Aoaoga a Peresitene
Mataupu 4: O le Faatosinaga po o Uuna’iga a Tina


Mataupu 4

O le Faatosinaga po o Uuna’iga a Tina

O tina ua i ai le talalelei i o latou loto o le a taitai a latou fanau i ala o le amiotonu ma le upumoni.

Mai le Soifuaga o Iosefa F. Samita

O Peresitene Iosefa F. Samita e maualuga tele lona manatu faaeaea mo tina. O lona lava tina o se faataitaiga ia te ia o le faatuatua ma le tutumau. I le faamatalaina o lona aafiaga tausaafia, sa ia faapea mai: “Ou te manatua lo’u tina i aso o Navu [1839–46]. Ou te manatua le vaai atu ia te ia ma lana fanau fia maua se fesoasoani o faanatinati atu i le vaa mafolafola ma mea e mafai ona ia ave mai le fale i le amataga o le faatamaia o le aai o Navu e tagata faatupu faalavelave. Sa ou manatua le faigata o le Ekalesia iina ma le malaga atu i Winter Quarters, i le vaitafe o Misuri, ma lana tatalo mo lana fanau ma lona aiga i lana malaga ma le vaivai ma lē lavā. … Ou te manatua ia tofotofoga uma na faafeagai ma a matou taumafaiga e malaga atu ma le Tolauapiga a Isaraelu, i le oo mai i nei vanu o mauga e aunoa ma le lava o manu e toso ai a matou taavale solofanua; ma le leai o ni auala e maua mai ai nei manu o loo manaomia, sa ia faagutu i ana povi ma tamai povi, ma fusi faatasi ia taavale solofanua e lua, ma amata loa la matou malaga i Iuta i lena tulaga mafatia ma le leaga, ma sa faapea mai lo’u tina—”O le Alii na te tatala mai le auala;” ae faapefea ona ia tatala mai le auala, e leai se isi na te iloaina. …

“E te le o manatu o mea nei ua avea ma ata i le mafaufau? E te manatu e galo ia te au le faataitaiga a lo’u tina? Leai; o lona faatuatua ma lana faataitaiga o le a manino pea i lo’u mafaufau. O le a sou manatu! O manava uma ou te manavaina, o lagona uma lava o lo’u loto ua sii atu i le Atua ma le faafetai ia te ia ona o lo’u tina o le tagata o le Au Paia, o ia o le tina o le Atua, mama ma faamaoni, ma e sili atu ia te ia le oti nai lo le faalataina o le faatuatua ua tumau ia te ia; e sili atu ia te ia le mativa ma le faanoanoa i le vao ma taumafai e tuufaatasia lona aiga nai lo le nonofo ai i Papelonia. O le agaga lena sa tumau ia te ia ma lana fanau. E agavaa ea lana fanau e maua se tina e pei o lenei pe ana le faatoga atu i latou ma mulimuli i ana faataitaiga? O lea ou te faapea atu ai ia faamanuia le Atua i tina i Isaraelu.”1

Aoaoga a le Perofeta o Iosefa F. Samita

O le aafiaga o le tina e faaauau mai lea augatupulaga i lea augatupulaga.

E maeu lo’u alofa ma le faapelepele i le tina faamaoni! E leai se mea i lalo ifo o le malo selesitila e sili ae i lo’u alofa e oo i le oti mo le agaga fiafia, faamaoni, ma le tautupu o lē na fanaua a’u— o lo’u lava tina! E ese le lelei! Sa ia faamaoni! Sa mama o ia! E paia moni lava o ia! O le afafine tautupu o le Atua! O ia ou te tuuina atu i ai lo’u ola ma mea lelei uma i lo’u olaga, faatasi ai ma le alofagia e le Atua!2

E avea ma tulafono o tina i Siona, o tina o Isaraelu, o tina sili ona lelei ua soifua mai i le lalolagi, e sili i mea uma e maua ai. … O le aafiaga lelei o loo faatino e le tina i lana fanau ua faapei o le mea faafefete na tuu i totonu o le falaoa e tolu tumu, ua oo ina faafefeteina uma ai, ma e tusa ai ma lona aafiaga, e le gata mo lana lava fanau, ae faapena foi ma e faatasi ma lana fanau, e mafai ona lagona, ma e maua mai ai mea lelei.

