Nodra Veiqaravi na Agilosi
Na Kalou ena sega ni laivi keda taudua tu, se vakawaleni tu ena veibolebole eda dau sotava.
Ena nodrau sa tadu mai vakataki rau o Atama kei Ivi ki na bula oqo, rau sa kila tu ni vuravura tilesitieli oqo sa na veimedreyaki tu kina na veimataqali wa vakavotona na soni kei na veivakaleqai. E rairai nodrau bolebole levu duadua, o ya, na veika dredre kei na ka rerevaki rau na sotava ka sa yaco oqo me rau sa yawa mai vua na Kalou, tawasei tani mai Vua e Dua rau a dau lako ka veivosaki vata kaya, ka a vakasalataki rau e matanavotu. Ni rau sa digitaka oqo, me vaka ena ivolatukutuku ni veibuli, ‘’erau a sega ni raici Koya; raica erau sa muduki tani mai matana.’’1 Mai na veika tale eso a rairai vakaleqai rau tu, oqo na ka a vakaleqai rau tiko vakalevu cake.
Ia sa kila tu na Kalou na bolebole rau na sotava ka kila vinaka tu o Koya na galili kei na rarawa rau na sotava ena so na gauna. Sa qai dau wanonova matua o Koya na Nona matavuvale vakayago oqo, ni sa dau rogoca na nodrau masu, ka talai ira na parofita (vakakina o ira na iapositolo) me ra veivakavulici, veivakasalataki, ka dusimaki rau. Ia ena gauna ni leqa lelevu, sa talai ira talega na agilosi, sai ira na italai vakalou me vakalougatataki rau na Luvena, vakadeitaka vei rau ni sa tu volekati rau tu ga o lomalagi ka sa tu tikivi rau na Nona veivuke. Ni rau sa qai mai tu o Atama kei Ivi ena vuravura galili ka liwa lala, sa rairai mai vei rau e dua na agilosi,2 ka vakavulica vei rau na ibalebale ni solibula kei na ilesilesi ni veisorovaki nei koya na Dauveivueti yalataki ena yaco mai.
Ni sa voleka ni tadu mai na iVakabula, a talai e dua na agilosi me tukuna vei Meri ni sa ikoya ena yaco me tinana na Luve ni Kalou.3 Era sa qai lagasere na ivavakoso agilosi ena bogi a sucu kina o Jisu.4 E tarava sara na nona a tukuna vei Josefa e dua na agilosi ni sa via vakamatei tiko na gone lailai sucu vou oqo ka me ratou dro yani na matavuvale lailai oqo ki Ijipita.5 Ni sa vinaka tale na veika kece, sa laki tukuna sara na ka oqo e dua na agilosi ki na matavuvale ka ratou lesu na letolu ki na nodratou vanua yalataki. 6
Mai na ivakatekivu ki na veitabagauna kece, sa dau vakayagataki ira na agilosi na Kalou me Nona italai ni itukutuku ni loloma kei na veikauwaitaki vei ira na Luvena. Ena ituvaki ni gauna vakaoqo ena sega ni rawa me da cega kina vakatotolo na ivolanikalou se na keda ivolatukutuku edaidai, ka ra sinai tu ena kedra itukutuku ni cakacaka na agilosi ena vuravura oqo, ia era sa ivakavuvuli yaga ka volaitukutuku dina.
O ira na tamata vakaoqo era sega ni dau laurai vakalevu. Eso na gauna era laurai mai. Ke ra laurai se sega era sa dau tu voleka ga. Ena so na gauna na nodra ilesilesi e cecere sara ka baleta tiko na vuravura taucoko. Ena so na gauna na nodra itukutuku sa baleta ga e dua na tamata. Eso na gauna era na veivakaroti tiko na agilosi. Ia sa vakavuqa ga me ra veivakacegui, me ra veivakasalataki, veidusimaki ena loloma ena gauna ca. Ena tadra nei Liai a raica o koya ni sa tu ena dua na vanua rerevaki, “e dua na vanua liwa lala butobuto,” ka vakamacalataka kina ni a sotava e dua na agilosi “e dua na tamata … sa vakaisulu ena isulu vulavula; … a sa kaya vei au,” a kaya o Liai, “meu muri koya.”7 A mani muri koya o Liai me taqomaki ka mua yani ki na salatu ni veivakabulai.
