‘Inisititiuti
Ako Fakataha ko e Kau Muimui Fakamelino ʻo Sīsū Kalaisí


“Lēsoni 2: Ako Fakataha ko e Kau Muimui Fakamelino ʻo Sīsū Kalaisí,” Ko Hono Tali ʻEku Ngaahi Fehuʻi ʻi he Ongoongoleleí - Naunau ʻa e Faiakó (2022)

“Ako Fakataha ko e Kau Muimui Fakamelino ʻo Sīsū Kalaisí,” Ko Hono Tali ʻEku Ngaahi Fehuʻi ʻi he Ongoongoleleí - Naunau ʻa e Faiakó

ʻĪmisi
kau finemui ʻoku nau talanoa

Lēsoni 2

Ako Fakataha ko e Kau Muimui Fakamelino ʻo Sīsū Kalaisí

Naʻe pehē ʻe Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí, “Ko e ʻtamai ʻa e fakakikihíʼ ko e tēvoló; ko e Fakamoʻuí ʻa e Pilinisi ʻo e Melinó” (“Koe ʻOfa mo Feohi mo e Niʻihi Kehé Neongo e Faikehekehé,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2014, 26). ʻI he lolotonga ʻo e kalasi ko ʻení, mo e kotoa ʻo ʻenau moʻuí, ʻe fetaulaki ʻa e kau akó mo ha kakai ʻoku kehe ʻenau fakakaukaú. ʻE fakakaukauʻi ʻe he kau akó ʻi he lēsoni ko ʻení ʻa e founga te nau lava ai ʻo kau ʻi he ngaahi fealēleaʻaki fekauʻaki mo e tokāteliné, ngaahi akonakí, ngaahi tuʻutuʻuní, mo e hisitōlia ʻo e Siasí ʻi ha laumālie ʻo e ʻofa faka-Kalaisi, fakaʻapaʻapa, mo e angaʻofa.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí mo e Akó

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fekumi ki he Laumālié. ʻE vakaiʻi ʻe he kau akó ʻi he kalasi ko ʻení, ha ngaahi maʻuʻanga tokoni kehekehe ke maʻu ʻa e tali ki heʻenau ngaahi fehuʻí. Fakamanatu kiate kinautolu ko e Laumālie Māʻoniʻoní ʻa e maʻuʻanga tokoni taupotu taha ʻo e moʻoní pea ʻoku mahuʻinga ia ʻi heʻenau fekumi ki he tali ki he ngaahi fehuʻi ʻo e ongoongoleleí. ʻOkú Ne fakamoʻoni ki he Tamaí pea mo e ʻAló (vakai, 3 Nīfai 28:11), fakahā ʻa e moʻoni ʻo e ngaahi meʻa kotoa pē (vakai, Molonai 10:5), mo tokoni ke tau ʻiloʻi ʻa e founga ki hono fakaʻaongaʻi ʻo e meʻa ʻoku tau akó (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 11:12). Lolotonga ʻo e kalasí, fakamamafaʻi ʻa e moʻoni ko ʻeni naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá: “Ko hono fakaafeʻi ko ia ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ke hoko ko e faiakó, ko e tefitoʻi taumuʻa ia ʻi he sīpinga kotoa ʻa e ʻEikí ki he akó mo e akoí” (“Ko e Ako ʻi he Founga ʻa e ʻEikí,” Liahona, ʻOkatopa 2018, 4).

“Ko e Hā ʻOku Foʻoú”

Fakamanatu ki he kau akó naʻe fakaafeʻi kinautolu ʻi he teuteu ki he kalasí ke nau kumi ha talanoa ongoongo ne nau mahuʻingaʻia ai mei he uepisaiti Newsroom pe polokalama Ongoongo ʻa e Siasí. Kapau ʻe fie maʻu, ʻoange ki he kau akó ha ngaahi miniti siʻi ke nau teuteu ai. Hili iá pea kole ki he kau akó ke nau faʻu ha fanga kiʻi kulupu iiki pea vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau maʻú. Te ke lava ʻo fakaʻaliʻali pe vahevahe ha tatau ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení ke tokoni ki hono fakafaingofuaʻi ʻo e fealēleaʻakí:

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ʻa e talanoa ko ʻení kiate koé? Ko e hā ʻa e meʻa naʻá ke akó?

