Ai Tukutuku Marautaki Mai Kumora
O kemuni kei au ena sega walega ni da na rawata na bula ia eda na qaqa, me vakataki Moronai, ena noda sasaga me da tutaka na dina ena gauna ni veivakararawataki.
Ena noqu a sikova na valekau lailai ka vakaloloma nei Josefa Simici, au a vakila niu a tiko ena dua na vanua tabu. Au a tiko sara ga ena vanua ka a rairai mai kina na Agilosi o Moronai kivei Josefa Simici ka tavoci mai kina na cakacaka levu ka veivakurabuitaki ena kena Vakalesui mai na kosipeli i Jisu Karisito. Ni vakasamataki tiko na nodrau veimaliwai o irau na parofita cecere oqo—o Moronai, na iotioti ni parofita ena nona itabagauna, kei Josefa, na imatai ni parofita ena noda itabagauna—au sa donumaka e vuqa sara na mataqali gauna me tautauvata na kena oqo. Meu wasea mada e so na veika au a vulica mai na noqu vakatauvatana tiko na ivolanikalou ki na noqu bula ka wasea na noqu ivakadinadina ena “cakacaka levu ka veivakurabuitaki” oqo.
E a se qai yabaki 17, o Josefa ena nodrau a sota kei Moronai ena imatai ni gauna, na nomuni yabaki ni bula e vuqa vei kemuni na goneyalewa. Eda kila vakavinaka na gauna kei na vanua oqo. Sa ikoya na bogi ni i ka 21 ni Sepiteba, 1823, ena rumu ni moce ni tabarua ni vale ka ratou moce tu kina na tuakana kei na tacina tagane. E a masulaka o Josefa me “vakatakila vei au se cava na [nona] lewa ena vukuqu [Kalou]” (Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:29). E vakila tiko o Josefa ni sega ni taucoko ka tawakilikili e mata ni Kalou. E kaya ni sega ni cala ena so na “ivalavalaca levu ka mosimosi,” ia e a coko ga ena “cala lialia ka vakaraitaka na malumalumu ni itabagone” (Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:28), e a mani masu me vakadeitaki. Au rawa ni kila vakavinaka sara tu ga na veika e vakila na gone o Josefa, me vaka niu kila ni lewe vuqa vei kemuni o ni rawata. E vakacava mada na kena wasoma vei keda vakayadua na noda dau tekiduru sobu ena vakanananu ni sega ni veiganiti ka gadrevi kina na veivakadeitaki vakalou?
Ena kena saumi mai na masu ni veivutuni kei na yalodina nei Josefa, e dua na italai vakalomalagi, o Moronai, e a rairai vei koya. E a vola o Josefa ni “A kacivi au ka kaya … ni sa digitaki au na Kalou meu qarava e dua na cakacaka;” (Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:33) E drukataka o Josefa “na veika a mai tukuna vei [koya] na italai veivakurabuitaki ko ya” (Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:44). O keda talega, eda rawa ni ciqoma na veivakadeitaki vakayalo ni saumi mai na noda masu. E rawa me da ciqoma e dua na ivakadinadina ni kilai keda ena yacada na Tamada mai Lomalagi ka sa tiko vua e dua na noda itavi me da vakayacora e vuravura.
E a rairai tale mai vakarua ena bogi kivei Josefa na Agilosi o Moronai, ka vakadua tale ena loma ni veikau kei na delana ena siga ka tarava, kei na veiyabaki ena loma ni va na yabaki veitaravi me vaka eda sa kila ena gauna oqo me delana o Kumora. Ena imatai ni siga o ya, e a tokaruataka vakavica vata na itukutuku vata ga o ya o Moronai. E rawa mo vakatautauvatana oqo ki na dua o a sotava? Eratou dau veiwalitaki au vakawasoma na luvequ niu dau tukuna vei iratou na veika vata ga ena veigauna taucoko ga. Kakua ni dau yalo vakatani vei rau na nomu itubutubu kei ira na iliuliu ni keimami dau tokaruataka vei kemuni na ka. Na Turaga e a vakarautaki Moronai me vakavulica e dua na parofita gone ena dau tokaruataki ni ka. Na tokarua e biuta matua na ivakavuvuli vakosipeli e yaloda kei na lomada.
