Na iKatini—e dua na iVakaro vei Ira Talega na Dravudravua
Na solibula ena dina sa ivakatakilakila ni yalodina tiko mai na ivakatekivu.
Ena ivola rogolevu oqo nei Charles Dickens, A Christmas Carol, e a gadreva tiko o Bob Cratchit me laki Kirisimasi vata kei na nona matavuvale. “‘Kevaka e sa donu saka vei kemuni,’” e a tarogi nona iliuliu ni cakacaka, o Mr. Scrooge.
“‘E sega ni donu,’ a kaya o Scrooge, ‘ka sega talega ni vinaka. Kevaka au na musuka kina e dua na ilavo, ko na qai nanuma niu vakuwai iko kina’… .
“‘Ia oqo,’ a kaya o Scrooge, ‘o sega ni nanuma o iko mo vakuwai au niu na sauma e dua na isau ni dua na siga ka sega ni vakayacori kina e dua na cakacaka.’
“E a vakasamataka sara na vunivola oqo ni sa dau yaco ga vakadua ena veiyabaki.
“‘Oqo e dua na iulubale dravudravua ni kena butakoci e dua na tamata ena veiyaruasagavulu kalima ni siga ni Tiseba!’ a kaya o Scrooge.”1
Vei Scrooge—kei ira tale e so na daukocokoco, se tamata “itovo vakayago,”—na solibula e sega ni dodonu.
Na tamata itovo vakayago sa na matau vua me na dau nanumi koya ga—e sega walega me na dau biuti koya tikoga e liu, ia me kakua ni biuta e tarava e dua, ka vakakina na Kalou. Ki vua na tamata itovo vakayago, ena sega ni lako mai e vu ni yalona na solibula. Ena dau tiko vua na yalo e sega ni mamau rawa. Na veika kece e dau gadreva o koya sa dau ulabaleta tu ga na ilavo e rawata rawa ka yaco kina na gadreva na “rauta vinaka” ena sega ni yaco mai, me vaka ga a yaco vei Scrooge na tamata mamaqi.
Me baleta walega ni o koya na tamata itovo vakayago e dau saga se vinakata na veika kecega, na Turaga a vakasalataki ira vakayalomatua sara na vanua makawa o Isireli me ra dau solibula, e sega walega ni kena iotioti se na kena dravudravua sara, ia na kena e urouro—sega ni kena caca, ia na kena isevu (Raica Mosaia 2:3; Mosese 5:5; iVakarua 26:2). Na solibula ena dina sa ivakatakilakila ni yalodina tiko.
Ena kedra maliwa o ira era sega ni dau solibula e tiko kina e rua na ivalavala: e dua o ya na tamata vutuniyau daukana kocokoco ka na sega ni solibula, kei na kena ikarua sai koya na tamata dravudravua ka vakabauta ni na sega ni cakava rawa. Ia, ko na kerea vakacava e dua e sa walokai tu me kana vakalailai? E tiko beka e dua na ivakatagedegede e ra sara ni dravudravua e sega ni gadrevi kina na solibula, se dua na matavuvale dravudravua e gadrevi kina me yalana na nona saumi ikatini?
E dau veivakavulici na Turaga ena nona vakayagataka na ivalavala e so me vakamatatataka kina e dua na ivakavuvuli. Na italanoa kei koya na yada mai Sarifaci sa dua na ivakaraitaki ni dravudravua botoboto ka sa vakayagataki me vakavulici kina na ivakavuvuli ni loloma ena sega ni kauta laivi na solibula mai na kena rawa ni kauta laivi na lewa dodonu. Sa ka dina sara, ni kena laurai dina sara na solibula e sega ni kena soli e dua na ka ni solibula, me vakataka na nona solibula vakalevu e dua. (Raica Marika 12:43). Ena sega ni vakatovolei vakalevu sara na vakabauta ni tawa tiko na lololo kei na gauna e lala kina. Ena gauna ni veivakamataliataki vakaoqo, na leqaleqa oqo ena sega ni buli kina na itovo … ia e vakavotuya cake mai. Na gauna ni leqa oqo sa ivakatovolei.
Na yada mai Sarifaci a bula donuya na gauna nei Ilaija na parofita, mai na nona vosa a vakadravuisigataka kina na Turaga na vanua me tolu veimama na yabaki. (Raica Luke 4:25). E a kaukauwa sara na dravuisiga ka ra sa kolai ciba e vuqa na tamata. Sa vakataalega kina na nona bula na yada ena gauna sara ga oqo.