Ena gauna ni noda bula oqo eda na lakova kece na veivanua “e butobuto ka liwa lala,” na veilekutu, na veika rarawa se rerevaki se veivakayalolailaitaki. Sa vutucoqa tu na noda siga oqo ena lomaocaoca vakavuravura me baleta na leqa vakailavo, leqa ni ivurevure ni kaukauwa, veivakacacani ni batikadi, kei na tavuki ni vanua. Oqo e laki curuma na tamata yadua kei na matavuvale ena lomaleqataki sega walega e baleta na bula ni vuvale kei na kakana me laukana ia sa vakakina na nodra taqomaki kei na bula raraba ni luveda kei na parofisai me baleta na noda vuravura oqo. E bibi cake sara—na veika era semati kina—o ya na itovo, bula savasava ka ra sa guce mai ena kedra maliwa na tamata kecega, e noda vanua kei na vuravura taucoko. Ia au sa vakadinadinataka oqo ni ra se talai tikoga na agilosi me ra mai vukei keda, me vaka ga era a laki vukei rau o Atama kei Ivi, vukei ira na parofita, ka dina sara me vukea sara mada ga na iVakabula kei vuravura. E vola o Maciu ena nona kosipeli ni sa veitemaki oti o Setani vei Karisito ena lekutu ka ra “lako mai eso na igilosi ka qaravi koya.”8 Na Luve ni Kalou, sa Kalou Vakaikoya, sa gadreva dina na veivakacegui vakalomalagi ena Nona gauna ni cakacaka ena vuravura oqo. Ka sa vakakina na veiqaravi vakaoqo kivei ira na yalododonu me yacova na ivakataotioti. Me vaka a kaya o Momani vei Moronai, na luvena, ka laki yaco me agilosi ena dua na siga:
“Sa oti dina li na cakacaka mana?
“Se sa mudu li na nodra rairai na agilosi vei ira na luve ni tamata? Se sa sega li ni solia vei ira na isolisoli ni Yalo Tabu? Se ena tarova li ko Koya na ka oqo e dela i vuravura kevaka e sa vo tiko e dua na tamata me vakabulai?
“Raica au sa kaya vei kemudou, E segai; raica … sa vakabauta ga era sa rairai mai kina na agilosi ka vakavulici ira na tamata… .
“Raica era sa vakarorogo vua na [Karisito], ka vakayacora na nona lewa, ia era sa rairai vei ira sa tu dei na nodra vakabauta ka ra sa ivalavala dodonu tikoga.”9
Au sa kerei kemuni ko ni rawa ni rogoci au mo ni yaloqaqa, ka vakasinaiti ena vakabauta, ka nanuma tiko na veika sa tukuna na Turaga ni na tu o Koya me “vala ena [noda] ivalu, na [nodra] ivalu na luveda, kei na [nodra ivalu na] makubuda.”10 Na cava me da sa qai cakava me da kilikili rawa kina? Me da “vakasaqaqara vagumatua, ka daumasu tikoga ena vakabauta. [Ena qai] rawa vakavinaka na veika kece e baleti [keda], kevaka [eda] sa caka dodonu ka muria na veiyalayalati eda yalayala kina vakai [keda].”11 Na iotioti ni gauna oqo e sega ni gauna ni rere se veilecayaki. Era sa gauna ni vakabauta ka me da nanuma tiko na noda veiyalayalati.
