Kinatibuk-ang Komperensiya
Luwas nga Pagapundokon Pauli sa Panimalay
Abril 2023 nga kinatibuk-ang komperensiya


Luwas nga Pagapundokon Pauli sa Panimalay

Kita anaa sa usa ka talagsaon nga posisyon sa pagpundok sa Israel sa duha ka habig sa tabil nga wala mahitabo sukad pinaagi sa pagsunod sa plano sa Amahan.

Si Presidente Russell M. Nelson, atong minahal nga propeta, mihatag gayod og gibug-aton nga ang atong talagsaon nga responsibilidad mao ang pagtabang sa pagpundok sa nagkatibulaag nga Israel ug sa pag-andam sa kalibotan alang sa Ikaduha nga Pag-anhi ni Jesukristo.1 Ang Amahan sa atong mga espiritu nagtinguha nga ang Iyang mga anak luwas nga pagapundokon pauli sa panimalay.

Ang plano sa atong Langitnong Amahan alang sa luwas nga pagpundok sa Iyang mga anak ngadto sa atong langitnong panimalay wala nakabase sa kalibotanon nga kalamposan, ekonomikanhong estado, edukasyon, kaliwat, o sekso. Ang plano sa Amahan nakabase sa pagkamatarong, pagtuman sa Iyang mga sugo, ug pagdawat og sagrado nga mga ordinansa ug pagtahod sa mga pakigsaad nga atong gihimo.2

Ang balaanon nga dinasig nga doktrina nga kitang tanang managsoon nga mga lalaki ug mga babaye ug “ang tanan managsama ngadto sa Dios” mao ang basehan niining dako nga buhat sa pagpundok. Kini nga doktrina nahiuyon niadtong kinsa nagtinguha gayod alang sa mga tawo sa nagkadaiyang estado sa ekonomikanhon ug kaliwat nga makasinati og mas maayo nga mga kinabuhi. Kita nagpasidungog ug moapil niana nga mga paningkamot. Dugang pa, kita nagtinguha alang sa tanang mga anak sa Dios nga moduol ngadto Kaniya ug makadawat sa mahangtoron nga mga panalangin nga Iyang gitanyag pinaagi sa Iyang ebanghelyo.3 Sa pasiuna sa Ginoo sa Doktrina ug mga Pakigsaad, Siya mipahayag, “Patalinghog kamo nga mga katawhan nga gikan sa layo; ug kamo nga anaa diha sa mga isla sa kadagatan, paminaw kamong tanan.”4

Ganahan ko nga ang labing una nga bersikulo sa Doktrina ug mga Pakigsaad naglakip sa mga tawo kinsa anaa “sa mga isla sa kadagatan.” Ako adunay tulo ka piho nga mga tawag nga moserbisyo ug mopuyo diha sa mga isla sa kadagatan. Una kong miserbisyo isip usa ka batan-ong misyonaryo ngadto sa Kapuloan sa Britanya, ikaduha isip usa ka General Authority didto sa mga Isla sa Pilipinas, ug dayon isip usa ka Presidente sa Area didto sa mga Isla sa Pasipiko, nga naglakip sa daghang isla sa Polynesia.

Tanang tulo niini nga mga dapit malamposong mipundok sa mga tumutuo ngadto sa gipahiuli nga ebanghelyo ni Jesukristo. Ang mga misyonaryo unang miabot didto sa Kapuloan sa Britanya niadtong 1837. Usa kini ka tuig human sa pagpahinungod ni Joseph Smith sa Kirtland Temple, diin si Moises mitugyan “sa mga yawe sa pagpundok sa Israel gikan sa upat ka mga bahin sa yuta, ug sa pagdala sa napulo ka mga kaliwatan gikan sa yuta sa amihanan.”5 Ang sayo nga kalamposan didto sa Kapuloan sa Britanya talagsaon. Pagka 1851, sobra sa katunga sa mga miyembro sa Simbahan mga nabunyagan nga mga kinabig nga nagpuyo didto sa Kapuloan sa Britanya.6

