Kapitulo 1

Ang Pagkat-on ug ang Pagtudlo sa Ebanghelyo

Ang pagtulun-an sa ebanghelyo makahatag og kaayohan sa higayon lamang nga kini gipresentar ug gidawat pinaagi sa inspirasyon sa Espiritu Santo.

Gikan sa Kinabuhi ni Heber J. Grant

Si Presidente Heber J. Grant miingon: “Wala koy nahibaloang butang nga maghatud og mas dakong kalipay ngadto sa tawhanong kasingkasing labaw pa sa paghago alang sa kaluwasan sa kalag sa tawo dinhi sa atong nasud o sa gawas. Wala koy nahibaloan nga naghatag kanato og mas dakong gugma sa tanan nga maayo, nga labaw pa sa pagtulun-an sa Ebanghelyo ni Jesukristo.”¹

Agig dugang ngadto sa pagkamahalaron nga magtutudlo sa ebanghelyo, si Presidente Grant gusto kaayong makat-on gikan sa mga pagpamatuod sa uban. Siya namahayag: “Ako kanunayng mahinangop kon ako adunay kahigayunan sa pagpakighimamat sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa bisan unsa nilang mga panagtigum. Ako wala gayud makatambong og bisan unsang mga miting, diha sa mga ward o stake o diha sa mga kinatibukang komperensya, nga ako wala mapanalangini, natudloan ug nadasig sa hugot nga pagtuo sa Ebanghelyo; nga wala koy madungog nga butang nga sa pagkatinuod mopakaon kanako sa pan sa kinabuhi.”²

Niadtong si Heber J. Grant batan-on pa, siya adunay kasinatian nga nakatabang kaniya nga makita ang kamahinungdanon sa pagtudlo ug pagkat-on pinaagi sa Espiritu. Siya sa misaysay:

“Adunay mipatigbabaw sa akong kinabuhi nga daghang mga panghitabo sa akong kabatan-on, mahinangop maanindot nga pagdasig ug gahum pinaagi sa mga tawo nga nagsangyaw sa ebanghelyo diha sa espiritu sa pagpamatuod ug pag-ampo. Ako motumbok sa usa ka ingon nga insidente sa dihang usa pa ako ka ulitawo, siguro mga disisyete o disiotso ang pangidaron. Ako nakadungog sa anhing Bishop Millen Atwood nga misangyaw sa usa ka sermon sa Thirteenth Ward. Ako nagtuon og gramatika niadtong panahona, ug siya nakahimo og pipila ka gramatikanhong sayop sa iyang pakigpulong.

“Akong gisulat ang iyang unang han-ay sa mga pulong, mipahiyum, ug miingon: ‘Ako makakuha dinhi karong gabhiona, sulod sa trayenta minuto nga namulong si Brother Atwood, og igong materyal nga magamit alang sa tibuok klase panahon sa tingtugnaw sa akong ginabii nga pag-eskwela sa klase sa gramatika.’ Kinahanglan kaming magdala ngadto sa klase og duha ka han-ay sa mga pulong alang sa leksyon, o upat ka mga han-ay sa mga pulong sa usa ka semana, nga sayop ang mga gramatika, nga may koreksyon namo.

“Nagplano ko sa paghimo sa akong koreksyon ug naminaw sa sermon ni Bishop Atwood sa samang higayon. Apan ako wala na makasulat og dugang pa human sa unang han-ay sa mga pulong— walay bisag usa; ug sa dihang si Millen Atwood natapos sa pagsangyaw, ang mga luha midagayday sa akong mga aping, luha sa pagtamud ug paghatag og pasalamat nga mipundo sa akong mga mata gumikan sa talagsaon nga pamatuod diin gipamatuod nianang tawhana ang balaanon nga misyon ni Joseph Smith, ang propeta sa Dios, ug sa maanindot nga kadasig nga nakahatag og kalig-on sa propeta diha sa tanan niyang mga paghago.