Ma, tuafafine e, tou te le iloa le mamao e oo i ai lo outou aafiaga. O le tina o loo faamanuiaina i le tausiga o se tama lelei, poo se teine, e faataitai i ana faataitaiga ma mulimuli i ana mataupu i le olaga, ua ia totoina le fatu o le loto mama, mamalu ma le faamaoni ma le amiotonu i o latou loto ma o le a lagonaina i a latou galuega uma i le olaga; ma poo fea lava e alu i ai lena tama poo lena teine, i le avea ai o se tama poo se tina, poo fea lava le sosaiete e miō ai, o le aafiaga lelei o faataitaiga a lena tina i o latou luga o le a lagonaina; ma o le a le faaumatia lava, aua o le a faalautele atu mai ia i latou ia latou fanau mai lea augatupulaga i lea augatupulaga. Ma e matou te faamoemoe mo lenei tulaga i le Talalelei a Iesu Keriso.3

I lo’u tamaitiiti… sa faatonuina a’u ina ia ou talitonu i le mana o le misiona a Iesu Keriso. Sa aoaoina a’u e lo’u tina, o se tagata paia moni lava—o Iesu Keriso o le Alo o le Atua; o ia lava o le Alo Pele e Toatasi o le Atua i le tino, ma o lea, e leai se isi nai lo le Atua le Tama e faavavau, o lona Tama, ma le mafuaaga o lona soifuaga i le lalolagi. Sa aoaoina a’u mai lo’u tama, mai le Perofeta o Iosefa Samita, mai lo’u tina o le sa faapelepele i le talalelei aua sa ia talitonu i le molimau a Iosefa Samita, ma sa ia talitonu i le mamalu, faamaoni ma le amiotonu o lona toalua; ma o aso uma o lo’u tamaitiiti ma ou tausaga uma i le lalolagi sa ou pipii i lena talitonuga; o lea, sa leai lava so’u faaletonu matuia i lo’u mafaufau, e oo lava i lo’u tamaitiiti.4

Ua i luga o tina i Isaraelu le tiutetauave tele.

O le tulaga faatina e i ai lea i le faavae o le fiafia i le aiga, ma le manuia o le atunuu. Ua tuuina mai e le Atua i luga o alii ma tamaitai le matafaioi paia e faatatau i tina.5

Ou te iloa o tina sili ona lelei i le lalolagi e ao ona maua, ma maua pea lava pea, i totonu o le Au Paia o Aso e Gata Ai. Ou te talitonu o ava sili ona lelei i le lalolagi o loo maua i totonu o tagata o le Au Paia. Ou te leiloa nisi lava tamaitai i le lalolagi e tutusa lo latou manatu i le tiute o le ava ma le tina nai lo le mea o loo i ai i le Au Paia. O la tatou faatasitasiga ua le faamoemoe na o le olaga nei. … Tatou te ola mo le taimi nei ma le faavavau. Ua tatou faatuina ia faatasiga ma mafutaga mo le taimi nei ma le faavavau. O o tatou lagona ma manaoga ua i ai e talafeagai ma saunia e tutumau ai e le gata i lenei olaga lē tumau faaletino, ae mo le faavavau.6

O le a tatou manuia uma ma atinae ia Siona i luga o le fogaeleele; aua o la tatou misiona lea, ma o le galuega a o outou tina ma afafine o Siona— o tina o le taimi nei, ma i se taimi mulimuli ane, o tama teine o le a avea, ma tina i Isaraelu. Ua i o tatou luga se matafaioi tele. O loo faamoemoe ia te outou le aoaoina ma le taitaiina o manatu ma musumusuga o le loto o a outou fanau, aua latou te maua le malosiaga mai o latou tina, ma o le aafiaga o le tina i luga o ana fanau o le pine faamau tumau lea e mafai ona fai. E leai se mea e sili atu ona taua e pei o le aafiaga o le tina; afai e lelei o ia ma maua le agaga o le Talalelei i lona loto, ma ua ia aoao lana fanau e tusa ma ona ala.7

