2008
Me da Mai Marau
Noveba 2008


Me da Mai Marau

Na vakaitavi ena iSoqosoqo ni Veivukei e tiki ni noda iyau soliwale lagilagi kei na kalougata vakamarama ena Nona Lotu na Turaga.

iVakatakilakila
Barbara Thompson

Kemuni na taciqu lomani, eda sa kalougata! Sega walega ena noda lewenilotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, ia baleta talega ni da lewe ni iSoqosoqo ni Veivukei—“Na nona isoqosoqo ni marama na Turaga.”1 E ivakadinadina ni nona lomani ira na Luvena yalewa na iSoqosoqo ni Veivukei.

E sega li ni marau na yalomu ni o vakananuma lesu na itukutuku makawa ni iSoqosoqo ni Veivukei kei na nomu nanuma na noda itekitekivu vakasakiti? Ena ika 17 ni Maji, 1842, ena imatai ni soqoni ni iSoqosoqo ni Veivukei a vakaraitaka kina vakaoqo na Parofita o Josefa Simici “a sega ni se taucoko sara tu na ituvatuva ni Lotu me yacova ni ra sa tauyavutaki na marama.”2 A qai tauyavutaki ira kina na marama “ena rukudra na matabete ena ivakarau me vaka ena matabete.”3 Na imatai ni ilawalawa marama ka ra a soqoni vakaimatai ni iSoqosoqo ni Veivukei e a dua na isoqoni ni veimataqali marama yalodina, me vakataki ira sara ga na lewe ni iSoqosoqo ni Veivukei nikua. Era a marama gone, marama qase cake, o ira na marama ka ra vuli, kei ira ka ra sega ni vuli. Era tu o ira era vakamau, o ira na tinanigone kei ira na marama sega ni vakawati. Era tu o ira era vutuniyau kei na so ka ra dravudravua sara. Era dau veilomani sara vakai ira, lomana na Turaga, ka gadreva me ra veiqaravi. Ena noda vakananuma lesu na nodra ivalavala na tacida ena iSoqosoqo ni Veivukei e liu sa na rawa ni rabailevu kina na noda kila na ka, ka da na dusimaki kina nikua.

Ena imatai ni soqoni ni iSoqosoqo ni Veivukei a kerei ira na marama o Josefa Simici me ra vukei ira na Veitacini ena nodra “raica na nodra gagadre na dravudravua—me ra dau veiqaravi ena yalololoma ka dau sotava nodra gagadre.”4 Ka vakuria ena nona vunauci ira me ra “cakacakataka kina ena yalo dauloloma sa solia e lomamuni na Kalou.”5

Era a tugana e lomadra na marama na ka oqo ka ra yaco me dua na isoqosoqo dau vakaogai ira ena nodra qaravi na dravudravua kei na vakaleqai. A kaya vaqo o Sister Emma Smith, “Eda na vakayacora na veika vou. Na gauna e tao tu kina ena kui kaukauwa e dua na waqa, ka sinai tu kina o ira na Momani, eda taura o ya me dua na kaci domoilevu ni kere veivueti. Me da namaka na veigauna duatani kei na kaci bibi ni veivukei.”6

E liu, ena Lotu era dau veivukei na marama ena nodra lako mai na dua na vale ki na dua tale. Ena ka eda sa vakatoka tu nikua me siko vuvale, era dau lako ena veivakalotutaki vei ira na tamata kecega—qaravi ira ka vukei ira na vakaleqai ka vakadeitaka me tu na kedra kakana, isulu, vale ka raica me ra vueti ena sala cava ga era gadreva. Ke tu vua e dua na marama e dua na ka me wasea, ena solia yani vei ira na veitacini dauveisiko. Ke gadreva e dua na ka o koya era na kauta mai vua na veitacini marama.7

