‘Inisititiuti
Haʻu ke Ofi Ange ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻo fakafou ʻi he Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Falalaʻangá


“Lēsoni 1: Haʻu ke Ofi Ange ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻo fakafou ʻi he Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Falalaʻangá,” Ko Hono Tali ʻEku Ngaahi Fehuʻi ʻi he Ongoongoleleí - Naunau ʻa e Faiakó (2022)

“Haʻu ke Ofi Ange ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻo fakafou ʻi he Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Falalaʻangá,” Ko Hono Tali ʻEku Ngaahi Fehuʻi ʻi he Ongoongoleleí - Naunau ʻa e Faiakó

ʻĪmisi
tokotaha ʻokú ne pukepuke e telefoní ʻoku ʻasi ai ʻa e Gospel Library

Lēsoni 1

Haʻu ke Ofi Ange ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻo fakafou ʻi he Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Falalaʻangá

ʻOku tokolahi ha kakai lalahi kei talavou ʻoku ʻi ai haʻanau ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e tokāteline, ngaahi akonaki, ngaahi tuʻutuʻuni, mo e hisitōlia ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní kae mahalo he ʻikai ke nau fakapapauʻi ʻa e feituʻu ke maʻu mei ai ha ngaahi tali falalaʻangá. ʻE ʻoange ʻe he lēsoni ko ʻení ha faingamālie ki he kau akó ke nau vakaiʻi e ngaahi maʻuʻanga tokoni kehekehe ʻoku ʻomi ʻe he Siasí ke tali ʻaki ʻenau ngaahi fehuʻí. Te nau toe fakakaukauʻi foki ʻa e ʻuhinga ʻoku falalaʻanga ai ʻa e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí mo e Akó

Fakatupu ha ongo‘i ʻo e kau atú. ʻOku totonu ke ʻomi ʻe he ʻinisititiutí ha aʻusia ʻe lava ke fefakatupulakiʻaki ai ʻe he kau akó ha ngaahi vā fetuʻutaki ʻoku mahuʻingamālié, fakataha mo hono ʻoange ki he kau akó ha faingamālie ke ako ʻa e ongoongoleleí, fakatupulaki ʻenau tui kia Sīsū Kalaisí, mo fakaloloto ʻenau uluí. ʻI hoʻo kamata ʻa e kalasi ko ʻení, fakakaukau ki he meʻa te ke lava ʻo fai ke fakatupulaki ha ʻātakai ʻo e ʻofá, talí, mo e fakaʻapaʻapá. Feinga ke fakakau mai ʻa kinautolu kotoa ʻoku haʻú. Mahalo te ke fie kamata ʻa e lēsoni ʻuluaki ko ʻení ʻaki ha ʻekitivitī ʻe lava ke feʻilongaki ai hoʻo kau akó.

Ko hono ʻiloʻi e ngaahi ola ʻo e akó ʻokú ne langaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí

Fakaʻaliʻali pea lau leʻolahi e ngaahi ola ko ʻeni ki he akó:

Te tau maʻu ʻi he kalasi ko ʻení ʻa e faingamālie ke fakamālohia ʻetau tui kia Sīsū Kalaisí mo fakatupulaki ʻetau loto-falala ki Hono Siasi kuo fakafoki maí ʻaki ʻa hono

  • fili ʻa e ngaahi tefito fekauʻaki mo e tokāteline ʻo e Siasí, ngaahi akonakí, ngaahi tuʻutuʻuní, mo e hisitōlia ʻoku tau ongoʻi ʻoku felāveʻi mo ʻetau kalasí;

  • ako e founga ke ʻiloʻi mo fakaʻaongaʻi ai e ngaahi maʻuʻanga tokoni falalaʻanga ke aleaʻi ʻaki e tefito takitaha;

  • fokotuʻutuʻu ʻetau ngaahi tefito kuo filí mei ha fakakaukau ʻo e tuí;

  • fakatupulaki ʻetau malava ke aleaʻi e ngaahi tefito ko ʻení ʻi he laumālie ʻo e fefakaʻapaʻapaʻakí mo e ʻofá; mo e

  • fakakaukau ki he founga ke fai ai ha ngāue māʻoniʻoni mo ola lelei ʻi he meʻa ʻoku tau akó.