Niadtong 1961, si Elder Gordon B. Hinckley mibisita ug mipasiugda sa full-time nga misyonaryo nga mga paningkamot didto sa mga Isla sa Pilipinas. Niadtong higayona dihay usa lamang ka Pilipino nga naghupot sa Melchizedek nga Pagkapari. Makapahingangha, adunay sobra sa 850,000 ka miyembro sa Simbahan karon sa mga Isla sa Pilipinas. Ako nagdayeg sa Filipino nga katawhan, sila adunay lawom ug malahutayong gugma alang sa Manluluwas.

Tingali ang wala kaayo mailhi mao ang nagpadayon nga misyonaryo nga paningkamot didto sa mga Isla sa Polynesia. Nagsugod kini niadtong 1844 sa dihang si Addison Pratt miabot ngadto sa unsay French Polynesia karon.7 Daghang Polynesian ang nagtuo na sa mahangtoron nga mga pamilya ug midawat ni Jesukristo isip ilang Manluluwas. Karon hapit 25 porsiyento sa mga Polynesian, diha sa mga Isla sa Polynesia, mga miyembro sa Simbahan.8

Kausa naminaw ko ngadto sa usa ka 17 anyos nga babaye didto sa usa ka layo nga Tahitian nga isla kinsa ikapito nga henerasyon nga miyembro. Mihatag siya og pagpasidungog sa iyang mga katigulangan kinsa nakabig niadtong 1845 didto sa Tubuai, duha ka tuig sa wala pa ang nahauna nga mga miyembro sa Simbahan miabot sa Walog sa Salt Lake.9

Ang atong doktrina klaro nga adunay usa ka higayon ug panahon alang sa tanang tawo nga modawat ug mosanong sa mensahe sa ebanghelyo. Kini nga mga ehemplo usa lang ka bahin sa mas dako gayod nga kinatibuk-ang sitwasyon. Si Presidente Nelson padayon nga mihatag og gibug-aton nga ang pagpundok sa Israel mao “ang labing dako nga hagit, … kawsa, ug … buhat sa yuta karon.”10

Hangtod sa Pagpahiuli sa Simbahan ni Jesukristo, lakip sa pagtungha sa Basahon ni Mormon ug sa pagpadayag ug mga yawe sa pagkapari nga gihatag ngadto kang Propeta Joseph Smith, ang pagsabot bahin sa pagpundok sa Israel dili kompleto ug limitado.11

Ang talagsaon nga ngalan nga “Israel” usa ka titulo nga gitugyan ngadto kang Jacob.12 Nahimo kining nagrepresentar sa kaliwat ni Abraham pinaagi kang Isaac ug Jacob. Ang orihinal nga saad ug pakigsaad ngadto kang Amahan Abraham gipasabot diha sa Abraham 2:9–10, nga mabasa sa usa ka bahin:

“Ug Ako mobuhat gikan kanimo og usa ka dako nga nasod, …

“Ug Ako mopanalangin [sa tanang nasod] pinaagi sa imong ngalan; kay kutob sa modawat niini nga Ebanghelyo pagatawgon sunod sa imong ngalan, ug pagaiphon nga imong binhi, ug mobarog ug mopanalangin kanimo, ingon nga ilang amahan.”

Atol sa Konseho sa Langit didto sa kinabuhi sa wala pa dinhi sa yuta, ang plano sa kaluwasan gihisgotan ug gipaluyohan. Naglakip kini og piho nga mga balaod ug mga ordinansa sa pagkapari nga giestablisar sa wala pa ang pundasyon sa kalibotan ug gipasikad sa pagpundok.13 Naglakip usab kini sa nag-unang baroganan sa kabubut-on.