O o tatou tina, ma tina o a tatou fanau, o o latou loto ua faatumulia i le popole mo le manuia o a latou fanau, ina ua maea ona tuuina atu ia i latou le meaalofa o le Agaga Paia, i le faaee atu o lima, e mafai ona o atu i o latou pupuni i le mealilo ma ifo atu i le Atua ma talanoa ma ia e le mafai e nisi tina o le lalolagi ona fai, pe afai ua latou usitaia mataupu faavae ua latou maua ma ola ai ma le faamaoni mo nei faamanuiaga. E ala i le aafiaga ua latou maua i loto o a latou fanau o le a latou taitai i latou i le ala o le amiotonu ma le upumoni, ma tausi ia i latou i aoaiga ma apoapoaiga a le Alii, i le alofa i le upumoni, i le usiusitai i ana poloaiga, i se auala ua le mafai e nisi ona fai o e ua maua nei avanoa, faamanuiaga, ma faapaiaga, ua faaee atu i luga o tina i Isaraelu.8

E leai se fiafia moni e tuu eseese mai i le aiga, ma o taumafaiga uma ua faia e faapaia ma faasao lona aafiaga ua maualuga mo i latou ua galulue ma ositaulaga mo lona faatuina. O alii ma tamaitai ua masani ona saili e suia le olaga i le aiga i se isi olaga; ua latou talitonu o le aiga o lona uiga o le faamalosi; o le saolotoga maualuga o le avanoa atoa e fai ai le mea e loto i ai. E leai se fiafia e aunoa ma le galuega auauna atu, ma e leai se galuega auauna atu e sili atu nai lo lea e faaliliu ai le aiga i se faalopotopotoga paia, e faaleleia ma puipuia ai le soifuaga o le aiga.

… O sootaga sili ona malosi o le tamaitiiti o mea ia e faasino i le aiga, ma o mea faapelepele o manatua e tagata matutua o mea ia o loo manatua i sootaga i taimi o talavou ma ona siosiomaga fiafia.9

I le aiga o le tina o le uluai faiaoga o le amio pulea i le olaga o le laitiiti o le tamaitiiti, ma o lona aafiaga ma le amio pulea e fua i ai le malosi o lana fanau latou te avea ai ma alii ma tamaitai matutua i malo tetele i totonu o le ekalesia ma le atunuu.10

Ou te matua faamoemoe o tina o Isaraelu o le a puipui ma le malosi ma le faaeteete ia olaga o o latou afafine ma o latou atalii. Ou te faia pe afai ou te mafaia i lo’u malosi ona faafaigofie i tina uma ina ia maua le olioli ma le fiafiaga lē mafaamatalaina sili i le tausia o o latou atalii ma o latou afafine ina ia leai se mea e afaina ai i latou i e taufaaleaga ma le malosi o le agasala.11

O le alofa o le tina moni e toetoe lava a pei o le alofa o le Atua.

E leai se alofa i le lalolagi atoa e tutusa ma le alofa o le tina faamaoni. … O nisi o taimi ou te faapea ai, e faapefea ona sili a’e le alofa o Tama i lana fanau nai le alofa o lo’u tina i lana fanau? O le ola lea ia te au; o le malosi lea; o le fautuaga; o le alofa ua mafua ai le alofa ma le fiafia ia te au lava. Sa ou iloa sa alofa o ia ia te au ma lona loto atoa. Sa alofa o ia i lana fanau ma lona agaga atoa. Sa ia galue punouai ma ositaulaga ia lava i le ao ma le po, mo le saogalemu ma le manuia faaletino e mafai ona ia tuuina atu, mai le taunuuga o ana lava galuega, mo lana fanau. E leai se ositaulaga o ia lava— o lona lava taimi, o lona taimi malolo pe faafiafia ai, poo avanoa e malolo ai—sa manatu i ai i se taimi, pe a faatustusa i lona tiute ma lona alofa i lana fanau.

Ina ua sefululima o’u tausaga, ma valaauina e alu atu i se atunuu mamao e talai le talalelei—pe aoao le auala e talai ai, ma e aoao lava e a’u ia—o le lagolago malosi sa taulai i ai lo’u olaga, ma fesoasoani e faatumauina lo’u naunautaiga ma lo’u manaoga, ina ia ou maua le tulaga e tausisia ai lo’u sa’o, o le alofa lea mo a’u, o lē na fanaua mai a’u i le lalolagi.