E a kaya na Turaga vei Ilaija, “Mo cavu tu, ka lako ki Sarifaci …: raica, kau sa vakarota vua e dua na yada mai kea me vakani iko” (1Kings 17:9) E dua na ka veivakurabuitaki ni a sega ni tukuni vei Ilaija me lako ki Sarifaci ena gauna erau sa voleka sara kina ni mate na yada kei na luvena. Sa gauna vinaka sara ga oqo—ni sa walokai tu—me na vakatovolei kina na nona vakabauta.
Ni yaco mai o koya ki na korolevu oqo e raica sara na yada ni ca buka tiko.
“A sa kaci vua ka koya, ka kaya, Mo kauta mada mai vei au e dua na wai lailai ena bilo, meu gunu.
“Ia ni sa lako yani ko koya, mo kauta mai, sa kaci tale vua ko koya, ka kaya, Mo kauta talega mai vei au ena ligamu e dua na tiki ni madrai.
“A sa kaya ko koya, Me vaka sa bula ko J.I.O.V.A. na nomu Kalou, sa sega vei au e dua na keki, sa dua ga na madrai droka ena saqa sa yakuta rawa na ligaqu, ka dua na waiwai lailai ena tavaya: ka raica, kau sa cava e rua na buka meu laki vakarautaka na keirau kei luvequ, me keirau kana, ka qai mate.” (1 Tui 17:10–12).
E dua na iluku kakana e sa lailai dina sara, sa rauta beka ga e dua na peleti, ka sa yaco kina me veilauti na vosa i Ilaija: “A sa kaya vua ko Ilaija, Mo kakua ni rere; mo lako cakava me vaka na nomu vosa: ia—mo cakava mada e liu vei au e dua na keki lailai” (t. 13; vakabibitaki na kena ikuri).
E sega beka ni kocokoco o ya, na kena sega walega ni kerei na imatai ni tikina, ia ke rairai na tikina duadua ga sa vo tu? Era a sega beka ni vakavulici keda o ira na noda itubutubu me ra lako e liu na tamata tale e so, vakabibi vua e dua na turaga me laiva me lako e liu e dua na marama, ka vakabibi sara vua e dua na yada sa walokai tu? Sa qai nona digidigi—me sa na kana, se me solia na iotioti ni kena kakana ka qai mate yani? Ena rairai beka me na solia na kena kakana, ia ena rawa beka vua me solia na kakana me vakani kina na luvena sa walokai tu?
E kila vakavinaka tu o Ilaija na ivakavuvuli ni na yaco ga mai na veivakalougatataki ni oti na kena vakatovolei na vakabauta. (Raica Ica 12:6; V&V 132:5) E a sega ni kocokoco o koya. Ni sa italai ni Turaga o koya sa tu e kea o Ilaija me na dolea, sega ni kauta laivi. Tomani tale na italanoa:
“Ia mo cakava mada e liu vei au e dua na keki lailai [na kena uro] ka kauta mai vei au, mo qai vakarautaka e muri na kemudrau kei luvemu.
“Ni sa kaya vakaoqo ko Jiova na nodra Kalou na Isireli, Ena sega ni oti na saqa madrai droka, ena sega talega ni maca sobu na tavaya waiwai, ka me yaco mada na siga ena vakatauca na uca ko Jiova ki vuravura.
“A sa lako ko koya, ka kitaka me vaka na vosa i Ilaija: a sa kana tiko ko Ilaija, kei na yalewa, kei iratou na nona lewe ni vale, ka bogi vuqa.
“Sa sega ni oti na saqa madrai droka, ka sega ni maca sobu na tavaya waiwai, me vaka na vosa i Jiova ka vosataka ko koya ena gusu i Ilaija” (vv. 13–16; vakabibitaki na kena ikuri).
E dua na vuna e dau vakamatatataka kina na Turaga na ivakavuvuli e so ena mataqali ivalavala e so, o ya me tagutuvi kina na vakaiulubale. Kevaka sa namaka tiko na Turaga vua na yada dravudravua sara me solia na nona ilavo lailai, sa na qai vakaevei o ira kece era raica ni sega ni dodonu se rawarawa na solibula?