Human sa pipila ka siglo isip usa ka gamhanan nga katawhan, lakip sa mga pagmando ni Saul, David, ug Solomon, ang Israel nabahin. Ang kaliwatan ni Juda ug ang bahin sa kaliwatan ni Benjamin nahimong ang gingharian sa Juda. Ang nahibilin, giila isip ang napulo ka kaliwatan, nahimong ang gingharian sa Israel.14 Human sa 200 ka tuig nga managlahi nga pagpuyo, ang unang pagkatibulaag sa Israel nahitabo niadtong 721 BC sa dihang ang napulo ka kaliwatan gidala nga bihag sa Assyrian nga hari.15 Sila wala madugay miadto ngadto sa amihanan nga mga nasod.16

Niadtong 600 BC sa pagsugod sa Basahon ni Mormon, si Amahan Lehi miggiya og usa ka pundok sa mga Israelihanon paingon sa Amerika. Nakasabot si Lehi sa pagkatibulaag sa Israel diin siya usa ka bahin. Gikutlo siya ni Nephi nga nag-ingon nga ang balay sa Israel “gayod itandi sama sa usa ka kahoy nga oliba, kansang mga sanga pagabalion ug pagatibulaagon diha sa ibabaw sa tibuok yuta.”17

Diha sa gitawag nga Bag-ong Kalibotan, ang kasaysayan sa mga Nephite ug sa mga Lamanite sama sa gipasabot diha sa Basahon ni Mormon natapos niadtong mga AD 400. Ang mga kaliwat ni Amahan Lehi mikatap sa tibuok Amerika.18

Kini klarong gihulagway ni Mormon diha sa 3 Nephi 5:20, nga mabasa: “Ako mao si Mormon, ug usa ka tiunay nga kaliwat ni Lehi. Ako adunay katarongan sa pagpanalangin sa akong Dios ug sa akong Manluluwas nga si Jesukristo, nga siya midala sa atong mga amahan gikan sa yuta sa Jerusalem.”19

Klaro nga ang mahinungdanong punto sa sunod nga pagkahitabo [chronological] sa kasaysayan sa Israel mao ang pagkatawo, mensahe, pangalagad, ug misyon sa atong Ginoo ug Manluluwas, si Jesukristo.20

Human sa pagkamatay ug Pagkabanhaw sa Manluluwas nga mihulma sa kahangtoran, ang ikaduhang inila nga pagkatibulaag sa Juda nahitabo tali sa AD 70 ug AD 135 sa dihang, tungod sa Romano nga pagpangdaogdaog ug pagpanggukod, ang mga Judeo mialibwag sa tibuok nga nailhan nga kalibotan kaniadto.

Si Presidente Nelson mitudlo, “Ang Basahon ni Mormon miabot isip usa ka timailhan nga ang Ginoo nagsugod na sa pagpundok [sa] mga anak sa pakigsaad.”21 Mao nga, ang Basahon ni Mormon, gihubad ni Propeta Joseph Smith pinaagi sa gasa ug gahom sa Dios, gidirekta ngadto sa mga kaliwat ni Lehi, sa nagkatibulaag nga Israel, ug sa mga Hentil kinsa gisagop ngadto sa mga kaliwatan sa Israel. Ang ulohan sa kapitulo sa 1 Nephi 22 nga sa usa ka bahin mabasa, “Ang Israel pagakatagon diha ibabaw sa tanan nga yuta—Ang mga Hentil mao ang momatuto ug moamuma sa Israel uban sa ebanghelyo diha sa kataposan nga mga adlaw.” Ang ulohan nga pahina sa Basahon ni Mormon mabasa nga usa sa mga katuyoan sa basahon mao ang alang “sa pagpamatuod ngadto sa Judeo ug sa Hentil nga si Jesus mao ang Kristo.” Uban sa Pagpahiuli ug sa Basahon ni Mormon, ang konsepto sa pagpundok sa Israel napalapad gayod og maayo.22

Kadto kinsa modawat sa ebanghelyo ni Jesukristo, dili igsapayan sa kaliwat, mahimong bahin sa napundok nga Israel.23 Uban niana nga pagpundok ug sa daghang templo nga natukod ug gipahibalo, kita anaa sa usa ka talagsaon nga posisyon sa pagpundok sa Israel sa duha ka habig sa tabil nga wala mahitabo sukad pinaagi sa pagsunod sa plano sa Amahan.