Te ke lava leva ʻo ʻeke e ngaahi fehuʻí ni:

  • ʻE tokoniʻi fēfē koe ʻe he ngaahi ola ko ʻení ke ke hoko ko ha ākonga ʻiloʻilo mo mahino ange ʻo Sīsū Kalaisí?

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke fakapapauʻi ʻoku langaki ʻe heʻetau ngaahi fealēleaʻaki fakakalasí, neongo pe ko e hā ʻa e tefitó, ʻa e tui kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne ongoongolelei taʻengatá? (Mahalo te ke fie lau mo aleaʻi ʻa e 2 Nīfai 25:26.)

Ako mei he ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻa e Siasí

Fakaʻaliʻali ʻa e fehuʻi ko ʻení: Ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi fehuʻi ʻoku lahi hono ʻeke fekauʻaki mo e Siasí kuó ke fanongo aí? (Kapau ʻoku faingataʻaʻia ʻa e kau akó ʻi hono ʻomi ha ngaahi fehuʻí, te ke lava ʻo vahevahe ha ngaahi sīpinga mei he Ngaahi Fehuʻi ʻOku Lahi Hono ʻEké [vakai, newsroom.ChurchofJesusChrist.org].) Mahalo te ke fie lisi e ngaahi tali ʻa e kau akó ʻi he palakipoé pea fehuʻi leva:

  • Ko e hā ʻa e faʻahinga tali kuó ke fanongo ai ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení?

  • Ko e hā ʻe lava ke hoko ʻi he taimi ʻoku fakatefito ai e ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi ʻo e ongoongoleleí ʻi he fanongo talanoá, fakamatala halá, fakakaukaú, pe fakamahamahaló?

Vahevahe ʻa e tūkunga ko ʻení:

ʻOku ʻi ai haʻo kaungāmeʻa naʻe toki ʻalu ki ha ʻoupeni hausi temipale. ʻOkú ne talaatu naʻe lelei ‘a e meʻa naʻá ne aʻusiá. Hili ʻa e ʻoupeni hausí, naʻá ne fai ha fekumi ʻi he ʻinitanetí ke ako lahi ange fekauʻaki mo e temipalé peá ne lau ha ngaahi meʻa fekauʻaki mo e kāmeni temipalé. Naʻe pehē ʻe ha uepisaiti (blog) ʻe taha ko e ngaahi kāmeni temipalé ko ha “valaloto faimana.” ʻOkú ne ʻeke atu ʻa e fehuʻi ko ʻení: “Ko e hā ʻoku tui ai ʻe he kāingalotu homou Siasí ʻa e ʻvalaloto faimaná,’ hili ʻenau ō ki he temipalé?”

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakatātaaʻi mo hanau hoa ʻa e founga te nau tali ʻaki ʻa e fehuʻi fekauʻaki mo e “valaloto faimaná.” Hili hono maʻu ʻe he kau akó ha taimi ke aleaʻi ai ʻenau ngaahi talí, fakakaukau ke ʻeke ange ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā naʻe lelei ʻi hono ʻoatu hoʻo ngaahi talí? Ko e hā naʻe ʻikai fuʻu leleí?

  • Ko e hā ha ngaahi faingataʻa ʻe lava ke hoko ʻi he taimi ʻoku fai ai ha fekumi ʻi he ʻinitanetí ke ʻilo lahi ange ki he Siasí?