Mai na nona veisiko vakawasoma na agilosi, e sa tubu cake kina e dua na ivau lagilagi ena kedrau maliwa na parofita ni gauna makawa ka a dregata vata na peleti, kei na parofita ni gauna oqo ka a digitaki me kauta lesu tale mai. Au vakabauta ni dodonu me da dau bucina na noda lomani ira talega na parofita, ni gauna e liu kei na gauna oqo, ena lomada. E sa veiganiti dina ni dau duri tu ena dela ni noda valetabu ena gauna oqo na ivakatakarakara ka vakatakarakarataka na Agilosi o Moronai. Oqo e kauta lesu tale mai vei keda ni o Moronai sa ikoya na “agilosi lagilagi mai lagi [o koya] e voroka, na dede, ni vakadirorogo,” (Serenilotu, naba 13) e baleti koya na sere era na lagata na matasere ena bogi nikua.
E a vulica sara e levu na ka o Josefa Simici mai vei Moronai. O koya gona ena kena taqomaki kei na vakatabui na valekau ka a rairai mai kina o Moronai, e a wasea o Josefa e vuqa na ka e a vulica kivei iratou nona matavuvale dauvakarorogo. E kaya o tinana:
“E tomana tiko ga o Josefa na nona ciqoma na ivakavuvuli ena veigauna, kei na veiyakavi bogi keimami dau vakasoqoni ira vata na luvei keimami ka dau solia na neimami gauna ki na veivosakitaki ni veika oqori… . Au vakasamataka ni neitou matavuvale e duidui na rokana mai na veimatavuvale era bula tu e vuravura, keitou dau dabe wavoki, … vakarorogo tu ena vakatabu icegu ni lomatarotaro ki na veivakatavulici vakalotu ni dua na gonetagane yabaki tinikawalu” (The Revised and Enhanced History of Joseph Smith by His Mother, ed. Scot Facer Proctor and Maurine Jensen Proctor [1996], 111).
Na ka e laurai ena lotu vakamatavuvale vakaoqo e veisiga, e kaya kina o Lucy Mack Smith ni sai koya sara ga oqo e dua na gauna ena nodratou vuvale e laurai kina na duavata ena veilomani, mamarau kei na vakacegu. Sa dua na ivakaraitaki vinaka vei keitou na gone o Josefa ni vakaukauwataka na lomanivale kei na matavuvale! E sega ni dau maroroya tu ga vua na nona ivakadinadina kei na veika e sotava vakayalo ia e dau wasea vakawasoma vata kei rau na nona itubutubu kei ira na gone. E rawa ni da cakava tale ga na veika vata ga oqori ena noda dui vuvale.
Baleta ni sa toso tu ga na veivakasewasewani mai taudaku kivei iratou o Josefa kei na nona matavuvale sa gadrevi sara kina vei iratou na matavuvale na Simici me ratou duavata ka veitokoni. Na ivakavuvuli kei na ivakaraitaki nei Moronai e vukea na Parofita o Josefa me vulica me vakadinadinataka na Kalou ena veigauna kecega ena dua na vuravura ni ivalavala ca. E a bula o Moronai ena mataqali vuravura ka vunautaka ni rawa me vakavotukanataki ena gauna oqo—e “na gauna sa yaco kina … veilabalabati kei na butako, na lasu kei na veivakaisini, na dauyalewa, kei na itovo vakasisila kecega” (Momani 8:31).
E a kila vakavinaka sara ga o Moronai na galili kei na veivakayalolailaitaki. Ni oti e dua na ivalu levu ka vakaitamera ena kedrau maliwa na Nifai kei na Leimani ka ra vakarusai kece kina na nona tamata, e tagilagalagataka tiko: “Niu tiko taudua voli ga. Raica sa mate e na ivalu ko tamaqu kei ira kece na wekaqu, a sa sega na wekaqu se na vanua meu lako kina; ia au sa sega ni kila na balavu ni gauna sa lewa na Turaga meu bula voli kina” (Momani 8:5). E rawa li ni o vakila na galili kei na yalolailai nei Moronai?
Au kidava ni lewe vuqa sara vei keda e vagauna na noda dau vakila ni da galili ka tu duadua ena dua na vuravura ni ca. E so vei keda ni “sa sega na vanua me da lako kina” ena noda sotava tiko na veivakatovolei. Ia o kemuni kei au e sega walega ni da na rawata na bula ia eda na qaqa, me vakataki Moronai, ena noda sasaga me da tutaka na dina ena gauna ni veivakararawataki. Na cava e a qai cakava o koya ena nona a sotava na galili kei na veimecaki ni vuravura? O koya, ena yalodina kei na talairawarawa ki na veidusimaki nei tamana, e a vakaotia na itukutuku ena peleti koula. E sa matau vua na nodra volavola na veiparofita. Na kena e cecere duadua, sai koya na nona a valuta rawa na veivakayalolailaitaki ena nona kukube matua toka ga ki na yalayala ni Turaga me baleta na gauna mai muri. E a kubeta toka ga na veiyalayalati ni Kalou ka a vakayacori vata kei na mataqali i Isireli, me ra vakalougatataki ka tawamudu.