“Bisan og saysentay singko na ka tuig karon sukad ako naminaw niadto nga sermon, kini ingon ka tataw gihapon karon, ug ang mga pagbati anaa kanunay kanako sama gihapon sa adlaw nga ako kining nadungog. Nasayud ba mo, nga ang akong plano sa paggamit niadtong mga han-ay sa mga pulong diin nakahimo siya og mga sayop sa gramatika sama ra nga mobarug ko atubangan sa klase ug magpasipala sa ngalan sa Dios. Kanang pagpamauod nakahatag sa unang tulugkaron nga hunahuna nga sukad naabut sa akong kasingkasing ug kalag sa balaang misyon sa propeta. Ako nakadungog na og daghang mga pagpamatuod nga nakapahimuot kanako ug nakahimo og maayong hunahuna niini, apan mao kadto ang unang pagpamatuod nga nakapahilak kanako ubos sa inspirasyon sa Espiritu sa Dios nianang tawhana.

“Sulod sa mga katuigan nga nanglabay sukad niadto, wala na gayud ako mahikurat o nahasol sa mga sayop nga gramatika o sayop nga pagkalitok sa mga pulong kabahin sa pagsangyaw sa ebanghelyo. Ako nakaamgo nga sama ra kini og naghusga og usa ka tawo sa sinina nga iyang gisul-ob, ang paghukom sa espiritu sa usa ka tawo pinaagi sa iyang sinultihan. Sukad niadtong adlawa hangtud karon ang usa ka butang nga labaw sa tanan nakapahinuklog pag-ayo kanako mao ang Espiritu, ang inspirasyon sa buhi nga Dios nga [anaa ]sa tawo nga nagsangyaw sa ebanghelyo, ug dili ang pinulongan.… Ako nakat-on gayud, nga ang Espiritu mao ang naghatag sa kinabuhi ug salabutan niini, ug dili ang sulat.” [Tan-awa sa 2 Mga Taga-Corinto 3:6]³

Mga Pagtulun-an ni Heber J. Grant

Sa higayon nga kita motudlo sa ebanghelyo, kinahanglan mopukos kita sa yano, tukuranang mga baruganan ug mga kasugoan.

Dili ang pagkaon nga atong nakita ug gihunahuna nga lamian maoy makahatag kanato og kaayohan, apan kadto lamang nga atong kan-on ug hilison. Ni dili ang labing dako nga pista maoy nagdugang sa atong kalig-on ug kahupay ug miabag kanato sa pagbuhat ug maayo sa gubat sa kinabuhi, apan sukwahi niini sa kasagaran ang labing yano nga kalan-on mao lamang ang makahatag og maayo ug malungtaron nga kaayohan ngadto sa mga miambit niini. Sahi ra, usab, dili sa tanang panahon ang pista nga giandam sa maalamon maoy makadugang sa atong kalig-on sa paghimo sa atong katungdanan sa halangdon ug madasigong paagi sa gubat sa kinabuhi, apan sa makadaghan ang mga pagtulun- an nga nagagikan sa labing mapaubsanon maoy makatandog sa atong mga kasingkasing ug sa atong mga kalag nga makadugang sa atong kalig-on sa pagpadayon ug sa pagbuhat sa atong katungdanan sa inadlaw adlaw nga pakigbisog alang sa atong kauswagan.⁴

Ang mga organisasyon sa Simbahan kinahanglan aduna gayuy katuyoan nga mao ang pagtukod og lig-on nga mga pagpamatuod sa mga hunahuna ug mga kasingkasing sa mga Santos, ilabi na gayud sa mga kabatan-onan, —mga pagpamatuod sa kamatuoran sa Gipahiuli nga Ebanghelyo, sa pagka Mesiyas sa atong Ginoo nga si Jesukristo, sa kabalaan sa misyon ni Propeta Joseph Smith, sa balaan nga sinugdanan niining Simbahan ni Jesukristo nga gitukod sa Dios ug sa Iyang Anak ug pinaagi sa Propeta, ug sa kamatuoran nga mao kini ug kanunay gayud nga mao ang Simbahan ni Jesukristo uban sa tanan nga gipasabut niini, —hangtud nga sa katapusan ang mga Santos mahimong makatagamtam niining mga pagpamatuod, nga sila unta magpuyo nga magsunod sa mga kasugoan sa Ginoo, nga sila makanunayon nga mousbaw sa ilang kahibalo sa kamatuoran, busa makapahimo kanila sa pagpuyo aron nga ang kaluwasan, kahimayaan, ug mahangturong kalipay sa Celestial nga Gingharian unta moabut ngadto kanila, ug sa katapusan nga unta kini mohatag og ehemplo, aron sa paghatag ngadto kanila niining samang mga panalangin.⁵