Si Presidente Spencer W. Kimball, naghisgot bahin sa literal nga pagpundok sa Israel, namahayag: “Karon, ang pagpundok sa Israel naglangkob sa pag-apil sa tinuod nga simbahan ug … sa pagkasayod mahitungod sa tinuod nga Dios. … Busa, si bisan kinsa nga tawo nga midawat sa gipahiuli nga ebanghelyo, ug karon nagtinguha sa pagsimba sa Ginoo sa iyang kaugalingon nga pinulongan ug uban sa mga Santos diha sa mga nasod diin siya nagpuyo, nakatuman sa balaod sa pagpundok sa Israel ug manununod sa tanang panalangin nga gisaad ngadto sa mga Santos niining kataposang mga adlaw.”24

“Ang pagpundok sa Israel karon naglakip sa pagkakabig.”25

Sama nga klarong masabtan, ang mga miyembro sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw adunay dako nga pribilehiyo sa paghigugma, pagpakigbahin, pagdapit, ug pagtabang sa pagpundok sa Israel aron makadawat sa kahingpitan sa pakigsaad nga mga panalangin sa Ginoo. Kini naglakip sa mga African ug mga European, sa Habagatan ug sa Amihanan nga mga Amerikano, sa mga Asian, sa mga Australian, ug sa kadtong anaa sa kapuloan sa dagat. “Kay sa pagkatinuod ang tingog sa Ginoo alang ngadto sa tanan nga mga tawo.”26 “Kini nga pagpundok magpadayon hangtod ang mga matarong matigom diha sa mga kongregasyon sa mga Santos diha sa mga nasod sa kalibotan.”27

Walay laing mas direkta nga naghisgot bahin sa pagpundok kay sa ni Presidente Russell M. Nelson: “Bisan kanus-a nga mobuhat kamo og bisan unsa sa pagtabang ni bisan kinsa—sa matag habig sa tabil—nga mopadulong sa paghimo og mga pakigsaad sa Dios ug sa pagdawat sa ilang mahinungdanong mga ordinansa sa bunyag ug templo, nagtabang kamo sa pagpundok sa Israel. Ingon lang niana ka yano.”28

Unsa na man ang estado sa Simbahan karon? Sa 62 ka tuig sukad nga misugod ko sa pagserbisyo og misyon niadtong 1960, ang gidaghanon sa full-time nga mga misyonaryo nga nagserbisyo ubos sa usa ka tawag sa propeta misaka gikan sa 7,683 ngadto sa 62,544. Ang gidaghanon sa mga misyon misaka gikan sa 58 ngadto sa 411. Ang gidaghanon sa mga miyembro misaka gikan sa mga 1,700,000 ngadto sa mga 17,000,000.

Ang COVID-19 nga pandemya temporaryong nakaapekto sa pipila sa atong mga kahigayonan sa pagpakigbahin sa ebanghelyo. Kini mihatag usab og kasinatian sa paggamit og bag-o nga teknolohiya, nga makapalambo gayod og maayo sa pagpundok. Mapasalamaton kami nga ang mga miyembro ug ang mga misyonaryo nagpalapad na karon sa mga paningkamot sa pagpundok sa nagkatibulaag nga Israel. Ang pagtubo nagpadayon bisan asa, ilabi na sa Habagatang Amerika ug sa Africa. Kami usab nagpasalamat nga daghan kaayo sa tibuok kalibotan ang mitubag sa gamhanang pagdapit ni Presidente Nelson alang sa dugang nga misyonaryo nga pagserbisyo. Bisan pa man, ang atong pasalig sa paghigugma, pagpakigbahin, ug pagdapit mahimong mapalapdan pa og maayo.