E a vakaraitaka na yalodina o Moronai ki na veivakalougatataki yalataki me baleta na itabatamata mai muri. E a vakamacalataka o Elder Jeffrey R. Holland ena kena marautaki na vakanuinui oqo mai vei ira na parofita ena gauna e liu, oka kina o Moronai, e baleta ni sa raica oti ena raivotu na noda veisiga. Era a raica na kaukauwa, ni itabagone vakataki kemuni ka rokova tu na veiyalayalati ka rawa vei kemuni mo ni vakayacora tu yani na cakacaka ni Turaga ena iotioti ni itabagauna oqo. E kaya o Elder Holland, “O ira na iliuliu ni veitabayabaki sa oti yani e rawa vei ira me ra na toso tu ga, … e sega ni baleta na nodra kila ni ra rawata ia e baleta ni ra kila ni o kemuni o ni na rawata … e dua na ivavakoso ni gone [yalewa] uasivi me vakataki kemuni … ena nuidei ni sasaga me laurai na kosipeli ni tiko ka qaqa” (“Terror, Triumph, and a Wedding Feast,” CES Fireside, 12 ni Sepi., 2004; raica www.ldsces.org). E tiko na noda itavi vakaitamera me da vaakacavara na “veiqaravi marautaki” nei Moronai.
O keda eda lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai eda vauci tu ena veiyalayalati kivua na Turaga. E a kaya “[Koi au] kau na sega ni guilecavi iko… . Kau sa ceuti iko ena qeteqete ni ligaqu” (Aisea 49:15–16; raica talega 1 Nifai 21:15–16).
Na ivau kei na veivakaukauwataki ni kaukauwa ni veiyalayalati ena noda bula e yaco sara ga me ka dina vei au ena gauna walega oqo me vaka ni ra sota kaya tiko o ira na noda itokani na leqa vakaciriloloma e a mai yaco ena nodratou matavuvale. Ena nodratou lesu tiko mai ena dua na vakayakavi ni matavuvale mai na nodrau itikotiko na tukadra na gone, eratou a vodo vata tiko mai o Catherine kei Kimball Herrod kei na lewe va na luvedrau, mai na vula ciwa ki na yabaki vitu, e a lako tiko mai ena yasa kadua ni gaunisala e dua na lori levu ka tautauvata ni rau cokovata e rua na taya na kena levu ka vakasauri sara ga na kena veicebayaki, ka qai vuka mai vakababa e gaunisala, e a qai tau sara ga ena yasa i draiva ni motoka vakamatavuvale. E a draiva tiko o Kimball, na turaga watina, ka tamanigone, e a mani mavoa sara ga vakaca ka sega ni vakilai koya. E a qai sasaga o Catheriine me draivataka na motoka ena yasa ni gaunisala ka kerea na veivuke. Ni vakadikeva toka na veiqaravi vakaperemediki ka vakayacori tiko vua na turaga watina kei rau na luvedrau ka rau qase cake, e a qai laki dabe ena loma ni motoka ni ovisa ka tenei rau kina na luvedrau gone ka qai cavuta na nona masu, “Tamai keimami Vakalomalagi, keimami kila ni tu vei Kemuni na kaukauwa mo ni vakabulai Kimball kevaka e sa Nomuni lewa, ia kevaka e sega ni vakakina, e tu vei keimami na vakabauta ni rawa mo Ni tokoni keimami ena neimami sotava tiko na veika oqo.” E a vukataki ki valenibula o Kimball, ia e a sega ni yaco bula ki kea.
Ni sa oti na nodratou qaravi na gone mai valenibula ena mavoa, drakusi, kei na veileqa lalai e so, ka suka mai valenibula ka yaco vakavinaka yani ki vale ki na imocemoce sara, e a qai lesu tale ki valenibula o Catherine me laki vakamoce vua na turaga watina ena iotioti ni gauna. Me vaka ni sa dua dina na ka dredre, e a vakatusa vei rau na nona itubutubu ka rau tomani koya tiko, “Au kila ni o Kimball kei au keirau a sa vauci vata ena neirau veiyalayalati ni valetabu, ka ni keirau na tiko vata tale ena dua na gauna. Mai na veivakatovolei rerevaki duadua ena nona bula e dua na tina gone, e a tokoni koya sara ga na nona veiyalayalati.