  • Ko e hā naʻá ke fakatokangaʻi fekauʻaki mo e founga naʻe fakahoko ʻaki ʻa e ongoongo pe talanoa ko ʻení?

  • ʻOku fakaʻaongaʻi fēfē ʻi he ongoongo pe talanoa ko ʻení ʻa e ngaahi akonaki ʻo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí?

  • ʻI hoʻo lau mo fakakaukau ki he talanoa ko ʻení, naʻá ke maʻu nai ha ngaahi fakakaukau pe ueʻi mei he Laumālie Māʻoniʻoní? Kapau ko ia, naʻa nau tākiekina fēfē koe?

  • Ko hai ʻokú ke ʻilo ʻe lava ke faitāpuekina ʻe he fakamatala ʻi he ongoongo pe talanoa ko ʻení? Ko e hā nai ʻa e founga lelei taha ke vahevahe ai ia mo kinautolú?

Ko hono fakatupulaki ha ongo ʻo e kau atú

Fakakaukau ke fakamatalaʻi ʻa e tūkunga ko ʻení pe ko ha meʻa ʻokú ke ongoʻi ʻe ʻaonga ange ki hoʻo kau akó:

Lolotonga ha kalasi ʻinisititiuti, ʻoku ʻohake ʻe he faiakó ʻa e tefito ʻo e mali ʻa e tangata mo e tangata pe fefine mo e fefiné. ʻOku ongoʻi hohaʻa ha tokotaha ako, ko Māseli, ʻi he taimi pē ko iá. ʻOku ʻikai ke toe maʻulotu hono tokouá, ʻa ia ʻoku saiʻia ʻi he feohi fakaetangatá, koeʻuhí he ʻoku ʻikai ke ne tui tatau mo e ngaahi akonaki ʻa e Siasí ʻi he tefito ko ʻení. ʻOku hiki hake ʻe Māseli hono nimá ʻo fehuʻi ange, “ʻOkú ke pehē ʻe faifai pē pea liliu ʻe he Siasí hono tuʻunga ʻi he mali ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné?” Kimuʻa pea tali ʻa e faiakó, ʻoku tali mālohi hake ha mēmipa ʻo e kalasí, “ʻIkai ʻaupito! ʻOkú ke pehē ʻoku liliu ʻe he ʻOtuá ʻEne ngaahi fonó koeʻuhí pē ko e ngaahi ākenga ʻi he sosaietí?” Fakafokifā pē, ʻoku lea ʻita hake ha tokotaha ʻo fakafepakiʻi, “ʻOku ou tui ʻokú ke hala! ʻOkú ke ʻilo fēfē ʻa e meʻa ʻe fai ʻe he ʻOtuá ʻi he kahaʻú? Mahalo pē ʻoku ʻikai totonu ke ke fuʻu fakakaukau fakapalataha!” ʻI he fakafanongo ʻa Māseli ki he fetalanoaʻaki ko ʻení, ʻokú ne toe fakatomala hono ʻeke ʻene fehuʻí.

  • Ko e hā ʻa e ngaahi palopalema ʻokú ke vakai ki ai ʻi he fealēleaʻaki ko ʻení?

  • Ko e hā ʻe lava ke hoko ki he tui mo e fakamoʻoni ʻa Māselá kapau ʻoku ʻikai ke ne ongoʻi malu ʻi hono aleaʻi ʻene ngaahi fehuʻi fakamātoató mo e kāingalotu kehe ʻo e Siasí?

  • ʻE ongoʻi fēfē nai ʻa e niʻihi kehe ʻoku kau mai ki he kalasi ko ʻení?