Usa ka importante nga bahin niining misyonaryo nga paningkamot mao ang alang sa indibidwal nga mga miyembro nga mahimong talagsaon nga mga ehemplo 29 bisan asa kita nagpuyo.30 Kita kinahanglang dili magtakoban. Ang atong Kristohanon nga ehemplo sa kamabination, katarong, kalipay, ug tiunay nga gugma alang sa tanang katawhan makamugna og dili lamang usa ka makagiya nga kahayag alang kanila apan usa usab ka pagsabot nga adunay kahilwasan diha sa mga ordinansa sa kaluwasan ug kahimayaan sa gipahiuli nga ebanghelyo ni Jesukristo.

Palihog sabta nga adunay talagsaon nga mga panalangin sa pagpakigbahin sa ebanghelyo ni Jesukristo. Ang mga kasulatan namulong bahin sa hingpit nga kalipay ug kalinaw, kapasayloan sa mga sala, panalipod gikan sa mga tintasyon, ug maabagon nga gahom gikan sa Dios.31 Maglantaw lapas niining mortal nga kinabuhi, mahimo kitang andam sa pagpakigbahin sa ebanghelyo ngadto niadtong “anaa sa kangitngit ug ubos sa pagkaulipon sa sala diha sa dako nga kalibotan sa mga espiritu sa mga patay.”32

Ang akong piho nga pag-ampo karon mao ang alang sa matag bata, batan-ong lalaki, batan-ong babaye, pamilya, korum, Relief Society, ug klase sa pagrebyo kon unsaon nato sa indibidwal ug sa hiniusa sa pagdawat sa gamhanan kaayo nga tambag nga motabang sa pagpundok sa Israel nga gihatag sa atong Ginoo ug sa atong minahal nga propeta.

Kita nagtahod sa kabubut-on. Sa atong sekular nga kalibotan, daghan ang dili mosanong ug moapil sa pagpundok sa Israel. Apan daghan ang moapil, ug ang Ginoo naglaom niadtong kinsa nakadawat sa Iyang ebanghelyo nga maningkamot karon nga mahimong usa ka talagsaon nga ehemplo nga motabang sa uban nga moduol ngadto sa Dios. Kini magtugot sa atong mga igsoon nga lalaki ug igsoon nga mga babaye sa tibuok kalibotan nga makatagamtam sa langitnon nga mga panalangin ug mga ordinansa sa gipahiuli nga ebanghelyo ni Jesukristo ug mahimong luwas nga pagapundokon pauli sa panimalay.

Ako mohatag sa akong segurado nga apostolikanhong saksi sa kabalaan ni Jesukristo ug sa plano sa atong Amahan sa Langit alang kanato sa ngalan ni Jesukristo, amen.

Mubo nga mga Sulat

  1. Tan-awa sa Russell M. Nelson, “Welcome nga Mensahe,” Liahona, Mayo 2021, 7.

  2. Tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 20:37.

  3. Tan-awa sa 2 Nephi 26:33.

  4. Doktrina ug mga Pakigsaad 1:1. Diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 1:4, ang Ginoo mipadayon, “Ug ang tingog sa pagpasidaan modangat ngadto sa tanan nga mga katawhan, pinaagi sa mga baba sa akong mga tinun-an, kinsa Ako mipili niining kataposan nga mga adlaw.”

  5. Doktrina ug mga Pakigsaad 110:11.

  6. Niadtong 1851, dihay 52,165 total nga mga miyembro sa Simbahan. Sumala sa mga rekord sa Simbahan ug sa “Religious Census of 1851 [Relihiyoso nga Pangihap sa 1851]” didto sa England ug Wales, dihay sobra sa 28,000 ka miyembro niadto nga mga lokasyon (tan-awa sa Robert L. Lively Jr., “Some Sociological Reflections on the Nineteenth-Century British Mission,” sa Mormons in Early Victorian Britain, ed. Richard L. Jensen ug Malcolm R. Thorp [1989], 19–20).

