faingataʻaʻia fakaʻatamai, fakaeloto, mo fakalaumālié foki.

Koeʻuhí ko e ongoongoleleí ʻi heʻeku moʻuí, ʻoku ou houngaʻia ai ʻi he ngaahi tāpuaki lahi kuo foaki mai ʻe heʻeku Tamaí mo hokohoko atu ke tāpuekina ʻaki aú. ʻOku ou ʻilo ʻokú Ne ʻofa ʻiate au. Ka ne taʻeʻoua ʻa e tui kiate Ia mo Sīsū Kalaisí, naʻe ʻikai ke u mei malava ʻo kātekina ʻa e faingataʻá ni.

‘Io, ʻoku pau ke u fononga ʻi he moʻuí ʻi ha saliote teketeke, ka naʻe aʻu ki heʻeku heka salioté, naʻá ku kei lava pē ʻo aʻusia ʻeku ngaahi fakaʻānaua lahi ʻi heʻeku kei siʻí. ʻOku ou tala ki he kakaí, “Tui ki heʻetau Tamaí. ‘Okú Ne feʻao mo kitautolu. Te tau lava ʻo ikunaʻi hotau ngaahi faingataʻaʻiá ʻi Heʻene tokoní. ʻOua naʻa mole hoʻo tuí. Nofo maʻu ‘i he ongoongoleleí. Fokotuʻu ha ngaahi taumuʻa, pea te ke aʻusia kinautolu. ʻE tokoniʻi koe ʻe heʻetau Tamai Hēvaní.”

ʻOku tokoniʻi foki au ʻe heʻeku tuí ke u moʻui ʻaki e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí, kae pehē ki hono poupouʻi au ʻi hoku ngaahi faingataʻaʻiá mo e ngaahi taumuʻá. ʻE lava ke ʻi ai ha ngaahi ʻahiʻahi ʻi he kau ki he ngaahi feʻauhí, ka ʻoku tokoni ʻeku fakakaukau ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí mo ʻeku ngaahi tuʻunga moʻuí, ke u fai ʻa e ngaahi fili ʻoku leleí.

‘Oku ou feinga ke tokoniʻi e niʻihi kehé ʻi heʻeku tā sīpingá. ʻOku ʻikai ke u inu kavamālohi. ʻOku ʻikai ke u ifi tapaka. ‘Oku ʻikai ke u fai ʻa e ngaahi meʻa kehe ʻoku fakahoko ʻe he kau sipoti ʻe niʻihi. ‘E lava ke faingataʻa hono vahevahe ʻeku fakamoʻoní pe ko e ngaahi folofolá, ka ʻoku ou feinga ke akoʻi e niʻihi kehé ʻi he ngaahi meʻa ʻoku ou fakahoko mo ʻikai fakahokó.

ʻOku Maʻu ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e Ngaahi Talí Kotoa

Ko e taimi ʻe niʻihi ʻoku tau ʻita ki he Tamai Hēvaní koeʻuhí ko e ngaahi faingataʻa ʻoku hoko mai kiate kitautolú pe ko e kakai ʻoku tau ʻofa aí, pea neongo ʻoku ʻikai ke tau maʻu maʻu pē ʻa e ngaahi tali kotoa ki hotau ngaahi faingataʻá, ʻokú Ne maʻu ia.

ʻOku ʻikai tuku mai ʻe he Tamai Hēvaní ha ngaahi faingataʻa he ʻikai ke tau lava ʻo ikunaʻí. Hangē ko e lea ʻeku faiako seminelí, ʻoku ʻi ai ha ʻuhinga ʻoku hoko ai e ngaahi meʻa ʻoku koví. Pea ko e taimi ʻe niʻihi ʻe iku ʻa e ngaahi faingataʻa ko iá ʻo tāpuekina ai kitautolu mo e niʻihi kehé. Kapau te tau pikitai ki heʻetau tuí lolotonga hotau ngaahi ʻahiʻahí, ʻe lava ʻe heʻetau sīpinga ʻo e tuí ʻo fakamālohia ha niʻihi kehe ʻoku fie maʻu tokoni ke fehangahangai mo honau ngaahi ʻahiʻahí pea laka ki muʻá.