Ako nagtuo nga ang magtutudlo nga adunay gugma sa Dios ug kahibalo mahitungod Kaniya, usa ka gugma ni Jesukristo ug usa ka pagpamatuod sa Iyang pagkabalaan, pagpamatuod sa misyon ni Propeta Joseph Smith; kinsa mitisuk niining mga butanga sa atong mga kasingkasing ug sa tibuok pagbati sa mga anak nga iyang gitudloan, nga ang mao nga magtutudlo nagbuhat sa labing halangdon ug labing nindot ug dalaygon nga paghago nga mahimong mabuhat ni bisan kinsang tawo.⁶

Itudlo ug sunda ang unang mga baruganan sa ebanghelyo, ug pasagdi ang mga misteryo sa langit nga maghulat hangtud nga ikaw moadto sa langit.⁷

Sama sa kanunayng giawit sa atong mga kanta …, kita dili kanunayng makasubli sa mga kasugoan sa Ginoo ngadto niining mga katawhan, ug moaghat sa mga Santos sa pagsunod niini.⁸

Daghan kaayong mga panahon nga ang katawhan miingon kanako, “Ako gipul-an ug gikapoy na sa pagpaminaw sa mga butang nga gibalikbalik. Wala na kinahanglana ang pagsubli.” Daghang mga tawo nga mangitag sayop sa mga sermon nga ilang nadungog tungod kay gibalikbalik na kini ngadto kanila.… Daw ang Ginoo nakasabut sa panginahanglan sa pagsubli sa pagpukaw sa mga hunahuna sa mga tawo sa bisan unsang mensahe nga iyang igahatag. Ang atong Manluluwas, sa iyang pagtudlo, mosubli, sa matag karon og unya, pinaagi sa lainlaing mga pinulongan sa sama nga ideya, sa klaro nga rason nga aron kini motuhop pag-ayo ug dili na gayud mabakwi gikan sa hunahuna ug kasingkasing sa iyang tigpaminaw.⁹

Aron mahimong epektibo nga mga magtutudlo sa ebanghelyo, kita kinahanglan motudlo pinaagi sa gahum sa Espiritu Santo.

Sa unang taas taas nako nga biyahe human nahimong sakop sa Konseho sa Napulog Duha, uban ni anhing Elder Brigham Young, Jr., [usab sa Konseho sa Napulog Duha, ] ako nahimnumdom nga mihukom nga dili na gayud ako, niana nga biyahe—nga midangat og upat ka bulan—mamulong sa atong nahibaloan nga “Ang Pulong sa Kaalam.”… Akong gitinguha nga sa sunod nga panagtigum nga akong tambongan ako mangita gayud og ubang tema. Ako misulay sulod sa mga 20 ka minuto sa pagpamulong mahitungod sa laing butang, ug nakahimog makaguol nga sayop. Dayon ako namulong sulod sa 20 ka minuto, sa hingpit nga kasayon, mahitungod sa Pulong sa Kaalam; ug pagkahuman ako nakat-on nga kon adunay usa ka butang nga gikinahanglan sa mga tawo, sa gamay nga lungsod nga akong gibisitahan, kini mao ang pagtudlo sa Pulong sa Kaalam.… Human nianang kasinatian ako nakahukom nga sa higayon nga makahunahuna ako sa pagsulti sa piho nga mga hilisgutan, ug mobati sa pagbuhat niini, bisan og gisigehan na og tudlo ang maong hilisgutan sulod sa semana, ako tino nga motudlo niini pag-usab.…