Au sa tukuna oti na veivuke vakalomalagi, ni nodra talai mai na agilosi me ra mai vukei keda ena gauna ni leqa. Ia ni da tukuni ira era sa iyaya ni cakacaka ena liga ni Kalou, me da nanuma tiko ni o ira kece na agilosi era sega ni tadu mai na tai kadua ni ilati. Eso vei ira eda veivosaki ka lako vata tiko—eke, ena gauna oqo, kei na veisiga. Eso vei ira eda vakaitikotiko veivolekati. Eso vei ira era a vakasucumi keda mai, ka dua vei ira sa vakadonuya me keirau vakamau. Sa dina sara ni lomalagi sa voleka tu ga ni da raica na loloma ni Kalou e matanataki mai na nodra loloma kei na yalodina na tamata era caka dodonu ka bula savasava tu ni ra sa vakaagilosi sai koya ga na vosa au rawa ni nanuma rawa. Se qai cavuta oti toka ga oqo o Elder James Dunn ena nona idola masu na vosa o ya me vakamacalataka kina na matasere oqo ni Lalai—me kua vakacava? Ena kena sa vakayadrati na noda vakasama kei na matada ena yalodra, kedra irairai, kei na voqa ni domodra na gone oqo, ka meu wasea sara mada vei kemuni na italanoa mai vei noqu itokani ka lewe ni vuli vata mai BYU, o Clyn D. Barrus sa takali yani. Au sa kerea oti na veivakadonui nei Marilyn, na watina, kei na nodratou matavuvale.
E a susugi cake o koya ena nodratou qele mai Idaho, ka talanoataka o Baraca Barrus na nona dau lako ena bogi me kauti ira mai na bulumakau me ra mai loba. Me baleta ga ni ra vakani tu na bulumakau ena buca ka veitakosovi tiko kina na Uciwai na Teton, sa ivakaro tiko ena vuvale na Barrus o ya ni yaco na waluvu ena vulaitubutubu me kakua ni dua na gone me kauti ira mai na bulumakau era sa takosova na uciwai o ya. Me ra lesu ga mai vale ka kere veivuke vei ira na qase.
Ena dua na Vakarauwai ni oti toka na ikavitu ni nona siganisucu, rau sa yalataka sara na itubutubu nei Baraca Barrus ni ratou na laki sara iyaloyalo ke sa oti totolo na itavi e vale. Ia ni yaco yani o Clyn ena vanua ni va kana bulumakau, era sa takosova kece na uciwai na bulumakau, e dina ga ni sa tubu cake sara tiko vakatotolo na wai. Sa kila tu o koya ni sa na vakataotaki na nona laki sara iyaloyalo, sa gu ga o koya me sa laki kauti ira mai na bulumakau, e dina ga sa vunauci oti vakavuqa o koya me kakua ni dau cakava.
Ni gauna sa gutaka kina o cauravou yabaki vitu oqo na nona ose malumalumu, o Banner, ki na uciwai batabata ka kui, sa voleka mada ga ni sega ni lamata rawa na ose. Ke vodo tiko beka e dua na qase ena taqomaki toka, ia ni cauravou gone vakataki Baraca Barrus, sa laki dromu kina vakavo ga ni lamata yani e liu na ose, ka lamata rawa kina o Clyn me ceguva rawa kina eso na cagi.
Meu tukuna mada na veika sara ga a kaya o Baraca Barrus:
“Ni sa yaco rawa i tai o Banner, au sa kila sara ga niu sa na vakaleqai kau sa cakava e dua na cala levu—au sa sega sara ga ni muria na ivakaro nei tamaqu. Au kila niu na vakabulai ga keu kauti ira lesu na bulumakau i vale. Sa na rawa beka kina ni vosoti au o tamaqu. Ia sa bogi mai na vanua, kau sa sega ni kila na vanua au sa tu kina. Sa veilecayaki na yaloqu. Au sa suasua ka batabata, au sa yali ka rere.
“Au siro mai vei Banner malumalumu, tekiduru e yasana ka tagi. Ena noqu mamakeukeu, au sa saga meu masu, kau sa cavuta tu ga vua na Tamaqu Vakalomalagi, ‘Ni vosoti au. Kere veivosoti! Ni vosoti au. Kere veivosoti!’