E sega ni dua na bisopi, se daukaulotu me na leqa na nona yalodina tiko ki na kena vakavulici na lawa ni ikatini vei ira na dravudravua. Na vakasama oqo ni “Era sa sega ni rawata,” e dodonu me na vakaisosomitaki ena “Era sega ni rawata me ra sega ni cakava.”
E dua na ka ka dodonu me cakava taumada e dua na bisopi ena nodra vukei na dravudravua o ya me kerei ira me ra sauma na nodra ikatini. Me vaka na marama yada, kevaka e tiko na vakatulewa ni dua na matavuvale dau gagadre me sauma na dua na ikatini se kana, e dodonu me ra sauma na nodratou ikatini. Na bisopi e rawa ni vukei ira ena kakana.
Ena Okotova ni 1998 e a ravuravu sara kina vakaca na cagilaba o Mitch ena veivanua e so kei Amerika e Loma. E a lomaleqa sara kina vakalevu o Peresitedi Gordon B. Hinckley baleti ira na vakaleqai ena ravuravu oqo, ka vuqa sara vei ira e a vakayali na veika taucoko era taukena—na kakana, isulu, kei na iyaya ni vale. E a laki sikovi ira sara na yalododonu ena veisiti e San Pedro Sula kei Tegucigalpa, Honduras kei Managua, Nicaragua. Me vakataki Ilaija na Parofita ki vua na yada walokai, na itukutuku ni parofita ena gauna oqo ena veisiti e dua tu ga—o ya na solibula ka muria na lawa ni ikatini.
Ena rawa vakacava mo kerea e dua sa dravudravua vakaca sara tu ga me solibula? Sa kila vinaka tu o Peresitedi Hinckley ni kakana kei na isulu era sa taura ena vukea na nodra vueti mai na vakacaca oqo. Ia e rabailevu cake sara na nona lomana ka kauwaitaki ira. Me vaka ni sa ka bibi talega na veivuke vakatamata raraba, e kila vinaka tu o koya ni veivuke bibi duadua e lako mai vua na Kalou, sega ni mai vua na tamata. E a vinakata na Parofita me ra vukei me ra dolava kina na katuba ni lomalagi me vaka e sa yalataka tu na Turaga ena vola i Malakai (raica Malakai 3:10; Mosaia 2:24).
E a vakavulici ira o Peresitedi Hinckley ni kevaka era na sauma na nodra ikatini ena dau tawa na kakana ena ikanakana, era na vakatakatari ena isulu, ka ra na dau vakarurugi tikoga.
Ni sa dau vakarautaki na kakana e dau rawarawa cake me vakarautaki rawa e dua na ikuri ni veleti kakana ni tekivu na kana, ka sega ni rawa ni soli na kakana vua e dua e yaco bera mai ni sa oti na gauna ni kana kei na gauna sa votai oti kina na kakana. Sa vakakina, e sega beka ni rawarawa cake me da solia vua na Turaga na uro se isevu ni vuata, mai na noda vakanuinui tiko ni se levu tu na “ka e vo” me nona? E sega beka ni dodonu me vulagi dokai o Koya, ka me qaravi e liu?
Na marama tinaqu lomani, o Evelyn Robbins, a vakavulica vei au na lawa ni ikatani ena gauna au a se qai yabaki va kina. E a solia vei au e dua na tini lala ni vadreti ka dau cariba na kena isogo. E a vakavulica vei au o koya meu dau maroroya kina na noqu ikatini ka meu na qai kauta vei bisopi. Sa dua na ka na noqu vakavinavinakataki koya, me baleta na tini ni vadreti o ya, kei na veivakalougatataki e kauta mai na kena saumi na ikatini.
Ena A Christmas Carol, e a qai veisautaka kina o Mr. Scrooge na nona ivakarau—sa sega ni vaka na nona ivakarau e liu. Sa vakakina, ni oqo na kosipeli ni veivutuni. Kevaka sa vakauqeti keda tiko na Yalotabu me da gugumatua sara ena kena vakamuri na lawa ni solibula ena noda bula me da sa veisau sara ga nikua.
Au sa vakavinavinakataka vakalevu na iVakabula o koya sa ivakaraitaki cecere duadua ni solibula—ka a soli koya “me isoro ni ivalavala ca,” ka a yaco me vaka e kaya o Liai, “sa isevu ko Koya vua na Kalou” (2 Nifai 2:7, 9; vakabibitaki na kena ikuri). Au sa vakadinadinataki Koya kei na veika oqo, na Nona ivunau, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.