Sa akong pangalagad sa mga tawo ako nahinangup kaayo nga nakapamatuod nga sa higayon nga kita mapainubsanon ug mainampoon ug matinguhaon sa pagtudlo sa mga tawo, ang Ginoo modasig kanato.¹⁰

Adunay kakulba ug kamanggiulawon nga mosunod kanato sa higayon nga kita mobarug atubangan sa mga tawo aron isangyaw ngadto kanila ang plano sa kinabuhi ug kaluwasan. Ako moingon nga maayo kon ingon niana ang mahitabo, tungod kay kita makaamgo sa ato mismo nga kakulang, sa kaugalingon natong kahuyang, ug sa atong kaugalingon nga kawalay abilidad sa pagtudlo niadtong atong gipakigsultihan kon wala ang tabang sa Balaang Espiritu.… Ako mapasalamaton sa akong kaugalingon nga kining espiritu sa kamaulawon kanunay nga anaa kanako diha sa akong pagpamulong sa kadaghanan ngadto sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, tungod kay dili nako buot nga mabutang sa posisyon nga dili ako magtinguha nianang kahayag ug pagdasig sa Dios nga mahimong magauban kanako sa pagpamulong ngadto sa katawhan. Nasayud ako nga dili nako masabtan unsay labing maayo alang sa mga tawo, gawas kon pinaagi lamang sa inspirasyon.¹¹

Ako gayud nga tinguha ang pagpamulong sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, nga unta ang akong hunahuna malamdagan sa inspirasyon sa Balaang Espiritu. Ako nakaamgo nga, diha sa pagtudlo sa mga tawo, gawas kon ang mamumulong gidasig sa atong Amahan sa Langit imposible ang pagsulti sa bisan unsang butang nga makaayo o may bili ngadto sa mga Santos.¹²

Walay tawo nga makatudlo sa Ebanghelyo ni Jesukristo ubos sa inspirasyon sa buhi nga Dios ug sa gahum gikan sa kahitas-an gawas kon siya nagsunod niini.¹³

Mao kini ang atong katungdanan—ang pagbutang sa atong mga kaugalingon sa posisyon diin sa higayon nga kita mobarug aron sa pagtudlo sa mga tawo, kita makatudlo kanila pinaagi sa espiritu sa Dios sama nga kini mikunsad ngari kanato; apan kon kita wala magsunod sa mga kasugoan sa Dios, kita dili makaangkon sa gahum, kusog, ug kalig-on sa pag-awhag sa ubang mga tawo nga sila mosunod sa mga kasugoan nga kita mismo napakyas sa pagsunod.¹⁴

Aron madawat ang kaayohan gikan sa mga miting ug mga klase sa Simbahan, kita kinahanglan daling modawat ug andam sa pagbuhat sa unsay atong nakat-onan.

Bisan unsa pa kagamhanan ang pagpamatuod o unsa pa may pagdasig nga anaa niini, gawas kon ang tawo nga naminaw may mauyonon nga hunahuna kini makahatag og gamay lang nga inspirasyon. Sama ra kini sa pagtanum og maayong lugas diha sa yutang di katuboan.¹⁵

Ang kagutom makapalami pag-ayo sa pagkaon. Ang kagutom sa Ebanghelyo ni Jesukristo makapahimo kanato nga malipay sa [atong] mga komperensya.¹⁶

Adunay ubang mga tawo nga nagtambong sa mga miting matag tuig ug naminaw ngadto sa mga sulugoon sa Dios nga nagtudlo kanila diha sa kayano ug kamapainubsanon sa mga katungdanan nga ilang naangkon, ug sila mobiya gikan niadtong mga miting ug dili gayud mobuhat sa unsay ilang nadungog; apan kanunay nilang makuha ang pagdayeg gumikan sa pag-adto kanunay sa miting. Karon, akong mga kahigalaan, kon kanunay kamong motambong sa inyong panihapon, molingkod ug mosud-ong pag-ayo sa pagkaon ug dili mokaon og bisan asa niini, dili madugay mamatay kamo sa kagutom. Adunay mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga moadto sa miting, ug sila mamatay sa espirituhanon nga kagutom tungod kay sila wala mokaon ug motulon sa espirituhanon nga pagkaon nga gidalit didto. Kinahanglan dili lang kita magpaminaw sa mga pulong, apan motuman usab niini, [tan-awa sa Santiago 1:22].¹⁷