  7. Tan-awa sa Mga Santos: Ang Istorya sa Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, vol. 1, Ang Sumbanan sa Kamatuoran, 1815–1846 (2018), 562–64, 585–587, 652.

  8. Tonga: 45 porsiyento; Samoa: 31 porsiyento; American Samoa: 22.5 porsiyento; ug French Polynesia: 7 porsiyento.

  9. Tan-awa sa Mga Santos, 652–54.

  10. Russell M. Nelson, “Paglaom sa Israel” (tibuok kalibotan nga debosyonal sa kabatan-onan, Hunyo 3, 2018), HopeofIsrael.ChurchofJesusChrist.org.

  11. Kining talagsaon ug gamhanan nga doktrina anaa diha sa Basahon ni Mormon ug tukmang gipahayag diha sa ikanapulo nga artikulo sa hugot nga pagtuo nga nagsugod, “Kami nagtuo sa tinuod nga panagtigom sa Israel ug sa pagpahiuli sa Napulo ka mga Tribo” (tan-awa sa James E. Talmage, The Articles of Faith, 12th ed. [1924], 314–44).

  12. Sama nga narekord diha sa Genesis 32:28, ang asoy sa kasulatan mabasa, “Dili na Jacob ang imong ngalan kondili Israel kay nakigdumog ka sa Dios ug sa mga tawo.”

  13. Tan-awa sa Joseph Smith, sa “History, 1838–1856, volume D-1,” 1572, josephsmithpapers.org; tan-awa usab sa Joseph Smith, “Discourse, 11 June 1843–A, as Reported by Wilford Woodruff,” [42–43], josephsmithpapers.org; Joseph Smith, “Discourse, 11 June 1843–A, as Reported by Willard Richards,” [241], josephsmithpapers.org.

  14. Tan-awa sa Bible Dictionary, “Israel, Kingdom of”; James E. Talmage, The Articles of Faith, 315. Si Reboam ug ang iyang mga ginsakopan nailhan isip ang gingharian sa Juda ug nahimutang sa habagatan nga bahin sa moderno nga Israel.

  15. Tan-awa sa 2 Mga Hari 17:23.

  16. Tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 133:26; tan-awa usab sa Doktrina ug mga Pakigsaad 110:11.

  17. 1 Nephi 10:12. Si Ammon sa wala madugay miingon, “Bulahan ang ngalan sa akong Dios, kinsa mahunahunaon niini nga mga katawhan, kinsa usa ka sanga sa kahoy sa Israel, ug nawala gikan sa iyang lawas diha sa usa ka katingalahan nga yuta” (Alma 26:36).

  18. Si Presidente Spencer W. Kimball, namulong bahin sa mga Lamanite nga sakop sa Balay sa Israel, mitudlo nga ang Zion mao ang tibuok Amerika. Siya miingon, “Kita anaa sa Israel ug gipundok” (The Teachings of Spencer W. Kimball, ed. Edward L. Kimball [1982], 439).

  19. Sa dihang si Amahan Lehi gisugo sa pagdala sa iyang pamilya ug mobiya paingon ngadto sa kamingawan, labing menos nga bahin sa rason mao nga ang Jerusalem malaglag (tan-awa sa 1 Nephi 2). Ang pagkagun-ob sa templo ni Solomon, ang pagkapukan sa Jerusalem, ug ang pagkabihag sa tribo ni Juda nahitabo niadtong mga 586 BC.