Ua na o se tama laitiiti, e le matua o ia e faia ni faaiuga, e leai se aoaoga, ua tuuina atu i le lotolotoi o le taufaasese aupito tele ma faaosoosoga e faigofie ai i soo se tama poo se alii ona gauai i ai—ae peitai, o taimi uma lava ua latalata mai ai faaosoosoga ia te au, o le manatu muamua e oo mai i lo’u loto o lenei: Ia manatua le alofa o lou tina. Manatua lona taumafai mo lou manuia. Manatua lona naunautaiga e ositaulaga lona ola mo lou lelei. Manatua mea sa ia aoao ia te oe i lou tamaitiiti … O nei lagona mo lo’u tina ua avea ma talita, ma pa puipui i le va o au ma le tiapolo, ma mafai ai ona ou liliu ese mai faaosoosoga ma le agasala i le fesoasoani a le Alii ma le alofa o loo i totonu o lo’u loto, ia te ia sa ou iloa na alofa ia te au e sili ae nai lo se isi lava i le lalolagi atoa, ma e sili atu nai lo se isi lava tagata soifua ona alofa ia te au.

… O le tina faamaoni, o le tina e matau i le Atua ma le alofa i le upumoni i lona loto, e le mafai ona lafi mai le mea matautia poo le leaga ae tuu lana tama e faaali i ai. Ae i lona tulaga masani e tatau ai e faapei o aloiafi e lele ae i luga, e faapei foi o le manava o le manava ola, afai e i ai ni puapuaga e oo mai i lana tama, o le a tu o ia i le va o lana tama ma lena puapuaga; o le a ia puipui i lana tama i le mea sili ona mafai. O le a le aoga lona ola i le faatusatusa i le ola o lana tama. O le alofa lena o le tina faamaoni mo lana fanau. …

Ua ou aoao e tuu ia maualuga le fua faatatau o le alofa o le tina. Sa masani ona ou faapea atu, ma o le a toe fai atu, o le alofa o le tina faamaoni e latalata e faapei o le alofa o le Atua i lo se isi lava ituaiga alofa.12

Masalo o se tasi manatu sili lona atoatoa i le galuega faamagalo o se tina i lona alofa loloto ma le tausaafia e aveesea ai le tiga o le faasalaga ua talafeagai pe le talafeagai foi. O lona alofa e aveesea tiga uma! O lana milimili e vave ona aveesea ma faaleleia ai tiga! O le faataitaiga o lona olaga o le atamai lea o loo aoao atu e le alofa.13

E leai se mea i le va o au ma le lagi o le a toe tauia ai se mea e faanoanoa pe tiga ai lo’u tina. Aisea? Aua e alofa o ia ia te au, semanu e oti o ia ona o au i le tele o taimi, pe ana tatau ai ona tupu, e faasaoina au. Aisea o le a ou faatiga, aisea o le a ou faaita ai ia te ia? Aisea o le a ou ui ai i ni ala e ese mai i lona olaga ma ana aoaoga ia te au, aua sa ia aoao au i le mamalu, ma le loto mama, ma le upumoni, ma le faamaoni i le malo o le Atua, ma sa ia aoao au e le gata i upu ae faapea foi i faataitaiga.14

E le mafai ona ou faamatalaina le olioli ou te lagonaina i le mafaufau lea e feiloai atu i lo’u tama, ma lo’u tina faapelepele, o le na fanaua a’u i le taimi o sauaga ma le mativa, o le sa sii a’u i ona lima ma e sa onosai, agamalu ma faamaoni i taimi uma lava sa ou manaomia ai se fesoasoani i le lalolagi. O le mafaufau e mafuta atu ia te ia, o ai e mafai ona faamatalaina le fiafia?15

Ia faamanuia e le Atua tina i Siona.

Ia faamanuia e le Atua tina i Siona, ma atalii ma afafine o Isaraelu, ma puipuia a tatou fanau mai ala o le lalolagi, mai le agasala ma faaosoosoga o le a taitaiina ai i latou i le leaga. Ia i ai le mana o le Atua i luga o aiga uma o le faatuatua.16