Sa higayon nga motambong kita og miting kita moambit sa espiritu niana nga miting. Kon kita wala motambong ug adunay nagsulti kanato mahitungod sa maanindot nga espiritu nga naguban kanila ug sa unsay nahimo pinaagi sa pag-ambit niana nga espiritu, kita dili makadayeg sa kaanindot nianang mga butanga. Nahisama kaayo kini sa tawo nga gigutom ug adunay misulti kaniya sa usa ka maanindot kaayong panihapon, apan siya dili makadayeg sa kaanindot nianang panihapon. Kita kinahanglan mokaon mismo, kita kinahanglan mosunod mismo, kita kinahanglan anaa sa atong mga katungdanan aron makaambit sa Espiritu sa Ginoo, kon ang Espiritu sa Ginoo magpaduol.

… Si Francis M. Lyman [sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles] naggikan pa sa Tooele sa gabii sa wala pa ang among miting ug mipuyo og usa ka gabii [didto sa Dakbayan sa Salt Lake] ug sa tibuok adlaw aron makatambong sa mga miting sa Kapangulohan ug sa mga Apostoles nga midangat og duha o tulo ka oras, apan wala gayud mosipyat sa pagtambong sa matag miting.

Usa ka adlaw miingon ko kaniya: “Nakadayeg kaayo ko nga ikaw igmat kaayo ug kanunay nga anaa sa atong mga miting.”

Siya miingon: “Dili nako gusto nga mosipyat og kadungog sa inspirasyon gikan sa Ginoo; dili nako gusto nga ang Espiritu sa Ginoo gipasa na og kaduha ngari nako. Ako gusto nga moambit niini, ug mobati niini, ug mahibalo niini sa akong kaugalingon mismo.”¹⁸

Pinaagi sa pag-ampo sa hugot nga pagtuo, ang mga magtutudlo ug mga tigkat-on dungan nga mahatagan og kaayohan ug mapalig-on.

Ako nagtinguha, ingon nga kanunay gayud samtang ako mamulong ngadto sa mga Santos, nga unta ako makaangkon sa kaayohan sa inyong mga pagtuo ug pag-ampo, nga ang Espiritu mahimong magauban kanato, ug nga kita unta dungan nga mahatagan sa kaayohan ug mapalig-on diha sa atong labing balaan nga pagtuo pinaagi sa panagpundok.… Ang uban nga mga tawo, nga akong nailhan, naghunahuna nga kalabut na sa pakigpulong sa mga mamumulong ang pag-awhag sa hugot nga pagtuo ug pag-ampo sa mga Santos, apan buot kong mosulti nga adunay dakong pagpasagad diha sa mga tawo sa pag-ampo sa Ginoo sa pagpanalangin ug pagdasig niadtong mahimong mamulong. Sa mga okasyon niini nga matang kita sad-an, sumala sa lagda, sa kapakyas sa pagpunting sa atong hunahuna ug sa atong mga pagbati diha sa mamumulong ug matinguhaon ug mainampoon nga mangaliya nga unta siya mapanalanginan sa Ginoo. Ako mohural nga sad-an ko sa mga higayon nga makalimut, samtang ang akong mga kaigsoonan mamulong, sa pag-ampo ngadto sa Ginoo sa pagpanalangin kanila pinaagi sa Iyang Espiritu Santo.

