2012
Maʻuʻanga Tokoni Fakaako Foʻou ʻa e Toʻu tupú
Tīsema 2012


Maʻuʻanga Tokoni Fakaako Foʻou ʻa e Toʻu tupú

Ngaahi Fehuʻi mo e Talí

Ko e hā e ʻuhinga ʻo e liliú?

ʻE tokoni e founga foʻou ko ʻeni ki he akó, ke mateuteu lelei ange ai e toʻu tupú ke nau talanoa ki honau kaungāmeʻá ʻo fekauʻaki mo e ongoongoleleí, teuteu atu he taimí ni ke tokoni ki he ngāue fakafaifekaú mo e fāmilí pea ʻi he kahaʻú foki, pea mo fakaloloto ʻenau fakamoʻoni ki he ongoongoleleí. ʻE hoko ʻeni ʻi heʻenau kau longomoʻui atu ki he fekumi he folofolá, vahevahe ʻenau fakakaukaú mo tali e ngaahi fakaafe ke fakaʻaongaʻi e meʻa kuo nau akó ʻi tuʻa ʻo mavahe mei he kalasí. Te nau ako ʻi he kalasí ki he ngaahi akonaki lolotonga ʻa e kau palōfita moʻuí.

Ko e kalasi fē te nau fakaʻaongaʻi e ngaahi lēsoni foʻoú?

ʻE fakaʻaongaʻi ʻe he ngaahi kōlomu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné, ngaahi kalasi ʻa e Kau Finemuí mo e ngaahi kalasi Lautohi Faka-Sāpate maʻá e toʻu tupu taʻu 12 ki he 18, ʻa e ngaahi lēsoní ʻi he ʻaho Sāpaté. ʻI he māhina kotoa pē, ʻe fakatefito ai e ako ʻa e ngaahi kōlomú, ngaahi kalasi ʻa e Kau Finemuí pea mo e ngaahi kalasi Lautohi Faka-Sāpaté ʻi he tokāteline tatau pē, hangē ko e Toluʻi ʻOtuá, fefakamālohiaʻaki ʻo e niʻihi kehé pea mo hono akoʻi iá.

ʻE fēfē nai ʻa e ngaahi lēsoni ʻo e Sāpaté?

ʻE fakatefito e ngaahi lēsoní ʻi ha kaveinga tuʻupau he māhina takitaha, ʻo fakatatau mo e ngaahi fehuʻi ʻoku maʻu ʻe he toʻu tupú ki he ongoongoleleí. Ko e kaveinga takitaha—ʻa ia ko e 12 fakakātoa—ʻoku ʻi ai ha ngaahi fokotuʻutuʻu ai ʻe lava ke fili mei ai e kau faiakó. ʻE lava ke fakaʻaongaʻi ha uike ʻe taha pe lahi ange ai ʻi ha foʻi fokotuʻutuʻu ʻe taha, kapau ʻe fie maʻu. ʻE ako mo ʻahiʻahi fakahoko ʻe he toʻu tupú ʻa hono akoʻi ʻo e ongoongoleleí ʻi heʻenau vahevahe ʻenau ngaahi aʻusiá mo e fakakaukau fekauʻaki mo e kaveinga fakamāhina ʻi he ongoongoleleí.

Ko e hā ʻoku ʻi he ngaahi fokotuʻutuʻu ki he akó?

ʻOku ʻikai tuhuʻi pau atu ʻe he ngaahi fokotuʻutuʻú ia ʻa e meʻa ke akoʻí pe founga ke akoʻi ʻakí. Ka ʻoku tokoni ia ke fuofua ako ai ʻe he kau faiakó e tokāteliné ʻiate kinautolu pē pea nau toki ʻai leva ke maʻu ʻe he toʻu tupú ha aʻusia heʻenau akó. ʻE lava ke fulihi ʻe he kau faiakó ʻa e meʻa ʻoku aʻusia heʻenau akó, ʻo fakatatau mo e fie maʻu ʻa ʻenau fānau akó. ʻOku ʻi he fokotuʻutuʻu takitaha ha ngaahi fakamoʻoni fakafolofola mo ha ngaahi fehokotaki ʻe fakahū atu maʻu pē ki ai e ngaahi akonaki fakamuimuitaha ʻa e kau taki ʻo e Siasí.

ʻE maʻu mei fē ʻa e ngaahi lēsoni foʻou ʻa e toʻu tupú?

Ko e ngaahi fokotuʻutuʻu ki he akó (ʻa ia ʻoku kehekehe pē ki he Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné, Kau Finemuí mo e Lautohi Faka-Sāpaté), ʻoku maʻu fakahangatonu atu pē ia mei he ʻinitanetí mei he lds.org/youth/learn. ʻE lava ke maʻu atu ha ngaahi tatau kuo paaki maʻanautolu ʻoku ʻikai lava ke nau hū ki he ʻInitanetí.

ʻE uesia nai e Mutualé ʻe he lēsoni foʻou ko ʻeni ʻo e Sāpaté?

ʻOku poupouʻi atu e kau palesitenisī ʻo e kalasí mo e kōlomú ke nau fakakaukauʻi e ngaahi kaveinga fakamāhiná ʻi he taimi ʻoku nau palani ai e ngaahi ʻekitivitī ki he Mutualé. ʻE lava ke fakaʻaongaʻi e ngaahi fakakaukau ki he ʻekitivitií mei he ngaahi fokotuʻutuʻu ki he akó, ke kamata ai e palani ko iá. Ke vakai ki he ngaahi fokotuʻutuʻú, hū ki he lds.org/youth/learn.

Ko e fē ngaahi lea fakafonua ʻe maʻu ai e ngaahi lēsoní?

ʻE lava ke maʻu e ngaahi lēsoní ʻi he lea faka-Siainá (Kenitoní mo e Menitaliní), Tenimaʻaké, Hōlaní, Pilitāniá, Fisí, Finilani, Falanisē, Siamane, Hungali, ʻInitonēsia, ʻĪtali, Siapani, Kōlea, Mongikōlia, Noaue, Potukali, Lūsia, Haʻamoa, Sipeini, Sueteni, Taileni, Tonga mo e ʻIukuleini. Ko e ngaahi ʻiuniti ko ia ʻoku ʻikai ke nau fakaʻaongaʻi e ngaahi lea fakafonua ko ʻení, te nau kei hokohoko faiako atu pē mei he ngaahi nāunau fakalēsoni ne fakaʻaongaʻi ʻi he kuohilí.