Fakaʻaliʻali e fakamatala taʻekakato ko ʻení ʻi he palakipoé: Te tau lava ʻo ongoʻi malu ʻi hono fai ʻo e ngaahi fehuʻi faingataʻá mo aleaʻi ha ngaahi tefito pelepelengesi kapau …

Fakaafeʻi e kau akó ke nau faʻu ha fanga kiʻi kulupu iiki pea fekumi ʻi he ngaahi potufolofola ko ʻení, ʻo kumi ʻa e ngaahi founga kehekehe te nau lava ai ʻo fakakakato ʻa e fakamatala ʻoku fakaʻaliʻalí: Lea Fakatātā 15:1; ʻEfesō 4:15; Mōsaia 18:21; 3 Nīfai 11:29; Molonai 7:3–4; Molonai 7:45.

Hili ha taimi feʻunga ʻo e fealēleaʻakí, kole ki ha kau ako ʻe niʻihi ke nau vahevahe ʻa e founga naʻe fakakakato ai ʻe heʻenau kulupú ʻa e sētesi ʻi he palakipoé. ʻI he vahevahe ʻa e kau akó, te ke lava ʻo hiki ʻenau ngaahi tefitoʻi moʻoní ʻi he palakipoé. (Mahalo te ke fie hiki e ngaahi moʻoni ko ʻení pea fakaʻaliʻali mo toe vakaiʻi kinautolu lolotonga ʻa e kalasí.)

Ke poupouʻi ha ngaahi ngāue ʻoku māʻoniʻoní, ʻe lava ke ke fakahoko ha niʻihi ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • ʻE tāpuekina fēfē nai ʻetau kalasí kapau te tau tali mo moʻui ʻaki e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení?

  • Naʻe fakahaaʻi fēfē ʻe Sīsū Kalaisi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení? (Kapau ʻoku toe lahi ʻa e taimí, mahalo te ke fie lau mo aleaʻi ʻa e Sione 8:1–11.)

  • Ko e fē ha taimi kuó ke mamata ai ki he ngāue ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi ha fealēleaʻaki fekauʻaki mo ha fehuʻi faingataʻa pe tefito pelepelengesi?

  • Ko e fē ʻi he ngaahi moʻoni ko ʻení ʻoku fie maʻu ke mahino lelei ange kiate koe peá ke fakaʻaongaʻi kakato ange ʻi hoʻo moʻuí? (ʻOange ki he kau akó ha taimi ke nau fakalaulauloto mo lekooti ai ʻenau ngaahi fakakaukaú.)

Fakakaukau ke fakaʻosi ʻaki ʻa e fakamatala ko ʻeni ʻa Palesiteni ʻOakesí:

ʻĪmisi
Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi

ʻOku totonu ke hoko ʻa e kau muimui ʻia Kalaisí ko e faʻifaʻitakiʻanga ʻo e anga-fakaʻapaʻapá. ʻOku totonu ke tau ʻofa ʻi he kakai kotoa pē, fakafanongo lelei, pea fakahaaʻi ha loto-tokanga ki he meʻa ʻoku nau tui fakamātoato ki aí. Neongo he ʻikai ke tau tui tatau, ka ʻoku ʻikai totonu ke tau taʻemahino. ʻOku ʻikai totonu ke tau fakakikihi ʻi he meʻa ʻoku tau taukaveʻi mo fakahoko atu ʻi he ngaahi tefito ʻoku tau faʻa aleaʻí. (Dallin H. Oaks, “Ko e ʻOfa mo Feohi mo e Niʻihi Kehé Neongo e Faikehekehé,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2014, 27)

Ki he Kalasi Hokó

Fakamanatu ki he kau akó te tau talanoa ʻi he lēsoni 7–14 ki he ngaahi tefito kuo fili ʻe he kalasí. Fakaafeʻi e kau akó ke hiki ha fehuʻi ʻe taha ʻoku nau maʻu fekauʻaki mo e tokāteline, ngaahi akonaki, ngaahi tuʻutuʻuni, pe hisitōlia ʻo e Siasí pea ʻomi ia ki hoʻo kalasi hokó. Mahalo te ke fie fakaʻaongaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení ke tokoni atu ke ke fili ʻa e ngaahi tefito ke aleaʻi ʻi he ngaahi lēsoni ko iá ʻamui ange.