Me da yalodina ena iSoqosoqo ni Veivukei me vaka sa vakasalataki keda kina o Peresitedi Boyd K. Packer: “Ena vakalevulevuya ka vakataucokotaka na marama yadua na veiqaravi ena iSoqosoqo ni Veivukei… . Na gauna o soli iko kina ki na iSoqosoqo ni Veivukei, ka tara cake, ka cakacaka kina, ka vakaitavi kina, o sa tokona tiko na sala era na tokoni kina na marama taucoko sara era na kovuti ena kena veiqaravi.”8

Me vaka ga na nona a vakamacalataka o Emma na waqa ka sa tao tu ena kui kei ira era gadreva tu na veivuke, sa rawa me da vakatauvatana o ya kei na noda veisiga oqo, ena noda raica me vaka e dua na wekada e tauvimate, na gone ka gadreva na ivakasala, na itabagone ka gadreva na itokani, se dua na itokani se matavuvale ka sa mai muduki na kedratou isau ka gadreva na veivukei ni veivakacokotaki. Eda rogoca na itukutuku ni rarawa, cava, leqa ena nodra bula na tacida marama e veivanua. E sega ni gadrevi me da veiciciyaki se vakacakava e levu na ka.

Me nanumi tiko, ni vakavuqa na veivuke e dau gadrevi sara tikoga ena noda veivale vakaikeda, vei ira eda veivolekati kei na veitikotiko. E dua mada ga na vosa ni veivakayaloqaqataki, na vosa ni veivakavinavinakataki, dua na qiri, na matadredredre, na cakacaka ni loloma kei na veivakananumi ni nona lomani keda na Kalou sa ikoya na ka e dau gadrevi vakalevu taudua. Sa rawa ni laveti ira cake na tani ka vakalougatataki ira ena vuqa sara na sala.

E sega ni dua walega na kalasi ni Sigatabu na iSoqosoqo ni Veivukei. E sega ni dua walega na vanua me da lako kina ke da sega ni veivakavulici tiko ena isoqosoqo ni Lalai se Goneyalewa. Sa ikoya na isoqosoqo ni Turaga me baleti ira na marama. Na vakaitavi ena iSoqosoqo ni Veivukei e tiki ni noda iyau soliwale lagilagi kei na kalougata vakamarama ena Nona Lotu na Turaga.

Ena veisoqoni taumada ni iSoqosoqo ni Veivukei, a vakamatatataka kina o Josefa Simici, ni dodonu vei ira na marama yadua me ra veivakavulici vakai ira ena kosipeli i Jisu Karisito. “E sega ni itavi ga ni … iSoqosoqo me vueti ira na dravudravua, ia me vakabula yalo talega.”9 A qai kaya talega, “Au sa solia oqo vei iko na idola ena yaca ni Kalou ena reki na iSoqosoqo oqo ka na drodro yani ena gauna oqo na kila ka kei na vuku.”10 U, au taleitaka sara ga na vosa oqo. E kauta lesu mai na vakanananu meu rekitaka na veivakalougatataki ni Kalou me baleti ira na marama ena Lotu oqo.

Era dau gumatuataka na nodra vuli kei na tubu na marama ena iSoqosoqo ni Veivukei. Eda kila ni sa “lagilagi ni Kalou na vuku.”11

Ena 1830, ena dua na ivakatakila ka soli mai vei rau na Parofita o Josefa Simici kei Emma Smith, na watina, a kaya kina vua na Turaga ni dodonu me “veivakauqeti vei ira na lewe ni lotu, io me vaka sa vukei iko kina na Yalo Tabu.12 E sega ni soli walega vei Emma na ivakatakila oqo ia a vakamatatataka talega o Josefa me ra vakayagataka kece na marama na isolisoli oqo.13 Era vakatavulica na kosipeli i Jisu Karisito na marama ka ra vakadadamuria na iVakabula ena vosa kei na ivakarau. Era a dui veivakani vakai ira na marama ena vosa vinaka ni Kalou.14