Ua ou vaai atu i nei tina i Isaraelu, o e ua faapaiaina i le meaalofa a le Agaga Paia, o e ua fanaufouina, … o afafine o Isaraelu ua fanau mai i le vai ma le Agaga, ma ua faapaiaina i latou i le meaalofa o le Agaga Paia, e ala i le faaee atu o lima o i latou o loo i ai le pule e tuuina atu le mana ma lena meaalofa i afafine o Siona, faapea foi i atalii o Siona. Ou te talitonu o tina uma e i ai le aia tatau e… iloa ai le mea e fai i lona aiga ma lona aafiaga, mo ana fanau, i lo latou puipuiga ma le taitaiga; ma o le tina ma tina uma ua maua le agaga ua i ai le meaalofa o faaaliga, o le meaalofa o musumusuga ma le meaalofa o le poto, o le agaga o perofetaga, le agaga o le faamasinoga, o le meaalofa a le Atua ia i latou, e pulea ai o latou aiga ma taitai ai a latou fanau i le ala o le amiotonu ma le upumoni. 17

Ua ou lagona i lo’u loto e faamanuia atu ia te outou, tina ma tuafafine, i lo’u agaga atoa ma le mana uma ma le aia o loo ia te au i le perisitua e pei o le faatulagana a le Alo o le Atua. … O loo ia te au le aia ma le pule i le perisitua e faamanuia ai Isaraelu, ma aemaise i latou ua faatuatua, ma ua ou lagona i lo’u loto e tatau ona ou faapea atu, ou te faamanuia atu ia te outou.18

Fautuaga mo Suesuega

  • O le a se mea ua e maofa ai i le faamatalaga a Peresitene Samita o lona tina? O a uiga amiotonu o loo e vaai o faaalia e tina o loo e iloa?

  • Aisea o le tina o loo i ai “i le faavae o le fiafia i le aiga, ma le manuia i le atunuu”? O a valaauga paia o alii ma tamaitai “e faatatau i le tina”?

  • E faapefea e lo tatou malamalama i aiga e faavavau ona aafia ai a tatou gaoioiga ma amioga agai i o tatou tina?

  • E faapefea e le tina ona faaaafia ia mafaufau ma loto o ana fanau e faia le amiotonu? O a auala ua faamanuiaina ai i tatou e ala i le aafiaga o se tina i Siona?

  • O a ni luitau o loo feagai ma matua i aso nei i le tausia o fanau “i le alofa, faamaoni, i le usiusitai i poloaiga a le [Atua]”? E faapefea ona foia e matua nei luitau?

  • O a faamanuiaga faaleagaga ua faapea mai Peresitene Samita o le aia a tina ua maua le meaalofa o le Agaga Paia? E faapefea ona faaaoga e tina nei meaalofa e fesoasoani ai i a latou fanau e savavali i ala o le amiotonu?

  • E faapefea e le alofa ma aoaoga a se tina ona avea ma talita ma pa puipui i le va o i [tatou] ma faaosoosoga”?

Faamatalaga

  1. Deseret News:Faalua i le Vaiaso, 5 Ianuari, 1892, 3; parakalafa faaopoopo.

  2. Soifuaga o Iosefa F. Samita, comp. Iosefa Filitia. Samita (1938), 452.

  3. Deseret News:Faalua i le Vaiaso, 5 Ianuari, 1892, 3.

  4. Mataupu o le Talalelei, lomiga e 5. (1939), 494.

  5. Mataupu o le Talalelei, 288.

  6. “Konafesi Aoao a le Aualofa,” Relief Society Magazine, Iuni 1917, 316.

  7. Deseret News: Faalua i le Vaiaso, 5 Ianuari. 1892, 3.

  8. Lipoti o le Konafesi, Aperila. 1912, 7.

  9. Mataupu o le Ekalesia, 300–301.

  10. Mataupu o le Ekalesia, 290.

  11. “Konafesi Aoao a le Aualofa,” 316–17.

  12. Mataupu o le Ekalesia, 314–15.

  13. Mataupu o le Ekalesia, 264.

  14. Mataupu o le Ekalesia, 463.

  15. Mataupu o le Ekalesia, 429.

  16. Lipoti o le Konafesi, Aperila. 1907, 118.

  17. Lauga i le aiga o A. W. McCune, 14 Novema, 1913, Historical Department Archives, Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai.

  18. “Konafesi Aoao a le Aualofa,” 320.

Ata
Mary Fielding Smith

Sa faapea mai Iosefa F. Samita e faatatau i lona tina, o Maria F. Samita, “O lo’u tina o se tagata paia. … o se tamaitai o le Atua, mama ma faamaoni” (Deseret News: Faalua i le Vaiaso, 5 Ianuari, 1892, 3).