Na veibulu, keimami a vakananumi tale ena kaukauwa ni veiyalayalati ka na tokoni keda ena gauna ni leqa kei na rarawa. Ni keimami sa lagata nai iotioti ni sere, keimami rogoca ni tiko duadua sara ga e cake na domo i Taylor, na luvedrau gonetagane yabaki 5, ni lagata tiko vakadomoilevu na sere, “Families Can Be Together Forever” (Serenilotu, naba 300). E sa dua dina na ka marautaki ki na ivavakoso ni da kila ni dua na gone e a vakatavulici me baleta na veivauci ni veiyalayalati e rawa me vauci koya kivei tamana kei tinana.
Ena ivunau nei tamai Catherine keimami a vulica talega kina na kaukauwa ni veiyalayalati. E a cavuta mai na itukutuku vakamareqeti ni ivolanikalou ka sa dregata oti o Moronai ni bera na nona qai kau mai kivei Josefa na Parofita, e tukuna lesu tale vei keda ni kosipeli e yalataka vei keda e dua na uluvatu ni cava kei na covulaca, ka sega ni dua walega na ivakaruru.
“Ia oi kemudrau na luvequ, mo drau nanuma mo drau tara na nomudrau yavu ena uluvatu ni noda iVakabula, sa ikoya na Karisito, na Luve ni Kalou; ni sa vakaliwava mai na tevoro na nona cagi kaukauwa kei na nona moto ena covulaca, … ena sega ni rawai kemudrau se dreti kemudrau sobu ki na ikeli ni rarawa, … ni sa dei sara na uluvatu drau sa tara kina, ia kevaka sa tara cake na tamata ena yavu oqo, ena sega ni bale rawa” (Ilamani 5:12).
Na kaukauwa ni titobu ni kila ka e vakaraitaka na matavuvale e lako mai na kila ni ra vauci vata tawamudu me vaka e dua na matavuvale, ka ra sa vauci kivei Tamada Vakalomalagi ka sega ni rawa me ra tawasei mai Vua.
Me vakataki Moronai, Josefa Simici, kei Catherine kei Kimball, e rawa talega me da lamata mai na qaqa ni veivakatovolei, ivalavala ca, kei na veivakacacani. Na veiyalayalati ni Matabete e vauci keda me tawamudu vata kei ira na noda matavuvale vakayago ka vakalomalagi ka vakaukauwataki keda vata ena bula savasava kei na kaukauwa.
E sa dua na ka na noqu vakavinavinakataka na noqu bula tiko ena siga cecere ka taleitaki oqo ena kena sa vakalesui tale mai na kosipeli! Au vakaraitaka na noqu vakadinadinataka kei na vakavinavinaka cecekia vei rau na parofita uasivi, o Moronai kei Josefa Simici, ka rau a sota ena rumu ni moce ena tabarua ni vale ka rau cakacaka vata kina ena kena kau cake mai na iVola i Momani. Meu tinia ga mai na kena vakavoqataki na nona a kacivaka ena mamarau na Parofita o Josefa na vakalesui mai ni kosipeli:
“A irogorogo ni cava eda sa rogoca ena itukutuku vinaka sa vunautaki vei keda? Io na itukutuku vinaka mo dou reki vakalevu kina! …
“… A itukutuku vinaka mai Kumora! Ko Moronai, e dua na agilosi mai lomalagi, ka mai tukuna ka vakayacora na nodra vosa na parofita—io sa mai vakatakila na ivola …
“Kemuni na taciqu [kei na ganequ], dou sa gumatua sara me da vakuria tiko ga na inaki uasivi oqo? … Mo dou reki, ka marau vakalevu… .
“… Ia me da ia koi keda kecega na tamata eda sa isoqosoqo lewe ni lotu, … me da vakacabora vua na Turaga na imadrali sa dodonu” (V&V 128:19, 20, 22, 24).
Au kila ni oqo na Lotu i Jisu Karisito. Me dromu ena lomada vakayadua na kosipeli me rawa kina me da lomana ka qarava na Kalou ena yaloda taucoko, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.