    “Nabihag ang Israel niadtong mga 720 B.C.E., ug ang 10 ka tribo niini gihinginlan. … “[Didto sa Jerusalem,] ang Templo ni Solomon nakasugakod og pipila ka pag-atake sa laing mga nasod sa dili pa sa kataposan, niadtong 586 B.C.E., hingpit nga nagun-ob sa kasundalohan ni Nabucodonosor, ang hari sa Babelonia” (David B. Green, “The History of the Jewish Temple in Jerusalem,” Haaretz, Ago. 11, 2014, haaretz.com/jewish/.premium-history-of-the-temple-in-jerusalem-1.5256337). Tan-awa usab sa 2 Mga Hari 25:8–9.

  20. Tan-awa sa Tad R. Callister, The Infinite Atonement (2000).

  21. Russell M. Nelson, “Children of the Covenant,” Ensign, Mayo 1995, 33; tan-awa usab sa “Mga Pakigsaad,” Liahona, Nob. 2011, 88.

  22. Tan-awa sa Russell M. Nelson, sa R. Scott Lloyd, “Seminar for New Mission Presidents: ‘Swift Messengers’ to Scattered Israel,” Church News, Hulyo 13, 2013, thechurchnews.com. Si Presidente Russell M. Nelson mipahayag nga ang pagpundok “wala magdepende kon asa ka nagpuyo; nagdepende kini sa indibidwal nga pasalig. Ang mga tawo mahimong ‘pagadad-on sa kasayoran sa Ginoo’ [3 Nephi 20:13] nga dili mobiya sa ilang mga yutang natawhan” (“Ang Pagpundok sa Nagkatibulaag nga Israel,” Liahona, Nob. 2006, 81). Tan-awa usab sa 3 Nephi 21:1–7.

  23. Ang atong doktrina tataw; ang Ginoo mipatibulaag sa mga tribo sa Israel tungod sa ilang pagsukol ug sa ilang pagkadili matarong. Bisan pa niana, ang Ginoo usab migamit sa pagpatibulaag sa Iyang pinili nga mga katawhan taliwala sa mga kanasoran sa kalibotan aron sa pagpanalangin niadto nga mga kanasoran. (Tan-awa sa Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Israel—Ang Pagkatibulaag sa Israel,” ChurchofJesusChrist.org/study/scriptures?lang=ceb.)

  24. Spencer W. Kimball, The Teachings of Spencer W. Kimball, 439.

  25. Katibuk-on nga ulohan sa Spencer W. Kimball, The Teachings of Spencer W. Kimball, 438. Tan-awa usab sa “All Are Alike unto God,” ed. E. Dale LeBaron (1990), usa ka koleksiyon sa 23 ka istorya sa pagkakabig sa Black African nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Si Sister Julia N. Mavimbela miingon sa wala pa siya mipasakop sa Simbahan ug miabot sa pulong nga Israel, iyahang “ipadaplin ang libro ug moingon, ‘Kini alang sa mga puti. Kini dili alang kanato. Kita wala gipili.’ Karon nasayod ako nga ako nahisakop sa usa ka halangdon nga pamilya, kon ako matarong nga magpakabuhi. Ako usa ka Israelihanon, ug sa dihang nagbuhat ako sa akong mga ordinansa diha sa templo, akong nasabtan ang pagbati nga kitang tanan anaa dinhi sa yuta isip usa ka pamilya” (sa “All Are Alike unto God,” 151).

  26. Doktrina ug mga Pakigsaad 1:2.

  27. Spencer W. Kimball, The Teachings of Spencer W. Kimball, 438.

  28. Russell M. Nelson, “Paglaom sa Israel.”

  29. Si Apostol Pablo misutli sa iyang batan-ong higala nga si Timoteo nga “alang sa mga magtutuo, pagkinabuhi ingon nga panag-ingnan” (1 Timoteo 4:12).

  30. Tan-awa sa 3 Nephi 18:24.

  31. Tan-awa sa Mosiah 18:8–13; 3 Nephi 18:25; Doktrina ug mga Pakigsaad 18:10–16; 31:5; 62:3.

  32. Doktrina ug mga Pakigsaad 138:57.