Eso na marama era kaya ni ka vakarerevaki na vakatavulica se vosa e matadra e dua na ilawalawa. Au rawa niu vakadeitaka vei iko niu kila mai na veika sa yaco oti vei au ni rawa me dua toka na ka vakarerevaki. Me da vakananuma mada na ka a tukuna vei vugona o Eliza R. Snow ena gauna a kacivi kina me vosa e matadra e dua na ilawalawa. Ena gauna a tucake kina ka tovolea me vosa a sega ni rawa me cavuta e dua na ka baleta ni sa rui rere vakalevu. Sa mani mai dabe sobu tale yani. A tukuna vakamalua yani ena nona kauwaitaki koya o Eliza, “Kua ni leqa, ia ena gauna ga o na kerei tale kina mo vosa, tovolea sara mo tukuna e dua na ka.”15

Ena dau tiko na ka me da tukuna kevaka eda vakarautaki keda me vaka e vakasalataki keda kina na Turaga. A kaya kina o Koya “mo dou vunautaka na noqu kosipeli ena kaukauwa ni Yalo Tabu,” kei koya sa vunau kei koya sa ciqoma, “e rau sa veikilai yalo, io e rau sa veivakavulici ka marau vata.”16 Ena gauna eda dau vakavakarau vakavinaka kina ena vakayagataki ni vosanikalou kei na veivurevure tudei ni Lotu ka vakakina na noda kerea vua na Turaga me veivuke, ena solia vei keda o Koya na ”isolisoli ni Yalo Tabu e sega ni vakamacalataki rawa”17 ena qai dau tu na ka me da kaya ka rawa ni da vuli kece mai kina.

Ena dua na soqoni totoka ni iSoqosoqo ni Veivukei, a vola itukutukutaka kina vakaoqo o Eliza R. Snow ni ra “voleka ni tucake ka vosa o ira kece era tiko rawa, ka sa vakabulabulataka na yalodra yadua, na yalo ni Turaga me vaka e dua na uciwai dauveivui.”18 Keitou nuitaka ni o ni sa vakamamautaki, vakavukui ka laveti ena veigauna taucoko o ni lakova kina na lesoni ni Sigatabu, ni laki veisiko, vakaitavi ena veitaviqaravi, se veiqaravi ena sala cava ga.

O koya gona oqo kemuni na taciqu, e liu e sega ni se bau vakakina oqo na nodra gadrevi na marama me ra tu vakaukauwa mai. Eda gadrevi ira na marama era vunautaka na dina ena kaukauwa, vakabauta kei na yaloqaqa. Eda gadrevi ira na marama era ivakaraitaki ni yalododonu. Eda gadrevi ira na marama era “gumatuataka na cakavinaka.”19 Eda gadreva me da bulataka na bula ka vakadinadinataka ni da lomana na Tamada Vakalomalagi kei na iVakabula o Jisu Karisito ka ni da na vakayacora na veika e Rau kerea vei keda me da vakayacora. E gadrevi kina me da “vakabula mai na veika vivinaka kece ka ra tu vei [keda]”20 me rawa kina vei keda na luvena yalewa na Kalou me da vakayacora na noda itavi ena tarai cake ni matanitu ni Kalou. Eda na vukei kina. Me vaka a kaya o Josefa, “Kevaka mo bula kilikili kaya na nomu veigauna vinaka, era na sega ni tarovi rawa na agilosi me ra nomu itokani.”21

Me da veivuketaka na noda icolacola, tagi vata kei ira sa tagi,vakacegui ira sa rarawa, ka maroroya na veiyalayalati eda sa vakayacora. 22

Eda sa kaulougata dina sara. Sa ulu ni Lotu oqo na iVakabula. Eda liutaki tiko mai vei ira na parofita bula, daurairai ka dauvakatakila. Sa tu vei keda na ivolanikalou tabu me da wilika, vulica, ka rawata na isau ni noda vakatataro ena veisiga. Era sa tu wavoliti vuravura na noda veivaletabu vakatabui ka sa vanua e rawa me da vakayacora kina na veicakacakatabu vakalotu e gadrevi me kauti keda lesu tale vua na Tamada Vakalomalagi. Vakakina eda sa tu vata me da dau veivukevukei vakaikeda.