“A balavu na noqu masu. Niu qai lamata cake, ena tonawanawa ni mataqu au sa raica e dua na tamata vakaisulu vulavula sa lako tiko mai. Ena buto, au vakila dina ni sa dua na agilosi e talai yani me laki vakayacora na noqu kerekere. Au a sega ni yavala se vosa ka sa voleka mai na tamata oqo, kau kurabui vakalevu ena ka au sa raica. Ena tala dina beka mai na Turaga e dua na agilosi vei au, e dua a talaidredre?
“Sa qai voqa mai e dua na domo au kila, ‘Luvequ, au a vakasaqarai iko mai.’ Ena bogi buto o ya au a kila na domo i tamaqu ka cici yani ka mokoti au. A mokoti au vakaukauwa, ka kaya mai vakamalua, ‘Au a lomaleqa vakalevu. Au marau niu sa kunei iko.’
‘’Au a via tukuna vua niu sa cala sara, ia a cacavukavuka ga mai e gusuqu sautaninini na vosa—’Vinaka Ta … buto … rere … uciwai … taudua.’ Ni oti na bogi o ya au sa kila kina niu dau bera ga mai ena vanua ni vakana bulumakau, sa dau lai raici au yani o tamaqu. Kevaka au sega ni laurai se o ira na bulumakau, e dau kila o koya niu sa takosova na uciwai kau sa tiko leqa. Baleta ga ni sa buto ka bibi na gauna, e dau luvaluva ka dara ga na nona tarausese vulavula balavu e loma, vauca e domona na nona ivava, ka qalo kosova e dua na uciwai rerevaki me laki vueta mai na luvena tagane daumuri lomana.’’12
Kemuni na taciqu kei na ganequ lomani, au sa vakadinadinataki ira na agilosi, mai lomalagi vata kei ira era sa tu vakatamata e vuravura. Au sa mai vakadinadinataka kina ni Kalou ena sega ni laivi keda taudua tu, se vakawaleni tu ena veibolebole eda dau sotava. ‘’Ena [sega] ni tarova li ko koya na ka oqo e delai vuravura, kevaka e sa vo tiko e dua na tagane [se yalewa se gone] me vakabulai.’’13 E dau yaco, e vuravura taucoko se ki na tamata yadua, me nanuma beka ni sa yawa mai vei keda na Kalou, vakuwai mai lomalagi, yali ka tu taudua ena dua na vanua sa butobuto ka liwa lala. E dau vakavuqa ga me da vakavuna ga na noda lomaocaoca, ia ena gauna vaqori na Tamada kecega sa dau wanonovi keda ka veivuke mai. Ka ra sa dau tu o ira na igilosi era lako mai ka vakavolivoliti keda voli, laurai se sega, kilai se sega ni kilai, vakayago ka sega ni vakayago.
Me da sa vakadeitaka ka vakabauta sara, ka vakavinavinaka vakalevu cake, ki na yalayala ni Turaga ka dua vei ira na ivolanikalou taleitaki nei Peresitedi Monson: ‘’Niu sa lako vata tiko kei kemudou. Au na tiko e yasamudou imatau ka tiko talega e yasamudou imawi, … na noqu Yalotabu ena tiko e yalomudou, era na vakavolivoliti kemudou na noqu agilosi, ka laveti kemudou cake.’’14 Ni da sa masulaka tiko me ra mai vukei keda na agilosi me da saga sara me da sa bula vaka e dua na agilosi—ena vosa vinaka, ena liga sa dau veivuke, ka cakacaka ena vakabauta kei ‘’na veiyalayalati [eda] sa yalayala kina.’’15 Sa qai rawa beka me da italai ni Kalou vua e dua na gone ena Lalai e tagi tiko ena ‘’Buto … rere … uciwai … tiko taudua.’’ Ena ka oqo, sa noqu masu kina, ena yaca tabu i Jisu Karisito, emeni.