Ako nakat-on gikan sa kasinatian nga walay Elder nga mibarug atubangan sa mga Santos sa pagpamulong, kon siya may tim-os nga tinguha nga makahatag og kaayohan ngadto kanila, nga walay tinguha sa hugot nga pagtuo ug pag-ampo sa mga tawo.… Agig tubag sa mga pag-ampo sa nanagpundok nga mga Santos, ako nasayud nga ang Dios mopanalangin kanako ug sa uban nga mobarug sa inyong atubangan sa matag karon ug unya sa pagsangyaw diha kaninyo sa mga katungdanan ug sa mga obligasyon nga angay ninyong himoon ngadto sa inyong Tighimo.¹⁹

Sa higayon nga kita motambong sa miting, kita kinahanglan moadto uban sa pag-ampo sa atong mga kasingkasing nga ang Ginoo modasig niadtong mamulong, pinaagi sa Iyang espiritu, ug pagkahuman nga sila mamulong kanato pinaagi sa pagdasig sa Iyang Espiritu, kita kinahanglan nga manglakaw nga may determinasyon, inubanan sa usa ka tinguha, inubanan sa usa ka pag-ampo, nga kita sa buhat mismo makat-on sa leksyon nga atong nadunggan, nga ato kining buhaton sa atong mga kinabuhi.²⁰

Wala pa gayuy hingpit nga kalipay nga sukad naabut sa akong kinabuhi, o kahinangop, o kalinaw nga ikatandi sa kalipay, sa kahinangop ug kalinaw nga akong nasinati sa higayon nga ang mga tawo nga nakadungog kanako nga nagsangyaw sa ebanghelyo ni Jesukristo miduol kanako ug miingon nga sila nakadawat og pagsaksi sa kabalaan niining buhat; nga ang mga pulong nga nanggawas sa akong mga ngabil nagdala ngadto sa ilang mga kasingkasing sa kahibalo sa plano sa kinabuhi ug sa kaluwasan nga gipahiuli na pag-usab sa yuta. Ako nasayud nga sa tibuok kalibutan wala nay ikatandi sa kalipay nga bation sa usa ka tawo sa higayon nga siya makaamgo nga siya nahimong usa ka instrumento sa mga kamot sa buhi nga Dios sa pagtandog sa matinudanon nga kasingkasing, pagdasig niini sa gugma sa Dios ug sa pagtinguha sa pag-alagad Kaniya.²¹

Mga Sugyot alang sa Pagtuon ug Panaghisgutan

Nganong mahinungdanon ang pagtudlo sa nag-unang mga baruganan sa Ebanghelyo “sa makadaghan”? Sa unsa nga paagi nga nakahatag og kaayohan diha ang kanunayng pagsubli sa mga baruganan sa ebanghelyo?
Unsa may atong kahigayunan sa pagtudlo sa ebanghelyo? Samtang kita nag-amdam sa pagtudlo, ngano nga mahinungdanon ang pag-angkon sa atong mga kahuyang diha sa Ginoo?
Unsay ipasabut niining pagtudlo pinaagi sa inspirasyon sa Balaang Espiritu? (Tan-awa usab sa 2 Nephi 33:1; D&P 50:13–22; 100:5–8.) Unsa ang atong buhaton aron makadawat sa paggiya sa Espiritu diha sa atong pagtudlo? (Tan-awa usab sa Alma 17:2–3; D&P 11:18–21; 42:14.)
Unsay atong mga responsibilidad sa higayon nga kita maminaw sa uban nga magtudlo sa ebanghelyo? Sa unsa nga paagi nga ang atong pagpaminaw og maayo makaapekto sa atong kasinatian sa mga klase sa Simbahan? Sa unsa nga mga pamaagi nga ang atong pagpaminaw og maayo makaimpluwensya sa magtutudlo ug sa uban diha sa klase?
Unsay buhaton sa magtutudlo aron madasig ang mga sakop sa klase sa pag-apil sa mga leksyon?
Sa unsa nga mga paagi nga ang mga miting sa Simbahan nakatabang kanimo nga molambo sa espirituhanong paagi? Nganong katungdanan man mato ang pag-ampo alang niadtong nagtudlo diha sa mga tigum sa Simbahan?
Samtang kita mangandam alang sa dugang nga pagtuon sa pagtulun-an ni Presidente Grant, unsay atong mahimo aron mabuhat ang unsay atong nakat-onan dinhi niiining kapitulo?