Ena noqu lakova e vuqa na vanua e vuravura au raica na “iserau ni Kalou e matamuni.”23 Au rogoca na veicakacaka vinaka o ni sa vakayacora kei na nomuni dau yalodina. Au raica na Rarama i Karisito ni serau mai matamuni.

Au kila ni mai veivakauqeti nei Emma, sa na rawa kina me da vakayacora na veika lelevu nikua. Sa rawa me da dua na mataivalu yalododonu vakamarama, eda sa vakaiyaragi tu ena loloma, veikauwaitaki, veinanumi, veiqaravi kei na vakabauta. Sa rawa me da na dua na ivurevure kaukauwa levu ni vinaka ena vuravura oqo. Eda sa na qai vaka na ka a vakamacalataka o Peresitedi Packer, “Sa rawa me vakatauvatani na iSoqosoqo ni Veivukei kei na dua na ivakavakaruru—na vanua ni veimaroroi kei na veitaqomaki … O na taqomaki kina. Ena vakavolivolita na marama yadua me vaka e dua na lalaga ni veimaroroi.”24 E dodonu me tiko na noda vanua ni mamaroroi kei na tataqomaki vakaoqo!

E sega beka ni o a taleitaka na lewena tiko na iSoqosoqo ni Veivukei? Ena noda vakananuma tiko na veika era a vakayacora o ira na marama yalovakamarama ena gauna e liu, eda na tuberi kina nikua ka vakakina mai muri.

Au vakadinadinataka ni rau bula tiko ka rau lomani keda na Kalou, na Tamada Vakalomalagi, kei na Luvena, o Jisu Karisito. Au vakadinadinataka ni da liutaki tiko mai vua e dua na parofita ni Kalou. Au vakadinadinataka ni gauna eda maroroya kina na noda veiyalayalati, eda na vakalougatataki vakalevu sara. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.

Ivakamacala

  1. Spencer W. Kimball, “Relief Society—Its Promise and Potential,” Ensign, Mar. 1976, 4.

  2. Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Josefa Simici (Vuli ni Matabete i Melikiseteki kei na iSoqosoqo ni Veivukei), 2007), 451; raica talega Jill Mulvay Derr, kei na so tale, Women of Covenant: The Story of Relief Society [1992], ivakamacala e ra 445–46.

  3. Sarah Granger Kimball, “Auto-Biography,” Woman’s Exponent, Sept. 1, 1883, 51.

  4. Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Josefa Simici (2007) 452.

  5. History of the Church, 4:605.

  6. Cavu vosa kina o Emma Smith, iTukutuku ni Bose ni iSoqosoqo ni Veivukei, ena Maj. 1842–Maj. 1844, vakacurumi ena Maj. 17, 1842, 12, Yau Maroroi ni Lotu, Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai.

  7. Raica Women of Covenant: The Story of Relief Society, 32–33.

  8. Boyd K. Packer, “The Circle of Sisters,” Ensign, Nov. 1980, 110.

  9. History of the Church, 5:25.

  10. Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Josefa Simici (2007) 451.

  11. V&V 93:36.

  12. V&V 25:7.

  13. Raica Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Josefa Simici (2007) 454; raica talega V&V 25:16.

  14. Raica Moroni 6:4.

  15. Eliza R. Snow, cavu vosa mai na Emily S. Richards, “Koniferedi Raraba: iSoqosoqo ni Veivukei,” Woman’s Exponent, Dec. 1901, 54.

  16. V&V 50:14, 22.

  17. V&V 121:26.

  18. Eliza R. Snow, Minute Book, entry for Apr. 19, 1842, 33.

  19. V&V 58:27.

  20. J. Reuben Clark, cavu vosa ena Providing in the Lord’s Way: A Leader’s Guide to Welfare (1990), title page.

  21. History of the Church, 4:605.

  22. Raica Mosaia 18:8–9.

  23. Alama 5:19.

  24. Boyd K. Packer, “The Circle of Sisters,” Ensign, Nove. 1980, 110.