Fakakaukau ke vahevahe e ngaahi fakamatala ko ʻeni mei he kau taki ʻo e Siasí:

ʻĪmisi
ʻEletā Niila L. ʻEnitaseni

Te tau lava ʻo fakamanatu ki he taha fieʻilo moʻoní ʻoku ʻikai ha meʻa sivi “moʻoni” ia ʻi he fakamatala ʻi he ʻInitanetí. ʻOku ʻi ai ha ngaahi fakamatala, neongo ʻene ngali moʻoní, ka ʻoku ʻikai pē moʻoni. (Neil L. Andersen, “Siosefa Sāmita,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2014, 29)

ʻĪmisi
ʻEletā Teili G. Lenilani

Te tau lava ʻo ʻilo e moʻoni ʻo e ngāue ko ʻeni ʻi he ngaahi ʻaho kimui ní, ka ʻoku fie maʻu ia ke tau fili ʻa e tuí, kae ʻikai ko e loto-veiveiuá, pea ke tau vakai ki he maʻuʻanga tokoni falalaʻanga mo moʻoní ke maʻu ʻetau talí. (Dale G. Renlund, “ʻOua ʻe Loto Veiveiua, Kae Tui Pē” [fakataha lotu fakaemāmani lahi maʻá e kakai lalahi kei talavoú, 13 Sānuali 2019], broadcasts.ChurchofJesusChrist.org)

ʻĪmisi
Palesiteni Dallin H. Oaks

ʻOku tau moʻui ʻi he kuonga ʻoku lahi fau ai hono fakalahi mo tufaki ʻo e fakamatalá. Ka ʻoku ʻikai moʻoni e fakamatala kotoa pē ko ʻení. ʻOku fie maʻu ke tau tokanga ʻi heʻetau fekumi ki he moʻoní mo fili e maʻuʻanga tokoni ki he fekumi ko iá. (Palesiteni Dallin H. Oaks, “Moʻoní mo e Palaní,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2018, 25)

  • Ko e hā ʻoku hoko ai e ngaahi naunau ʻo e Siasí ko ha maʻuʻanga tokoni mahuʻinga ʻi he taimi ʻoku tau fekumi ai ke ʻilo lahi ange fekauʻaki mo e tokāteline, ngaahi akonaki, ngaahi tuʻutuʻuni, mo e hisitōlia ʻo e Siasí?

Fakamahino ange neongo ʻoku hoko e ngaahi folofolá mo e ngaahi lea ʻa e kau ʻaposetolo mo e kau palōfita ʻo onopōní ko hotau ngaahi tefitoʻi maʻuʻanga tokoní, ka ʻoku ʻomi ʻe he Siasí ha ngaahi maʻuʻanga tokoni kehe ʻoku tonu, faitotonu, pea fenāpasi mo ʻetau tokāteliné. Hangē ko ʻení, ʻoku ʻi he uepisaiti ʻa e Siasí ha fakamatala ʻaonga fekauʻaki mo e taumuʻa ʻo e kāmeni temipalé. Te ke lava ʻo lau ʻa e fakamatala ki he “Kāmení” mei he peesi ʻo e Ngaahi Tefito ʻo e Ongoongoleleí.

  • Ko e hā ʻoku makehe kiate koe fekauʻaki mo e fakamatala ko ʻeni ʻi he kāmeni temipalé?

  • Makatuʻunga ʻi he meʻa kuó ke akó, te ke liliu fēfē nai hoʻo tali fekauʻaki mo e “valaloto faimaná”? (Mahalo te ke fie ʻoange ki he kau akó ha faingamālie ke vahevahe ʻenau tali kuo toe vakaiʻí mo hanau hoa.)

Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻomi ʻe he Gospel Library ha ngaahi maʻuʻanga tokoni lahi ʻoku tautautefito ʻene ʻaongá ʻi he taimi ʻoku tali ai e ngaahi fehuʻí mo e ngaahi hohaʻá ʻi ha ngaahi tefito kehekehe. Hangē ko ʻení, ʻoku kau heni ʻa e Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, Ngaahi Tefito ʻo e Konifelenisi Lahí, Tokoni ʻo e Moʻuí, mo e Ngaahi Tefito ʻo e Ongoongoleleí. Makehe mei he Gospel Library, ʻoku ʻomi ʻe he Newsroom (Loki Ongoongó) ha ngaahi ongoongo, ngaahi fakamatala, mo ha ngaahi talanoa foʻou ʻe lava ʻo tokoni ke tau kei ʻilo pē ki he meʻa ʻoku hoko ʻi he Siasí.

Ke tokoni ke vakai e kau akó ki he ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení mei he fakakaukau totonú, ʻeke ʻa e fehuʻí ni:

  • Neongo ʻoku mahuʻinga ʻa e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻeni ʻa e Siasí, ko e hā ʻoku ʻikai ke nau feʻunga ai ʻi heʻetau fekumi ki he moʻoní?

Fakatefito ʻi he tali ʻa e kau akó, fakakaukau pe ko e fē ʻi he ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻe tokoni lelei taha ke mahino ki he kau akó he ʻikai lava ʻe he ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení ʻo fetongi ʻa e fatongia mahuʻinga ʻo e kau mēmipa ʻo e Toluʻi ʻOtuá ʻi heʻetau fekumi ki he moʻoní:

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí mo e Akó

Feinga ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi maʻuʻanga tokoni falalaʻangá. Mahalo ʻe tokoni ke fakamahinoʻi ange neongo te tau nofotaha ʻi he kalasi ko ʻení ʻi hono kumi ʻa e ngaahi talí mei he Gospel Library mo e Newsroom, ʻa e Siasí, ka ʻoku lahi mo ha ngaahi pulusinga kehe ʻa e Siasí te tau lava ʻo maʻu ai ha ngaahi tali, kae pehē ki ha ngaahi maʻuʻanga tokoni falalaʻanga kehe ʻoku ʻikai fakapaʻanga ʻe he Siasí.   Fakapapauʻi ʻoku mahino ki he kau akó kotoa ko e ngaahi folofolá mo e ngaahi akonaki ʻa e kau ʻaposetolo mo e kau palōfita ʻa e ʻEikí ʻi onopōní ko e tuʻunga moʻui ia ʻoku tau fua ʻaki ʻa e ngaahi maʻuʻanga tokoni kehe kotoa pē (vakai, D. Todd Christofferson, “Ko e Tokāteline ʻo Kalaisí,” Ensign pe Liahona, Mē 2012, 86–90).

ʻE ala tokoni ke fakaʻaliʻali ki he kau akó ʻa e feituʻu ke maʻu ai e ngaahi peesi ʻo e Newsroom, Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, Konifelenisi Lahí, Tokoni ʻo e Moʻuí, mo e Ngaahi Tefito ʻo e Ongoongoleleí ʻi ha komipiuta pea mo ha meʻangāue toʻotoʻo. Fakamahinoʻi ange ʻoku fakatonutonu mo fakaleleiʻi maʻu pē ʻa e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení koeʻuhí ke nau maʻu ʻa e fakamuimuitahá mo faingofua hono kumi kinautolú.

Fakaafeʻi e kau akó ke fakaʻaongaʻi ʻenau meʻangāue pē ʻanautolú pea fakaʻaongaʻi ha ngaahi miniti siʻi ke vakaiʻi e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení. Mahalo te ke fie hiki ʻi he palakipoé ʻa e ngaahi ʻuluʻi tohi ko ʻení: Newsroom, Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, Konifelenisi Lahí, Tokoni ʻo e Moʻuí, mo e Ngaahi Tefito ʻo e Ongoongoleleí. (Fakatokangaʻi ange: Kapau ʻoku ʻi ai ha kau ako ʻe niʻihi ʻoku ʻikai ke ʻi ai haʻanau meʻangāue, fakaafeʻi kinautolu ke nau ngāue mo ha taha ʻoku ʻi ai [haʻane meʻangāué]. Mahalo ʻe fie maʻu ke ke liliu ʻa e ʻekitivitī ko ʻení ʻo fakatatau mo e mālohi ʻo e ʻinitanetí (Wi-Fi bandwidth.)

ʻI hono vakaiʻi ʻe he kau akó e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení, fakaafeʻi kinautolu ke kumi ʻa e ngaahi meʻa makehe ʻo e maʻuʻanga tokoni takitaha pea fakakaukau ki he meʻa ʻoku nau saiʻia taha aí. Poupouʻi e kau akó ke nau feinga ke ʻiloʻi e ngaahi tefito te nau fie ako lahi ange ki ai lolotonga ʻa e kalasi ko ʻení.

Hili hono ʻoange ha taimi feʻunga ki he kau akó ke nau fekumi aí, fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe ha meʻa ne nau maʻu ʻi he maʻuʻanga tokoni takitaha pea hiki ʻenau ngaahi talí ʻi lalo ʻi he ʻuluʻi tohi totonú ʻi he palakipoé. Fakapapauʻi ke fakatokangaʻi ʻa e ngaahi tefito ʻoku saiʻia fakalūkufua ai hoʻo kau akó. Fakamahinoʻi ange te tau talanoa ʻi he lēsoni 7–14 ki he ngaahi tefito kuo fili ʻe he kalasí.

ʻI hono vahevahe ʻe he kau akó ʻenau fakakaukau fekauʻaki mo e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení, fakakaukau ke fai ange ha fehuʻi ʻe taha pe lahi ange mei he ngaahi fehuʻi ko ʻení ke fakatupulaki hoʻomou fealēleaʻakí:

  • Naʻe ʻi ai ha ngaahi tefito, ngaahi fakamatala, pe ngaahi meʻa naʻá ke ʻohovale ai? Kapau ʻoku ʻio, ko e hā hono ʻuhingá?

  • ʻE tokoni fēfē hoʻo ʻiloʻi lelei ange ʻa e fakamatala ʻoku maʻu ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení ke ke faitāpuekina ai e moʻui ʻa e niʻihi kehé? (Mahalo te ke fie lau mo aleaʻi ha taha pe lahi ange ʻo e ngaahi potufolofola ko ʻení: 1 Pita 3:15; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 11:21; 88:118.)

  • ʻE tokoni fēfē ʻetau ʻilo lahi ange ki he tuʻunga ʻo e Siasí ʻi he ngaahi tefito ko ʻení ke tohoakiʻi kitautolu mo e niʻihi kehé ke ofi ange ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi?

Fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke nau vahevahe ʻa e founga ʻoku nau ongoʻi ʻe lava ke tāpuekina ai ʻe he kalasi ko ʻení ʻenau moʻuí. Kole ki he kau akó ke nau fakakaukau ki ha tokotaha lahi kei talavou ʻe taha ʻe lava ke tāpuakiʻi ʻi heʻene kau maí, pea poupouʻi ʻa e kau akó ke fakaafeʻi ʻa e tokotaha ko iá ke kau mai ki he kalasi hokó.

Ki he Kalasi Hokó

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau hū ki he uepisaiti Newsroom pe polokalama Church News ʻi he lolotonga ʻo e uiké ʻo kumi ki he ongoongo fakamuimuitaha mei he Siasí. Fakamatalaʻi ange te nau maʻu ha faingamālie lolotonga ʻo e kalasi hokó ke vahevahe ha meʻa ne nau maʻu mo honau toʻú. Fakakaukau ke ʻave ha fakamanatu ki he kau akó fekauʻaki mo e ʻekitivitī ko ʻení ʻi ha ngaahi ʻaho siʻi kimuʻa ʻi hoʻo kalasi hokó.